Nivaly ny fitiliana tany andafy: Manamafy ny fanapoizinana mahery vaika ny fanjakana

Les Nouvelles - jeu, 07/10/2025 - 08:51

Mbola manitrikitrika ny fampanoavana sy ny minisiteran’ny Fahasalamana fa poizina mahery vaika no nahafaty ireo 29 mianadahy teny Ambohimalaza. Manamafy izany ny valin’ny fitiliana natao tany France.

Nampahafantarina tetsy amin’ny fitsarana Ano­sy, omaly, ny vokatry ny fitiliana natao tany France, mahakasika ilay tranga fanapoizinana teny Ambohimalaza ny 14 jona lasa teo.
“Voaporofo fa singa tsy fahita ao anatin’ny sakafon’olombelona sy ny vatan’olombelona mihitsy no nivoaka tamin’ny fitiliana ra sy ambin-tsakafo tao anatin’ny vavonin’ny marary sy maty vokatry ny fanapoizinana teny Ambo­himalaza” , hoy ny dokotera, Andriantiaray Ramarolahy To­lotra, tale jeneralin’ny tolotra ara-pahasalamana eo ani­von’ny minisiteran’ny Faha­salamam-bahoaka. Nohama­fisiny hatrany fa nifandraika tanteraka tamin’ny fitiliana natao teto an-toerana izany. “Mandiso ny filazana fa fahapoizinana ara-tsakafo na “botulisme” ny valin’ny fitiliana. Tokony ho matin’ny hafanana ny botulisme. Tsy vitan’izay fa maro ny fikarohana natao fa tsy tokony hiteraka izany ny vokatra azo avy amin’ny mofomamy”, hoy hatrany ity dokotera ity.

Mitohy
Etsy ankilan’izany, hitohy ary hiverina indray ny fanadihadiana lalina mahakasika ny raharaha teny Ambohimalaza. “Efa misy ny naiditra am-ponja, efa misy ny olona nampanantsoina, misy ny telefaonina anaovana fitsirihana. Tsy maintsy ho fantatra ny marina mahakasika ity raharaha ity. Tsy mijabaka na miditra amin’ny asan’ny mpitandro filaminana izahay, ary manaja ny tsiambaratelon’ny fanadihadiana”, hoy ny lehiben’ny fampanoavana, ao amin’ny Fitsa­rana Ambaratonga voalohany eto Antananarivo, Rako­to­niaina Narindra.
Marihina fa ny sampandraharaha misahana ny fanapoizinana “Specialize” any Fran­tsa no voalaza fa nanaovana ny fitiliana. Naharitra telo ha­tramin’ny enina herinandro ny faharetan’ny fitiliana. “Man­da­lo dingana maro sy tsy maintsy mandalo fanamafisana ny vokatry ny fitiliana ka izay no nahaelaela azy”, hoy hatrany ny fanazavan’ny Dr Andrian­tia­ray Ramarolahy Tolotra.

Tatiana A

Catégories: National

Fanomanana ny Afrobasket : Hifandona amin’i Mali, Congo, Cap Vert ary Côte d’Ivoire ny Ankoay

Les Nouvelles - mer, 07/09/2025 - 10:18

Ho feno tanteraka ny fandaharam-potoanan’ny An­koay, ao anatin’ny fanomanan-tena hiatrehana ny fiadiana ny tompondakan’i Afrika “Afro­basket 2025”, izay nanomboka ny alatsinainy 7 jolay lasa teo. Ankoatra ny fampivondronana sy fanarazan-tena iraisana, lalao ara-pirahalahiana 4 no miandry ny ekipa malagasy, manomboka ny 11 jolay izao ao Frantsa. Hifandona amin’i Madagasi­kara voalohany, ny 11 sy 12 jolay izao, i Mali, i Congo ary i Cap Vert. Lalao izay hotontosaina ao Paris. Aorian’izay, hisy ny lalao fitsapana hafa hatrehan’ny Ankoay, hihaonana amin’ny ekipan’i Côte d’ivoire, izay hatao ao Paris Frantsa ihany. Raha ny fandaharam-potoana, nanomboka tamin’io alatsinainy 7 jolay ary haharitra hatramin’ny 25 jolay izao, ny fanomanan-tenan’ny Ankoay ao Frantsa.
Hitohy any Espagne

Aorian’ny fanomanan-tena ao Frantsa, hihazo an’i Espagne indray ny Ankoay hanohy ny fampivondronana, araka ny fandaharam-potoana navoakan’ny Federasionina malagasin’ny basikety. Ao amin’ny Ivontoerana Alqueria Del Basket an’ny Klioba Valencia Basket Club no hiatrika ny fanazaran-tena ara-teknika ny Malagasy mpilalao 14 mirahalahy miaraka amin’ny mpanazatra. Hisy ihany koa ny lalao ara-pirahalahiana roa hatrehan’izy ireo izay hihaonana amin’ny ekipa voafantina ao Valence, Espagne. Ny 25 jolay hatramin’ny 7 aogositra ny faharetan’ny fanomanan-tena ataon’ny Ankoay ao Espagne. Aorian’ izay, hihazo avy hatrany an’i Angola izy ireo.

Mi.Raz

Catégories: National

Gothia Cup 2025: Hisolo tena ny Dream Team FC

Les Nouvelles - mer, 07/09/2025 - 10:18

Nambaran-dRakotomalala Lanto, filohan’ny Dream Team FC Mada, tamin’ny mpanao gazety, omaly, tetsy Antaninarenina fa handray anjara amin’ny fifaninanana iraisam-pirenena amin’ny baolina kitra “Gothia Cup 2025”, ho an’ny sokajy zandriny izy ireo. Fifaninanana, hotanterahina any Suède, ny 13 – 19 jolay ho avy izao. Roa taona taorian’ny nitsanganany sambany hiatrika lalao any ivelany izy ireo.
Fanasana manokana avy amin’ny mpikarakara no nahazoan’izy ireo mandray anjara amin’ity fihaonana andraisan’ny firenena miisa 74 maneran-tany anjara ity, izay toy ny “Mondial” kely mihitsy. Satria, ahitana ekipa afrikanina, aziatika sy amerikanina latina ary eoropeanina. Hifaninana eo amin’ny sokajin-taona, B13 sy B15 ary B17 izy ireo ka misa 55 ny ao anaty delegasionina. 40 mpilalao, mpanazatra 3 ary raiamandreny ny ambiny. Sambany izao fandraisana anjaran’ny DTFM izao. Vonona izy ireo, ny haka ny fandresena na sarotra aza ny fiomanana sy ny fikarakarana, izay nisaoran’izy ireo ny minisiteran’ny fanatanjahantena sy ny federasionina malagasy ary ny ligin’Analamanga. Fivondronan’ireo raiamandreny mpankafy baolina kitra no nanangana ny DTFM, ny taona 2023. Manabe mpilalao 7 – 17 taona ary manao fanazarantena indroa isan-kerinandro, ny alarobia sy sabotsy, etsy amin’ny kianja Paul Minault Androhibe.

Tompondaka

Catégories: National

SOMBIM-BAOVAO

Les Nouvelles - mer, 07/09/2025 - 10:18

Tsy ao anatin’ny lisitry ny Ankoay, miatrika ny fampivondronana hiatrehana ny Afrobasket 2025, i Jerry sy i Donovan ary i Johan. Tsy mbola fantatra mazava ny antony fa raha tsiahivina, anisan’ireo mpilalao nandritra ny fifanintsanana nahazoana ny tapakilan’ny Afrobasket i Jerry sy i Johan.

Nanomboka ny alatsinainy 7 jolay lasa teo ny “Stage Sportif des vacances” karakarain’ny ANS (Académie Nationale du Sport), eny Ampefiloha. Fotoana hahafahan’ny ankizy sy tanora manao fanatanjahantena mandritra ny fialantsasatra ity fandaharanasa ity ary haharitra 5 andro izany raha ny fandaharam-potoana.

Handeha mivantana amin’ny TVM, ny lalaon’ny ekipam-pirenena malagasy, mandritra ny Chan 2025, izay hatao any Tanzanie, ny 3 – 30 aogositra ho avy izao. Ny alahady 3 aogositra ho avy io, hifanandrina amin’i Mauritanie, ny Barea. Tsara ny mampahatsiahy fa ao amin’ny vondrona B no misy ny Barea A’.

Catégories: National

Korontana amin’ny baolina kitra : “Ny mpikamban’ny FMF no fototry ny olana”, hoy i Tôta

Les Nouvelles - mer, 07/09/2025 - 10:17

Namaky bantsilana ny tsy fetezana eo amin’ny fitantanana ny fifaninanam-pirenena amin’ny baolina kitra amin’izao fotoana izao, Rakotoarimanana Henintsoa (Tôta), filohan’ny Club des Elites de Football Madagascar (CFEM). Misy mitsabaka andraikitra ireo mpitantana eo anivon’ny federasionina malagasy (FMF), hoy izy.

Nivoaka tamin’ny fahanginany, Rakotoari­ma­nana Henintsoa (Tôta), filohan’ny Club de Football Elite de Madagascar (CFEM). Manoloana ny zava-misy eo amin’ny tontolon’ny baolina kitra malagasy amin’izao fotoana izao, nambarany fa fototra sy mahatonga ny korontana ny kaomity mpitantana ao amin’ny federasionina malagasy (FMF).
“Manana klioba mifaninana ry zareo ka mibaiko sy mametraka izay tiany atao”, hoy izy nandritra ny fihaonany tamin’ny mpanao gazety, teny Andoharanofotsy, omaly.
Nolazainy fa tsy misy hidiran’ny CFEM velivevy ny fanendrena mpitsara fa ireo no manao izany. Ankoatra izay, ireo mpikambana ao amin’ny FMF ireo no mamaritra ny kianja hilalaovan’ny ekipa. Anjaran’ny CFEM anefa izany sy manao ny fandaharam-potoana rehetra”, araka ny lazain’i Tôta, izay tsy nitsitsitsy fitenenana mihitsy.
Ny amin’ny famindrana ny lalao manasa-dalana miverina amin’ny PFL eny Vontovorona rahampitso alakamisy, fanapahan-kevitra noraisin’ny mpikambana rehetra ao amin’ny CFEM izany. Hatao etsy Mahamasina ny famaranana, saingy mbola miandry ny daty hahazoana io kianja io. “Tsy misy maha maika satria efa nahazo hatramin’ny 31 jolay handefasana ny anaran’ny ekipa hanao fifaninanana afrikanina any amin’ny Caf”, hoy i Tôta.
Ny amin’ny savorovoro teo amin’ny Mama FC sy ny Elgeco Plus indray dia hanao tatitra ny CFEM satria lalao niandraketany iny ary alefa any amin’ny rafitra ambony nangataka izany. Farany, nomarihiny fa tsy anjaran’ny federasionina ny misahana ny “licence des clubs” fa an’ny Caf. Sosokevitra narosony, ny tsy tokony handraisan’ireo ekipa tsy manana izany, amin’ny fifaninanam-pirenena manaraka mba tsy hisian’ny olana.

Tompondaka

Catégories: National

Droit à l’information

Les Nouvelles - mer, 07/09/2025 - 09:01

L’angoisse s’intensifie à Madagascar alors que le nombre de victimes liées à une série d’intoxications alimentaires ou d’empoisonnement, ne cesse de croître. Que ce soit dans la capitale ou dans la ville d’Ambositra, l’inquiétude gagne du terrain, alimentée par une augmentation alarmante du nombre de décès. Les patients hospitalisés vivent dans la peur, confrontés à un mystère persistant : les résultats des analyses envoyées à l’étranger n’ont toujours pas été communiqués. Désormais, une grande partie des citoyens redoute de consommer des aliments, avec la sombre impression que le danger est omniprésent. La transparence sur l’évolution de l’enquête et la publication des résultats d’analyse sont indispensables pour retracer la chaîne de contamination et rassurer les citoyens. La population attend avec impatience des éclaircissements.
Face à cette situation, même le président de l’Assemblée nationale, Justin Tokely, a pris la parole pour dénoncer les cas d’intoxication alimentaire qui touchent plusieurs régions de la Grande île. Il a appelé le gouvernement à mobiliser tous les moyens nécessaires pour faire toute la lumière sur cette affaire. Les autorités ont une obligation claire d’informer régulièrement sur l’avancée de l’enquête afin de rassurer la population. En l’absence de communication officielle, rumeurs et désinformation prennent le dessus et alimentent davantage la panique. Hier encore, la société civile a publié une déclaration sur son site officiel, interpellant les autorités compétentes à fournir des détails précis sur cette série d’intoxications alimentaires à travers le pays. Il invite l’exécutif à apporter des éclaircissements pour éviter que la population ne soit induite en erreur par de fausses informations ou des affirmations gratuites. Sur les réseaux sociaux, des noms d’huiles, de types de beignets et d’autres aliments sont pointés du doigt d’être à l’origine de ces intoxications mortelles, créant ainsi une panique générale, et menaçant la survie des commerçants.

F.M

Catégories: National

AVCOI à Antananarivo: ensemble pour trouver une solution conjointe

Les Nouvelles - mer, 07/09/2025 - 09:01

Antananarivo a l’honneur d’abriter jusqu’à demain la réunion annuelle de l’Association des villes et collectivités de l’océan Indien (AVCOI). Cette rencontre de haut niveau s’affirme comme une occasion de faire entendre une voix commune des pays insulaires de la région en vue des prochaines grandes échéances internationales, dont le G20 prévu en novembre à Johannesburg et la COP 30 en novembre à Brésil.

Le ministre du Touri­sme, Viviane Dewa, représentant le Premier ministre, a ouvert officiellement l’Assemblée générale de l’AVCOI et a remercié la présence des 45 délégations insulaires. Elle a expliqué l’importance de cette réunion pour renforcer l’intégration régionale mais également les retombées économiques locales grâce à l’accueil de cette rencontre. Et Harilala  Ramanantsoa, maire de la Commune urbaine d’Antananarivo (CUA), dans son allocution, a précisé l’importance de cette union pour porter les préoccupations des collectivités insulaires sur la scène internationale. Elle a affirmé que « la raison de l’AG est de voir ensemble les problèmes rencontrés par les villes dans l’océan Indien, de trouver une solution conjointe pour le développement local qu’il fallait apporter à l’Etat central de chaque pays membres ainsi qu’au niveau régional voire international par le biais des récentes réunions mondiales du G20 et Cop 30 dans les prochains mois ». Soumaïla Ambdilivahedou, co-président de l’AVCOI et maire de Mamoudzou à Mayotte, a également rappelé la mission centrale de l’association : « Porter la voix de nos territoires insulaires et traduire en projets concrets la volonté de nos populations, dans un esprit de solidarité et de progrès ».
Cette Assemblée générale se concentre sur trois axes dont la fiscalité locale et le développement économique afin de renforcer les capacités de mobilisation des ressources et l’autonomie financière des communes. La résilience climatique et la gestion des urgences pour préparer les villes aux impacts croissants des catastrophes naturelles dans un contexte de changement climatique viennent en queue de peloton. Le dernier et non pas la moindre est la gouvernance locale et égalité de genre pour intégrer la dimension genre dans les politiques publiques locales et régionales. Le maire de la CUA a également rappelé l’importance des deux pays membres, à savoir Madagascar et les Comores, récemment élus pour piloter la plateforme de financement pays à la suite de la 4e Conférence internationale sur le financement du développement FfD4 à Séville (Espagne). Madagascar bénéficie no­tamment de sa Direction générale des fonds pour le développement local, un atout essentiel qui a permis d’obtenir ce titre et la Grande île pourra bénéficier de cette place pour attirer des opportunités internationales profitables à la capitale.

Un appel au soutien des bailleurs de fonds

Dans son discours, Soumaïla Ambdilivahedou a invité les bailleurs de fonds à soutenir les projets des îles de l’océan Indien: « Nous devons agir ensemble en tant que grande famille insulaire, avec un destin commun, pour élaborer et concrétiser des projets au bénéfice de nos populations ». « Et nous invitons les bailleurs à nous accompagner, à accompagner nos projets », a-t-il renchéri. Ce moment de rencontre sera aussi l’occasion de renforcer le dialogue avec les bailleurs de fonds internationaux, autour des mécanismes de soutien aux collectivités locales dans plusieurs domaines importants. D’autres programmes sont inclus, entre autres, une restitution finale du projet régional sur l’économie circulaire et la protection des océans, des ateliers, et l’AG définira les prochaines priorités du réseau.

F.M

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

Les Nouvelles - mer, 07/09/2025 - 09:00

Misanda 5 125 Ar ny 1 euro, omaly 8 jolay, araka ny fampahalalam-baovao avy amin’ny Banky foiben’i Madagasikara (BFM). Nisy fihenany io lanjany io raha oharina ny 7 jolay, izay 5 147 Ar. Nitombo kosa ny lanjan’ny dolara, satria 4 409 Ar ny 1 dolara raha 4 407, ny 7 jolay. Ampiasaina hividianana solika eo amin’ny tsena iraisam-pirenena ny dolara.

Nohavaozina ny tetezana Antamponjia ao Fianarantsoa. Vola avy amin’ny Fonds Routier, mirefy 20 m ity fotodrafitrasa ity, izay nasondrotra ny 1,50 m ary novaina ho 9 m ny fanokafana, mba hahazaka tsara ny fandehan’ny rano sy ny fivezivezen’ny fiara. Hanamora ny fifamoivoizana eny amin’ny seranam-piaramanidina sy ny Cité des Profs ny fahavitany.

Mirefy 100 m2 ny velaran’ny dobo fiompiana trondron’i Menja, any Epetraka Manakara. Nangataka toromarika ara-teknika tamin’ny Fitantanam-paritry ny jono (DRPEB) Fitovinany izy, satria zana-trondro Zili no nompiana saingy tsy nitombo. Toromarika nomena azy ny hampidirana zana-trondro Tilapia nilotica, izay mety tsara amin’ny dobony.

Catégories: National

Mpizahatany 1 tapitrisa: Marolafy ny fiomanana amin’ny fotodrafitrasa

Les Nouvelles - mer, 07/09/2025 - 09:00

Vina lavitr’ezaky ny fitondram-panjakana ny hisarihana mpizahatany miisa 1 tapitrisa amin’ny taona 2028. Notsipihin’ ny minisitry ny Fizahantany sy ny asa tanana (MTA), Dewa Viviane, fa misy tokoa ny paikady raisina hanatrarana io tanjona io, misandrahaka amin’ny sehatra marolafy marindrano. Anisan’izany ny lafiny fotodrafitrasa, toy ny fanitarana ny seranam-piaramanidina, sy ny fanovana ireo mandray mpizahatany vahiny ha­nana fenitra iraisam-pirenena. Eo ny fanarenana ny lalam-pirenena toy, ny RN7, ny fa­namboarana ny arabe migodana, ohatra. Toraka izany koa, ny fanatsarana ny famatsian-drano fisotro sy ny sehatry ny angovo sy ny herinaratra.
Ankoatra ny fotodrafitrasa, nohazavain’ny minisitra koa fa ilaina ny fanatsarana ny lafiny maha olona. Nohamafisina ny fahaiza-manaon’ireo mpisehatra. Maherin’ny 43 000 ireo nahazo fiofanana ara-pizahantany, ny fisakafoana sy ny fiantranoana, ny tamin’ity taona 2025 ity. tanteraka izany, vokatry ny fandaharanasa sy tetikasa tohanan’ny mpiara-miombon’antoka (Pic, OIT, …).
Ho an’ny asa tanana, hi­tondra fiovana lehibe ny fa­nanganana tranoheva ho an’ ny mpanao taozavatra eny amin’ny toeram-pialamboly « Lac Iarivo » Ivato. Tsy atao ambanin-javatra koa ny lafiny serasera amin’ny tambajotra sosialy.

Njaka A.

Catégories: National

Menabe Antimena : Manohana ny velon- tenan’ny mponina ny ONG Fanamby

Les Nouvelles - mer, 07/09/2025 - 09:00

Anisan’ny miaro sy mitantana ny Faritra arovana Menabe Antimena (APMA) ny ONG Fanamby. Nihaona tamin’ireo mponina eny ifotony izy ireo, ny 1 hatramin’ny 4 jolay teo, niaraka tamin’ny tomponandraikitry ny Fitantanam-paritry ny Tontolo iainana sy ny fampandrosoana maharitra (Dredd) Me­nabe. Nisy ny fifanakalozan-kevitra, nijerena ny fomba entina hanatsarana ny velon-tenan’ny mponina, izany hoe, fanohanana ny asa fihariana mampidi-bola (AGR). Satria, tanjona ny hisian’ny fihariana maharitra sady mitsinjo ny tontolo iainana, mba tsy hikasihana sy handripahana ny ala voajanahary intsony ao anatin’ny APMA.
Seha-pihariana ho tohanan’ny ONG Fanamby, ny fiompiana tantely, akoho gasy ary ny fambolem-bary. Hahazo fiofanana ireo mpisitraka, mba hampahomby ny fihariana ataony. Sady homena tosika ara-pitaovana ihany koa ireo izay efa misehatra amin’ny fihariana voalaza ireo. Voakasiky ny tetikasa ireo kaoperativa, fikambanana ary vondrom-piarahamonina any amin’ny fokontany Tsimafana, Lambokely, Anketre­vo, Mandroatsy ary Beroboka Avaratra.

Njaka A.

Catégories: National

Protégé : Le guide N°05

Les Nouvelles - mar, 07/08/2025 - 10:36

Cette publication est protégée par un mot de passe. Pour la voir, veuillez saisir votre mot de passe ci-dessous :

Mot de passe :

Catégories: National

“Afrobasket 2025”  : Hitondra ny Ankoay i John Douanglin sy i Ndranto

Les Nouvelles - mar, 07/08/2025 - 10:26

Afaka iray volana, hanomboka ny fiadiana ny ho tompondakan’i Afrika, “Afrobasket 2025”, any Angola. Araka ny loharanom-baovao iray avy eo anivon’ny Federasionina mala­gasin’ny basikety, fantatra fa hitondra ny Ankoay, mandritra io fifanintsanana io, i John Douanglin, teknisianina fran­tsay sy Rakotonanahary Ndranto.
I John Douanglin izany no handimby ny toeran-dRavo­nimbola Jeannot, mpanazatra ny Ankoay teo aloha, izay nahatafita ny ekipa nasionaly amin’izao dingana izao.
Araka ny vaovao voaray, omaly ihany, mpilalao 14 no hiatrika ny fampivondronana izay hatao any France sy Espagne. Efa nanainga ny faran’ny herinandro teo moa ireo mpilalao voaantso avy eto an-toerana.
Tsiahivina fa ao amin’ny vondrona « B » no misy an’i Madagasikara, mandritra ity fifanintsanana ity, miampy an’i Tunisie, Nigeria, ary i Came­roun.

Fitia Randria

Ireo mpilalao 14 voaantso hiatrika ny fanomanana:

Rija Lahontan – Ail Rousset, France
Mathias M’madi – CB Moron, Espagne
Austin Rasolonjatovo – Saint Vallier BD, France
Elly Randriamampionona – GNBC, Madagasikara
Kiady Razanamahenina – France
Sitraka Raharimanantoanina – Elan Bearnais, France
Livio Ratianarivo – COSPN, Madagasikara
Hasina Rasolonandrianina – Fandrasa, Madagasikara
Monja Faralahy – Ascut, Madagasikara
Anthony Rasolomanana – COSPN, Madagasikara
Arnol Solondrainy – COSPN, Madagasikara
Fiary Rakotonirina – GNBC, Madagasikara
Lovasoa Andriatsarafara – Minot State, Etazonia
Kanto Arimanana – Mada Pro, Madagasikara

Catégories: National

SOMBIM-BAOVAO

Les Nouvelles - mar, 07/08/2025 - 10:26

Nifarana teo amin’ny dingana ampahefa-
dalana ny lalan’ny Ankoay, nandritra ny fifaninanana Run Bal, taranja basikety, natao tany La Réunion, ny faran’ny herinandro teo. Resin’i Mexique tamin’ny isa 21 no ho 19 ny ekipa malagasy. Tsiahivina fa fandresena 3 nisesy no azon’izy ireo talohan’ity ampahefa-dalana ity.

Hiditra amin’ny andro fahatelo, anio, ny fiadiana ny tompondakan’i Madagasikara, taranja basikety, ho an’ny sokajy latsaky ny 16 taona, lahy sy vavy. Fifaninanana tanterahina ao amin’ny Arena any Toamasina, nanomboka ny 5 jolay teo ary hifarana ny 13 jolay izao. Ekipa 18vehivavy sy lehilahy 24 no hiady ny fandresena amin’ity fifaninanana ity.

Ankizy 145 no mivondrona etsy amin’ny Kianja Barea Mahamasina miatrika ny “Camp de vacances de basketball”. Ny 4 sy 5 jolay lasa teo no nanatanterahana ny tapany voalohany, raha toa ka omaly sy anio kosa ny tapany faharoa. Hivelatra sy hivoatra ao anatin’ny taranja basikety no tanjona amin’ ity karazana fiofanana ity, araka ny nambaran’ny mpikarakara.

Catégories: National

Echecs-Inter Club : Mpilalao 204 nifaninana

Les Nouvelles - mar, 07/08/2025 - 10:25

Tontosa ny sabotsy 5 jolay lasa teo, teny amin’ny Kianja mitafo Ankoay Ankorondrano, ny fifaninanana «Tournoi inter club par équipe», sokajy tanora, taranja échecs. Fifaninanana nokarakarain’ny Federasiona malagasin’ny taranja échecs. Niavaka ity fifaninanana ity noho ny hamaroan’ny mpandray anjara izay nahatratra 204 be izao. Ekipa 45 avy amin’ny klioba 17, ka avy eto Analamanga ny 16 ary avy any Alaotra Mangoro ny 1 kosa no nifaninana. Klioba nandray anjara ny Ayhay Chess Club, CEA, CCT, CGM, FRR, La Vallée Chess Club, Chess Club Moramanga, IKM Chess Club, Mon Futur Chess Club, Pion Passe, Bout D’chou, QCM, MCG, OHS, Cemi ary ny Farandole. Tsiahivina fa ny sokajy 10 taona hatramin’ny latsaky ny 14 taona no nifaninana ka azo lazaina ho nifandanja ireo mpikatroka.
Raha ny vokatra kosa, tafapetraka eo amin’ny laharana voalohany ho an’ny sokajy U10, CEA-1, raha toa ka ny CGM no faharoa ary ny IKM-2 kosa ny laharana fahatelo. Teo amin’ ny sokajy U12 indray, voalohany ny QCM, faharoa ny MCG ary fahatelo ny Cemi. Laharana voalohany teo amin’ny sokajy U14 kosa, ny FRR, faharoa ny CCT ary fahatelo ny IKM-1. Tsy nanadino nisaotra ireo niara-nientana nahatontosa ity fifaninanana ity ny federasionina, nahitana ny MJS, ireo klioba nandray anjara, ny ray aman-dreny, ny mpanentana, ny mpitsara sy ny tsara sitrapo ary ireo mpanohana maro be. Tanjona tamin’ity fifaninanana ity ny hanome sehatra ireo ankizy sy tanora manatalenta amin’ny taranja échecs ary hahafahan’izy ireo mampitombo ny fahaiza-manaony sy ny talentany.

Mi.Raz

Catégories: National

Tsipy kanetibe, sokajy vehivavy : Fantatra ireo efatra hiatrika ny “Mondial 2025”

Les Nouvelles - mar, 07/08/2025 - 10:25

Nivoaka tamin’ny fomba ofisialy, omaly, ny anaran’ireo vehivavy mpilalao tsipy kanetibe hiatrika ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany 2025. Avy amin’ny ligin’Analamanga sy Matsiatra Ambony ary Vakinankaratra ireo handrafitra ny ekipam-pirenena, amin’ity.

Nifarana ny alahady lasa teo, tany Antsirabe, ny fampivondronana ireo mpilalao tsipy kanetibe 24 mirahavavy. Hetsika nenti-nitiliana izay handrafitra ny ekipam-pirenena malagasy, hiatrika ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany 2025. Navoakan’ny Federation sport boule malagasy (FSBM) notarihan’ny filohany, Andrianirina Adrien, tamin’ny fomba ofi­sialy, omaly, ny anaran’izy efa-bavy voafidy. Mpilalao roa avy amin’ny ligin’Analamanga, dia i Fana (CPA) sy i Marinah (UBM). Avy amin’ny klioba SBA Ma­tsiatra Ambony i Tita ary i Hasina mpilalaon’ny C2BA Vakinankaratra.
Masontsivana maro no natrehin’ireo mpilalao rehetra nandritra ny herinandro. An­koatra ny fahaiza-manao, no­takina tamin’izy ireo koa ny fahafehezana ny toerana ma­navanana sy ny fahaizana mameno ireo toerana hafa. Teo koa ny tanjaka ara-batana, ny toe-tsaina entina miatrika ny fifaninanana, ny fahaiza-miaina anaty ekipa ary ny fiarahana amin’ireo mpiara-milalao. Ny fitondran-tena mialoha sy mandritra ary aorian’ny lalao. Notakina tamin’ireo mpilalao tsirairay avy ny fahafehezana ny fitsipi-dalao.
Nambaran’ireo teknisia­nina fa sarotra ny fifantenana satria sangany avokoa ireo mpilalao rehetra saingy nisy ihany ny nampiavaka ireo voafantina. Hanazatra sy hitondra ny ekipam-pirenena malagasy i Cicine, hany vehivavy tokana tompondaka maneran-tany. Tsiahivina fa hatao any Dou­aisis France, ny 9 ka hatra­min’ny 12 oktobra ho avy izao, ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany, ho an’ny sokajy vehivavy.
Hitohy eto Antananarivo ny fanomanantenan’izy efatra mirahavavy, saingy tsy mbola voafaritra ny daty hanatontosana izany.

Tompondaka

Catégories: National

FANTINA sy FINTINA

Les Nouvelles - mar, 07/08/2025 - 07:14

Hitohy any Sainte Marie indray ny filankevitry ny minisitra, mitety faritra. Hotanterahina ny 10 jolay izao izany, araka ny fampahafantarana nataon’ny eo anivon’ny fiadidiana ny Repoblika. Mitohy amin’ny fanokafana ny “Festival des baleines” izany.

Niatrika ny faha-50 taona niverenan’ny Fahaleovantenan’i Kaomoro ny filohan’ny Anteni­mierampirenena, Tokely Justin, ny 6 jona teo, tao Moroni. Nisolo tena ny filohan’ny Repoblika ny tenany tamin’izany. Tsiahivina fa nanatrika ny fankalazana teto Antananarivo koa ny filohan’ny Antenimiera kaomorianina, ny 26 jona teo.

Namaly bontana ny mpanohitra ny depiote Raholdina Naivo. Nohitsiny fa tena mbola manantena ny hanohizan’ny filoha ny asam-pampandrosoana ny TGV sy ireo fikambanana nanohana sy nifidy azy. “Manohana azy hatramin’ny farany amin’ny fanatanterahana ireo vinany izahay. Resy lahatra fa tsy misy olona afaka misolo azy”, hoy izy.

Hentitra ny depiote Ratsiraka Roland fa lany andro mitady vola amina tetikasa tsy mitondra fampandrosoana ny mpitondra. Nanteriny fa manao serasera lainga sy mamory vahoaka manao fety rehefa tsy mahavaha olana.

Catégories: National

Banky afrikanina ho an’ny fampandrosoana : Niofanana tany Ghana ny fitantanana trosa

Les Nouvelles - mar, 07/08/2025 - 07:14

Notanterahina ny herinandro teo, tany Ghana, ny atrikasa momba ny fitantanana ny trosa ho an’ireo fanjakana afrikanina ao anatin’ny teteza­mita. Nikarakara izany ny eo anivon’ny “Institut africain de développement” ao amin’ny “Groupe de la banque africaine de développement”.
Tafiditra amin’ny “Spot­light” ao anatin’ny Akademia afrikanina ho an’ny fitanta­nana ny vola ho an’i Afrika, “Public Finance Management Academy – PFMA”, izany.

Niompanan’ny dinika ny fanamafisana ny fahaiza-manao amin’ny fifampiraharahana amin’ny fitrosana sy ny fanavaozana trosa ho an’ireo fanjakana afrikanina ao ana­tin’ny tetezamita. “Tanjona amin’ity andiany Spotlight ity ny hanamafisana ny fahaiza-manaon’ireo fanjakana afrikanina amin’ny fitantanana ara-drariny ny volam-panjakana sy ny trosany”, hoy ireo tomponandraikitra. Tafiditra amin’ ny famolavolana politika, fandalinana ara-teknika, ary atrikasa anaty vondrona ny fizarana fahaiza-manao natao tamin’ny fiteny anglisy sy frantsay izany.
Anisan’ny nandray anjara tamin’izany ny solontena avy amin’i Madagasikara. Na­hitana ny sekretera jeneraly lefitry ny Antenimierampire­nena, nisolo tena ity An­drim­panjakana ity. Eo ny talen’ny trosa, nisolo tena ny minisiteran’ny Toekarena sy ny fitantanam-bola. Manampy izany ny talen’ny sampandraharahan’ny Fanadihadiana ny vola sy ny fanaraha-maso “Brigade d’investigation financière et de l’audit” sy ny mpitahiry vola misahana ny fampindramam-bola avy any ivelany “Tréso­rier principal des financements extérieurs”. Eo koa ny governora lefitra faharoa eo anivon’ny Banky foiben’i Madagasikara, ary ny talen’ny programam-panjakana sy ny fanaraha-maso sy ny fanombanana, nisolo tena ny minisiteran’ny Fitsarana.

Synèse R.

Catégories: National

Tsy mahazo mamindro

Les Nouvelles - mar, 07/08/2025 - 07:14

 

Tsy vitan’ny miaritra hatsiaka fa mbola mizaka ny hirifirim-piainana Ramalagasy. Mahagaga sy mahavariana fa toy ny nantenain-kanirina indray ity no mainka mampivandravandra, ankehitriny. Toa ankatoavina avokoa ity karazana tsindry sy famotehana ankolaka na mivantana ilay vahoaka madinika ity. Tena mizaka ny tsy eran’ny ainy ara-bakiteny tokoa.
Raha ny zava-misy, mihalavaka hatrany ny elanelan’ ny mpanana sy ny sarambaben’ny olona. Tena miezaka mafy mikiky ny kely eo am-pelatanan’ny olona ireo mpandraharaha sy ny manana fahefana hanao izany. Tsy misy kely mba mahazo mamindro izany. Manjaka ny ampihimamba sy ny figiazana ireo heverina ho herijika hisitra­han’ny maro anisa tombony.
Ny zava-doza, tsy vitan’ny ampahantraina ara-materialy fa tena horohoroana ara-panahy ny vahoaka tsimandadiharona. Tena mampivalaketraka ny mijery ilay Mala­gasy mihevitra ireo zavatra tsy manjary ho fenitra sy ara-dalàna. Ny ratsy sokajiana ho tsara, ny tsara havadika ho hafahafa. Azo lazaina fa mivadika atidoha ilay Malagasy. Tena resin’ny fahalovana sy ny fahapotehana tanteraka.
Tsy misy azo homen-tsiny anefa amin’ny zava-mise­ho ankehitriny satria, olon-dehibe manam-panahy. Afaka ny misaina sy mamolavola ny lalana tiany hizorana ny tsirairay, kanefa toa manaiky resy tsy miady izany. Mirona any amin’ny faharesena faobe sy ny fandemen-tsaina itambarana ny rehetra. Tsy manam-piniavana ny hiala ambany ziogan’ny mpanao tsindrio fa lavo.
Mampiteny ny moana ny faneken’ny besinimaro ilay fanangolena faobe, mitarika any amin’ny fandemen-
tsaina iraisana. Tratry ny be manaiky, toa tsy afaka mamakafaka intsony mihitsy. Tena tsy afa-mikofoka eo ambany vahohon’ny mpanjanaka ara-tsaina sy ny mpambotry ny harem-panahy.
Tsy hita intsony ny voambolana ampiasaina hilazana ny fanabadoana faobe mahazo ilay mpiray tanindrazana!

r.r

Catégories: National

Fanatsarana fomba fiasa : Nohamoraina sy tsy ela ny fanamarinana fananan-tany

Les Nouvelles - mar, 07/08/2025 - 07:14

Dingana iray lehibe… Natolotry ny minisitry ny Fitsinjaram-pahefana sy ny fanajariana ny tany, Andriantsitohaina Naina, teny amin’ny fari-piadidian’ny Fananan-tany, Antananarivo Renivohitra, Anosy, omaly, ny “Distributeur automatique d’information” (Dai).

Vokatry ny fampiasana informatika amin’ny fangatahana taratasy fanamarinana fananan-tany (“certificat de situation juridique”) sy sarintany izany, izay azo ao anatin’ny minitra vitsy. “Nan­dritra ny 18 volana latsaka no nitondrana an’io tetikasa io manokana ho an’Antanana­rivo Renivohitra”, hoy izy. Eto Antananarivo no be “titre” sy sarintany indrindra. Tena asa be no nanaovana informatika ny antontan-taratasy na ny sarintany rehetra.
Asabe vao nahatonga an’io vokatra io. Efa hita any amin’ny toerana hafa, na any Sainte-Marie sy Nosy Be izany. Ny teto An­tananarivo no tena mafy indrindra. Din­gana iray no vita, ary hotohizana amin’ny tanàna hafa izay ezaka izay.

Tsy hisy filaharambe intsony

Mampanantena ny sampandraharahan’ny fananan-tany sy ny fandrefesan-tany fa tsy hisy filaharambe sy fiandrasana elabe intsony ny fahazoana taratasy fanamarinana fananan-tany sy sarin­tany, fa ao anatin’ny minitra vitsy. Io kosa ny fanazavan’ny tale jeneralin’ny fananan-tany sy ny fandrefesan-tany, Ra­zafindratsimba Vonjy.
Ny tetikasa Produir, vatsi­an’ny Banky iraisam-pirenena vola, no niantsoroka manontolo ny asa : fotodrafitrasa, fampitaovana, fampidirana ny antontan-kevitra ao anatin’ny ordinatera, ahazoana mamoaka izany ho azy amin’ny mpaninjara izany…

R. Nd.

Catégories: National

Pages