Fifandraisan-davitra : Namoaka ny « cartoréseau interactive » ny Artec

Les Nouvelles - ven, 06/13/2025 - 07:47

Nampahafantarin’ny Autorité de régulation des téchnologies de communication na Artec ny vovonona ana habaka «cartoréseau interactive». Fitaovana ahafahan’ny besinimaro mahita amin’ny fotoana rehetra ny fandrakofana finday manerana ny Nosy izay azo jerena ao amin’ny tranokala https://www.artec.mg/cartoreseau/.
Anisan’ny namolavola ity fitaovana ity ireo ekipa teknikan’ny Artec. Tanjona ny hampahafantarana ny rehetra ny kalitaon’ny tambajotra amin’ny faritra misy azy sy hanohanana ny fanapahan-kevitry ny tomponandraikitra sy ireo mpandraharaha misehatra amin’ny fifandraisan-davitra hanatsarana ny niomerika. Noho izany, afaka mampitaha ny fandrakofana ho an’ny tambajotra 2G, 3G, 4G ary 5G ny mpanjifa. Afaka mijery ihany koa ny kalitaon’ny tambajotra amina faritra iray sy ireo tolotra samihafa ihany koa. «Fanavaozana mankany amin’ny mangarahara sy fahombiazana ity napetraka ity», hoy ny tale jeneralin’ny Artec, Rabanoson Franck. Notohizany fa manampy hampahafantatra ny mpanjifa ny tontolon’ny fifandraisan-davitra ity tolotra vaovao ity.

Henintsoa

Catégories: National

ITM-IHM : Misarika mpizahatany ny asa tanana

Les Nouvelles - ven, 06/13/2025 - 07:47

Nosantarina, omaly, ny Foara iraisam-pirenena ho an’ny fizahantany, andiany faha-11, (ITM) sy ny Foara iraisam-pirenena ho an’ny asa tanana (IHS), andiany faharoa.

Nitarika ny fotoana ny filoha Rajoelina Andry. Maherin’ny 500 ny mpandray anjara, ahitana ireo mpisehatra amin’ny fizahantany sy asa tanana isan-tsokajiny. Firenena nasaina manokana i Maraoka, notarihin’ny minisitry ny Fizahantany maraokanina.
Nasongadin’ny Filoham-pirenena fa laharam-pahamehan’ny fanjakana ny fizahantany sy ny asa tanana. Ani­san’izany ny hananganana hotely lehibe kintana 5 miisa dimy amin’ity taona 2025 ity. Eo koa ny fampitomboana ny sidina ana habakabaka iraisam-pirenena, ny fananganana Tanànan’ny asa tanana eny Ivato, sns. Mahatratra 2 tapitrisa ny mivelona amin’ny asa tanana, misy sampan’asa 14 sy karazany 164.
Notsindrin’ny minisitry ny Fizahantany sy ny asa tanana (MTA), Dewa Viviane, fa fo­toana hisongadinan’i Madaga­sikara ao amin’ireo Nosy aty anatin’ny ranomasimbe In­dianina, «Îles Vanilles» (Ma­dagasikara, Seychelles, Kao­moro, Maorisy, La Réunon, Mayotte), ity fotoana ity. Mifameno ny fizahantany sy ny asa tanana. Ifandimbia­san’ny taranaka ny talenta, ny kolontsaina, ny asa tanana, toy ny rafitra sy ny sokitra, ny tenona sy ny rary, ny zaitra, ny fandrahoan-tsakafo, sns, izay mahaliana ny mpizahatany.

Sehatra fahatelo nampiditra devizy
Tafakatra 38 tapitrisa euros ny vokatra asa tanana naondran’i Madagasikara tany ivelany ny taona 2024, raha 17 tapitrisa euros ny taona 2019. Sehatra fahatelo nampiditra vola vahiny eto amintsika ny fizahantany, nitentina 780 tapitrisa dolara, nisian’ny vahiny mpitsidika miisa 315 000 tamin’ny taon-dasa.
Haharitra hatramin’ny 15 jona ho avy izao ny ITM sy ny IHS eny Ivato. Maro ny hetsika, toy ny famelabelaran-kevitra, fikarohana mpiara-miombon’antoka mivantana (B2B), sns. Mikarakara ny ITM-IHM ny Ofisim-pirenena ho an’ny fizahantany (ONTM), eo am­bany fiahian’ny minisitera MTA. Anisan’ny manohana ny hetsika ny orinasa Ultima-media.

Njaka Andriantefiarinesy

Catégories: National

Journée des Réseau d’Honnêteté et d’Intégrité : ouverture de la célébration ce jour

Les Nouvelles - ven, 06/13/2025 - 07:23

Le Bureau Indépendant Anti-corruption (Bianco) lance la célébration de la 13e édition de la journée locale des RHI (Réseau d’Hon­nêteté et d’Intégrité), ce jour au lycée Moderne Ampefiloha. Cette initiative s’inscrit pleinement dans le cadre des missions éducatives du Bianco, notamment auprès des jeunes.
Les objectifs : promouvoir la mise en place des RHI au niveau scolaire et universitaire, inciter les jeunes à devenir des responsables conscients face à la corruption, les interpeller dès leur jeune âge à refuser tout comportement malhonnête et acte de corruption, les sensibiliser aux méfaits de la corruption dans la vie quotidienne, promouvoir chez les jeunes la culture d’Honnêteté et d’Intégrité.
Au programme, des stands d’exposition sur la lutte contre la corruption, diverses animations culturelles, un concours « meilleure initiative RHI », une conférence-débat.

N.A

Catégories: National

Vendredi foot

Les Nouvelles - ven, 06/13/2025 - 07:22

Voir les Barea de Madagascar, faire sensation à l’échelle continentale, ne peut que ravir les footeux et les supporteurs inconditionnels malgaches, comme c’était le cas en 2019, lors de la Coupe d’Afrique des nations en Egypte où l’équipe nationale se qualifiait pour les quarts de finale. L’histoire retiendra que cela a suscité une véritable ferveur nationale du jamais vécue dans les annales.
Cette fois, les Barea sont au seuil du sacre à la coupe Cosafa en Afrique du Sud, après une qualification pour le carré d’as, acquise au bout du suspense. Car il faut le reconnaître que l’équipe nationale n’a plus son destin entre les pieds, après son match nul contre l’Eswatini, parmi les prétendants pour une place en demi-finale Heureusement que ce dernier s’est incliné devant la Tanzanie, permettant aux Barea d’accéder aux portes de la finale.
Autant dire que Dax et consorts reviennent de loin. Le Dieu du foot semble être de leur côté. Et espérons qu’il en sera encore ainsi ce jour, vendredi 13, où les Barea
de Madagascar affronteront les As Palancas Negras d’Angola, en demi-finale. Une belle occasion pour le coach Rôrô de réécrire l’histoire et de redorer en quelque sorte le blason de l’équipe nationale même si aucun match n’est gagné d’avance. Mais, l’Angola est un adversaire prenable.
Une chose est sûre. Ce soir, tous les yeux sont rivés vers le Toyota Stadium de Bloemfontein (Afrique du Sud). Déjà le fait d’atteindre le cap des demi-finales suscite de l’engouement chez le public qui sera de tout cœur avec les Barea déterminés à réaliser un exploit historique. La défaite n’est plus une option. Et la victoire appartient à celui qui y croit le plus, qui va déclencher des scènes de liesse populaire, comme au bon vieux temps. Vendredi foot.

J.R

Catégories: National

Face à face entre députés et gouvernement: sur une note de satisfaction

Les Nouvelles - ven, 06/13/2025 - 07:22

Le face-à-face de deux jours entre le gouvernement et les députés, a débuté sur une note de satisfaction exprimée par la majorité des parlementaires, présents hier à Tsimbazaza, concernant le rapport d’activités de l’Exécutif, détaillé par le Premier ministre, Christian Ntsay, malgré une série de plaintes et de revendications émanant des élus.

Après deux années d’attente depuis 2023, les députés de Madagas­car ont enfin l’occasion de de­mander des comptes au gouvernement, lors d’un face à face, conformément à l’article 102 de la Consti­tution. Et cette fois, le Premier ministre, Christian Ntsay en personne, a consacré deux jours de rencontre, pour répondre aux éventuelles questions des députés et apporter de plus amples explications relatives aux attentes liées à la vie de la population.
Et tour à tour, 90 députés ont pris la parole, après avoir entendu le rapport d’activités présenté par Christian Ntsay. Parmi les sujets évoqués né­cessitant une réponse claire et ferme du gouvernement, est le volet sécurité, à l’exemple de 3.000 zébus victimes de vol dans le district de Bekily, soulevé par le député de cette circonscription. L’élu d’Ambosi­tra n’a pas non plus ménagé ses mots, en pointant du doigt le mauvais état des routes nationales. Et sans ambages, le député d’Antsalova a condamné les agissements de certains ministères qui ferment la porte de dialogue aux élus.
Dans la foulée, le député Gascar Fenosoa n’y est pas allé avec le dos de la cuillère, pour interpeller le président de la République. « Concré­tiser d’abord les projets qui ont été promus…On est prêt à appeler le peuple à descendre dans la rue, pour réclamer la démission du ministre concerné, face au délestage et à la pénurie d’eau », a -t-il déclaré. Il a aussi réclamé une réforme de la loi électorale pour que les chefs de fokontany, soient élus. Le député élu dans le district Tana III, a aussi demandé où en est le don de 28 millions de dollars de la part de la Chine. La réponse de la ministre de l’Economie et des Finances, est très attendue.

Un rapport de 58 pages

En prélude des questions posées par les députés, pendant quatre heures de temps, le premier ministre, Christian Ntsay, a présenté le rapport d’activités et les travaux déjà réalisés par le gouvernement, dans un document de 58 pages. La sécurité alimentaire, le phénomène d’insécurité, les problèmes d’eau et d’électricité, la santé et les projets de développement en général, ont été passés en revue.
A titre d’exemple, le Pre­mier ministre Christian Ntsay, a souligné que le gouvernement malgache a fait des efforts dans le domaine de la santé. Et les zones éloignées n’ont pas été oubliées. Le gouvernement a procédé à la rénovation des infrastructures, à la priorisation de l’approvisionnement en mé­dicament, de vaccins et des matériels de soins.
En 2024, le budget alloué aux CHU (Centre Hospita­lier Universitaire) s’élève à 3,208 milliards d’ariary, 1,490 mil­liards d’ariary pour les hôpitaux dans les provinces, 1,490 milliards d’ariary pour les districts et 3,208 mil­liards d’ariary pour les CSB (Centre de Santé de Base).

Satisfaction générale

La majorité des députés ont exprimé leur satisfaction. Selon eux, la mise en œuvre de la politique générale de l’Etat est en net progrès.
«Le gouvernement malgache a fait des efforts, d’après ce rapport, et qu’il est de mauvaise foi, de les nier», a indiqué la députée de Vatoman­dry, Sofia Ratsiraka.
«J’ai toutefois discuté avec le ministre de la Santé Publique au moins cinq fois, pour adresser la plainte de la population face aux problèmes auxquels elle fait face dans les hôpitaux. Une mère est décédée en couches le lundi de Pente­côte et un rapport a été établi mais aucune action», selon toujours la députée de Vato­mandry.
Quant à l’opposition, elle veut obtenir des réponses claires aux questions brûlantes : délestage récurrent, pé­nurie d’eau, insécurité grandissante… D’autres dossiers sensibles devraient également être mis sur la table, comme le projet Base Toliara ou encore la question des îles Eparses, à l’approche de la réu­nion de la commission mixte prévue le 30 juin en France. La deuxième journée de ce face à face, promet encore.

 N.A

Catégories: National

TSELATRA

Les Nouvelles - ven, 06/13/2025 - 07:21

Taksiborosy sy sarety nifandona teny amin’ny lalam-pirenena fahafito, tao Ambohimandroso, omaly maraina. Omby efatra maty. Simba tanteraka ny lohan’ny fiara tra-doza sy ny sarety.

Efa-dahy namono olona voasambotry ny zandary tao Amboanara, kaominina Nosy Be Hell Ville, afakomaly. Nokarohina taorian’ny tranga vonoan’olona nahatsiravina, ny sabotsy 7 jona teo, ireo olon-dratsy ireo.

Catégories: National

Nampiasa zava-maranitra : Lehilahy namono olona notanana am-ponja

Les Nouvelles - ven, 06/13/2025 - 07:21

Notanana am-ponja taorian’ny fitsarana azy afakomaly, ny lehilahy namono olona tao amin’ny kaominina Andovo­ran­to, distrikan’i Brickaville. Nokapakapain’io lehilahy na­havanon-doza io tamin’ny antsy teo amin’ny lohany ny raim-pianakaviana iray 70 taona. Avy naka fary tany an-tsaha ity farany, ny 21 mey lasa teo tamin’ny 1 ora atoandro, nifanena izy roa lahy mianaka ireo. Tsy nifankahazo hevitra ary nifamaly ny roa tonta, araka ny fanazavan’ny mpiray tanàna. Tsy nisy alaharo, nofirain’ilay tovolahy vao 19 taona tamin’ny antsy teny aminy avy hatrany ilay lehilahy 70 taona. Dian’antsy miisa folo nataony tamin’ny lohan’io raim-pianakaviana io. Ni­tsoaka izy taorian’ny habibiana nataony. Namoy ny ainy vokatry ny daroka nahazo azy ny lasibatra. Nifampitadiavan’ ny mpitandro filaminana ny nahavanon-doza. Voasambo­try izy ka nanampatra daroka sy vono noho ny hatezerana ny fokonolona. Nosorohan’ny zandary ny fisian’ny fitsaram-bahoaka ka nentina nihazo ny birao io lehilahy voasambotra io. Natao famotorana ka niaiky ny helony. Natolotra ny fampanoavana ary naiditra vonjimaika any am-ponja ity farany.

Sajo/Tsiferana R.

Catégories: National

«Rugby Women’s Africa»  : Lavon’i Ouganda i Madagasikara

Les Nouvelles - jeu, 06/12/2025 - 08:06

Notontosaina tao amin’ny Kianja Makis Andohatape­naka, omaly, ny andro faharoan’ny fiadiana ny ho tompon­dakan’i Afrika, taranja Rugby, sokajy vehivavy. Resy tamin’izany ny Makis Ladies, rehefa lavon’i Ouganda, tamin’ny isa 24 no ho 20, i Ouganda. Tsia­hivina fa teo amin’ny fizaram-potoana voalohany, somary sahirana ny ekipa nasionaly malagasy, nitarika 12 no ho 10 i Ouganda. Ny Makis anefa no nanatitra ny baolina nentin-tanana voalohany, tamin’ny alalan’i Zouhanah, ny minitra fahadimy nilalaovana. Nan­dritra ny fidirana faharoa, hita ho taitra tamin’ny torimasony ny vehivavy malagasy. Naha­tsindry baolina iray ny Makis, sady nahita fitsarana iray ka izy ireo indray no nitarika 20 no ho 12. Taorian’io, nanjaka amin’izay ny ogandey, ka niampy indray ny isan’izy ireo teny amin’ny solaitrabe, niafara tamin’ny isa 24 no ho 20 ny fihaonana.
« Hita ho mbola lesoka ha­trany ny resaka fanariana baolina sy ny fikorapahana be loatra rehefa manao fifana­fihana. Eo ihany koa ny tsy fahampian’ireo mpilalao ma­naraka ny namana mitondra baolina. Hezahina harenina avokoa izany amin’ny lalao manaraka”, hoy ny mpanazatra ny Makis Ladies, ny Coach Ralay.
Hifanandrina amin’i Afrika Atsimo moa ny ekipam-pirenena malagasy, ny alahady ho avy izao, eny Andohatape­naka ihany.

Fitia Randria

Catégories: National

SOMBIM-BAOVAO

Les Nouvelles - jeu, 06/12/2025 - 08:05

Notanterahina tany Toamasina, ny faran’ny herinandro teo, ny “Olympic Day”. Nisy ny hetsika nanamarihina izany, nialohavan’ny seminera natokana ho an’ny atleta nandritra ny 2 andro ka nizarana ny medaly ho an’ny mpandray anjara.

Hotanterahina ny 14 jona izao ny hetsika “Girl’s Open Mat”, taranja Jiu-jitsu Brezilianina. Miso­katra ho an’ny vehivavy amin’ny sokajy rehetra misehatra amin’ity taranja ity izany, izay karakarain’ny Klio­ban’ny Checkmat Jiu-jitsu Madagascar.

Voatendry ho mpilalao mendrika ao amin’ny fifaninanana Seychelles Premier League, i Elio Mbo­latovo, malagasy lohalaharan’ny klioba any an-toerana, Côte d’Or. Tsiahivina fa nahatafiditra baolina miisa 10 ny tenany nandritra ny lalao rehetra nataony, araka ny fikarohana natao omaly.

Namoaka ny lisitry ny mpilalao hiatrika ny fifaninanana maneran-tany ho an’ireo klioba ny eki­pan’ny Real Madrid, espaniola, omaly, tao anaty tambajotran-tserasera. Mbola tazana ao ny anaran’i Modric, mpilalao kroaty izay efa mamarana ny taom-pilalaovany ao amin’ity klioba espaniola ity.

Catégories: National

Raharimalala Léa: 50 taona nilalaovana volley

Les Nouvelles - jeu, 06/12/2025 - 08:05

Tontosa ny faran’ny herinandro teo, tamin’ny alalan’ny “Match de Gala”, teny amin’ny Kianja mitafon’Ankorondrano, ny ivon’ny ny fankalazana ny jobily faha-50 taona nilomanosan-dRaharimalala Léa tao anatin’ny taranja volley-ball. Nahafinaritra ny fiarahana nilalao tamin’ireo mpilalao fahiny, araka ny nambarany. Tratra ny tanjona tamin’ity fankalazana ity. Ny hampihaona ireo rehetra niaraka lehibe taminy teo amin’ity taranja ity. “Miha mivoatra ny volley, nisy ny fanatsarana ary mitady ny tanjona ambony kokoa”, hoy ny nambaran-dRaharimalala Léa, filohan’ny Federasionina malagasin’ny volley. Lesoka, hoy izy, ny tsy fahampian’ny fotodrafitrasa
sy ny fitaovana ara-panatanjahantena izay hanaovany antso avo amin’ny tomponandraikitra. Tsiahivina, nosokafana teny Ambohimanga ny fankalazana, tamin’ny fiandohan’ny taona, ary hofaranan amin’ny volana oktobra. Ny katitakely indray no hahazo vahana amin’io famaranana io.

Mi.Raz

Catégories: National

“Cosafa Cup” : Tafita amin’ny manasa-dalana ny Barea de Madagascar

Les Nouvelles - jeu, 06/12/2025 - 08:05

Barea de Madagascar hifandona amin’i Angola. Afrika Atsimo hifampitana amin’i Comores. Ireo ny fandaharan-dalaon’ny manasa-dalana amin’ny fiadiana ny ho tompondaka amin’ny “Cosafa Cup 2025”. Fihaonana hotantera­hina rahampitso, ao amin’ny Kianja Toyota stadium, Afrika Atsimo.

Manohy ny diany any amin’ny dingana ma­nasa-dalana ny Barea de Madagascar (A’), eo amin’ ny fiadiana ny ho tompondakan’ireo firenena aty amin’ny tapany atsimon’i Afrika (Cosafa cup 2025). Ny fandresen’i Tan­zanie an’i Eswatini no nahazoan’ny Malagasy ny tapakila. Omaly, tao amin’ny Kianja Toyota Stadium Afrika Atsimo, lavon’i Tanzanie tamin’ny isa 2 no ho 1 i Eswatini, ho an’ny sokajy “C”. Vokatra, mametraka ny Barea de Madagascar eo amin’ny lohany.
Raha tsiahivina, manana isa 4 ny Barea, rehefa nandresy an’i Tanzanie tamin’ny isa 1 no ho 0 ny zoma 6 jona, sy nisaraka ady sahala 1 sy 1 tamin’i Eswatini, ny alatsinainy 9 jona teo. Faharoa, ry zareo Tanzanianina manana isa 3, resy indray mandeha ary nandresy indray mandeha. Faha­telo farany i Eswatini, isa 1 monja.
Araka izany, hiatrika ny an­katoky ny famaranana izany ny Barea de Madagascar rahampitso zoma ka hifanandrina amin’i Angola, tafavoaka tao amin’ny sokajy “B”. Fihao­nana hotanterahina ao amin’ ny Kianja Toyota Stadium.
Raha hiverenana ny fihaonana teo amin’i Eswatini sy i Tanzanie, omaly, nanokatra ny isa voalohany i Eswatini, tamin’ny alalan’i Andy Junior Magagula, teo amin’ny minitra faha-29. Nosahalain-dry zareo Tanzanianina izany, rehefa namono baolina tany amin’ny minitra faha-37 i Iddy Nado. Io isa 1 sy 1 io no nentin’ny roa tonta niala sasatra. Fidirana faharoa, nifandimbiasana ny fanafihana. Nanampy ny baolina ho azy indray i Shekhani Ibrahim Khamis, teo amin’ny minitra faha-70. Teo dia efa nazava ny lalan’ny Barea de Madagascar. Ho an’ny manasa-dalana ilany, hifandona amin’i Comores ry zareo Afri­kanina Tatsimo mpampian­trano.

Tompondaka

Catégories: National

“Festival de trails Madagascar” : Eny Ambohijanaka ny andiany voalohany

Les Nouvelles - jeu, 06/12/2025 - 08:04

Hatao ny sabotsy 21 jona izao, eny Ambohija­naka, ny andiany voalohany amin’ny “Festival de Trails Madagascar”, karakarain’ny fikambanana Kolo­vatana. Natao ity hetsika ity mba hampivondronana sy hanentanana ny tanora sy ho fampiroboroboana ny fizahantany. Manana tombony ny tanànan’Ambohijanaka, 11 km miala an’Antananarivo, ho an’ny karazana hazakazaka an-tendrombohitra. “Tanjona ny hampiroborobo ny fandraisan’ny tanora anjara amin’ny fanatanjahantena, manabe sy mampiseho ny fahaiza-mia­trika ady sy ny fahaiza-mana­tsara tena”, hoy ny filoha mpanorina ny Kolovatana, Andri­a­mamonjy Mihasintsoa. Hison­gadina ny hazakazaka: 3 km ho an’ny ankizy, 7 km ho an’ ny olon-dehibe, na mandeha tokana na tsiroaroa, lahy sy vavy, na amin’ny ekipa, ary 21 km ho an’ny matihanina. Eo amin’ny bisikileta kosa, 5 km ho an’ny ankizy, 21 km cross-country ho an’ny matihanina sy ireo mampiasa “VTT électrique”. Misy koa ny “endure-extrême” ho an’ireo mpanao “descente”. Misokatra hatramin’ny 15 jona ny fisoratana anarana.

Henintsoa

Catégories: National

TSELATRA

Les Nouvelles - jeu, 06/12/2025 - 07:37

Kilan’ny afo ny tranon’ny Pretra ao Alarobia Am­batomanga, omaly vao mangiran-dratsy. Fifampikaso­han’ny herinaratra no niandohan’ny firehetana, araka ny loharanom-baovao. May avokoa ny efitra rehetra tao
amin’ilay trano misy rihana.
Mitohy ny fikarohana ilay lehilahy nanolana sady namono ny sakaizany tao Ambatovato, fokontany Antsi­kafoka, kaominin’i Mahambo, distrikan’i Fenerive Atsina­nana. Notsatotsatohan’io lehilahy io antsy teo amin’ny tratrany ilay vehivavy 22 taona, ny sabotsy 7 jona lasa teo.

Catégories: National

Trafikana voamaso : Fito lahy voasambotry ny polisy

Les Nouvelles - jeu, 06/12/2025 - 07:37

Voasambotry ny polisim-pirenena tao amin’ny fokon­tany Besavoa, afakomaly maraina, ny lehilahy fito, voarohirohy amin’ny fisolokiana sy fanaovana trafikana voamaso. Naharay angom-baovao tamin’olona tsara sitrapo ny Sampandraharaham-paritra misahana ny fanenjehana fandikan-dalàna Ihosy tamin’ ny 6 ora maraina fa misy an­dian’olona mandehandeha sy mivezivezy ao an-tampon-tanàn’Ihosy, hitady mpividy voamaso. Nidina ifotony nanao vela-pandrika sy fanadihadiana izy ireo taorian’izay. Vokany, tratra tao amin’ny fokontany Besavoa ny fito lahy niara-dia. Rehefa natao ny fisavana, nahatrarana voamaso roa efa maina teny amin’ izy ireo. Nentina teny anivon’ ny biraon’ny polisy avy hatrany ireo voarohirohy nanaovana fanadihadiana. Fantatra nandritra ny famotorana fa ma­sona dahalo nalevin’olona tao Andonaka, kaominina ambanivohitrsa Ambaniroa, disitri­kan’Ambalavao, io nalaina sy nitadiavana mpividy io. No­kasain’ireto olon-dratsy ireto hamidy tany Ihosy izany ka izao tra-tehaky ny polisy izao.

Valo ny tranga fakana taova

« Mbola miaina tanteraka ao anatin’ny tsy fandriampahalemana ny olona manana toetena varira amin’izao fo­toana izao », hoy ny filohan’ny fikambanana, Soja Fulgence. Valo ny tranga fakàna taova natao tamin’ny olona manana toetena varira teto Madagasi­kara, roa ny maty tamin’ity taona ity, raha ny tatitra voaray. Nahatratra 24 ny tranga, 22 ny namoy ny ainy tamin’ny taon-dasa. 21 ny tranga ta­min’ny taona 2023, 22 ny maty. Anisan’ny lasibatra amin’ ny karazana herisetra ny avy any amin’ny faritra Atsimo Atsinanana, Androy, Anosy ary Vatovavy Fitovinany. Mari­hina fa lany teo anivon’ny Antenimierampirenena, omaly, ny tolo-dalàna hiarovana ireo manana toetena varira, araka ny lalàna laharana 005-2024/PL, natolotry ny Solombavambahoaka voafidy tao amin’ny distrikan’i Betroka, Randrianasolo Jean Nicolas.

Mino

Catégories: National

Saika hanondrana volamena: Teratany indianina naiditra am-ponja

Les Nouvelles - jeu, 06/12/2025 - 07:36

Natolotra ny fampanoavana, eny anivon’ny fitsarana Anosy, afakomaly, ilay teratany indianina saika hanondrana antsokosoko vovo-bolamena ho any Dubaï, ny 5 jona lasa teo. Nai­ditra vonjimaika am-ponja eny Tsiafahy ny tenany taorian’ny valim-pitsarana. Nilanja 422,72 g ny ny harem-pirenena sarobidy teny aminy, saron’ny polisy misahana ny sisintany eny amin’ny seranam-piaramanidina Ivato. Nafangaro tamin’ny tanimanga ireo vovo-bolamena ireo ary natao miendrika lovia miloko mainty miisa 15. Norakofana tamin’ny loko mainty hampiraikitra sy hanakonana izany.
Nahatsikaritra zavatra mampiahiahy ny tomponandraikitra eo anivon’ny fisa­vana ka nanamarina ny entana nentin’ity tera­tany indianina ity. No­giazana eny anivon’ny Banky foiben’i Mada­gasikara ireo entana tratra ireo, araka ny lalàna manan-kery.
Manamafy ny fiaraha-miasa hatrany ireo tomponandrai­kitra isan-tsokajiny. mba hahafahahan mifehy ny fandikan-dalàna eto Mada­gasi­kara, indrindra ny ma­hakasika ny harena an-kibon’ny tany.

Mino

Catégories: National

Avy nifoka zava-mahadomelina: Naiditra eny Tsiafahy ilay namono zaza 4 taona

Les Nouvelles - jeu, 06/12/2025 - 07:36

Niakatra fampanoavana omaly, notanana vonjimaika any am-ponja, ilay lehilahy nanolana sady namono zaza­vavy tao Miarinarivo. Fidorohana rongony no nanosika azy hanolana.

Naiditra vonjimaika eny Tsiafahy, omaly, ny lehi­lahy nanolana sady na­mono zazavavy vao 4 taona monja tao amin’ny kaominina Antoby Atsinanana, distrikan’i Miarinarivo. “Niaiky ny heloka vitany izy. Nanao ny fanola­nana noho ny fidorohana zava-mahadomelina io lehi­lahy io”, hoy ny fanazavan’ny zandary kaomandin’ny Von­dron-tobim-paritra Miarinarivo. Tsy nahafehy ny fihetsiny sy ny filan-dratsiny intsony ilay lehilahy ka nanita-kevitra na­nolana. Araka ny angom-baovao, nilalao niaraka tamin’ny ankizy namany teo an-toko­tany, tao amin’ny fokontany Maromanana, ilay zazavavy, ny tolakandron’ny alahadin’ny Pantekoty teo. Norebireben’ny tovolahy iray mponina eo an-tanàna ireo zaza mianadahy. Nentiny nihazo ny saha izy ireo. Nanaovan’io tsy mataho-tody io ny filan-dratsiny ilay zazavavy. Nikoropaka ny renin’ ny zaza nikaroka ny sombiniainy. Nentin’ilay zazalahy niaraka nilalao tamin’ny zanany tany amin’ny toerana nisy ilay zazavavy io renim-pianakaviana io. Efa nivoa-dra, ni­hanjaka tanteraka ilay niha­ran’ny fanolanana. Nahitan’ny manam-pahefana mangana koa ny tendany. Nokendaina izy. Natao ny fitiliana ny vatana mangatsiaka. Voamarina fa niharan’ny fanolanana ary novonoina io zazavavy vao efa-taona io.
Saika niharan’ny hatezeram-bahoaka

Niroso tamin’ny fikarohana ny nahavanon-doza ny ray aman-drenin’ilay zazavavy sy ny mpitandro filaminana. Nano­nona ny anaran’ny nanao ny fanolanana ilay zazalahy niara-nilalao tamin’ity zaza­vavy lasibatra ity. Nifampita­diavana io lehilahy voalaza io izay tsy vaovao amin’ny fianakaviana. Voasambotra tao amin’ny fokontany Soanierana ny nahavanon-doza. Nikasa hidaroka sy hanao fitsaram-bahoaka ny fokonolona. Voa­sakan’ny zandary anefa izany. Nentina atao famotorana izy ary izao niafara amin’ny fihazonana vonjimaika any am-ponja izao.

Tsiferana R.

Catégories: National

GOGUETTE ALLIANCE 92 ( 11 06 2025 )

Les Nouvelles - mer, 06/11/2025 - 07:52

Catégories: National

Kaominina Maromitety : Misendra olana mahakasika ny fambolena

Les Nouvelles - mer, 06/11/2025 - 07:51

Anisan’ny faritra ma­mo­katra lavanila ny kaominina Ma­romi­tety. Misedra olana manoloana ny karazam-pambolena isan-karazany fa­naon’ny mponina anefa ny fokonolona ao amin’ny fokon­tany maromaro mandrafitra io kominina io, anatin’ny disitrikan’i Vavateni­na, faritra Analanjirofo.

Raha ny hita taratra nandritra ny fitsidiham-paritra nataon’ny mpanao gazety nidina ifotony, amin’ny akapobeny, fokontany ani­san’ny mamokatra lavanila ao anatin’ny disitrikan’i Vavate­nina, ireo fokontany nandalovana. Anisan’izany ny tao Mo­rafeno, Antsirakoraka, Ambo­dimangan’i Sahavaviana, Ambatovaky, Antsirabe, Amo­sotrakondro ary ny tao Antsa­ra­honenana. Saingy amin’ izao fotoana, manahy mafy izy ireo ny mety ho fatiantoka haterak’izany vokatra tokony hampidi-bola nefa lasa mika­tso izany. Hatreto, mbola tsy namoaka izay tokony ho vi­din’ny lavanila ny fitondram-panjakana. Toraka izany koa ny tetiandron’ny fiotaza­na.”Efa mihoatra ny fe-potoana tokony hiotazana azy izao ny lavanila, efa matoy be eo am-pitoerana, hany ka efa mitarika any amin’ny fahasimbana, lo am-pitoerana, tsy azo atao ny misangotra azy, tsy eken’ny lalana fa mahavoasazy”, hoy ny mpamboly iray, Razandry Adolphe. «Noana ambonin’ny vokatra tokony hivadika vola izahay tantsaha. Koa mangataka amin’ny fitondram-panjakana mba hamoaka ny daty hiotazana ny vokatra lavanila sy ny tokony ho vidiny», hoy hatrany ireo nitafa fohy tamin’ny mpanao ga­zety. Ankilany, ahina ny mety hisian’ny mosary amin’ireo fokontany voalaza etsy ambony ireo, raha ny fanazavan’ny tantsaha hatrany.

Ny jirofo sy ny fambolem-bary
Tsy namoa ny jirofo izay tokony hosangorina manomboka amin’ny volana oktobra. Efa masaka koa ny vary saingy vokatry ny ranonorana be loatra dia betsaka ny vary miankohoka anaty rano ka simba ny voany. «Io vary miakatra io daholo anefa no ha­naovana ny filàna andavanandro raha ho an’ny aty amin’ny faritra misy anay. Havarotra ny vary hividianana izay ho atao laoka, hividianana lamba fetin’ankizy. Eo koa ny fanafody raha misy marary, ny hiatrehina ny fidiran’ny mpianatra ho avy ary ny hanofana tranona mpianatra any an-dReni­vohitr’i Vavatenina », hoy ny tantsaha tafaresaka taminay
Ho tonga ny volana oktobra, tokony hisian’ny jirofo, tsy hisy izay sangorina akory satria tsy namoa ity farany. Eo no teraka ny hanoanana. Lavanila tsy nivadika vola. Any amin’ny fanaovana toaka gasy sy lohamenaka ravin-jirofo sisa no hitavandrana. Ny tena nanaitra ta­min’ireo fokontany sy ireo nanaovana fidinana ifotony dia ny tsy mbola nisitrahan’izy ireo fanampiana. Na tosika fameno, jiro mora, hazavana ho anao, na vary mora, sy izay rehetra nitetezan’ny Filoham-pirenena faritra, ho fanampiana maimaimpoana ho an’ny vahoaka. Ny maha tany lavitrandriana azy tokoa ve no sakana amin’izany? Dia an-tongotra hatramin’ny adim-pamataranandro roa, telo, hatramin’ny dimy man­tsy vao tonga amin’ireo fokontany ireo, miala eo amin’ny lalam-pirenena faha-22 A. Lalan-tany feno fotaka mandrevo, indrindra hakatok’izao oran-dava any an-toerana izao. Ankilany, efa tandindomin’ny hanoanana ny fokonolona. Tapaka efa ho herintaona ny rano fisotro madio amin’ ireo fokontany voalaza etsy ambony ka lasa miverina man­tsaka rano eny an-dre­nirano, izay maloto, ny mponina, toy ny reniranon’ i Iazafo sy Sahavaviana.

Manao antso amin’ny fitondram-panjakana

Manao antso amin’ny fitondrana foibe ireo fokonolona any an-toerana mba hijerena akaiky ny vidim-bokatra, rano fisotro madio ary indrindra ny mba hisitrahana fanampiana avy amin’ny filoha Rajoelina Andry.
Karazan-javamaniry fihinana amin’ny vanim-potoana misy mosary ny hoe “VIA”. Amin’ny vanim-potoana tsara, sakafom-biby, ny omby sy lambo, no hiotazana azy andrahoina miaraka amin’ny ampombo. Nandritra ny fidinana ifotony, efa nahitana olona nitondra ity karazan-javamaniry iray ity ary raha nanontanina dia nambarany fa ho ataony sakafo. « Tsy manana tanimbary firy aho , ny vary tsy voavidy intsony, lafo 3 500 Ariary hatramin’ny 4 000 Ariary ny kilao. Ny siramamy atao amin’ny kafe 7 000 Ariary ny kilao. Ny legioma tsy sahy mividy mihitsy izahay satria 7 000 ka hatramin’ny 10 000 Ariary ny kilao, efa tsy fihinanay aty ambanivohitra ireny. Ny vokatra lavanila no heverinay hamafa an’ izao fijalianay izao kanefa mbola tsy mivoaka ny tetiandro ka ho lasa fatiantoka ny fambolena azy », hoy hatrany izy.

Nanatontosa : Sajo

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

Les Nouvelles - mer, 06/11/2025 - 07:49

Miisa 2 ny angidimby hampiasaina hamonoana andiam-balala any amin’ny faritra Ihorombe sy Anosy. Andiam-balala maherin’ny 20 novonoina tany Ihorombe ary 4 tany Anosy, hatramin’ny 5 jona teo. Misy famantarana manokana ireo angidimby manao ny asa. Avela 48 ora vao mahazo miditra ny toerana norarahana fanafody ny biby fiompy sy ny olona.

Miisa 7 ny kaominina voakasiky ny tetikasa Lalanay, irahana amin’ny ONG Lalana. Voakasik’izany ny faritra Vakinankaratra sy Matsiatra Ambony. Entina hanatsarana sy hanamafisana ny fikojakojana maharitra ny lalana kaominaly izy ity. Manara-maso amin’ny fenitra ny minisiteran’ny Asa vaventy.

Tofoka noho ny fahatapahan-jiro lavareny ny fiarahamonina. Mitokona sy mandoro kodiarana ny sasantsasany amin’ny fokontany eto an-dRenivohitra. Hatreto, tsy mbola nitondra vahaolana manoloana ny zava-misy ny orinasa Jirama. Nilaza ity farany fa miiba ny renirano mpamokatra herinaratra ao Andekaleka, mitarika ny delestazy amin’izao fotoana.

Voaresaka nandritra ny dinik’asa momba ny famatsiam-bola ho an’i Madagasikara ny fandrosoan’
ireo tetikasa vatsian’ny Bad vola. Hamafisina ihany koa ny fiaraha-miasa samihafa ahafaha-manatanteraka ireo tetikasa mba hahazoana vokatra ho an’ny tombontsoan’ny mponina. Tanjona ny hampiasa amin’ny fomba mahomby ny renivola ananantsika hanohanana ny fampandrosoana.

Catégories: National

Asa tanana malagasy: Nitentina 38 tapitrisa euros ny fanondranana tany ivelany

Les Nouvelles - mer, 06/11/2025 - 07:49

Nankalazaina, omaly, teny amin’ny MBC Ivato, ny Andro maneran-tany ho an’ny asa tanana (JMA). Lohahevitra noraisina ny hoe, «andao hifanome tanana, hanandratra ny fahaiza-manao malagasy».
Nohamafisin’ny minisitry ny Fizahantany sy ny asa ta­nana, Dewa Viviane, fa «ny asa tanana dia mihoatra lavitra noho ny asa fivelomana fotsiny. Vakoka ara-kolontsaina ho an’ny firenena, sady fanoitra iorenan’ny fampandrosoana maharitra. Maneho tantara, dia ny tantaran’ny faritra niaviany, ny fomban-drazana sy ny fahaizan’ireo manao azy…».
Nasongadin’ny minisitra Dewa Viviane, fa nitentina 38 tapitrisa euros ny fanondranana taozavatra malagasy nankany ivelany, ny taona 2024, raha toa ka 17 tapitrisa euros izany ny taona 2019. Ma­nodidina ny 18,10% eo ho eo ny salanisan’ny fitomboana isan-taona.

Fifanarahana amin’ny mpiara-miombon’antoka
Miisa 400 ny karatra matihanina nozaraina ho an’ny mpanao asa tanana. Nisy koa ny fiaraha-miasa tamin’ny orinasa Atlantique Group (ATTA), ho fampindramam-bola ny mpanao asa tanana amin’ny zanabola ambany. Ny fanisana ny mpanao taozavatra sy fanohanana fiantohana iarahana amin’ny orinasa IBG. Teo koa ny fiaraha-miasa amin’ ny orinasa Lenka ho fampiofanana ao amin’ny Akany moa­na sy marenina (Akama).
Nisy ny famelabelaran-kevitra nataon’i Talel Shamim, toniziana manam-pahaizana amin’ny asa tanana. Nizara ny ho avin’ny asa tanana malagasy kosa i Kajaly Audace, tale jeneralin’ny Asa tanana ao amin’ny MTA.

Njaka Andriantefiarinesy

Catégories: National

Pages