Inner Wheel : Mpianatra 17 nahazo mari-pankasitrahana

Les Nouvelles - ven, 05/23/2025 - 07:54

Notolorana mari-pankasitrahana tetsy Antaninarenina, afakomaly, ireo ankizy 17 nandrato fahalalana momba ny zaitra. Nianatra nandritra ny enim-bolana, nanomboka ny volana janoary hatramin’ny volana jona, teo anivon’ny fikambanana Inner Wheel club Antananarivo izy ireo. Izay nahitana sokajy vao manomboka sy manao perfectionnement. Safidiana manokana hanaraka ny fiofanana ireo vehivavy anaty fahasahiranana. « Azon’ireo olona manam-paniriana hanatrika ny fiofanana foana anefa ny tonga manatona eny an-toerana”, hoy ny talen’ny fikambanana Inner wheel, Ralijesy Nathalie. Hatramin’izao, mandray anjara amin’ny sarany 20 000 Ariary isaky ny fiofanana ny mpianatra tsirairay, mandritra ny fahavitana ny fianarana. Iantohan’ny fikambanana sy ny sekoly ny fitaovana rehetra entina mampianatra. Andiany faha-15 ity andiany nivoaka ity. Hiditra ny fiandohan’ny volana jolay ny fidirana manaraka. Nisy ny famelabelaran-kevitra nataon’ny fikambanana Wed­nesday Morning Group sy ny Inner Wheel club Anta­nanarivo tetsy Antani­na­renina. Nampaha­fantarana ny zon’ny vehivavy sy lalàna mahakasika ny fanambadiana izany. “Tsy mahafantatra lalàna ny ankamaroan’ny vehivavy ka antony nanaovana izany”, hoy ny mpahay lalàna, Rakotonirina Tantely.

Mino

Catégories: National

Famonjena anaty rano : Niofana ny vondrona Vonjy voina Ivato

Les Nouvelles - ven, 05/23/2025 - 07:54

Niteraka resabe tany anaty tambajotra sosialy ny famonjena olona latsaka anaty rano ataon’ny sampana mpamonjy voina. Matetika, maka ny olona dobo rano no ataon’izy ireo fa tsy tsikaritry ny mpitazana ny vonjy aina sy famelomana na ala nenina atao amin’ilay niharam-boina.
Efa voaofana anefa ireny mpamonjy voina ireny ary mahafantatra ny asany. Manao ny ainy tsy ho zavatra amin’ny famonjena ny ain’ny niharam-boina koa izy ireo.
Nanampy traikefa ireo mpamonjy voina miisa 8 ao amin’ny vondrona vonjy voina eny Ivato mahakasika ny famonjena anaty rano. Vokatry ny fiaraha-miasa eo amin’ireo mpiara- miombon’antoka frantsay no nahafahana nanao izany.
Natao ny fanadinana tamin’ny lomano 500 m amin’ny “nage libre” ao anatin’ny 12 mn, izay takina amin’ny fandraisana anjara. Tanjona ny hanamafisana ny fahaiza-manao amin’ny fanavotana olona amin’ny tranga vonjy taitra anaty rano.

Tatiana A

Catégories: National

FANTINA sy FINTINA

Les Nouvelles - ven, 05/23/2025 - 07:27

Hahetsika avokoa ny mpitandro filaminana rehetra, mialoha sy mandritra ary aorian’ny fetim-pirenena, araka ny nambaran’ireo tomponandraikitra ambony misahana ny filaminana. Tsy nambaran’izy ireo kosa anefa ny isan’izany, noho ny lafiny stratejia. Ankoatra izany, hanao fanamiana vaovao ireo handray anjara amin’ny matso ny 26 jona io.

Hanam-bahiny, filoham-panjakana sy minisitry ny Fiarovana, i Madagasikara, araka ny nambaran’ny komity mpanomana ny fetim-pirenena. Tafiditra amin’ny fanamarihana ny faha-65 taona niverenan’ny Fahaleovantena izany. Tsy mbola nanamafy ireo vahiny namaly ny fanasana anefa ny eo anivon’ny fitondram-panjakana.

Handalo hodinihin’ireo loholona ny 12 jona izao ny lalàna fehizoro momba ny rafitra ankapoben’ny fifidianana sy ny fitsapankevi-bahoaka. Nanolotra izany ny filohan’ny Antenimierandoholona, ny Jly Ravalomanana Richard. Nambarany fa niainga amin’ireo tolokevitry ny fiarahamonim-pirenena izao fanitsiana entiny izao.

Mihaona ary mandray anjara amin’ny fihaonan’ny mpandraharaha any Paris, ny filoha teo aloha isany, Ravalomanana Marc sy Rajaonarimampianina Hery. Voaasa manokana miatrika izany izy ireo amin’izao fihaonamben’ny mpandraharaha frantsay sy afrikanina Tatsimo na ny “Sommet Medef Afrique du Sud”.

Catégories: National

Raharaha “Kaominina Talata Volonondry” : Miantso ny filankevi-panjakana ny depiote Avotra

Les Nouvelles - ven, 05/23/2025 - 07:27

Manaitra ny fanjakana mba tsy hanaotao foana ny depioten’Avaradrano, Andria­mosasoa Avotra, oma­ly. “Sao ho singam-bolo handavo ny vositra ity raharaha ity. Miantso ny fitsarana sy ny filankevi-panjakana ihany koa mba hitsara am-pahamarinana sy am-pilaminana”, hoy izy. Nanteriny fa efa hita hatrany am-boalohany ny fanehoan-kevitry ny vahoakan’i Talata Volonondry tamin’ny alalan’ny fifidianana. Masiaka ny vahoaka, araka ny nambarany hatrany. “Izy ireo no naneho ny safidiny sy nanome fahefana ny olona tiany hitantana ny tananany ka mahasaro-piaro azy”, hoy ihany izy.
Notsiahiviny tamin’izany fa lany ho ben’ny Tanànan’i Talata Volonondry, araka ny didy navoakan’ny Tribunal Administratif, tamin’ny 17 janoary lasa teo, Rakoton­drazaka Toky, kandidàn’ny antoko Tim. Resiny avokoa ireo kandidà roa nifaninana taminy, araka ny nambarany. “Efa nandray ny asany amin’ny maha olom-boafidy azy izy ary nametrahan’ny vahoaka fitokisana ka nisafidianany azy tamin’ny besinimaro”, hoy ihany izy.
Nohitsiny anefa fa tsy nanaiky izany ny kandidàn’ny Irmar fa nampiakatra ny raharaha teo anivon’ny filankevi-panjakana. Nanteriny hatrany fa efa iarahana mahita sy maheno ny fanehoan-kevitra maro samihafa ataon’ny kandidà mpifaninana amin’ny tsy maintsy hampandresena ny kandidàm-panjakana. “Fifidia­nana no natao nefa hampandresena ve rehefa tiana hampandresena”, hoy ny fanontaniany.
Araka izany, miandrandra ny hitsarana ara-drariny sy hitsiny ary araka ny lalàna amin’ny fitsarana mahefa ny solombavambahoakan’Avaradrano.

Synèse R.

Catégories: National

Tsy maintsy mitandrina

Les Nouvelles - ven, 05/23/2025 - 07:26

 

Mampihoron-koditra ny vaovao miely etsy sy eroa. Isan’andro vaky no ahitana razana etsy sy eroa. Misy ny maty ho azy, maro ny misy mamono, manginy fotsiny ireo lasibatry ny lozam-pifamoivoizana. Tena tsy misy fotoana mampidina ambany ny tahan’ny olona maty. Raha vao manokatra ny tambajotran-tserasera izany moa dia saika isan’ora, misy vaovao momba ny vono olona foana.
Manoloana izany, mitaky fandraisana andraikitra ny toe-javamisy. Misy hatrany ny fisorohana azo atao na dia efa hoe tora-bato avy any an-danitra aza ny fahafatesana. Raha ny mahakasika ireo loza eny an-dalambe manokana, tsy misy afaka ny mifanilika andraikitra. Tsy maintsy miray hina ny rehetra mifanabe sy mifanentana momba ny aro lozan’ny fifamoivoizana.
Momba ny vono olona dia tsy misy afa-tsy ny fahamailoana amin’ny fiainana andavanandro. Fadiana ny mody alina raha mbola azo atao. Tandremana ny fampisehoana ny mena miraviravy amin’ny manodidina sy ny mpiara-monina. Efa tsy hay rahateo ny olon-dratsy. Na ireo heverina ho tena akaiky sy olona atokisana aza izao mampanahy fa mety ho mpamadika.
Eny fa hatramin’ireo heverina ho maty tampoka sy lasibatry ny adim-piainana aza. Mbola azo atao ny mitahy ny aina na dia rano mafana fotsiny ihany aza. Fadiana ny mandrifotsy sy ny manao fanahy iniana ho mifady sakafo. Tsy mahafaty ny mandingana sakafo indray mandeha na indroa fa tsy tokony hanaovana kinanga ny mahakasika izay. Tsy azo atao fahazarana.
Amin’ny ankapobeny, trangam-piarahamonina mila fijoroan’ny fanjakana ity fahitana fatin’olona manerana ny tanàna ity. Mila ezaka avy amin’ny mpitandro filaminana, andaniny, ireo minisitera miahy ny mponina, ankilany. Ny olom-pirenena tsirairay kosa mila mitandrina!

r.r

Catégories: National

Filoha Rajoelina Andry : « betsaka ny asa vita, maro ny miandry »

Les Nouvelles - ven, 05/23/2025 - 07:26

Nitarika ny filankevitry ny minisitra tao Nosy Be, omaly, ny filoha Rajoelina Andry miaraka amin’ny praiminisitra Ntsay Christian. Nambarany tamin’izany fa handehanana any amin’ny fampandrosoana izao fidinana ifotony izao.

Nambarany fa natao hijerena ifotony ireo asa efa vita izany, fa eo ihany koa ireo mbola tokony hotontosaina anatin’ny fampandrosoana izao tanterahina izao. “Maro ireo asa vita, ary apetraka ihany koa ny fanamby amin’ireo mbola tokony ho atao”, hoy izy.
Notanisainy amin’izany fa fotodrafitrasa lehibe hotokanana ao Nosy Be ny lalana, mitondra any amin’ireo toerana manamarika ny tanàna sy mahasarika ireo mpizahatany. Eo koa ny ezaka ho famatsiana herinaratra avy amin’ny angovo azo havaozina. Nampirisihiny ihany koa ny sehatra tsy miankina hanao tetikasa famokarana angovo azo havaozina. “Tanjona ny hampihenana ny sandan’ny vindin-jiro sy ny famokarana izany, fa indrindra hanafoanana ny fahatapatapahan-jiro”, hoy ihany izy. Nampanantena ny hanatsarana ny fitsinjarana sy fisitrahana rano fisotro madio ao Nosy Be sy ao Antsiranana ny filoha Ra­joelina Andry. Efa misy tetikasa hanamafisana ny famokarana rano fisotro madio, araka ny nambarany hatrany.
Etsy andaniny, hotokanana ny EPP manara-penitra ao Djabala. Hametrahana “scanner” ny hopitaly ary hanorenana tanàna vaovao ahitana Tranom-panjakana sy “zone commercialle” ary toerana fitsangantsanganana ao Madiro.

Fizarana karatany roa hetsy
Hapetraka ihany koa ny “Bornages massifs” amin’ireo tanim-panjakana ary ho avy ny fizarana titra faobe. Haorina ny birao ifoton’ny fananan-tany (Bif) hizara karatany 200 000 ho an’ny any Diana. Hotohanana ireo fikambanam-behivavy ary hanokanana tetibola.
Ankoatra izany, hapetraka ny borigady manokana hanamafisana ny fandriampahalemana, fa indrindra ny tetikasa napetraka hiarovana amin’ny halatra lavanila any avaratry ny Nosy.
Hotohanana ireo tantsaha amin’ny alalan’ny famokaram-bary safiotra ka hanomezana masomboly sy zezika ary fitaovana ho an’ireo tantsaha. Hapetraka ao Antsiranana koa ny tranomboky nomerika.

Synèse R.

Catégories: National

Kitra – Mandrosoa Andramasina: Mitarika ny Black amin’ny “Tournoi 26 juin”

Les Nouvelles - jeu, 05/22/2025 - 07:53

Efa hiditra amin’ny lalao ampahavalon-dalana tsy ho ela ny fiadiana ny amboara “Tournoi 26 juin” ao amin’ny kaominina Mandrosoa Mandro­sohasina, tanterahana eny amin’ny Kianja Ambatobe Staduim. Mitarika vonjimaika amin’ny fananana isa aloha hatreto ny ekipan’ny Black avy ao Mandrosoa, ho an’ny eo anivon’ny vondrona A. Naha­zo fandresena indroa miantoana izy ireo. Nandresy an’Antane­tibe I, tamin’ny isa 4-3, ary io isa io ihany koa no nandavoazan-dry zareo an’i Soalavitra. Samy isa tokana avy kosa ny an’Antanetibe I sy ny avy eny Soalavitra rehefa nirava sahala, 0 no ho 0. Efa tsara toerana hiakatra amin’ny dingana ma­naraka izany izao ny Black.
Samy manana isa telo kosa ny AJscum sy ny avy eny Morarano amin’izao, ho an’ny vondrona B. Nandresy ambony latabatra an’i Manja ny AJscum rehefa tsy niakatra kianja izy ireo. Lavon’ny avy eny Morarano 1-0 kosa ny AJscum teo amin’ny andro faharoa. Tsy mbola manana isa izany ny Manja hatreto.
Ho an’ny vondrona C kosa, mitarika amin’ny isa roa ny Amis Foot rehefa nanao ady sahala 0-0 tamin’ny Vé­térans ary mbola nanao sahala 1-1 tamin’ny FC Fivoarana Atsinanantanety. Samy isa tokana avy izany hatreto no azon’ny Vétérans sy ny Fi­voarana FC, eo amin’ny andro faharoa.
Anisan’ny andrasan’ny maro ary hangotraka ny lalao amin’ny alahady izao. Hifa­nan­drina amin’izany i Manja sy ny avy eny Soalavitra ary hifampitady eo amin’ny lalao faharoa ny FC Fivoarana sy ny Vétérans.

Fitia Randria

Catégories: National

SOMBIM-BAOVAO

Les Nouvelles - jeu, 05/22/2025 - 07:53

Notsenaina tamin’ny fomba makotrokotroka ny ekipan’ny AC Sabnam, ny alatsinainy teo, teny Sa­botsy Namehana. Voahosotra ho tompondakan’i Mada­gasi­kara, taranja baolina kitra, sokajy vehivavy izy ireo, ka nanaovan’ireo tomponandraikitra ambony eo amin’ity tanàna ity hetsika manokana.
Nifarana omaly, teny Mahamasina, ny fampivondronana ny Barea Chan. Araka ny fantatra, mbola hiverina any amin’ny kliobany avy izy ireo hiatrika ny “Yas Coupe de Madagascar”. Aorian’io, hampivondrona ny mpilalao eny an-toerana indray ny Coach Rôrô, ary rehefa vita indray izany, alefa any amin’ny klioba indray ireo mpilalao hiatrika ny lalao ampahefa-dalana miverina “World Cola PFL”.
Nigadona an-tanindrazana, omaly, ireo Malagasy mpikatroka telo lahy, niatrika ny “Grand Slam” taranja Jiu-jitsu breziliana, natao tany Abu Dhabi, ny faran’ny herinandro teo. Afapo tamin’ny vokatra izy ireo ary vonona hanarina ny lesoka amin’ny fifaninanana manaraka, raha ny nambarany.
Voahosotra ho tompondakan’ny seksiona Antananarivo Renivohitra, taranja basikety U18, ny ekipan’ny MB2All, teo amin’ny sokajy vehivavy, rehefa nandresy ny Fandrefiala tamin’ny isa 46 no ho 40. Isa 46 no ho 38 kosa no nahavoazan’ny JCBA ny AST, teo amin’ny lehilahy.

Catégories: National

CJSOI-andiany faha-13 : Efa anatin’ny fanomanana ireo atleta

Les Nouvelles - jeu, 05/22/2025 - 07:53

Hotanterahina any Seychelles, ny 28 jolay hatramin’ny 10 aogositra izao, ny lalaon’ny Commission de la jeunesse et des sports de l’océan Indien (CJSOI), andiany faha-13. Efa anatin’ny fiomanana avokoa ireo Malagasy atleta isan-taranja hiatrika izany fifaninanana izany. Ho an’ny taranja volley-ball, efa nanomboka ny 21 avrily ny fampivondronana ireo mpilalao. Nitiliana izay mandrafitra ny ekipam-pirenena malagasy izany ary mbola mitohy mandra-pahatonga ny fotoana handehanana hihazo an’i Seychelles. Eo amin’ny taranja judo kosa, nanomboka ny faran’ny herinandro teo, teny amin’ny Dojo Saint Michel sy Sainte Famille, ny “Open Mat” ho fanomanana ny CJSOI hatao any Seychelles ity. Judokas manodidina ny 40 teo no tonga nanatrika izany “Open Mat” izany.
Tsiahivina, firenena 7 no ho avy handray anjara amin’ity lalao ity, ahitana an’i Comores, Djibouti, Madagasikara, Maurice, Seychelles, Mayotte ary La Réunion. Ankoatra ny beach soccer, izay taranja vaovao hifaninanana amin’ity andiany faha-13 ity, taranja 10 no ho tazana mandritra izany, ahitana ny basikety, lomano, badminton, atletisma, volley, fibatana fonjamby, ady totohondry, voile, baolina kitra ary judo.

Mi.Raz

Catégories: National

Baolina kitra – “Cosafa cup 2025” : Tafaraka vondrona i Madagasikara sy i Maroc ary i Eswantini

Les Nouvelles - jeu, 05/22/2025 - 07:53

Iray tarika ny Barea de Madagascar sy ny Lions de l’Atlas an’i Maroc eo amin’ny fiadiana ny ho tompondakan’ny firenena aty amin’ny tapany atsimon’i Afrika (Cosafa cup 2025). Azo lazaina fa hiendrika famaranana kely ny fihaonan’ny roa tonta, amin’ity.

Tontosa omaly, tao Man­gaung, Afrika Atsimo, ny antsapaka amin’ny fiadiana ny ho tompondakan’ny firenena aty amin’ny ilany atsimon’i Afrika (Cosafa cup 2025), taranja baolina kitra. Ani­san’ireo handray anjara amin’izany i Madagasikara. Fihaonana hatao atsy Afrika Atsimo, ny 1 ka hatramin’ny 15 jona ho avy izao.
Fantatra ary fa ao amin’ny vondrona “C” ny Barea de Ma­dagascar, ary miaraka amin’ny Lions de l’Atlas an’i Maroc. Manampy azy ireo koa i Eswantini. Hangotraka, araka izany, ny fihaonana ho an’ny Malagasy satria ekipa diso efa fantatry ny Barea avokoa izy ireo.
Raha tsiahivina, vao avy ni­fandona tamin’ny Barea, ta­min’ny taon-dasa, ry zareo Eswantini, niadiana ny tapakila hiatrehana ny “Chan 2025”, ka resin’ny Malagasy izy ireo tamin’izany. ala vela ho an-dry zareo izany ity fihaonana ity. Ekipa hanala vela amin’ny Barea de Madagascar ihany koa ny Lions de l’Atlas. Ny 19 janoary 2023, tao amin’ny Kianja Chahid-Hamlaoui Algé­rie, resin’ny Barea, tamin’ny «forfait» ry zareo, izay tsy ton­ga niatrika ny « Chan 2023 », nandritra ny fifanintsanana isam-bondrona.
Na izany aza, efa fihaonana hafa indray ity. Efa nanoman-tena fatratra ny ekipam-pirenena malagasy ary hifarana anio ny fampivondronana voalohany, ho an’ireo mpilalao 44 nantsoin’ny Me Rakoton­drabe Romuald (Rôrô), hifantenana izay hiatrika ity “Cosa­fa cup” ity. Araka ny angom-baovao, aorian’ny fahavitan’ny dingana ampahavalon-dalana, amin’ny fiadiana ny “Yas amboaran’i Madagasi­kara” indray vao hiditra amin’ny fampivondronana faharoa, ny Barea de Madagascar. Raha tsy misy fiovana, ny 2 jona no daty voatondro hiaingan’ny delegasiona malagasy hiatrika io “Chan 2025” io.

Tompondaka

Catégories: National

Fampianarana serasera : Nomem-boninahitra ny profesora Elisa Rafitoson

Les Nouvelles - jeu, 05/22/2025 - 07:52

Veloma farany, feno fihetseham-po. Nomem-boninahitra farany, teny amin’ny Oniversten’Antananarivo, ny profesora Elisa Rafitson, omaly

Nodimandry ny alahady lasa teo ity mpampianatra mpikaroka, anisan’ny namaky lay ny fampianarana ny siansa momba ny ita sy ny serasera teto Mada­gasikara ity. Vory lanona ireo mpampianatra mpiara-miasa aminy, ireo mpianany taloha sy ankehitriny ary ny fianakaviamben’ny Oniversiten’An­tananarivo, omaly, nanoloana ny efitrano fianaran’ny STICOM, lalam-piofanana nantsangany sy novolavolainy hatramin’ny fotoana farany. Tanatin’ny fo feno no nitantaran’ny profesora Lucile Rabe­arimanana ny fotoana niarahan’izy ireo tanatin’ny tontolon’ny fampianarana ambony, nandritra ny taona maro. Nanamafy izany ny Dr Andria­manga Tinarisoa, izay efa mpianany taloha. Namerina ihany koa ireo solontenan’ny fianakaviana, fa tena noraisin’ny profesora Rafitoson am-po ny fampianarana, ary toy ny zanany naterany ny lalam-piofanana izay nimatimatesany.
Nanam-pahaizana manokana momba ny Lettres modernes, linguistique, phonétique izy ankoatra ny siansa momba ny ita sy ny serasera. Nitantana ny Departement d’études françaises” tao amin’ny Fakiolten’ny teny sy ny soratra ary ny siansan’ny maha olona, tao amin’ny Oniversiten’Antananarivo, ny taona 1973 hatramin’ny taona 2002, ny profesora Rafitoson. Tomponandraikitry ny sampana “communication en français” tao ihany koa. Ito farany no niofo ho Mention “Science et téchnique de l’information et de la communication” (STICOM), taty aoriana.

Nangonin’i Zo ny Aina

Catégories: National

Conseil des ministres à Nosy Be: une série d’inaugurations au programme

Les Nouvelles - jeu, 05/22/2025 - 07:24

Après Toliara, Nosy Be abritera ce jour le prochain Conseil des ministres décentralisé, qui sera ponctué par une série d’inaugurations et des actions sociales, comme l’a indiqué le président de la République, Andry Rajoelina, dès son arrivée dans l’île au parfum hier.

Nosy Be sera à l’honneur. Certes, plusieurs projets de développement en faveur de cette ré­gion, seront adoptés durant ce Conseil des ministres décentralisé. D’ailleurs, Andry Rajoelina a déjà annoncé la couleur en déclarant que plusieurs infrastructures récemment achevées seront inaugurées, à l’exemple de la première partie de la RN 57 Fascene Helle, de la route Carrefour Château d’eau Hell Ville, ainsi que de la deuxième partie de la RN30 A reliant Hell-ville à Andilana en passant par Dza­mandzar. Ce sera également le cas pour les 80 logements so­ciaux de la Cité Ylang Ylang. La délégation présidentielle visitera également l’hôpital manarapenitra de Nosy Be, et procédera à la remise des clés.
Dans la foulée, d’autres projets d’envergure, seront lancés comme la mise en place du parc solaire photovoltaï­que ce 24 mai,en vue de l’autonomie énergétique de cette région. Demain, les actions sociales ne seront pas en reste, en faveur des populations vulnérables, au stade Manarape­nitra Ambodivoani. Un grand meeting populaire suivi d’un spectacle animé par des artistes locaux, sera également au programme dans l’après-midi à La Banane Dzamandzar.

Fin prête

Dans une vidéo publiée sur la page du gouverneur de Diana, Taciano Rakoto a lancé un appel à la population de l’île aux parfums pour qu’elle se mobilise en masse et réserve un accueil chaleureux à la délégation présidentielle.
L’objectif de cette visite, comme l’a souligné le gouverneur, est de permettre aux dirigeants de constater de visu les problèmes rencontrés par les habitants de Nosy Be, afin de mettre en œuvre des solutions et de lancer des projets de développement adaptés aux besoins de l’île. Lors du meeting, la population aura l’occasion d’échanger directement avec le président et de connaître les grandes décisions prises lors du Conseil des ministres.

F.M

Catégories: National

Pam: Tania Goossens en visite à Ambovombe

Les Nouvelles - jeu, 05/22/2025 - 07:23

Après avoir visité le Sud-Est de Madagascar, la Représentante et directrice pays du Programme alimentaire mondiale (Pam), Tania Goossens, s’est rendue à Ambovombe hier, au cœur de la région Androy. A cette occasion, elle s’est entretenue avec les autorités locales et les partenaires du Pam sur le terrain.
Cette visite avait pour but de renforcer le dialogue avec les acteurs locaux, d’écouter les communautés bénéficiaires et de constater les impacts des activités du Pam sur le terrain : la transformation alimentaire impliquant les coopératives d’agricultrices, le projet de reboisement, les activités intégrées d’alimentation scolaire, de nutrition et de transformation rurale rapide, les réponses aux urgences. Le Pam réaffirme son engagement à collaborer avec les partenaires locaux pour soutenir la résilience et le développement des communautés du Sud de Madagascar.

N.A

Catégories: National

Quand le vin est tiré…

Les Nouvelles - jeu, 05/22/2025 - 07:22

Certes, les producteurs et les véritables amateurs de rhum artisanal malgache, appelé communément « Toaka gasy », sont ivres de joie en apprenant que les députés viennent d’adopter avec amendement, le projet de loi portant sur sa production et sa commercialisation à l’échelle nationale, initié par le député Fanomezantsoa Yves Georges Andriamihaja, élu dans la circonscription d’Ambositra.
C’était prévisible et si ça ne tenait qu’aux élus, cela ferait déjà des années que ce texte est entré en vigueur. Mais, il ne faut pas crier victoire très vite car les députés n’ont pas vraiment le dernier mot.
A vrai dire, c’est la deuxième fois que l’Assemblée nationale a approuvé une telle initiative visant à encadrer et légaliser cette filière. En 2020, les députés ont déjà donné leur feu vert au projet de loi y afférent, proposé par l’ancien député Jean Brunelle Razafitsiandraofa. Ce texte a même été approuvé en deuxième lecture en 2023.
Mais on connaît la suite, les sénateurs ont exprimé leur refus catégorique et ont voté contre. L’exposé des motifs ne les a pas convaincus, considérant le Toaka gasy non pas comme dangereux pour la santé, mais une opportunité économique à exploiter en tant qu’activité génératrice de revenus, pouvant contribuer au renforcement de l’autonomie financière des Collectivités territoriales décentralisées à travers la consolidation de leurs rentrées fiscales.
Cette fois encore, les Sénateurs vont-ils camper sur leur position ? La balle est désormais dans leur camp. S’ils restent fidèles à leurs principes, la production et la commercialisation du Toaka gasy resteraient interdites, donnant lieu à un paradoxe absurde, puisque ce rhum de fabrication artisanale coule déjà à flots dans les bars de quartiers sans aucun contrôle. Et sa production continuera encore à se développer en dépit des interdictions.
Pour dire qu’avec ou sans loi, le Toaka gasy, désormais plus populaire que les autres boissons alcooliques, a toujours été ancré dans la culture malgache. Quand le vin est tiré, il faut le boire.

J.R

Catégories: National

« Toaka gasy » à l’Assemblée nationale: le projet de loi passe de nouveau comme une lettre à la poste

Les Nouvelles - jeu, 05/22/2025 - 07:21

Une fois de plus, les députés ont réaffirmé leur approbation de la légalisation du « Toaka gasy » à Madagascar. Avec amendement, 15 députés sur 19, ont adopté en séance plénière le projet de loi y afférent, présenté par le Député, Fanomezantsoa Yves Georges Andriamihaja, alias Liva Rason, élu dans le district d’Ambositra. Les sénateurs vont-ils leur emboiter le pas ou réitérer leur opposition de longue date ?

Comme il fallait s’y attendre, l’Assemblée nationale persiste et signe dans le projet de loi sur la production et la commercialisation de « Toaka gasy » sur tout le territoire national. Comme c’était le cas les années précédentes, les dé­putés ont de nouveau donné leur feu vert à la légalisation de ce texte, en soutenant l’exposé des motifs présenté par le député Fanomezan­tsoa Yves Georges Andria­mihaja, hier à Tsimbazaza, mais cette fois avec amendement.
«Après l’échec d’une précédente tentative d’adoption d’un projet de loi similaire, à l’initiative de l’ancien député d’ Ikongo, Jean Brunelle Razafi­tsiandraofa en 2023, des modifications ont été apportées dans ce texte», a indiqué le député d’Ambositra Fanomezantsoa Andriamihaja. Autant dire que ce projet de loi est une version améliorée de l’ancien.
« Par rapport au précédent texte qui a été rejeté par le Sénat, celui-ci vise à protéger la santé et la sécurité des consommateurs et encadrer les activités des producteurs, selon les normes exigées », a-t-il poursuivi.
En fait, la teneur en alcool est limitée à 44°C. Tous les producteurs opérant dans les communes et revendeurs de « Toaka gasy » dans les fokontany, de­vraient être titulaires d’ une licence. L’étiquetage des produits pro­venant des districts, serait une obligation, pour mieux contrôler la circulation et la commercialisation des produits. Et des normes de fabrication et de production seront requises, en utilisant des ingrédients n’ayant pas un effet néfaste sur la santé des consommateurs.
Concernant ce dernier point, un comité technique de normalisation, chargé d’élaborer, d’adopter des normes nationales pour le « Toaka gasy », sera mis en place, composé de producteurs, communes, techniciens et de législateurs.
Le député Fano­me­zan­tsoa Andriamihaja et ses pairs, restent convaincus que la légalisation du « Toaka gasy », serait bénéfique pour les communes et un levier pour le développement rural, générant des emplois dans la filière canne à sucre.

La balle est dans le camp du Sénat
Pour rappel, c’est la troisième fois que cette proposition de loi est au cœur des débats à l’Assemblée nationale qui, à chaque fois, a approuvé le texte. Mainte­nant, la balle est dans le camp du Sénat qui s’est toujours opposé à ce projet. Il avait été rejeté par les sénateurs en 2021, puis de nouveau retiré de l’ordre du jour de la chambre Haute, lors de la deuxième session ordinaire de 2023, en avançant que la légalisation du « Toaka gasy », causerait de graves problèmes en termes de santé publique.
Mais cette fois, les Séna­teurs vont-ils changer leur fusil d’épaule? On le saura ce 4 juin.

N.A

Catégories: National

GOGUETTE ALLIANCE 92 ( 21 05 2024 )

Les Nouvelles - mer, 05/21/2025 - 07:56

Catégories: National

Manitriniaina Steve Princy : Mandraharaha amin’ny resaka fanatanjahantena

Les Nouvelles - mer, 05/21/2025 - 07:55

Maro amin’ireo ta­nora eto Madaga­sikara no misafidy ny ho mpandraharaha. Anisan’izany i Manitriniaina Steve Princy, izay manao izany amin’ny lafiny fanatanjahantena. Resadresaka taminy.

Gazety Taratra(*) : Inona ny nahatonga ilay safidy hoe hanao mpandraharaha amin’ny sehatry ny fanatanjahantena?

Steve Princy (-) : Nisafidy ny handraharaha amin’ny fanatanjahantena aho satria ny tena rahateo efa notaizana tamin’ny fanatanjahantena, indrindra ny baolina kitra, ary nianatra ny resaka manokana ny fandraharahana teny amin’ ny oniversite.

Ireo rehetra ireo no natambatro ka nahatonga ahy hanapa-kevitra ny handraharaha amin’ity resaka fanatanjahantena ity.
* Mora taminao ve ny nanambatra ilay izy?

– Ireo fahaizana noranto­vina teny amin’ny Oniversite ihany no nampiharina ary efa anaty ra ihany koa ilay fa­natanjahantena, ka tsy dia sarotra tamiko loatra ny nanambatra ireo zavatra roa ireo. Tsara ny mampahafantatra fa nianatra manokana ny mahakasika ny varotra ny tenako teny amin’ny Anjeri­manontolo ary efa nahazo ny diplaoma amin’ ny fitantana­na fanatanjahantena teny anivon’ny Komity Olympika Ma­lagasy (COM).

* Nanao ahoana ny fiandohanao tamin’ity resaka ity?

– Tsy dia nanana enti-manana firy aho teny am-piandohana, saingy niezaka nampiasa izay nisy teo ampelantanako. Izay kely nisy teo ihany moa no nahodina ta­min’izany ary azo lazaina fa nahomby ihany.

* Inona no mbola tetikasa anao aoriana kely ao?

– Ny tanjona dia ny handeha lavitra amin’ity resaka ity, anisan’izany ny famokarana fanamiana amin’ny fanatanjahantena, ny fitantanana kianja, eo ihany koa ny fitondrana ny klioba na amin’ny lafiny teknika na ara-pitantanana.

* Hafatra ho an’ny tanora tahaka anao izay tsy mbola manana asa fivelomana?

– Ny hafatra avy aty amiko ho an’ireo tanora, dia hoe aza kivy manatratra ny tanjona, ary miezaha hatrany mampiasa izay misy eo am-pelantananao. Tsy mora ny manatanteraka ny tetikasa saingy harao finoana sy asa izany, dia ho vita tsara izay rehetra kasainao hatao amin’ny hoavinao.

Tsiahivina fa i Manitri­niaina Steve Princy, efa nio­fana ho mpanazatra ary mi­taiza ankizy maro amin’ny sekolin’ny baolina kitra Analakely Football Academy. Mitondra ny ekipa vehivavy Askam AFA Itasy koa izy, ary nitantana ny ekipam-pirenena Barea de Madagascar sokajy vehivavy, Futsal, izay niatrika ny fiadi­ana ny ho tompondakan’i Afrika, tany Maroc, farany teo.

Nanatontosa : Fitia Randria

Misafidy ny hiasa amin’ny orinasa matanjaka ny an­kamaroan’ny tanora malagasy, ao ihany koa ireo miditra amin’ny tontolon’ny fandraharahana ary ny tena betsaka indrindra, raha ho an’ny tovolahy, dia ny ho lasa mpilalao baolina kitra milaravinahitra any ivelany. Manana safidy hafa kosa i Manitriniaina Steve Princy. Araka ny fanadihadiana natao taminy, tetsy Analakely, omaly, ny tontolon’ny fanatanjahantena no tena nimasoany ary nahalasa mpandraharaha azy. Mifantoka amin’ny resaka fivarotana akanjo sy kiraro filalaovana baolina kitra sy basikety ny tenany, ary mitantana kianja Synthétique. Efa namorona ny marika azy manokana i Princy, dia ny “PK” izany.

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

Les Nouvelles - mer, 05/21/2025 - 07:54

Miisa 389 ny mpikambana ao anaty fikambanam-behivavy sy mpamokatra any amin’ny kaominina Tanandavana Station any amin’ny lemak’i Bas Mangoky nahazo fitaovam-pamokarana, ny 19 mey teo. Tohana avy amin’ny famatsiam-bolan’ny Bad, teo ambany fiahian’ny minisiteran’ny Fambolena izy ity.

Vita tanteraka ny lalana mirefy 4,9 km sy ny vahilava Kiembe, mirefy 1,8 km, manamorona ny seranan-tsambon’i Toliara. Manamora ny fitaterana entana mavesatra entin’ny kamiao, sady miaro amin’ny tondradrano mpahazo isan-taona ny tanànan’i Toliara ity lalana sy vahilava ity. Sady mampifandray mivantana ny lalam-pirenena faha-9 sy ny faha-7 ihany koa.

Betsaka ireo nitaraina vokatry ny fahatapahan-jiro, omaly, indrindra ireo mpiasa tena miankindoha amin’ny fampiasana herinaratra. Voatery nanemotra ny asany sy nanajanona ny fihariany avokoa ny ankamaroan’ireo orinasa madinika, nihena, araka izany, ny fidiram-bolany, mananosarotra ny fandrindram-bola.

Miha mitombo ny vokatra azo avy amin’ny fiompiana trondro zanatany ao Betafo taorian’ny fanaraha-maso sy fanangonana antontanisa nataon’ireo tomponandraikitra avy ao amin’ny DRPEB. Nampahatsiahy izy ireo amin’ny fampanarahan-dalàna sy fanentanana ny hananana taratasy fahazoan-dalana hivarotra sy ny karatra maha mpiompy.

Catégories: National

« Rallye des industries »: Manana iray volana hiomanana ireo mpifaninana

Les Nouvelles - mer, 05/21/2025 - 07:54

Hampita ireo fahalalana rehetra sy torohay samihafa ho an’ny fanomanana mafonja ny fifaninana « Rallye des industries » ireo indostria mpiahy ny oniversite miisa sivy. Hisy ny fitsidihana ifotony ny orinasa, fifanakalozana amin’ireo matihanina sy fanentanana amin’ny lanjan’ny indostria mandritra ny iray volana (hatramin’ny 20 jona).
Ankoatra izay, hiofana amin’ny fandraisam-pitenenana, fanaovana asa iombonana ary fandrindrana ny rarintsaina hiatrehana ny fifaninana ireo mpianatra. « Tanjona ny hametrahana ireo tanora eo anivon’ny indostria sy hamantarany ny fandrosoan’ny orinasa ary hanomanana azy sahady hiditra eo amin’ny tontolon’ny asa », hoy ny filohan’ny sendikan’ny indostria eto Madagasikara (SIM), Rasa­mimanana Tiana, omaly, tetsy Ambodivona nandritra ny fampahafantarana ireo indostria sy oniversite hiara-kiasa mandritra ny fifaninanana. Ken­drena, hoy izy, ny hamantaran’ ny Malagasy ny « Label­ Malagasy ny antsika », ny hanjifan’ny Malagasy ny vokatra eto an-toerana ho an’ny fampandrosoana ny toekarena sy ny indostria eto amintsika.

Fifaninanana

Hampihatra ny fahaiza-manaony ireo mpianatra mandritra ny fanomanana hiarahany amin’ireo orinasa mpiahy azy. Araka izany, hotanterahina ny 5-12 jolay ny dingan’ny fifanintsanana ary ny 19 jolay kosa ny famaranana. Fantatra avokoa ireo orinasa 10 hiahy ireo tanora mpifaninana ao anatin’ny lalao. Ao anatin’izay, ny vondrona Arbiochem, ny vondrona Enduma, vondrona Basan. Eo ihany koa ny Alpha Ciment, vondrona Inviso, orinasa NEA, Savonnerie Tropicale, Star Madagascar, ny vondrona Sipromad ary ny Taf. Mpifaninana ao anatin’ny « Rallye des industries » kosa ny mpianatra avy ao amin’ny Altitude business School, IST, ESSA, ny ESCM, ISCAM, ny ESPA. Ao ihany koa ny ESTI, Inscae, ny tanora avy amin’ny Oniversite Aceem, ary ny EGS avy amin’ny Oniversiten’­ Antananarivo.

Henintsoa

Catégories: National

Symabio : Mahazo vahana ny famokarana Bio

Les Nouvelles - mer, 05/21/2025 - 07:53

Efa lasa fanoitra ho an’ny fampandrosoana ny famokarana biolojika. Mifototra amin’ny famokarana voajanahary tsy mampiasa akora simika, mitandro ny tontolo iainana sady afaka miatrika ny fiovan’ny toetr’andro. Hatao ny 20 sy ny 21 jona ho avy izao, etsy amin’ny Carlton Anosy, ny Tsenabe Biolojika, andiany faha-4. Lohahevitra noraisina: « Ny Bio ho an’ny Malagasy ».
Mikarakara azy ny Sendika malagasy ny famokarana biolojika (Symabio), eo ambany fiahian’ny minisiteran’ny Fambolena sy ny fiompiana (Minae), ny Fampiroboroboana ny indostria sy ny varotra (MIC) ary ny EDBM. Manohana azy ny tetikasa Padeir avy amin’ny Vondrona eoropeanina (UE). Miara-miombon’antoka ihany koa ny vondrona Ecocert, misahana ny fanomezana ny mari-pamantarana iraisam-pirenena Bio.
Tanjona ny hampahafantarana bebe kokoa ny teknika Bio sy ireo seha-pihariana maharitra mitandro ny tontolo iainana. Hihaona mivantana mandritra ny fotoana, ny mpisehatra rehetra, ahitana ny avy amin’ny fanjakana, ny orinasa tsy miankina, ny ONG, rafitra na fikambanana samihafa. Manodidina ny 350 ny orinasa mamokatra Bio eto Madagasikara, mahakasika mpanjifa 200 000.

Njaka A.

Catégories: National

Pages