Voasambotra ny olon-dratsy nangalatra finday sy kapan’ ireo mpivavaka tao amin’ny Mosquée Ambolokandrina, ny 22 jolay tamin’ny 09 ora alina. Nahatsikaritra ny asa ratsy nataon’ io olona io ny polisy nanao ny asa fiambenana tao amin’io fiangonana io ka nisambotra azy. Niezaka handositra niaraka tamin’ireo entana nangalariny io lehilahy io saingy tsy lasa alavitra. Nentina natao famotorana izy. Olon-dratsy iray hafa koa, tratran’ny polisy rehefa saika hamaky tranonon’olona teny Ambohipo, afakomaly. Ren’ny tompon-trano ny fisian’ ireo mpanao ratsy ka nampandre avy hatrany ny mpitandro filaminana izy ireo. Nosamborina sy nentina teny amin’ny biraon’ny polisy avy hatrany io olon-dratsy io. Ankoatra ireo, vehivavy mpivarotra rongony voasambotry ny polisy teny Analamahitsy, ny 25 jolay teo. Hatolotra ny fampanoavana ny raharaha aorian’ny famotorona.

Mino

Maty tsy tra-drano, voatrongin’ny kamiao ny renim-pianakaviana iray, tamin’ny sabotsy alina. Teo anelanelan’i Tsinjony sy Ambalavao, lalam-pirenena fahafito no nitrangan’izany.

Tra-doza teo amin’ny PK27+700, anatin’ny lalam-pirenena fahafito, ny alin’ny sabotsy teo, tamin’ ny 8 ora sy sasany ny kamiao mpitatitra entana niainga avy eto Antananarivo nikasa hi­hazo an’Antsirabe. “Nitondra entana ilay fiarabe. Nisy olana teo amin’ny hisatra araka ny fitantaran’ny mpamily ka nifatratra tany amin’ny trano amoron’arabe”, hoy ny fanazavan’ ny kaomandin’ny zandarimaria miasa ao amin’ny tobim-paritra Ambatofotsy. Renim-pianakaviana iray mpivarotra tao anatin’ilay tsena amoron-dalana lasibatra tamin’io loza io. “Efa nihidy ny tsena saingy nija­nona tao ambany rihana izy ka voatrongin’ilay kamiao”, hoy ny fanazavana. Nidina ifotony avy hatrany, nijery ny zava-nisy ny ekipan’ny zandarimaria miasa ao an-toerana. Nosokirina tao ambanin’ny kodiarana ilay ramatoa. Nifa­monjena nentina teny anivon’ny HJRA Ampefiloha ity farany saingy tsy tanà ny ainy.

Atao andrimaso
Nosintomina tamin’ny mpa­mily ny taratasy fahazoan-dalana hamily fiara. Notazo­mina atao andrimaso izy ary atao famotorana eo anivon’ny zandary. Naiditra am-balam-pamonjana koa ny fiara. To­kana hatreto ny antony voa­laza fa niteraka ny loza. Olana teo amin’ny hisatra izany. Na izany aza, miroso amin’ny fanadihadiana lalina momba ity raharaha ity ny mpitandro filaminana. Miseholany rahateo tato ho ato ny lozam-pifamoivoizana nateraky ny tsy fitandreman’ireo mpampiasa lalam-pirenana na eo aza ny fanentanana ataon’ny mpitandro filaminana misehatra amin’ izy ireny.

Tsiferana R.

Miova tanteraka ny fanjifana! Araka ny efa namantarana azy tato anatin’ny 15 taona, fifanakalozana ara-bola niomerika amin’ny alalan’ny finday ny MVola. Tsy mila mikirakira ravim-bola intsony. Lasa vokatra ilain’ny andavanandron’ny (PPN) ny mpan­jifa, ankehitriny, ny MVola. Azo ampiasaina handoavana ny fandaniana samihafa, toy ny faktioran’ny Jirama, ny saram-pamandrihana Canal +, hilalaovana amin’ny Bet 261, sns. Tsy mila mihetsika fa eo am-pitoerana ihany dia vita. Azo ividianan-javatra any amin’ ny toeram-pivarotana isan-karazany, toy ny any amin’ny tranombarotra lehibe, eny an-tsena, farmasia, amin’ny fitaterana, sns.
Toraka izany, koa any amin’ ny raharaham-panjakana sa­mihafa. Miara-miasa ny MVola sy ny Fitantanana foibe ny Tahirimbolam-panjakana. Azo atao ny mandoa ny saran-draharaha, ankoatra ny hetra. Fanampiny, azo atao ihany koa amin’izao fotoana izao ny mandoa ny latsakemboka any amin’ny Cnaps. Nampahafan­tarina, ny 23 jona 2025 teo, io fifanarahan’ny MVola sy ny Cnaps io.
Tanjona amin’ireo rehetra ireo ny fanamorana ny filana andavanandron’ny Malagasy. Nilaza ny tale jeneralin’ny MVola, Louis-Olivier Favot, fa « hainay tsara fa misy lanjany daholo ny fihetsika tsirairay. Andraikitray ny manohana ny Malagasy amin’ny fiainany andavanandro, hanomezana azy ireo tolotra sahaza ny rehetra ».

Njaka A.

Vita ny ampahany farany amin’ny lalana « voie rapide » vaovao. Miainga eo amin’ny fihodinana « rond-point » Ivato Don Bosco, hatreny amin’ny fihodinana Andranotapahina. Mi­refy 4 km ity ampahan-dalana ity, izay hanomboka hisokatra ho an’ny fifamoivoizana amin’ny fiandohan’ny volana aogo­sitra ho avy io. Nijery ifotony teny an-toerana, ny minisitry ny Asa vaventy (MTP), Rafidison Richard Théodore, ny alaka­misy 24 jolay teo. Hita fa tanteraka ny asa sady vonona ny fotodrafitrasa rehetra natao.
Hanamaivana ny fitohanan’ny fifamoivoizana ity lalam-baovao « voie rapide » ity. Mampifandray ny Renivohitra sy ny seranam-piaramanidina iraisam-pirenena Ivato hatrany Ambohitrimanjaka. Hampitohy mivantana ny toerana mpivarotra taozavatra malagasy eo Ambohitrimanjaka mifandray amin’ ny Boulevard de l’Europe (67 ha Ankasina) ihany koa.
Etsy ankilany, mitohy ny asa fanitarana ho arabe azon’ny fiara efatra ifanenana (4 voies) ny lalana eny Tsarasaotra, man­dalo ny Lake Iarivo, hatrany amin’ny seranam-piaramanidina Ivato. Anisan’ny tanjona ny hanatsarana, hanamorana ary hanafainganana ny fifamoivoizana mankany amin’ny seranam-piaramanidina, satria tsy maintsy hajaina ny ora fiain­gana na fahatongavan’ny fiaramanidina.

Njaka A.

Ankalazaina anio 26 jolay ny Andro iraisam-pirenena ho an’ny ala honko. Mandray anjara amin’izany ny orinasa Bôndy, nizara jiro manazava lalana miisa 250 amin’ny faritra 4 iasany.

Misehatra amin’ny fiarovana sy ny fanarenana ny ala honko ny ori­nasa Bôndy, amin’ny alalan’ny tetikasa Ma Honko. Namba­ran’ ny talen’ny Toekarena manga ao aminy, Rtoa Ai­grette Lalao, fa mahatratra 40 000 ha ny velaran-tany honko harenina hatramin’ny taona 2030, any amin’ny faritra efatra (Melaky, Boeny, Sofia, Diana). Nanom­boka ny taona 2023 no niasa ity orinasa ity, ka anisan’ny natao ny fikarakarana ny tany sy ny fambolena ny zana-kazo. Niditra tamin’ny fambolena zanaka honko avy eo, kara­zany enina amin’ireo valo misy eto Madagasikara. Mahatratra 2 000 ha ny ala honko efa na­renina, nambolena zanaka honko miisa 15 tapitrisa. Na­niry daholo ny 80% ny zana-kazo nambolena, ary noso­loina ny tsy naniry.

Fanatsarana ny velon-tena

Notsipihin’ny talen’ny Toe­karena manga fa miara-miasa ny Bôndy sy ny vondron’ny mponina eny an-toerana amin’ ny fanatanterahana ny teti­kasa Ma Honko. Manomboka any amin’ny fikarakarana ny tanin-janakazo, ny fambolena zana-kazo, ny fanoloana ny maty, ny fanaraha-maso sy ny fiarovana ny ala honko, sns. Eo am-pamolavolana ihany koa ny tetikasa mampidi-bola (AGR) ny mponina. Tsy atao ambanin-javatra izany, satria manodidina ny 2 tapitrisa ny mponina mivelona amin’ny ala honko. Koa, miantraika amin’ izy ireo ny fahasimban’ny ala honko, satria efa miaina ny vokatry ny fiovan’ny toetr’ andro rahateo ny mponina.
Hi­tondra fampandrosoana ma­haritra ho an’ny mponina amorontsiraka manamorona ny ala honko ny fanatsarana ny velon-tenan’izy ireo.
Amin’izao fankalazana ny Andron’ny ala honko izao, na­metraka jiro miisa 250, manazava ny tanàna ny Bôndy. Voa­kasik’izany ny fa­ritra 4 iasany, ahitana fokon­tany 62, anaty kaominina 24.

Njaka Andriantefiarinesy

Hisolo tena an’i Madagasikara any Algérie, mandritra ny lalao afrikanina an-tsekoly, taranja Judo, Razakarison Tovohery, sokajy latsaky ny 55 kg. Ity no lalao afrikanina an-tsekoly voalohany ary tsy diso anjara amin’izany i Madagasikara.

Hotontosaina anio, eny amin’ny Lapan’ny fanatanjahantena Mahamasina, ny fiadiana ny ho tompondakan’Analamanga, taranja kick-boxing. Hatao ny maraina ny fifanintsanana ary ny hariva kosa ny famaranana, raha ny fandaharam-potoana voaray nandritra ny fanadihadiana natao omaly.

Tontosa ny alakamisy lasa teo, tao Cluses France, ny dingana fahatelo amin’ny fiadiana ny «Masters 2025», taranja tsipy kanetibe. Raha tsiahivina, norombahin’ny Malagasy nahitana an’i Tianakely sy i Balôty ary i Yves Sedrick, izany. Resin’izy ireo, teo amin’ny famaranana, tamin’ny isa mazava 13 no ho 2, ny ekipan’ilay Malagasy Andriantseheno Christian (Racl).

Lors d’un rapport public relatif à l’affaire d’Ambohimalaza, diffusé en direct sur la TVM jeudi soir, le président Andry Rajoelina, a envoyé un avertissement sérieux, à ceux qui tentent de déstabiliser le pays et de propager de fausses nouvelles, à l’approche du sommet de la Sadc.

Andry Rajoelina a été ferme dans ses propos. L’Etat ne tolérera aucun acte de déstabilisation et de manipulation à l’heure où Madagascar s’apprête à accueillir avec honneur le 45e sommet de la Sadc.
Le chef de l’Etat a même laissé entendre que les récents incidents, notamment les incendies d’un transformateur à Antsirabe le 13 juillet, du marché de Sabotsy et la grève du personnel de la Jirama, n’étaient pas le fruit du hasard. Une forte présomption existe, selon lui. Et les objectifs sont clairs, compromettre l’organisation de ce rendez-vous régional et nuire à l’image du pays.
Andry Rajoelina a fait savoir que de nombreuses personnes n’apprécient pas l’excellence du leadership diplomatique malgache qui a conduit les 16 pays membres de la Sadc, à confier l’organisation de ce sommet à Madagascar. Il a évoqué l’existence d’une lettre envoyée à la communauté internationale, demandant l’annulation de cette rencontre d’envergure.
Et maintenant, les détracteurs du régime surfent sur cette affaire d’empoisonnement, pour faire de la récupération politique, qualifiée d’inacceptable par Andry Rajoelina. Il a indiqué que l’Etat va prendre ses responsabilités car la population a besoin de paix et de stabilité, et non pas de troubles ou de confusion.
« Ce qui se passe actuellement, c’est que certains veulent plonger le pays dans une crise. Je ne tolérerai aucune déstabilisation ni manipulation de l’opinion publique, à travers de fausses informations. Cet anniversaire noir d’Ambohimalaza ayant fait de nombreuses victimes, ne doit pas faire l’objet d’une récupération politique», a-t-il martelé. Le président Rajoe­lina a appelé à la retenue et au respect des victimes.

F.M

Nifanehatra tamin’ny mpitandro filaminana ny jiolahy roa mitam-piadiana. Lavon’ny bala teny Ankasina, ny marainan’ny alakamisy 24 jolay teo izy ireo. Mirongatra ny asan-jiolahy eny amin’ny manodidina an’i 67 Ha sy Ankasina iny tato ho ato. Mampiasa sabatra sy fitaovam-piadiana mihitsy ireo mpanao ratsy. Nanao hetsika manokana hisorohana io tsy fandriampahalemana io ny ekipan’ny Unité d’intervention rapide (UIR) sy ny Compagnie urbaine d’intervention (CUI). Nalefa nisafo anaty elakelan-trano ny polisy manao fanamiana sivily. Notetezina ny faritra voasokajy ho fandalovan’ireo mpanao ratsy. Nifa­nena tamin’ireo mpanendaka vao mangirandratsy ny polisy. Nitondra sabatra ireo roa lahy ka nikasa hamely ny mpitandro filaminana. Lavon’ny basy vokatr’io ireo jiolahy. Naha­trarana sabatra lavalela teny amin’ireto farany. Marihina, miasa andro aman’alina misambotra ireo mpanao ratsy eny anivon’ny fiarahamonina, indrindra ireo faritra voasokajy ho faritra mena, ny mpitandro filaminana.

Tsiferana R.

An-taonany maro nifandroritana teny anivon’ny fitsarana, noravan’ny vaditany ny trano miisa 11 tafo eny amin’ny kaominina Alakamisy Anosiala, ny marainan’ny alakamisy 24 jolay teo. Nigadona vao maraina ny mpanatanteraka didy ka nitondra mpandrava ny trano tafiditra anatin’ny tany nahazoan’ny voalaza ho tompon-tany rariny. Didim-pitsarana efa nivoaka tamin’ny taona 2006 io nanantanterahana ny fandravana omaly io, araka ny fanazavan’ny tompon’ny trano noravana.
Niezaka niady teny anivon’ny fitsarana ireo fianakaviana miisa 15 monina tamin’ireo trano 11 tafo ireo, teo anelanelan’ny taona 2006 hatramin’ity taona ity saingy niafara amin’ny fandravana ny trano rehetra izany. Tetsy ankilany, efa nisy ny fampilazana mialoha ireo tompon’ny trano fa hisy ny fandravana saingy mbola nijanona teo amin’ny toerana izy ireo. Voatery niroso tamin’ny fampiharan-dalàna ny vaditany. Mitaraina ho very fivelomana tanteraka ireo rava trano.

Tsiferana R.

Naiditra vonjimaika am-ponja eny Tsiafahy ny tovolahy iray, voasambotra ny 19 jolay lasa teo. Sady mametaveta ankizivavy izy no mandrakitra izany anaty horonantsary.

Misarika ireo tovovavy tanora amin’ny alalan’ny fakana sary atao amin’ny dokambarotra ity lehilahy iray nanolana zaza tsy ampy taona ity. Notanana vonjimaika eny Tsiafahy, taorian’ny fampanoavana teny amin’ny fitsarana Anosy, ny 23 jolay teo izy. Nanao fampahafantarana tamin’ny alalan’ny tambajotran-tserasera Fa­ce­book io lehilahy io fa mitady tovovavy atao “Modèle photo” sady ho karamaina lelavola hatramin’ny 2 tapitrisa Ar. Maro ireo vehivavy tafaroboka ka nasain’io lehilahy 34 taona io manao fihetsika mamoafady. Tsy vitan’io, omeny fitaovana samihafa fampiasa amin’izany fihetsika tsy mendrika izany koa ireo vehivavy. Tereny tsotr’izao hiray aminy ireo vehivavy tonga haka sary ao aminy. Tsy sahy mitoroka noho ny fandrahonana nataon’ilay lehilahy ny ankamaroan’ireo lasibatra. Noraho­nan’io tsy valahara io aparitaka raha teo ny horonantsary efa azony raha toa ka misy ireo mikasa hitory azy.

Renim-pianakaviana nitory

Ankizivavy vao 14 taona monja, anisan’ny lasibatry ny fisandohana niampy fanolanana nataon’io lehilahy io. Naharaka ny zava-nisy rehetra niainan’ilay renim-pianakaviana rehefa tsy nanafina taminy io zanany io. Name­traka fitoriana teny anivon’ny polisim-pirenena avy hatrany izy. Niroso tamin’ny famotorana ny mpitandro filaminana. Voamarina fa tena fanaon’io lehilahy io tokoa ny manolana sady mampanao horonantsary mamoafady ireo vehivavy tonga ao aminy. Voasambotra izy, ny 19 jolay teo. Naha­trarana ireo karazana fitaovana samihafa izay nomeny nampiasain’ireo vehivavy tao amin’ity farany. Tsy nanaiky hatramin’ny farany ny ray aman-drenin’ilay ankizivavy 14 taona. Niakatra fampanaovana ny raharaha, ny alarobia teo.

Tsiferana R.

Tanterahina eny amin’ny Kianja Mahitsy ny hetsika «Tsenabe fivoarana», izay karakarain’ny solom­ba­vambahoakan’Arivonimamo, Rajerison Antoine. Tonga na­no­katra izany ta­min’ny fomba ofisialy teny an-toerana, ny tenany. Araka ny fanadihadiana natao, haharitra telo andro eo izany, ary tanjona ny hampiroborobo ny fiharian’ny tantsaha sy hampandroso ny tontolo ambanivohitra.
Nilaza ity olom-boafidy eny Arivonimamo ity fa na­hom­­by ny hetsika, raha amanalina no nieritreretina, dia amana hetsiny no tonga namaly ny antso ta­min’izany. Fampandraisana anjara ireo mpamokatra. Fa­na­tsarana ny famokarana ham­pisy vola miditra amin’ny mpamokatra. Betsaka ny olona tonga, mahaliana ny ton­tolo ambanivohitra izany. Mi­sokatra ho an’ny rehetra ny fiaraha-miasa rehefa miresaka fampandrosoana.
«Aorian’izao Tsenabe fi­voa­rana izao, ny hirariana dia mba hisy famoronana orinasa maro ho vitantsika tantsaha, mba hisian’ny olona miasa satria izy ireo no hampiasa izany», hoy Rajerison Antoine, solombavambaho­akan’Arivoni­ma­mo. Tsara ma­rihi­na fa tonga nanokatra ity hetsika ity teny an-toerana ihany koa ny ben’ny Tanànan’i Mahitsy, sy ireo olom-boafidy nasaina.

Fampirantiana vokatra isan-karazany

Taorian’ny fanokafana ta­min’ny fomba ofisialy ny “Tse­nabe fivoarana”, nisy ny fitsidihana ireo tranoheva maro, eny an-toerana. Misy amin’izy ireo, mampiseho vokatra vaovao hialana amin’ny fandaniana be loatra, anisan’izany ny fantana mitsitsy, izay mety handrahoana amin’ny taolan-katsaka, kitay, saribao, … Nambaran’ireo tomponandraikitra tamin’izany fa ny zavatra vokarin’izy ireo dia afaka mitahiry afo sy hafanana eo amin’ ny 1 000 °C eo. Ankoatra izay, misy ihany koa ny fifampizarana traikefa omen’ireo trano­heva amin’ny resaka fiompiana sy ny teknika ahafahana mam­piroborobo ny vokatra avy amin’izany. Ao anatin’izany ny fiompiana trondro, kisoa, akoho amam-borona, ary ny bitro. Nisy ihany koa ireo nandranty ny resaka tantely sy zava-pisotro mahamamo, ny Chips vita avy any Nosy Be Hell Ville.
Tsy izany ihany fa tazana teny ihany koa ireo tanora misehatra amin’ny fivarotana hani-masaka toy ny saosisy sy koba. Tsara marihina fa mety hisy ny fanaovana ny hetsika toy izao eny anivon’ireo distrika maro eto an-tanindrazana. Nilaza ny tomponandraikitra fa misokatra ho an’ny maro izy ireo amin’ity fampandrosoana ny tantsaha ity. Miisa roa izay no efa nanaovana ny hetsika lehibe ho an’ny famokarana izao, anisan’izany ny teny Arivonimamo sy ny teny Ambo­hidratrimo ary samy nahitan’ireo mpiantsehatra vokatra tsara avokoa izany.

Nanatontosa : Fitia Randria

Hisokatra amin’ny fiandohan’ny volana aogositra ny lalana Andranotapahina sy Ivato, ny Voie Rapide manomboka eo amin’ny Rond-Point Ivato Don Bosco hatrany amin’ny Rond-Point Andra­notapahana. Manodidina ny 4 km ity ampahany farany ity.

Nampahafantarina tany Ambovombe, ny fanovana ny lalàna mifehy ny harena an-kibon’ny tany, ny 22 sy 23 jolay teo. Voakasik’izany ny fahazoan-dalana, ny mahakasika ny tontolo iainana, ny fandraisana andraikitra amin’ny sosialy (RSE). Eo koa, ny andraikitry ny Vondrombahoakam-paritra itsinjaram-pahefana.

Mbola vitsy ny mpialasasatra mankany Foul­pointe, amin’izao fotoana izao. Antony, manorana
ny andro any an-toerana, fa eo koa ny fanadinana Ba­ka­lorea, toy ny isan-taona. Nilaza ny mpandraharaha fiantranoana any an-toerana fa aorian’ny 15 aogositra no tena maro ny mpialasasatra tonga any an-toerana, satria manomboka maina ihany koa ny andro.

Hatao ny sabotsy 26 jolay izao, ny tapany farany amin’ny “Rallye des Industries”. Hotan­terahina amin’io ny lalao ma­nasa-dalana sy ny famaranana lehibe. Hanaporofo ny fa­haizany sy ny paikadiny ireo mpifaninana taorian’ny fifantenana tamin’ny 12 jolay lasa teo. Eo amin’ny sehatry ny fa­nondranana, ny tontolo iainana ary ny politika indostrialy no hifaninanana amin’ny alalan’ny fitsapana telo mifandimby izay mitaky fahaiza-mamorona, fahaiza-manao ara-teknika ary vina lavitr’ezaka. Fa­namafisana ny fifandraisana eo amin’ny tontolon’ny fianarana ambony sy ny sehatra in­dostrialy no tanjona lehibe amin’ny hetsika, araka ny fa­na­zavan’ny Syndicat des In­dustries de Madagascar (SIM) sy ny agence Mercatis, mpikarakara ity fifaninanana “interuniversitaire” ity. Nodinihina ny vahaolana naroson’ny ekipa tsirairay sy ny fifanarahany amin’ny zava-misy iainan’ny sehatra ara-indostria eto an-toerana.
Hanokatra ny fifaninanana ny adihevitra mivantana ma­no­didina ny lohahevitra hoe “Ahoana no hahafahan’ny oniversite mandray anjara amin’ny fanatsarana sy fanavaozana ny sehatra indostrialy eto Madagasikara?”.
Nanome traikefa tsara sy fanatsarana fahaiza-manao ny fidirana anaty orinasa ity fi­faninanana ity, raha ny fanazavan’ireo mpandray anjara. Hisolo tena an’i Madagasikara amin’ny Herinandron’ny In­dostria ao amin’ny Sadc (SIW 2025) ny ekipa handresy amin’ity fifaninanana andiany voalohany, ny taona 2025, ity.

Henintsoa

Manohana mivantana ny hetsika Fihaonamben’ny fampiofanana, ny asa ary ny fampananasan’asa (CFME) ny orinasa Yas. Hatao etsy amin’ny Alliance Française Andava­mam­ba (AFT), ny 28 jolay hatramin’ny 2 aogositra ho avy izao, ny andiany faha-9. Fotoana hihaonan’ny matihanina mi­vantana amin’ny fampidirana mpiasa, ny mpianatra ary ireo mitady asa. Eo koa ireo rafitra mpampiofanana amin’ny sehatry ny asa.
Anisan’ny tanjon’ny CFME ny manoro lalana ny tanora sy ireo mitady asa, ny lalana aleha amin’ny fitadiavana asa, arakaraka ny diplaomany na ny fahaiza-manao ana­nany.
Hisy ny famelabelaran-kevitra, atrikasa miompana amin’ny fandraharahana. Eo koa ny mahakasika ny fampiofanana. Anisan’ny zava-dehibe ho hita eny ny tranga azo araraotina amin’ny tsenan’asa na fiofanana any ivelany amin’ny lafiny fandraharahana, ny niomerika. Tanjona ny hanamorana ny fifandraisan’ireo sehatra rehetra voakasika amin’ny toerana iray. Miisa 40 ny tranoheva hita eny amin’ny AFT Anda­va­mamba.

Njaka A.

Tranom-piantohana lehibe indrindra eto Madagasikara ny Assurance Aro. Tanjony ny hidiran’ny Malagasy amin’ny sehatry ny fiantohana isan-karazany.

Niorina ny taona 1935 ny orinasa fiantohana « La Préservatrice », niova ho «Préservatrice Madaga­sikara» ny taona 1974. Tao­rian’ny nandraisan’ny fanjakana ny orinasa vahiny, lasa Aro (Assurances Réassurances Omnibranches) ny anarany, ny taona 1975. Maro ny zava-bita tao anatin’izay 50 taona izay. Raha ny vokatra ara-bola, ny taona 2024, nahatratra 194,3 miliara Ar ny vola no­kirakiraina, nahitana fitomboana 8,28%, raha oharina ny taona 2023. Nitombo 9,36% ny fiantohana nataon’ny mpan­­jifa. Nitentina 15,6 miliara Ar ny vola niditra ny taona 2024, nitombo 40,3% raha oharina ny taona 2023. Nam­piakatra ny renivola madiodion’ny orinasa ho 398,9 miliara Ar izany (+13,7%). Tao anatin’ izay 50 taona izay, manodidina ny 500 000 ny olona efa nisitraka ny tolotry ny Aro. Mi­isa 29 ny masoivohon’ny Tra­nom-piantohana Aro ma­ne­rana ny Nosy.
Maro ny tolotra omen’ny Aro. Eo ny fiantohana mahazatra, toy ny fiantohana ho an’ ny fiarakodia, ohatra. Fa misy koa ny lafiny hafa, toy ny fiantohana amin’ny fitsinjovana ny fiainana (assurance vie), ny fandehanana any ivelany, ny ho an’ny voina sa­mihafa (fa­nanana may, tratry ny halatra, sns). Ankoatra ny maha tranom-piantohana azy, mampiasa vola amin’ny lafiny samihafa ny Aro. Atao izany, entina hanatevenana ny ki­tapombola, hitsinjovana ny ha­nonerana ara-bola ny mpan­jifa.
Entanina hiditra amin’ny fiantohana

Nilaza ny tale jeneraly lefitra misahana ny tsena, Raha­malivony Njaka, fa hita ny maha voalohany ny orinasa Aro eo amin’ny sehatry ny fi­antohana eto Madagasikara. Notsipihiny fa tanjona ho an’ ny hoavy ny hampiakarana ny tahan’ny Malagasy hiditra amin’ny sehatry ny fiantohana satria mbola 1% amin’ny Vo­katra anatiny ankapobeny (PIB) raha 2% ny atsy Afrika.
Nanao fotoam-pivavahana iraisam-pinoana ny Aro, omaly, teny amin’ny Ekar Ambatobe, nanamarihana izay faha-50 taon’ny orinasa izay.

Njaka Andriantefiarinesy

Hatao anio, any Cluses, ny dingana fahatelo amin’ny fiadiana ny “Masters 2025”, ta­ranja tsipy kanetibe. Niova ny firafitry ny ekipam-pirenena malagasy amin’ity. Najanona ary nosoloina an’i Yves i Zigle. Noho ny vokatra tsy dia nahafa-po loatra nasehon’ity tompondaka maneran-tany amin’ ny “tir de précision” ity, no an­ton’ izany, raha ny fanadiha­diana natao. Araka izany, hiaraka amin’ity i Baloty sy i Tiana­kely ary i Yves. Heverin’ny rehetra fa hahatohitra tsara ireo mpifanandrina aminy izy telo lahy ireto.
Raha tsiahivina, nahazo ny dingana voalohany i Mada­gasikara, avy eo resy teo amin’ ny ampahefa-dalana nandritra ny dingana faharoa ary tsy nahazo isa mihitsy. Hanarina io tsy fetezana io izany ry Yves, amin’ity. Manana isa 10 ny Malagasy taorian’ireo dingana roa vita ireo ary mipetraka eo amin’ny laharana fahatelo.
Mbola mitarika ny ekipa Riviera, amin’ny isa 14, arahin’ny Wild Card Loy, nahazo isa 14. Fahefatra mitovy samy ma­nana isa 7, ny ekipan’i Italie sy i Bonetto. Fahenina ry Andriantseheno Christian (Racl), isa 5 ary fahafito i Dylan Rocher, tsy manana afa-tsy isa 4.
Nisy fiovana ihany koa ny ekipan’i Italie satria tsy hiatrika ity dingana fahatelo ity i Diego Rizzi fa nosoloina an’i Co­metto. Mbola hiaraka kosa i Baudino sy i Riviera ary i Hat­chadourian, voalohany vonjimaika amin’ity.

Tompondaka

Tsy afaka handray anjara amin’ny “Grand Slam”hatao any Mongolie manomboka ny 25 jolay izao, ny malagasy mpikatroka, Rasoanaivo Razafy Laura. Nambarany fa noho ny olana eo amin’ny sidina no anton’izao tsy fahafahany mihazo an’i Mongolie izao. Tsy afaka miatrika ilay fiofanana ny 28,29,30 jolay izao ihany koa izy.

Milamina ny fandraisan’ny tananan’i Mahajanga ny fifaninanam -pirenena Asief 2025, hatao ny 1 hatramin’ny 15 aogositra izao, araka ny fifampiresahan’ny mpitantana ny Asief sy ireo Olobe tany an-toerana. Hatao ny 1 aogositra ny lanonana fanokafana.

Araka ny fikarohana natao omaly, tao anaty tambajotra-serasera, maro amin’ireo mpilalaon’ny Real Madrid, espaniola, mikasa haka ilay laharana faha-10 taorian’ny fialan’i Modric, tao amin’ity ekipa espaniola iray ity. Mandeha ny resaka fa mety i Kylian Mbappé, teratany frantsay, hahazo izany laharana faha-10 ny Real Madrid izany.

Naneho ny heviny ny mpanazatra ny Ankoay, taorian’ny lalao nifandonan’i Madagasikara tamin’ny ekipan’i Côte d’Ivoire, ny talata lasa teo. Fifaninanana tafiditra anatin’ny fanomanan-tenan’ny ekipa malagasy ho fiatrehana ny « Afrobasket 2025 » hatao any Angola, ny volana aogositra izao. “Lalao natao indrindra hijerena ny hanohizana ny lalana iny lalao iny”, hoy ny nambaran’ny Coach John Douaglin. Nifanandrina tamin’ny ekipa mihevitra ny hibata ny amboara amin’ny « Afrobasket 2025 » i Madagasikara. « Hita taratra tamin’ny endri-dalao nasehony fa ekipa tsara fanomanana ary tsy nitsitsy i Côte d’Ivoire. Nahafahan’ny Ankoay namantatra ireo rehetra mbola tokony hohatsaraina iny lalao iny », hoy hatrany ny mpanazatra. Tsiahivina fa isa 86 no ho 55 no nandavoan’ny Côte d’Ivoire an’i Madagasikara, tamin’ny lalao
fitsapana natao ny talata lasa teo, tany Paris. Natanjaka sy nanindry mafy ny Ivorianina hatrany am-piandohana, saingy nahavita nampifandanja ny lalao ny Ankoay, nandritra ny ampaham-potoana voalohany. Tsy naharitra anefa izany fa nihoaran’i Côte d’Ivoire lavitra i Madagasikara hatramin’ny
fiafaran’ny lalao. Tsiahivina, efa nisy lalao fitsapana roa nataon’ ny Ankoay tao Paris, ny herinandro lasa teo, ary nahazoany fandresena avokoa.

Mi.Raz

Efa dila ny fe-potoana. Omaly no fotoana farany nomen’ny Kaonfederasionina afrikanina handefasana ny lisitry ny Barea A’, izay hiatrika ny “Chan 2024”. Hatramin’ny omaly, ora nanoratanay, tsy mbola nivoaka izany. Raha tsy misy indray ny fiovana farany, hivoaka anio.

Afaka sivy andro eo sisa, hiatrika ny “Chan 2024”, izay hotontosaina any Tanzanie, Kenya ary Ouganda, ny 2-30 aogositra ho avy izao, i Madagasikara. Hatramin’ny omaly alina, tsy mbola nivoaka ny lisitry ny Malagasy mpilalao handrafitra ny ekipam-pire­nena Barea de Madagascar A’. Raha ny fantatra nefa, omaly io ihany ny fe-potoana farany nomen’ny Kaonfederasionina afrikanin’ny baolina kitra handefasana ny lisitr’ireo mpilalao anivon’ny firenena tsirairay avy mifanintsana amin’ity Chan ity. Nilaza ny loharanom-baovao iray eo anivon’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), fa tsy maintsy havoaka amin’ity herinandro ity izany. Misy amin’ ireo pejy anaty tambajotran-tserasera, izay mikarakara ny fifaninanana divizionina voalohany eto Madagasikara, « Pro League », milaza fa raha tsy misy ny fiovana, hivoaka anio izany. Mametra-panontaniana amin’ity zava-misy ity ny mpan­kafy baolina kitra. « Inona ny mahatonga izany, raha efa omaly tokoa ny fe-potoana farany? », hoy ny mpankafy baolina kitra iray. Andrasana amin’ity herinandro ity indray izany io lisitra io. Tsara ny mam­pahatsiahy fa zava-dehibe ho an’ny maro ny mahafantatra ny mpilalao handrafitra ny ekipam-pirenena. Ireo firenena any ivelany mampahafantatra izany amin’ny haino vaky jery sy ny vaovao maro, ary ny tam­bajotran-tserasera.

Iza amin’izy 42 lahy?
Ampahatsiahivina ihany fa mpilalao 42 no nantsoina ha­monjy ny fifantenana izay natao teto an-toerana. Ary firy amin’izy ireo no entina hiaro ny voninahi-pirenena mala­gasy. Fanamby lehibe miandry ny Malagasy mpilalao ny ha­namontsana ireo zava-bitan’ ny teo aloha. Tamin’ny taona 2023, laharana fahatelo ny Barea A’. Ampahafantarina ihany fa iray vondrona, “B”, misy ny Malagasy, i Centra­frique, i Mauritanie, i Tanzanie ary i Burkina Faso.

Fitia Randria