Forte pluie: Alerte rouge pour l’Atsinanana

Les Nouvelles - mar, 05/06/2025 - 07:35

La météo annonce une forte pluviométrie dans l’Atsinanana dans son bulletin de prévision hebdomadaire. « De fortes pluies allant de 50 jusqu’à plus de 100 mm en 24 heures sont à craindre dans cette région », a indiqué la météo. Par conséquent, l’alerte rouge est lancée dans cette région en prévision des éventuels débordements des rivières, des inondations et de glissements de terrain. Les habitants de cette région sont ainsi priés d’appliquer les prescriptions correspondantes à cette vigilance et de suivre à la lettre les recommandations émises par les autorités.
Sur un autre plan, de rares averses isolées sont également attendues sur les hautes terres centrales, la partie Nord et le centre Ouest, notamment dans l’après-midi. Ailleurs, le temps sera généralement sec.
Dans la foulée, la météo a également annoncé la présence d’une forte houle le long des littoraux du Sud, Atsimo Atsinanana et Atsi­mo Andrefana. « Les vagues peuvent atteindre une hauteur de 3 m entre Besalampy et Mo­rombe et de 3,5 m à 4 m entre Morombe et Taolag­naro », a fait savoir la météo. L’alerte rouge est ainsi lancée également le long de ces côtes.

Baisse des températures.
A cause de la trace d’un front froid qui persiste près des côtes Est du pays, la météo annonce également une baisse des températures. Elle est prévue sur les parties Centre-est et Sud-est du pays, notamment en début de cette semaine. Les températures minimales varient ainsi de 12°C à 27°C contre 20°C à 27°C pour les températures maximales.
A noter que la présence de ce front influencera généralement le temps sur l’ensemble de la Grande île.

Recueillis par Sera R.

Catégories: National

Secteur minier: l’extrême pauvreté sévit dans les exploitations artisanales

Les Nouvelles - mar, 05/06/2025 - 07:35

Contrairement à ce qu’on pense, l’extrême pauvreté sévit dans les petites mines à exploitation artisanale, selon le docteur Souleman Ibrahim Andriamandimby, enseignant-chercheur de la mention géologie de l’Université d’Antananarivo, Interview.

. Les Nouvelles : Lors du lancement officiel du projet « Données et preuves pour mettre fin à la pauvreté extrême (DEEP) » à Madagascar, vous avez souligné, en tant que panéliste, que l’extrême pauvreté sévit dans les petites mines dont l’exploitation se fait d’une manière artisanale. Pourquoi ?

– Docteur Souleman Ibrahim Andria­man­dimby : En fait, ce sont les résultats des études du projet qui soulignent cette constatation d’extrême de pauvreté à travers des paramètres. Parmi ces paramètres on peut souligner l’analphabétisme, un des indicateurs de l’extrême pauvreté. On peut aussi remarquer l’absence d’éducation des enfants où ces derniers sont plutôt utilisés, dès leurs bas âges, à aider leurs parents dans les exploitations des mines. Force est également de constater que les zones à fort potentiel minier sont également celles où l’on observe un niveau de chômage élevé. A tout cela s’ajoute un fort niveau d’insécurité des lieux. Bref, rien que des paramètres qui soulignent l’extrême pauvreté dans les exploitations minières à petite échelle. Plus de 500.000 personnes sont concernées par cette situation, selon le dernier chiffre publié par le ministère de tutelle.

. Face à cette situation, que proposez-vous comme solutions ?

– L’encadrement minier. Concrètement, cela se traduit par le rassemblement des mineurs d’une zone d’exploitation dans une association ou dans des coopératives, non seulement pour qu’ils puissent bénéficier d’une sensibilisation, mais également d’une formation administrative et technique sur leurs activités, notamment sur l’hygiène, la santé et la sécurité au travail et celle de la famille, ainsi que des appuis techniques pour une meilleure exploitation rationnelle tout en se souciant de l’environnement. La mise en place de la sécurité est également une condition sine qua non pour une exploitation en pleine quiétude. Des mesures qui vont les entraîner plus tard dans le secteur formel et leur permettra de bénéficier d’un permis d’exploitation. Et en parallèle à cela, la constitution d’une base de données en statistique du secteur pour un meilleur suivi de son évolution.

. Est-ce qu’on procède déjà à ce genre d’encadrement au pays ?

– Jusqu’ici, on a recensé 44 zones d’encadrement réalisées par le ministère des Mines et des ressources stratégiques. De notre côté, on a étudié deux autres zones d’encadrement, dans les régions Betsiboka et Vakinankaratra, à Antanifotsy. Ces études, réalisées en collaboration avec des étudiants que j’avais encadrés, ont été déjà transmises au ministère.
A noter toutefois qu’au moins 75% des communes sur tout le territoire national ont leurs propres zones d’exploitation minière. Des efforts devront être ainsi menés pour développer ces zones d’encadrement miner.

Propos recueillis par Sera R.

Catégories: National

Evénement : le « Made in Germany » s’invite à Antananarivo

Les Nouvelles - mar, 05/06/2025 - 07:33

L’association Les Amis de l’Allemagne souffle sa première bougie à travers le festival « Made in Germany » ce 17 mai à la Villa Berlin Ambatoroka. Cet événement se veut un symbole fort de l’amitié entre Madagascar et l’Allemagne, en mettant à l’honneur les échanges culturels et artistiques entre les deux pays.
La journée sera ponctuée d’une performance artistique savamment orchestrée par Albert Einstein Schule et la compagnie de danse contemporaine Rary. Des stands d’exposition de produits germano-malagasy seront également à découvrir in situ. « Une journée unique pour célébrer l’amitié entre l’Allemagne et Madagascar à travers des rencontres, des découvertes et des animations culturelles et sportives », a déclaré Oliver Knoerich, ambassadeur de la République d’Allemag­ne à Madagascar, lors d’une rencontre avec la presse hier à Alarobia.
En prélude au festival, un tournoi de football amical se tiendra les 10 et 11 mai au Stade Alarobia, réunissant une dizaine d’équipes dans un esprit de convivialité et de fraternité.

Joachin Michaël

Catégories: National

Café-histoire: quand l’eau inspire la peinture malgache

Les Nouvelles - mar, 05/06/2025 - 07:33

Un habitué du rendez-vous périodique « Café-histoire », l’historien de l’art Hemerson Andrianetrazafy abordera ce samedi au Musée de la photographie de Madagascar « L’Eau : imaginaire, représentation et perception dans la peinture malagasy ».

Auteur du livre « La Peinture malgache – Construction d’une identité picturale », réédité récemment à 2.500 exemplaires, Hemerson Andrianetra­zafy abordera l’omniprésence de l’eau dans cette discipline artistique, à l’image des sources nichées au pied des arbres, marais impénétrables, lacs endormis, rivières paisibles ou cascades impétueuses, fleuves pressés ou mers démontées.
Il ne manquera pas d’évoquer les liens entre eau peinte et eau vécue, entre imaginaire et réalité, montrant comment ce motif devient un langage pour exprimer la nature, la mémoire ou la spiritualité. A travers quelques œuvres emblématiques, le conférencier proposera également une lecture de l’eau comme miroir culturel, révélateur d’un contexte historique, identitaire et esthétique, mais aussi des tensions entre tradition et modernité.
Cet événement s’inscrit dans le cadre de l’installation monumentale intitulée
«Eau», qui prend ses quartiers à Anjohy jusqu’au mois d’octobre. On peut y découvrir notamment une sélection de plus de 300 photographies historiques, l’exposition pho­tographique « Bao­bab, source de vie » de Cyrille Cornu et une installation de 21 poteries inspirées d’archives malgaches, proposée par l’artiste céramiste Gloria Rabarison.

Joachin Michaël

Catégories: National

Minisitry ny Serasera sy ny kolontsaina: “Aoka ny mpanao gazety ho sarotiny amin’ny asany”

Les Nouvelles - lun, 05/05/2025 - 07:52

Notanterahina tany Morondava ny fankalazana ny Andro maneran-tany ho an’ny fahalalahan’ny asa fanaovan-gazety. Nanatrika izany ny minisitra Volamiranty Mara Donna.

Nanafatrafatra ny mpisehatra amin’ny asa fa­naovan-­gazety ny minisitry ny Serasera sy ny kolontsaina, Volamiranty Mara Donna, afakomaly, tany Moron­dava . “Aoka mba ho saropiaro amin’ny asantsika isika. Tsy hamela na iza na iza hamiravira ny asa fanaovan-gazety eto Madagasikara”, hoy izy, nandritra ny fankalazana ny Andro maneran-tany natokana ho an’ny fahalalahan’ny asa fanaovan-gazety.
Etsy andaniny, nitondra ny fanehoan-keviny ny minisitra, taorian’ny namoahan’ny RSF ny laharana misy an’i Madagasikara eo amin’ny fahalalahan’ny asa fanaovan-gazety. Nametra-panontaniana maromaro ny tenany tamin’izany. “Nalaina ve ny hevitry ny fianakaviamben’ny mpanao gazety sa iza no loharano niaingana? Oviana ny fotoana nanaovana ny fanadihadiana ary teknikam-panadihadiana tahaka ny ahoana no nampiasaina? Aiza ny sehatra nohadihadiana ?”, hoy izy.

Tsy mpanao gazety tokana…
Nanteriny fa ilaina ny fakana ny hevitry ny mpanao gazety maro fa tsy mpanao gazety tokana. Antonin’izany ny mba hananana maridrefy ilazana fa mihemotra na mandroso ny fahalalahan’ny asa fanaovan-gazety eto Madagasikara. “Tokony hiainga avy amin’ny mpanao gazety maro anisa ny hevitra maneho ny endriky ny asa fanaovan-gazety eto Madagasikara”, hoy izy.
Namaranany ny lahateniny ny filazany fa tsy nitsanga-menatra i Madagasikara nandritra ny fampiantranoana ireo hetsika roa lehibe natao teto Antananarivo. Anisan’ny nanome tanana ny fitondram-panjakana tamin’izany ny mpanao gazety, araka ny nambarany.

Synèse R.

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

Les Nouvelles - lun, 05/05/2025 - 07:52

Hotanterahina eny amin’ny MPE Nanisana, ny alakamisy ka hatramin’ny alahady ho avy izao ny Tsenaben’ny fambolena sy ny fiompiana (FEPA), an­diany faha-17. Hetsika fampirantiana sy varotra ho fampiroboroboana ny vokatra eto an-toerana. Maherin’ny 130 ireo tranoheva hanehoan’ny mpandray anjara ny vokany.

Haverina ny Fihariana akondro eto Madaga­si­kara. Apetraka ao Brickaville ny valan-tahaka nasionaly hanatanterahina ny tetikasa. Anisan’ny mampidi-bola vahiny eto Madagasikara ny akondro saingy nitotongana ny vokatra sy ny kalitao noho ny aretina sy ny fiovaovan’ny toetr’andro izay nahavery toerana an’i Madagasikara eo amin’ny tsena iraisam-pirenena.

Mahatratra 80 000ha ny velaran-tany hamendrahana fanafody hiadiana amin’ny valala ao amin’ ny distrikan’i Betioky Atsimo, Ampanihy Andrefana ary Sakaraha. Miara-misalahy hanao ny asa ny minisitera mpanatanteraka sy ny IFVM ary ny FAO. Marihina fa mamotika ny fambolena sy ny tontolo iainana ny valala.

Manarina sy mampiroborobo ny tontolo iainana ny honko noho izy singa manan-danja eo amin’ny rohivoahary an-dranomasina. Miaro ny harena voajanahary izy sady mandray anjara amin’ny fidiram-bola sy fiharian’ny mponina. Niara-nisalahy namboly izany, tao amin’ny distrika Maintirano, ny ekipan’ny Talem-paritry ny Jono sy ny toekarena manga sy ny WWF.

Catégories: National

Arabe migodana : Vita soritra ny tohiny hatreo Anjozorobe

Les Nouvelles - lun, 05/05/2025 - 07:52

Mirefy 80 km ny ampahany voalohany amin’ny Arabe migodana, miainga eto An­tananarivo, eny Tsarasaotra (PK0), hatrany Anjozorobe. Natao ny 8 hatramin’ny 17 avrily teo ny fanoritana ny tohin’ny lalana handalovan’ny tetikasa, eo amin’ny PK40 hatrany amin’ny PK80 (Anjo­zorobe). Notetezina daholo ny toerana, ny vohitra sy tanàna, miainga any Antanetibe-An­jeva, ny faritra atsinanan’Anjo­zorobe, Antanetibe-Tafaina, Ambohimandroso Avaratra sy Atsimo. Nitohy tany Ambo­hi­bezoma,  Ambohibeloma-Morarano, Morarano-Ampa­moha, hatrany Ambohimana­dera misy ny Faritra arovana Angavo.
Nojerena koa ny mety ho sakana lehibe rehetra, ireo teboka na toerana ilaina fitandremana, ireo faritra manan-kasina sy saro-pady amin’ny lafiny sosialy, kolontsaina, ara-tontolo iainana sy ny ara-teknika samihafa.
Nisy ny fihaonan’ny ekipa teknika tamin’ireo solontenam-panjakana eny ifotony sy ny solontenam-pokonolona. Niara-dia, nidina teny an-toerana, ny tompon’andraikitry ny minisiteran’ny Asa vaventy (MTP), ny orinasa Samcrete manatanteraka ny asa, ny Ofisim-pirenena momba ny tontolo iainana (ONE) ary ny fikambanana miaro ny tontolo iainana (ONG Fanamby) mitantana ny Faritra arovana Angavo. Fantatra fa tsy hahakasika, tsy handalo any amin’ ity faritra ity ny soritry ny Arabe migodana. Tsiahivina fa mitotaly 260 km ny halavan’ny arabe Antananarivo-Toama­sina.

Njaka A.

Catégories: National

Orinasa Base: Mazava amin’ny rehetra ny tetikasa

Les Nouvelles - lun, 05/05/2025 - 07:51

Natao ny 22 avrily teo ny fanazavana momba ny tetikasa Base any amin’ireo kaominina efatra (Tsianisiha, Ankilima­liniky, Maromiandra, Belalanda) voakasika mivantana ao amin’ ny distrika Toliara II, notarihin’ny governoran’Atsimo Andre­fana. Tao daholo ny ben’ny Tanàna, ny tomponandraikitry ny Fananan-tany ary ny sefo fokontany. Nanazava tamin’ny an­tsipiriany ny tomponandraikitry ny orinasa Base Toliara.
Notsipihin’ny sefo distrika Toliara II, Rakotovao Hary Mamy, fa ilain’ny vahoaka eny ifotony ity fanazavana ity, ho an’ny sefo fokontany sy ny ben’ny Tanàna ary ny lehiben’ny boriborintany. Nilaza ny sefo fokontany Mangily, i Manantena Hubert, fa « tena ilaina tokoa ity fotoana nanomezam-baovao ity. Mazava ireo lafiny nampiahiahy sy ny tsaho niely tany aloha, izay naseho anay tamin’ny alalan’ny horonantsary. Toy ny tombontsoa ho azo amin’ny tetikasa, ohatra, mipaka any
amin’ny fokontany tsirairay ». Tsy vahaolana mampandroso intsony ny fanoherana ny tetikasa, fa efa fotoan’ny fiaraha-mientan’ny rehetra izao hanararaotana ny tombontsoa hitondra fampandrosoana.

Njaka A.

Catégories: National

Vidin-tsolika : Miakatra mandritra ny volana mey

Les Nouvelles - lun, 05/05/2025 - 07:51

Miakatra ny vidin-tsolika eto Madagasikara mandritra ity volana mey ity. Antony mahatonga izany ny fiakaram-bidy eo amin’ny sehatra iraisam-pirenena nandritra ny volana marsa teo.

Nihena ihany koa ny vo­katr’ireo mpanondrana manoloana ny zava-misy ara-toekarena maneran-tany izay mandray anjara amin’ ny fomba hikajiana ny vidin-tsolika mihatra eto amintsika. Araka izany, “miova ny alin’ny alahady hifoha alatsinainy ny vidin-tsolika eto Madagasi­kara”, hoy ny minisitry ny An­govo sy ny akoranafo, Jean Baptiste Olivier, ny sabotsy teo, tao amin’ny fahitalavi-pire­nena. Na izany, tsy hihoatra ny 200 Ar ny fiakarana hihatra amin’ny vidin-tsolika na ny fidinany, araka ny fifanarahana natao amin’ny Tahirim-bola iraisam-pirenena (FMI), hoy hatrany ny fanazavany. Hatra­min’ny ora nanoratanay farany, mbola tsy voafaritra kosa ny fiakaran’ny vidin-tsolika ho an’ity volana ity.

Hihena

Na izany, mety hihena ny vidin-tsolika ho an’ny volana jona sy jolay eto Madagasi­kara noho ny fiakaran’ny taham-pamokaran’ireo firenena mpanondrana, ny volana avrily lasa teo. “Hisitraka izany ihany koa isika”, hoy hatrany ny minisitra. Nambarany fa ma­haritra 30 ka hatramin’ny 40 andro ny fahatongavan’ny sambo mpitatitra ka ny vidiny tamin’ny volana avrily izay nilatsaka kokoa no hahazoantsika izany.
Ankoatra izay, mandray anjara feno amin’ny vidin-tso­lika ny sandan’ny dolara, ny voalohan’ny volana avrily teo, manodidina ny 4 650Ar ny dolara raha midina hatrany amin’ny 4 450Ar izany amin’ izao fotoana ka izay no hiantraika amin’ny vidin-tsolika ny volana ho avy izao. Tsiahivina fa efa tsy nihetsika ny vidin-tsolika ny volana avrily teo. Vidiana 5 320Ar/litatra ny la­santsy, 4 970Ar/l ny gazoala raha toa ka niakatra 3 030Ar/l ny solika fandrehitra.

Henintsoa

Catégories: National

Anosizato : Maty voatifitry ny polisy i Dinabe

Les Nouvelles - lun, 05/05/2025 - 07:41

Lavon’ny polisim-pirenena ny jiolahy raindahiny teny Anosizato Atsinanana, omaly maraina. Manoloana ny asa fanendahana miharo fandratrana olona eny amin’ny manodidina ataon’ireo jiolahy, nanao fisafoana tanaty elanelan-trano ny ekipan’ny Compagnie urbaine d’intervention (CUI) sy ny Unité d’intervention rapide (UIR). Nifanehatra tamin’ireo mpandroba avy nanao asa ratsy izy ireo. sarona teo am-pizarana entana ireo olon-dratsy ka anisan’izany i Dinabe. Niko­ro­paka samy nanavotra ny ainy ireo namany nandritra ny fotoan’ny fisamborana. Nitondra sabatra ary nikasa hamaly ny polisy nisambotra azy anefa i Dinabe. Vokany, voan’ny balan’ny polisy izy ka namoy ny ainy. Na­hatrarana ambin’ny entana halatra maromaro teny aminy. Nifanen­je­hana ny naman’io jiolahy voatifitra io saingy tafaporitsaka tany anaty elanelan-trano. Mitohy ny fi­karohana ataon’ny polisy. Naterina eny anivon’ny tranom-paty, an’ny hopitaly, ilay maty.

Tsiferana R.

Catégories: National

Fisiana entona hafahafa : Mpiasan’ny Apipa efatra maty tao anaty lakandrano, tetsy 67Ha

Les Nouvelles - lun, 05/05/2025 - 07:41

Maty sempotry ny entona mahafaty tao anaty lakandrano ambanin’ny tany, tetsy 67Ha, afakomaly tamin’ny 2 ora maraina, ny mpiasa efatra mirahalahy eo anivon’ny Apipa. Namoy ny ainy tsirairay tao anaty lavaka izy ireo rehefa tsy nahazaka ilay entona.

Nanadio lakandrano tetsy 67Ha ny dimy mi­rahalahy eo anivon’ny Apipa, ny asabotsy teo. Nahi­tana mpandroaka fako telo, sefo mpitarika iray ary teknisianina iray hafa. Tsy nahazaka ny entona tao anaty lavaka ny efatra nidina ka maty avokoa.
“Nanokatra ny saron’ny lakandrano ny iray tamin’ireo mpiasa vao tonga teny an-toerana. Nidina tao anaty lavaka izy niaraka tamin’ny fitaovana saingy tsy niverina intsony”, hoy ireo nanatri-maso. Nan­tsoina avy aty ivelany fa tsy na­maly. Nahita izany ireo namany ka nisesy nidina tao anaty lavaka nefa tsy nisy niverina ihany koa. Farany, nidina tao ilay sefo, rehefa tsy nisy niverina ireo telo lahy, nefa tsy nive­rina koa. Saika mbola hidina tao anaty lavaka ny iray farany fa tsy navelan’ny olona intsony. Niantso vonjy tamin’ny manodidina avy eo io hamonjena ireo namany tao anaty lavaka. Nosintomina tamin’ny tady ireo niharam-boina, izay naharitra ora iray teo ny fampiakarana azy ireo. Efa vatana tsy nisy aina intsony no hita, ni­tranga lela sy nivoaka farora-bava avokoa. Manodidina ny 1 metatra sy sasany hatramin’ny 2 metatra eo ny halalin’ny lavaka nidiran’ireto niharam-boina ireto.

Ilana olona ny famindrana ny fitaovana fitrohana rano

“Trohina amin’ny moto-pompe ny rano anaty lakandrano mba hahafahany mikoriana tsara. Tsy maintsy misy olona iray midina any anaty lavaka any mamindra io fitaovana io ho amin’ny lavaka iray hafa”, hoy ny tomponandrai­kitry ny Serasera eo anivon’ny Apipa, Rakotoalijaona Tolo­rantsoa Hajarizaka. Tamin’ny fotoana nanaovana izany no nitrangan’ny loza. “Nahenoana fofona karazana gaz métane tao anaty lavaka. Tsy nahazaka izany ireo mpiasa niditra tao ka namoy ny ainy avy hatrany”, hoy ihany izy. Nomarihiny fa tsy mbola nisy ambana tahaka izao hatramin’izay niasany. Hatsaraina ny fomba fiasa sy ny fitaovana fiarovana ampiasain’ireo mpandroaka fako ireo manomboka izao, mba hisorohana ny loza. Voamarin’ny Institut national des sciences et technologies nucléaires (INSTN) ny fisiana entona manempotra mahafaty tao anatin’io lavaka io. Nisy avy hatrany ny atrikasa sy fivoriana niarahan’ireo rantsa-mangaika, ahitana ny BNGRC, ny CUA, INSTN ary ny minisiteran’ny Fa­najariana ny tany izay mpiahy ny Apipa, taorian’io tranga io.

Mino

Catégories: National

05 mey 2025

Les Nouvelles - lun, 05/05/2025 - 07:40

Catégories: National

Antsahamanitra: Kiaka et Iraimbilanja, un duo du tonnerre

Les Nouvelles - lun, 05/05/2025 - 07:39

Décidément, Kiaka et Iraimbilanja ont fait une démonstration de force hier après-midi à Antsahamanitra lors de leur concert collectif « Mozik’iray ».
Attendu de pied ferme par un public majoritairement habillé de noir, bien caractéristique du rock, Nini et sa bande ont inauguré la scène avec ses tubes, allant des anciennes aux récentes compositions, à l’image de « Fitia Nindramina » et « Rock ‘n’ Roll Namako ».
Alors que l’enthousiasme du public était déjà palpable, Iraimbilanja a fait grimper la température en interprétant les classiques intemporels comme « Tao an-tsekoly » et
« Tsindrimandry ». Comme annoncé, la troisième partie du show a laissé place à un véritable dialogue artistique, durant lequel chacun des groupes a repris les morceaux emblématiques de l’autre, à sa manière propre.

Joachin Michaël

Catégories: National

Dans le cosmos

Les Nouvelles - lun, 05/05/2025 - 07:38

Décès : L’artiste belge Paul Van Hoeydonck, auteur de la première œuvre d’art sur la lune, est mort. Il s’agissait de la première et, pendant des décennies, de l’unique œuvre d’art sur la Lune. Elle a été rejointe en février 2024 par 125 mini-sculptures de l’artiste américain Jeff Koons.
Le Nicaragua va quitter l’Unesco, après un prix décerné à un journal d’opposition “La Prensa”. Le Prix mondial de la liberté de la presse de l’Unesco a été décerné le 3 mai 2025 au journal nicaraguayen “La Prensa”, quotidien historique de ce pays d’Amé­rique centrale dont la rédaction a été contrainte à l’exil par la répression du gouvernement.
Cinéma : Brad Pitt jouera dans le prochain film d’Edward Berger, le réalisateur de « Conclave ». Intitulé « The Riders », ce long-métrage sera une adaptation du roman éponyme de Tim Winton.

Catégories: National

NICOLAS ECOLO

Les Nouvelles - sam, 05/03/2025 - 18:03

Catégories: National

Akademia Miaramila Antsirabe : Naseho ambany faneva ny andiany manokana faha-27

Les Nouvelles - sam, 05/03/2025 - 08:19

Notanterahina omaly, tao amin’ny Akademia Mia­ramila (Acmil) Antsi­rabe, ny fanehoana ambany faneva ireo mpianatra ho manamboninahitra avy ao amin’ny an­diany manokana faha-27 na 27°Péloton de Formation Mi­litaire des Cadres Spécialistes (PFMCS). Nanome voninahitra izany ny minisitry ny Folo­alindahy (MFA), ny Jly Sahi­velo Lala Monja Delphin, niaraka tamin’ny lehiben’ny Eta­mazaoron’ireo Tafika, ny Jly Deramasinjaka Manantsoa Rakotoarivelo. Nitarika ny lanonana ny kaomandin’ny Acmil, ny Jly Ratsarahevitra Andriamisetra. Miisa 19 mianadahy, mpianatra ho mpi­tsabo avokoa ireto naseho ambany faneva ireto, rehefa nahavita ny fiofanana ara-teknika fototra maha miaramila (Fetta). Zava-dehibe ho an’ny firenena ny fananana manamboninahitra mpitsabo afaka manampy ireo dokotera hikolokolo sy hiahy ny fahasalamam-bahoaka. Nitsodrano azy ireo hahatontosa ny fiofanana, araka izany, ny MFA.
« Ny Akademia Miaramila dia natao hamolavola tanora vanona, antoky ny hoavin’ny firenena ary ho maodely amin’ ny fandraisana andraikitra », hoy izy. Nohamafisiny fa tsy ekena ny fisian’ireo olona tsy manaraka sy mivaona amin’ny sata sy fitsipika amin’ny maha manamboninahitra sy ny fitsipika mifehy ny Tafika Mala­gasy, ka horaisina ny fepetra mifanaraka amin’izany raha toa ka misy izany. Manoloana ny fandraisana miaramila an-daharana hanatevina isa ny fianakaviamben’ny Tafika Malagasy, hentitra ny MFA nanambara fa hisy sivana mafy sy fanaraha-maso ma­nokana mba hananana miaramila tsara sy vonona hiaro ny Tanindrazana ny firenena.

Jean Claude

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

Les Nouvelles - sam, 05/03/2025 - 08:19

Nirongatra sady niparitaka ny andiam-balala taorian’ny rotsakorana tany amin’ny faritra Anösy. Nandray andraikitra avy hatrany ny minisitera Minae sy ny Ivonterana miady amin’ny valala (IFVM) ary ny FAO, nanomboka ny marsa teo. Nahatratra 1 460 ha ny velaran-tany notondrahina tamin’ny alalan’ny angidimby ary 2 200 ha ady an-tanety tany Amboasary.
Liana amin’ny sehatry ny fizahantany aty Madagasikara ny arabo mpandraharaha. Vita sonia ny fifanarahana eo amin’ny minisiteran’ny Fizahantany (MTA) sy ny kaompania Emirates, hisarihina ny mpizahatany any Dubai ho avy aty amintsika. Anisan’ny vokatra tsara nandritra ny fandraisan’i Madagasikara anjara voalohany tamin’ny Foara ATM, tany Dubai, izany.
Ho velomina indray ny Foibe fiompiana trondro any amin’ny toby miaramila Antanimeva, Atsimo Andrefana. Tetikasa tafiditra ao anatin’ny fananganana ny fari-pisandratana (ZEP) Fiharea Fia, iarahan’ny minisiteran’ny Jono sy ny ao amin’ny Foloalindahy. Tsiahivina fa miisa 16 ny dobo fiompiana trondro efa misy ao ary izao havaozina izao.
Miisa 30 ny tanora niofana momba ny fambolem-bary tao amin’ny Kolejy momba ny fambolena Bezezika, distrika Mahabo, faritra Menabe. Andiany faha-14 tamin’ny alalan’ny fikambanana VFTM-Fifata, nisalotra ny anarana Soa Vokatra izy ireo. Notolorana fitaovana fihavam-bary sy fanondrahana fanafody izy ireo.

Catégories: National

Fampiasana ny niomerika: Hanova ny fijery sy ny fahaiza-manaon’ny Malagasy

Les Nouvelles - sam, 05/03/2025 - 08:18

Hapetraka isaky ny renivohi-paritany ireo ivontoeran’ny haitao ara-kajy mirindra (Digital Center). Hampivelatra ny fahaiza-manao niomerika eto an-toerana sy ho fampandrosoana ny olom-pirenena izany. Ireo ny vinan’i Mada­gasikara momba ny niomerika ho an’ny rehetra nandritra ny hetsika « Global Empower­ment Meeting (GEM 2025) », tany Harvard, ny alatsinainy sy talata teo. Novoaboasan’ny minisitry ny ny Fampirobo­roboana ny haitao ara-kajy mirindra, i Stéphanie Delmo­tte, ireo tamin’ny lohahevitra mahakasika ny « Catalyzing AI for Inclusive Change ».
Ankoatra izay, niombon-kevitra amin’ny rehetra ihany koa i Madagasikara amin’ny fifanakalozana mahakasika ny « intelligence artificielle » (IA). Voalaza fa tokony hanaraka fitsipi-pitondran-tena mifanaraka amin’ny zava-misy ary manampy amin’ny fampandrosoana ny fampiasana izany.
Tetikasa
Hisy ny tetikasa iombonana, hanohanana ny paikady niomerikan’ny firenena mifanaraka amin’ny zava-misy eto an-toerana, toa an’i Mada­gasikara. Voaresaka izany nandritra ny fihaonan’ireo  delegasionina
mala­gasy tamin­­’ireo mana­mpahaizana avy ao Harvard, ny alarobia teo.
Nisy koa ny fikaonandoha niarahan’ireo matihanina sy manampahaizana manokana, mpikaroka ary mpanapa-kevitra nanamafisana ny fifandraisana eo amin’i Harvard sy ireo firenena andalam-pandrosoana sy vao misondrotra. Fototry ny dinika nifanaovana ny fiaraha-miasa azo tsapain-tanana amin’ny sehatry ny IA.

Henintsoa

Catégories: National

Harena voajanahary : Hikajiana ny harinkarena faobe

Les Nouvelles - sam, 05/03/2025 - 08:18

Tsy afa-misaraka amin’ny toekarena ny harena voajanahary. Voaresaka nandritra ny fihaonamben’ny « Spring meetings » tany Washington, ny tetikasan’ny Banky afrikanina ho an’ny fampandrosoana (Bad). Hampidirina ho anisan’ireo singa hikajiana ny harinkarena faobe ny harena voajanahary. Ho firenena mpitari-dalana amin’izany i Madagasikara sy Niger. Hitarika ny tetikasa kosa ny filoha lefitry ny Bad, Pr Kevin Urama. Vinan’ny fitondram-panjakana ny hampakatra 5% ny harinkarena faobe ho an’ny taona 2025 ary ho maherin’ny 5,6% ho an’ny taona 2028. Takina ao anatin’izay ny hanatsarana ny tontolon’ny toekarena. Ankoatra izay, mahatoky ny fitondram-panjakana ny Tahirim-bola iraisam-pirenena (FMI) sy ny Banky iraisam-pirenana momba ny fitantanam-bola. Maro ireo ezaka nataon’ny firenena, mbola misy ihany koa ireo fepetra takina heverina fa manampy amin’ny fanatsarana ny fitantanana.
Ankilany, feno 31 taona ny rafitra statistika eto Madagasikara. Misy ny tetikasa mpitari-dalana, vatsian’ny Bad, hanavaozana izany any Amoron’i Mania sy Matsiara Ambony.

Henintsoa

Catégories: National

Seranan’Ivato: Azon’ny ladoany ny amboara « Best Waiting Time »

Les Nouvelles - sam, 05/03/2025 - 08:18

Nahitam-bokany ny fanavaozana ny fitantanana ny mpandeha mahakasika ny ladoany eny amin’ny seranam-piaramanidina Antananarivo. Haingana sady tsotra ny fikarakarana.

Nahazo ny loka iraisam-pirenena « Best Waiting Time 2024 » ny sampandraharahan’ny ladoany malagasy. Tanteraka izany taorian’ny fakan-kevitra natao tamin’ireo mpandeha eny amin’ny seranana iraisam-pirenena Antananarivo, Ivato. Vokatry ny ezaka maro natao, nanatsarana ny tolotra, no nahazoana ity fankasitrahana iraisam-pirenena ity. Satria, nihena be ny fotoana lany sy ny fikarakarana ny mpandeha.
Tafapetraka ny drafitrasa mandritra ny dimy taona, anatsarana ny fitantanana. Toy ny fametrahana ny fitaovana elektronika, ahitana jiro miloko mavo sy maitso, manoro lalana ny mpandeha raha hanao fanambarana ladoany na tsia. Ampiasaina ny fitaovana mamaky ny tiketra famantarana (bagdes), sy ny firaiketana an-tsary « caméras », manamafy ny fiarovana ny fandriampahalemana. Nihena ny hosoka, ny kolikoly, fantatra ny lalana izoran’ny entana miditra na mivoaka. Misy koa ny bokikely torolalana ho an’ny mpandeha. Notsorina sy nohamoraina ny famenoana ny antontan-taratasy, azo atao amin’ny internet (Douane.­MDG). Azo antoka ny fan­doavam-bola amin’ny alalan’ny finday sy ny fandoavam-bola elektronika, hampihenana ny fampiasana lelavola. Mora fantarina amin’ny alalan’ny fanamiany vaovao ny mpiasan’ny ladoany. Ampia­saina ny alika mpitsongodia sady mamantatra entana.
Mangarahara sy azo antoka
Nilaza ny tale jeneralin’ny Fadin-tseranana (DGD), i Lainkana Zafivanona, fa « nitondra vokatra, ankehitriny, ny ezaka maro natao, amin’ireo lamina vaovao napetraka ety Ivato. Taratry ny fahavononana nasehonay, nanafainganana ny fikarakaran-draharaha maro izao amboara Fotoana haingana indrindra  na Best Waiting Time  izao ».
Nohamafisin’ny DGD fa voakasiky ny fanavaozana ihany koa ny fomba fiasa anaty mangarahara sy ny fiarovana ny tolotry ny ladoany, hisorohana ny hosoka, sady haingana no azo antoka.

Njaka Andriantefiarinesy

Catégories: National

Pages