Hotanterahina ny 9 – 13 de­­sambra ho avy izao, any amin’ ny Kianja Velodrome Antsi­rabe, ny fifanintsanana baolina kitra, « Tournoi des Grands Elites ». Araka io anarana io, hifanandrina hiady ny amboara lehibe amin’izany ny ekipan’ny Disciples FC Vakinankaratra, ny CFFA Andoharanofotsy, ny Cosfa Analamanga ary ny Fosa Juniors FC Boeny. Raha ny fanazavana azo avy amin’ny mpikarakara, hanomanana ny fifaninanam-pirenena “Pu­replay Football League (PFL)” ity lalao ity. Klioba notsongaina avy amin’ny kaonferansa avaratra ny CFFA sy ny Fosa Juniors ary tao amin’ny vondrona atsimo kosa ny Disci­ples FC sy ny Cosfa.
Hatao toy ny « Poule des As » izay hifanandrinan’ny ekipa rehetra ny lalao ka izay be isa indrindra no mibata ny am­boara. Tsara ny mampahafantatra fa efa manana ny lazany eo amin’ny fifanintsanana PFL avokoa ireo klioba efatra ireo. Fotoana ihany koa io ahitana ireo mpilalao sangany, nandrafitra ny Barea Chan farany teo. Ahitana an-dry Dahery, Andy, Claude, mpilalaon’ny Disciples FC sy ry Gregass, Gone, Dax, ho an’ny CFFA. Ry Garol sy Toky, ny an’ny Cosfa. Ao anatin’ireo tsara arahi-maso akaiky kosa i Dax kely, mpilalaon’ny Fosa Juniors Boeny. Raha tsy misy ny fiovana, hanomboka ny 21 de­sambra ho avy izao, etsy amin’ ny Kianja Barea Mahamasina ny PFL.

Fitia Randria

Nitsidika an’i Toliara ny minisitry ny Tanora sy ny fanatanjahantena (MJS), nijery ny fandrosoan’ ny tetikasa « Ampi’zay », hiarahan’ny MJS sy ny Terres en Mêlées manatanteraka. Nampisehoana ny atao hoe « Rugby for Change » an’ireo mpianatra. Fomba mampiroborobo ny firaisankina sy ny fitovian’ ny lahy sy vavy amin’ny alalan’ny rugby. Mihoatra ny
4 000 ny ankizy nanatrika izany tany an-toerana. Ma­namafy ny MJS fa hanohy hanohana ny tetikasa ho tombontsoan’ny tanora.

Ligim-paritra 3 indray no nahavita ny fifidianana, hitantatana mandritra ny 4 taona manaraka, araka ny tetiandro napetraka eo anivon’ny taranja basikety. Voafidy ho filohan’ny ligin’Analanjirofo Razafin­dra­koto Jimmy Gouges. Filohan’ny ligin’Ihorombe Raza­fimandimby Hantanirina Quitonica. Hitantana ny ligin’i Vatovavy kosa Ratsimbaharison Claudio Robin Aimé.

Nanomboka omaly, ny andro voalohany amin’ny fiofanana « Camp de Basket 3×3 », ao anatin’ilay tetikasa “Eco-Hoopers”. Natokana ho an’ny Malagasy mpilalao basikety latsaky ny 14 toana sy
latsaky ny 16 taona izany. Tanjona ny hiadiana amin’ ny fiovaovan’ny toetr’andro, amin’ny alalan’ny fanaovana fanatanjahantena. Any Antsirabe no hanatanterahana ity fiofanana ity.

Nanomboka ny alatsinainy teo ny fiofanana « Cours des dirigeants sportifs », izay ahitana mpiofana 24 mianadahy. Mampiavaka ity andiany faha-21 ity ny hamaroan’ny mpanao gazety ara-panatanjahantena, izay miisa 8. Anisan’ny manana anjara andraikitra lehibe amin’ny fahafantarana izany fitantanana ny fanatanjahantena izany ny mpanao gazety ka rariny raha manaraka fiofanana. Ankoatra izay, manana solontena miatrika izany koa ny taranja maro, toy ny volley-ball, basi­kety, judo, badminton, tolona. Misahana ny fanatanterahana ny fampiofanana, ho an’i Madagasikara, ny Komity olympika Malagasy. Mahazo taratasy fanamarinana avy amin’ny Komity iraisam-pirenena Olympika (CIO) ireo mpiofana aorian’ ny 3 andro hanatanterahina izany.
Tsiahivina, nanomboka ny taona 2017 ity « Cours des dirigeants sportifs » ity ary efa an-jatony no nahavita izany raha ny teto Madagasikara. Afaka manohy ny Cams (Cours avancé en management du sport) hatramin’ny Memos ihany koa ireo mahafeno ny fepetra aorian’izao, izay marihina fa mbola vitsy ny Malagasy manana ity mari-pahaizana ity, hatreto. Tanjona ho an’izao fampiofanana izao ny fampivoarana ny fitanta­nana ny fanatanjahantena eto Madagasikara sy hahafanta­rana ny lalàna mifehy izany, raha ny fanazavan’ny mpam­piofana.

Mi.Raz

Ho fantatra amin’ny faran’ny herinandro ho avy izao ireo filoha vaovao hitantana ny ligim-paritra eo amin’ny taranja tsipy kanetibe. Hisantatra izany, araka ny fandaminana, ireo ligy efa nisy teo aloha. Hotanterahina herinandro aorian’izay ny an’ireo ligy vaovao. Izay lany eo no hifidy indray ny filohan’ny federasionina (FSBM), ny 27 desambra 2025.

Araka ny tetiandro napetraky ny Vaomiera ma­haleo tena misahana ny fifidianana eo anivon’ny tar­anja tsipy kanetibe, taorian’ny fivoriambe natao ny 26 septambra lasa teo, hotantera­hina ny sabotsy 6 desambra ho avy izao ny fifidianana izay ho filohan’ireo ligim-paritra, ho an’ny taom-piasana vaovao.
Hizara roa miavaka tsara izany ka handeha mialoha ny an’ireo ligy miisa 7 efa nisy teo aloha dia i Analamanga, Itasy, Alaotra Mangoro, Atsinanana, Vakinankaratra, Matsiatra Ambony ary i Menabe.
Ny sabotsy 13 desambra kosa ny an’ireo ligy vaovao, ahitana an’i Bongolava, Amo­ron’i Mania, Boeny, Ihorombe ary Atsimo Andrefana. Misy ireo ligy manana kandidà roa toa an’Analamanga sy Ma­tsiatra Ambony. Eo koa i Bon­golava sy Atsimo Andre­fana. Mahakasika ireo mpifidy in­dray, tsy mahazo mandatsa-bato ireo klioba tsy manana taratasy fahazoan-dalana avy amin’ny minisiteran’ny Fana­tanjahantena na “certificat de conformité” sy ireo filoha ana klioba tsy manana fanamarinana andraikitra “attestation de fonction” manan-kery, izany hoe, ireo azo taorian’ny volana aogositra 2021.
Ho an’ny federasionina in­dray, ny sabotsy 27 desambra no hanatontosana izany. Tsia­hivina fa efa nitsahatra tamin’ ny asany, ny 13 novambra teo, ny filohan’ny Federation sport-boule malagasy (FSBM). Araka izany, ny filoha lefitra no misahana vonjimaika ny fampandehan-draharaha eo anivon’ity federasionina ity mandra-pisian’ny filoha vaovao. Hatreto, mbola vao ny filoha teo aloha ihany no nitonona ho kandidà amin’ny fifidianana izay ho filoha’ny FSBM. Raha tsy misy ny fiovana, ny zoma 5 desambra no hanambarana ireo mpifaninana nahafeno fepetra.

Tompondaka

Jiolahy mpamaky trano voasambotry ny polisy niaraka tamin’ny entana halatra teny aminy tetsy Anto­homadinika, ny 28 novambra lasa teo. Niditra antsokosoko tao amin’ny tokantrano iray tamin’ny andro atoandro io olon-dratsy io. Nobatainy ny fahitalavitra lehibe iray. Hitan’ny fokonolona izany ka tratra ilay mpanao ratsy.
Ramatoa iray mpivarotra anana hita faty tao amin’ny lakandrano iray teny Tsaramasay, Boriborintany fahatelo, omaly maraina. Mpandalo vao maraina no nahatazana ny nofo mangatsiakan’io vehivavy io. Tsy fantatra mazava ny antony nahafaty azy.
Dahalo roa lahy lavon’ny balan’ny zandary tao Ambilobe, ny 2 desambra lasa teo. Nanafika mpitondra moto iray ireo olon-dratsy ireo. Lasa tamin’izany ny moto. Vehivavy iray voatondro ho mpisera. Tafakatra dimy ireo voasambotra ka nikasa handositra ireo roa lahy. Maty voatifitra ireto farany.
Lehilahy iray hita faty nifatotra tady ny tendany ka nihantona tamin’ny hazo, tao Andranomadio 11/43, kaominina Toamasina, afakomaly. Miahiahy ny fokonolona nanatri-maso fa vono olona io nitranga io, saingy nosarontsaromana tamin’ny endrika famonoan-tena.

Nosamborin’ny zandary tao Ambatomanoina, distri­kan’ Anjozorobe, ny lehilahy iray voarohirohy tamin’ny tranga fanolanana, afakomaly. Anki­zivavy vao 14 taona monja nitaraina tamin’ny fianaka­viana manodidina. Nana­fina tamin’ny reniny io zaza io noho ny tahotra an’ilay raikely. Nitoroka tampoka teny anivon’ny zandarimaria anefa ny mpiray vodirindrina amin’io fianakaviana nitrangana fihe­tsika mamoafady io, nitatitra ny zava-nisy niainan’ilay zaza tsy ampy taona. Nalaina am-bavany, araka izany, ilay ankizivavy lasibatra. Nitantara ny zavatra niainana ity farany. Roa volana lasa no niharan’ny fanolanana nataon’ilay raikeliny izy. Efa naneho fihetsika tsy voahevitra matetika tamin’ io zaza io, toy ny fikitikitihana azy koa, io lehilahy io. Nana­ra­raotra ny fotoana tsy naha tao an-tokantrano an’ilay renim-pianakaviana ny vadiny. Ity farany sy ny zanaka vavin’ilay ramatoa irery no niambina ny trano. Voalaza fa nanamparan-dralehilahy ny filan-dra­tsiny ilay ankizivavy. Nosam­borina avy hatrany ilay voatondro ho nahavanon-doza. Miroso amin’ny fanadihadiana azy ny zandarimaria. Hato­lotra ny fampanoavana izy aorian’izay. Nentina eny anivon’ny mpitsabo natao fiza­hana kosa ilay ankizivavy voalaza ho niharan’ny fanola­nana. Andrasana ny tohin’ny fanadihadiana.

Tsiferana R.

Niakatra fitsarana, tetsy anivon’ny ady heloka bevava Anosy, efitrano fahadimy, ny raharaha famonoana raim-pianakaviana 59 taona, mpanakalo vola vahiny, tetsy Analakely, ny volana janoary 2025. Nahatratra 21 ireo olona voarohi­rohy tamin’io raharaha io. Olona dimy voasazy higadra mandra-pahafaty. Lehilahy iray hafa voasazy higadra 20 taona an-tranomaizina. Izay tsy tonga niatrika ny fitsarana. Antony hanenjehin’ny fitsarana azy ireo ny maha tompon’antoka tamin’iny vono olona niniana natao iny. Eo koa ny maha mpikambana anaty fikambanan-jiolahy ary ny fampiasan’izy ireo fitaovam-piadiana tsy nahazoana alalana. Nahafapo ireo fianakaviana nanana ny maty ny didy navoakan’ny fitsarana.
Tsiahivina fa notafihin’ny jiolahy fito tsy misaron-tava, tetsy Analakely, io mpanakalo vola vahiny io, ny 31 janoary 2025, tamin’ny 9 ora maraina. Efa nadoboka vonjimaika teny Tsiafahy, ny 14 mey 2025, ny iray tamin’ireo mpiray tsikombakomba. Izay tratra teny Andoharanofotsy, ny 10 mey 2025 lasa teo. Nahitana basy Makarov calibre 9 mm, misy bala 10, ary karapanondrom-pirenena hosoka fampiasany tao an-
tranony nandritra ny fisavana azy.
Maty voatifitry ny Sag nandritra ny fifanjevoana tetsy Andohatapenaka kosa ny tena tompon’antoka tamin’io asa ratsy io.

Mino

Volana anisan’ny itrangana lozam-pifamoivoizana maro ny desambra. Tao anatin’ny 24 ora, lehilahy iray maty, ankizy dimy naratra. Tompon’antoka ny fiara nipoitra tampoka, nifaoka mpandeha an-tongotra anaty fiampitana.

Maty tsy tra-drano ny raim-pianakaviana tra-doza teo Ankoron­drano, omaly alina.
Tompon’antoka tamin’izany ny fiara marika Starex iray ni­poitra tampoka ka nifaoka mpan­deha an-togotra tanaty fiampitana voatokana. Tsy ta­faja­nona ilay fiara, nifatratra tany amin’ilay lasibatra, raim-pianakaviana 38 taona. Mari­hina fa avy namangy ny ha­vany, tsy lavitry ny nisehoan’ny loza izy mialoha ny voina.
“Nikasa hody eny Andra­nomena izy no niharan-doza ka namoy ny ainy izao”, hoy ny fanazavan’ny havany. Man­dray andraikitra amin’ny fikarakarana ny razana ny tompon’ny fiara, taorian’ny fifampiresahana teo amin’ny roa tonta, raha ny nambaran’ny fianakavian’ny maty. Tonga teny an-toerana nitrangan’ny loza, nanao ny fanadihadiana ny polisy misahana ny lozam-pifamoivoizana. Naka ny razana sy nanatitra izany teny amin’ny tranom-patin’ny HJRA Ampe­fi­loha kosa ny avy amin’ny BMH.

Mpamily mamo
Vaovao nampivarahon­tsana teto an-drenivohitra koa no niseho, afakomaly, teny amin’­ny lalan’ny Tsarasaotra, Soa­vima­soandro. Tao anatin’ ny faritra fiampitana ihany koa ny andiana mpianatra no voafaokan’ny fiara. Naratra sy tsy maintsy naiditra hopitaly ha­tra­min’ny omaly ny dimy. Raha ny angom-baovao teny an-toe­rana sy ny fanazavan’ny polisy nanao fizahana dia noho ny fitohanana no nitarika ny loza. Nisy fiara tsy mataho-dalana iray, nijanona nana­kona ny lalan’ny mpandeha an-tongotra. Niampita tsy nisy ahiahy ny ankizy no nisy fiara iray nirimorimo avy any Ala­robia hihazo an’i Ma­mamba.

Raha ny vaovao avy amin’ ny polisim-pirenena ha­tra­ny, hita ho mamo ilay mpamily. Nahatratra hatramin’ny 138­ mg/­ml ny tahan’ny alikaola tao amin’ny vatany.
Renim-pianakaviana
Ankoatra azy eni-mianaka tra-doza, mbola nisy vehivavy iray ihany koa nofaohan’ny moto tsy lavitra teo, afakomaly maraina. Voalaza fa nandeha mafy ilay moto nandona azy izay nandeha am-pilaminana. Mafy ny fifandonana, nanidina ambony, nitontona mafy ta­min’ny tany ilay lasibatra ka voatery nentina namonjy toeram-pitsaboana ihany koa.

Mino

Nitohy ny alahady teo, te­ny amin’ny Kianja Makis Ando­hatapenaka, ny andro fahadimy iadiana ny ho tompondakam-pirenena, taranja rugby, “XXL Top 12”. Tsy mbola afa-bela tamin-dry (Cosfa) Bebao­ty indray ry zareo USA (Anka­dy). Niondrika tamin’ny isa tery, 16 no ho 14.
Niady hatramin’ny “gong” fa­rany ny lalaon’ny roa tonta. Nitarika tamin’ny isa 7 no ho 0 ny Cosfa, rehefa nahatonga baolina nentin-tanana sy na­ha­tsara izany. Nanenjika mi­andalana ny Ankady, taorian’io ka nahatsara “hors jeu” indroa ka nihena ho 7 no ho 6 ny isa. Nifamaliana ny fanafihana avy eo. Nitarika izany i Gervais sy i Dj ho an’ny Be­baoty raha i Mattfield ho an’Ankady. Naha­faty “hors jeu” indray ny Cosfa ka lasa 10 ny isany. Nanova ny endri-da­laon’Ankady ny fidiran-dRahe­ry. Porofon’izany, nialoha ny “gong”, hialana sasatra, na­ha­tsindry baolina izy ireo saingy tsy voatsaran-dRahery. Nisa­rahan’ny roa tonta ny isa 11 no ho 10, tao anatin’ny 40 mn voalohany.
Fizaram-potoana faharoa, samy niezaka nanafika ny roa tonta, samy nahafaty “hors jeu” ny ekipa roa ka roa ho an’ny Cosfa ary iray ho an’Anka­dy. Tany amin’ny “gong” farany, na­­hazo fanafihana ny USA saingy votsotra teo am-pototry ny tsipika hanindriana azy ny baolina. Teo amin’ireo vokatra hafa, lavon’ny Tam Anosibe, ta­­min’ny isa 28 no ho 26, ny TFA Anatihazo ary resin’ny Mang’Arts, 25 no ho 22 ny 3FB

Tompondaka

Araka ny filazan’ny filohan’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), omaly, tetsy Isoraka, hatomboka ny 21 desambra ho avy izao, eny amin’ny Kianja Barea Mahamasina, ny fiadiana ny ho tompondakan’i Madagasikara, « Pureplay Football League » (PFL). Marihina fa tsy mbola fantatra izay ho mpifanandrina amin’izany eo amin’io kianja io.

Nilatsaka eo amin’ny laharana faharoa, amin’ny fiadiana ny ho tompondakan’i Espagne, taranja baolina kitra « La Liga », ny Real Madrid FC, rehefa nanao ady sahala tamin’ny Girona FC, afakomaly. Mihazona ny lohany indray izao ny ekipan’ny FC Barcelone, izay mpifanandrina akaiky indrindra amin’ny Real Madrid.

Tontosa ny faran’ny herinandro teo, teny amin’ny Paul Minault Androhibe, ny fiadiana ny tompondakan’i Madagasikara, taranja échecs, sokajy Jeunes. Anisan’ny nisongadina i Aina Tsinjoviniavo sy i Nico izay voahosotra ho tompondakan’ny U14 sy tompondaka lefitra U11, sokajy vehivavy.

Notontosaina ny faran’ny herinandro teo, tany Abidjan, Côte d’Ivoire, ny fifaninanana “Open d’Afrique Abidjan”, ta­ranja Judo. Nanana solontena tamin’izany i Madagasikara ary tsy nitsanga-menatra. Andriambololona Zo Hajanirina, izay nifaninana teo amin’ny sokajy Seniors, latsaky ny 78 kg, no niaro ny voninahi-pirenena ka nandrombaka ny medaly volafotsy. Vao tany am-panombohan’ny fifaninanana dia efa namiratra i Zo satria nahazo ny fandresena tamin’ny alalan’ny Ippon, nanoloana ilay teratany alzerianina, nifanandrina taminy. Mpikatroka ivoarianina, tompon-tanàna indray, no nifanehatra taminy tamin’ny famaranana. Nanohitra ary nampiseho teknika avo lenta i Zo ary niady hatramin’ny farany, saingy resy teo amin’ity famaranana ity ka tafapetraka ho laharana faharoa sy nisalotra ny medaly volafotsy. Tsara fanomanana i Zo Hajanirina, teo anivon’ny klioba misy azy. Teo ihany koa ny ezaka goavana nataony tamin’ny fanazaran-tena ka anton’izao fahombiazany izao.

Mi.Raz

Ho tonga eto an-tanindrazana, amin’io volana janoary io, ny filohan’ny Federasionina iraisam-pirenena ho an’ny baolina kitra (Fifa), i Gianni Infantino. Hanavao ny sata mifehy ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra ny anton-diany amin’izany.

“Fanavaozana”! Nam­pa­fan­tarina omaly, te­tsy Isoraka, fa raha tsy misy ny fiovana, ho avy eto Ma­dagasikara i Gianni Infan­tino, filohan’ny Fifa, ny volana janoary ho avy io. Nambaran’ ny mpitantana ny Federasioni­na malagasin’ny baolina kitra (FMF), Randriamanampisoa Alfred, fa anisan’ny anton-dian’ity mpitarika ny baolina kitra maneran-tany ity ny hanova ny sata mifehy ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF). Hana­tri­ka ny fanokanana ilay fanavaozana ny ivontoeram-piofanana momba ny taranja baolina kitra etsy Carion koa ny tenany.
“Mety hiova, araka izany, ny fomba hifidianana ireo rafitra rehetra, toy ny seksionina, ny ligy, ary ny federasionina, aorian’izay”, hoy ny filohan’ny FMF. Nambarany ihany koa fa tsy mbola nanova io sata io i Madagasikara, hatramin’izay.
Marihina fa tsy mbola voafaritra mazava ilay fanovana sata. Mametra-panontaniana ny mpanara-baovao, noho izany, ny amin’ny hoe: “Mety hisy mpifidy vaovao ve rehefa mandeha ny fifidianana an’ireo rafitra izay mampijoro ny federaly malagasy ireo”? Ankoatra izay, nilaza ny FMF, fa nahomby ny fitantanan’izy ireo, noho ireo vokatra tsara azon’ny Barea, izay faharoa tamin’ny Chan, lasa faha-105 amin’ny fi­laharan’ny Fifa, ary afaka ny sazy momba ny fitantanana ara-bola izay napetraky ny Fe­derasionina iraisam-pirenena.

Akademian’ny baolina kitra
Rehefa voatokana ny ivontoeram-piofanana momba ny baolina kitra etsy Carion, ao no hipetraka ireo mpilalao zandriny U-15, izay voafantina tamin’ny tetikasa TDS. Hatao toy ny Akademia mihitsy, izany hoe, sady hilalao baolina izy ireo no handrato fianarana eny an-toerana. Natao hitsinjovana ny hoavin’ny baolina kitra ma­lagasy izany. “Ireo anatin’ny akademia ireo no handray anjara amin’ny Can U17, ho­tontosaina amin’ny taona 2026” hoy hatrany ny Filohan’ ny FMF, Randriamanampisoa Alfred.

Fitia Randria

Niakatra tetsy amin’ny Fi­tsarana ambony Toamasina, sampana misahana ny ady heloka bevava, ny alatsinainy 24 novambra teo, ny antotan-taratasin’ady lah. 83-Toa/25. Hanenjehan’ny fitsarana an-dRamilison Jean Emile, pasitera amin’ny fiangonana zandriny iray ao amin’ny kaominina Ambanivohitra Toamasina izy ity. Anisan’ny loham-piampangana azy ny fihazonana olona an-keriny (séquestration de personne) sy fisandohana andraikitra isan-karazany. Ho an’iry antony voalohany, nijoroan’ireo vehivavy maro vavolombelona ny fihazonan’ilay raim-pianakaviana azy ireo tao an-tranony, hanaovana filan-dratsy sy nampanantenaina vola be sy asa izay asehony amin’ny alalan’ny vavaka ka ilazany fa pasitera izy. Izay tovovavy, tsy maintsy miara-mandry aminy raha te hahita fahasoavana haingana. Ale­fany mody kosa raha ohatra ka olon-dehibe. Noho izany, ny faha-10 ny volana jona 2024, tsikaritr’ireo renim-pianakaviana sy tovovavy maro fa tsy mitombina ny maha pastora azy sy ny fiangonana izay najorony ka nametraka fitoriana teny amin’ny manam-pahefana ireo voakasik’izany fisandohana izany. Raha hiverenana ny raharaha, efa naiditra vonjimaika am-ponja ny 16 jona 2024 ity mpisandoka ho pastora nanararaotra vehivavy mpino tao aminy ity, Niatrika fotoam-pitsarana teo anatrehan’ny sampana misahana ny ady heloka bevava ka nohamafisin’ity farany fa voaheloka asa an-terivozona dimy taona ao Ambalata­voahangy ary dimy taona tsy mahazo manitsaka faritra fiaviany io voampanga io.

Sajo

Andiany fahatelo ny fivoriana iraisam-pirenena momba ny nanotechnologie eto Mada­gasikara. Tanterahina eny amin’ny Akademiam-pirenena Tsimbazaza, mandritra ny roa andro izany. “Nano Mada 2025”, izay ahitana famelabelarana voka-pikarohana maro amin’ny nanotechnologie maneran-tany sy ahafanta­rana ny fandrosoana hatramin’ izay. Misy koa fifanakalozan-kevitra iarahan’ny manam-pahaizana malagasy sy vahiny tonga hanatrika ny hetsika eto amintsika.
Mandray anjara isika amin’ ny fikarohana momba ny na­notechnologie amin’ny alalan’ ny “mobilité Erasmus”. Man­defa mpikaroka any ivelany i Madagasikara satria tsy mbola misy ny laboratoara mifanandrify amin’izany eto an-toe­rana. Ny akora kosa anefa misy betsaka eto amintsika toy ny minerais de terres rares, ilménite, … Azo ampiasaina ha­na­tsarana ny fiainan’ny zanak’ olombelona ireny nanomateriaux ireny rehefa vokajy tsara. Ampiasaina amin’ny akanjo, fitsaboana ny homamiadana eo koa ny fampitomboana ny herin’ny “panneaux solaires”¸ hoy ny tale jeneralin’ny Institut National des Sciences et Te­chnologies Nucléaires (INSTN), profesora Rajaobelison Joël,
Anjaran’ny INSTN ny ma­nentana sy mampirisika ny Malagasy mpikaroka hiditra amin’ny fikarohana siantifika satria misy eto ny nanomateriaux.
Efa nahavita nanao “carac­térisation ny nanomatériaux” ao anatin’ny minerais misy eto isika, izay ampiasana amin’ny technologie isan-karazany hatramin’izao. Mpikaroka mala­gasy 20 no misehatra amin’ny nanotechnologie eto Madaga­sikara.

Vonjy

Tontosa afakomaly, tetsy amin’ny Carlton Anosy, ny “Bazar de Noël”, andiany
faha-63. Hetsika nokarakarain’ny fikambanana Wednesday Morning Group (WMG).

Tonga maro teny an-toerana ireo mpitsidika na­nomboka tamin’ny 9 ora maraina hatramin’ny 5 ora hariva. “Nahafapo ny hetsika satria nahitana ireo entana sy zavatra tena ilaina amin’ny fanomanana ny fankalazana ny fetin’ny Noely”, hoy ireo mpi­tsidik nanontaniana. “Naha­sarika ireo mpanjifa ireo ihany koa ny tanjona sy ny anton’ny “Bazar de Noël” izay hanaovana hetsika ara-tso­sialy”, hoy hatrany ireo teny an-toerana. Nahatratra 2500 isa ireo olona nandrasana nitsidika ny “bazar de Noël”, andiany faha-63. Azo lazaina fa nahafapo sy nahatratra ny tanjona tamin’iny he­tsika iny, raha ny voalazan’ny tomponandraikitra.
Nambaran’ny filohan’ny fikambanana WMG, Tsira­nana Fiona, fa natokana ha­namboarana sekoly iray any Ambatomirahavavy ny vola azo rehetra tamin’iny hetsika iny. “Ahafahana manohy ireo asa sosialy izay efa nataon’izy ireo, toy ny fianarana zaitra, ary ny fizarana colis de Noël ho an’ny mpianatra any Amba­tomirahavavy iny”, hoy ihany izy.

Betsaka ny mpandray anjara

Mahatratra 73 ireo mpandray anjara nampiranty sy tonga nivarotra teny an-toerana tamin’iny hetsika, andiany faha-63 iny. Nihabetsaka izy ireo raha oharina tamin’ny taon-dasa satria nanodidina ny 63 izany tamin’ny herin­taona. Maro ny zavatra hita nandritra izany, toy ny asa tanana vita malagasy, ny mo­fomamy, ny sokola, sakafo, vatomamy, kilalao sy ny maro hafa. Hita nampifalifaly sy na­nome fanonezana ho an’ireo ankizy tonga teny an-toerana ihany koa ny dadabe Noely. “Noely miray fo”, io ny lohahevitr’iny hetsika iny. Tanjona ny hahafahana manao fanam­piana ara-tsosialy ho an’ny ankizy sy ny vehivavy marefo.

Mino

Vita sonia ny 18 novambra teo, ny fifanarahana eo amin’ ny orinasa Promodim, ao anatin’ny vondrona Imperial Brands sy ny orinasa Vitogaz Mada­ga­sikara. Nanatanteraka izany, ny tale jeneraly ny Pro­modim, Rabarijhon Fran­cis, sy ny tale jeneraly ny Vi­togaz, Andriamampianina Zo. Mi­fantoka amin’ny fanamorana ny hahazoan’ny tokantrano malagasy, ny fampiasana en­tona fandrehitra ny fiaraha-miasa. Misitraka izany ny tokantrano miisa 205, mpikambana anaty VOI Tsimi­alonjafy, monina manodidina ny valanjavaboahary Mada­gas­i­karantsika any Ampotaka, kaominina Mandoto, faritra Vakinankaratra. Tafiditra ao anatin’ny Andraikitra raisin’ny orinasa ara-tsosialy sy fitandroana ny tontolo iainana (RSE) ity tetikasa ity. Toy ny fampihenana ny fampiasana saribao sy kitay, anisan’ny antony lehibe hanimbana ny ala eto Madagasikara, izay vahaolana azo antoka sady maharitra. Maharitra 12 volana ity fiaraha-miasan’ny roa tonta ity. Anehoana fa manana ny toerany matotra amin’ny fiampitana amin’ny fampiasana angovo madio ny sehatra tsy miankina, sady mikajy ny harena voajanahary eto amin­tsika.
Valanjavaboahary voalohany naorin’ny orinasa Im­perial Brands ny Madagasi­karantsika any Ampotaka Mandoto. Toerana noforonina, ahitana fambolen-kazo isan-kazarany ka lasa tontolo mai­tso tanteraka, ankehitriny.

Njaka A .

Haverina amin’ny laoniny ny fifamoivoizana Lakandrano Pangalana. Hojerena amin’ity volana desambra ity ny paikady horaisina hanatanterahana izany, amin’ny alalan’ny hoenti-manana eto an-toe­rana, fa tsy voatery hiantehitra amin’ny famatsiam-bola avy any ivelany. Hiahy ny fanatanterahana izany ny minisiteran’ny Fitaterana sy ny famantarana ny toetr’ andro, hikaroka ny fiaraha-miombon’antoka samihafa azo atao.

Tafapetraka ny faritra natokana hanohanana ny mpitrandraka madinika, « Zone d’encadrement », any amin’ny distrika Betroka sy Bekily. Kaominina
efatra (Beraketa, Bekirobo, Ianabinda, Benato Toby no nanatanterahana izany ny 22-28 novambra teo. Tena hita any an-toerana ny fitrandrahana heladrano na « Mica », mamelona fianakaviana maro. Tanjona ny hampidirana azy ireo anaty sehatra ara-dalàna.

Hisokatra ny antso ho an’ny daholobe firo­tsahana ho tale jeneraly ny ACM, (Antokondraharaha misahana ny fitaterana ana habakabaka sivily eto Madagasikara). Efa am-bolana vitsivitsy izao no banga io toerana io. Sampandraharaham-panjakana manan-danja tokoa amin’ny sehatry ny fitaterana ana habakabaka. Anisan’ny antony nametraham-pialan’ny tale jeneraly teo aloha ny raharaha fiaramanidina Boeing 777.

Nikarakara fivoriana loabary an-dasy ny zoma teo, ny minisiteran’ny Indostria sy ny fampiroboroboana ny tsy miankina (MIDSP) sy ny EDBM (Economic Developmemt Board of Madagascar), niaraka tamin’ny mpandraharaha tsy miankina, sy ny rafi-panjakana samihafa ary ny mpikambana anaty Vao­miera iraisan’ny minisitera (CTI). Fifanakalozan-kevitra, nifantoka tamin’ny fahazoana fahazoan-dalana ho an’ny orinasa afakaba.
Fihaonana fanindroany ity natao ity, nanazavana ny dingana samihafa arahina, izay sarotra matetika ho an’ny ori­nasa. Toy ny fangatahana fahazoan-dalana amin’ny fanja­kana (agréement) ; na io fangatahana vaovao, na fanitarana toerana hamokarana, na fanitarana seha-pihariana, na fanovana anarana orinasa, sns.
Nomarihin’ny minisitra MIDSP, Rasoarahona Andry, fa aseho, toy izao fivoriana izao, ny mangarahara, ny fandrin­drana ary ny fanamorana hanamafisana ny fampiasam-bola tsy miankina eto Madagasikara. Nohamafisina ny fifampitokisana eo amin’ny rafi-panjakana sy ny mpandraharaha tsy miankina.
Nampafantarina ny fitaovana niomerika vaovao Madazef, mikarakara ny antontan-taratasy fahazoan-dalana « agréement » ho an’ny orinasa afakaba.

Njaka A.