Au cœur du Complexe Mohammed VI de Football, véritable vitrine du savoir-faire marocain en matière d’infrastructures sportives, Fouzi Lekjaa, président de la fédération royale marocaine de football (FRMF) et du Comité d’organisation local de la Coupe d’Afrique des Nations 2025, a accueille hier les ambassadeurs africains accrédités au Royaume.
Dans un climat de fraternité continentale, Lekjaa a dressé un bilan détaillé et rassurant de l’état d’avancement des préparatifs. «Le Maroc aborde cette Can avec une vision globale, ancrée dans les Hautes Orientations de Sa Majesté le Roi Mohammed VI, qui placent l’Afrique au cœur de notre identité et de notre action», a-t-il déclaré.
Pour le patron du football marocain, l’édition 2025 ne sera pas seulement une fierté nationale, «ce sera un succès pour toute l’Afrique.»
Les diplomates africains, visiblement impressionnés, n’ont pas tari d’éloges. Ils ont salué la cohérence du dispositif marocain, la complémentarité parfaite entre les différentes institutions et surtout, la rapidité avec laquelle le pays met à niveau ses infrastructures. «Le Maroc offre toutes les garanties d’une organisation réussie, voire exceptionnelle», a résumé l’un d’entre eux sous couvert d’anonymat.
Concrètement, Fouzi Lekjaa a annoncé la mise en place immédiate d’une cellule de coordination dédiée entre le Comité d’organisation et les ambassades africaines. Cette structure aura pour mission de fluidifier les démarches administratives, d’accompagner les délégations dans leurs déplacements et leur hébergement, et de superviser l’ensemble des aspects logistiques liés à la compétition.
A quelques mois du coup d’envoi, le message est clair. Le Maroc ne se contente pas d’organiser une Can, il entend en faire un modèle continental, à l’image de la vision royale d’une Afrique solidaire et ambitieuse.
En clôturant la rencontre, Fouzi Lekjaa a martelé que «cette Coupe d’Afrique des Nations est celle de tout le continent. Le Maroc n’est que l’hôte et le facilitateur d’un rêve collectif.» Un discours qui a trouvé un écho enthousiaste auprès des ambassadeurs, convaincus que l’édition marocaine marquera un tournant dans l’histoire de la compétition reine du football africain.
Naisa
Au-delà de la représentation, le théâtre engagé est aussi un outil puissant de communication, pour transmettre un message plus ou moins direct au spectateur. Dans le cadre des 16 jours de lutte contre la violence basée sur le genre, la troupe Iray Fy’Art interprétera la pièce «Hatraiza no fetra», traduit par où en est la limité, ce samedi, à partir de 14h30 au Centre Arrupe Faravohitra
Le Centre Arrupe rappelle que «beaucoup de personnes restent encore victimes de la violence basée sur le genre. Beaucoup choisissent de se taire, d’autres protègent les harceleurs… Où en est la limite ?».
Pour tenter de répondre à cette question, l’institution a fait appel à la troupe Iray Fy’Art, afin de monter une pièce spécialement dédiée à ce thème, dont le but est de sensibiliser à ce genre de violences, mais aussi de conscientiser le public, aussi bien les victimes, leur entourage parfois silencieux que les auteurs de ces actes.
Le groupe Iray Fy’Art est composé de six comédiens animés par une même passion, le théâtre classique et le théâtre radiophonique. Rakoto, Faly, Synèse, Niravo, Soafaniry et Bruno Rakotomalala sont des noms bien connus des auditeurs pour leurs histoires ancrées dans la réalité tantôt terrifiantes, tantôt hilarantes, diffusées sur les ondes. La pièce «Hatraiza no fetra ?» retrace toutes les étapes traversées par les victimes de violences. La représentation s’annonce pleine d’émotions.
Holy Danielle
L’avant-première du troisième volet du film « R+3 » de Kalolahy Ginennio s’est tenue hier au Cinépax Madagascar, devant une salle comble. La saga attire toujours autant les cinéphiles, confirmant l’intérêt croissant pour les productions locales. Pour répondre à la forte demande et encourager le cinéma malgache, Cinépax programme dès aujourd’hui des projections quotidiennes.
Produit par Street Company et réalisé par Franck Dix et Patrick Ramangason «The Judgement of Time», d’une durée de deux heures environ, conserve l’ADN visuel et narratif qui a fait la force des deux premiers volets. On y retrouve de belles images, des discussions fluides, des acteurs naturels, une maîtrise des valeurs de plans et des caméras mobiles qui dynamisent la mise en scène. La réalisation affiche une progression notable. Malgré un nombre important de scènes nocturnes, la gestion de la lumière est particulièrement soignée, témoignant d’un bond technique réel.
Cependant, le scénario prend une nouvelle tournure. Si les deux premiers films exploraient surtout l’existence de multivers, donnant une dimension de science-fiction, ce troisième opus opte pour des scènes d’action, dans une ambiance de dealer afro-américain à Toamasina et à Antananarivo et dans un univers de Mad Max, avec des voitures stylées, des langages utilisés, des codes vestimentaires typiques. Les dialogues, souvent truffés d’argot, ont largement amusé le public. Malgré ce virage narratif, la qualité de la réalisation reste solide.
Cinépax soutient le 7 e art malgache
«Nous sommes extrêmement fiers de voir « R+3 » grandir et de confirmer, grâce à notre soutien financier, notre rôle de catalyseur pour le cinéma local», déclare Holy Razafindramanana, directrice adjointe de Cinépax Madagascar. Présent depuis le premier volet, Cinépax a accompagné l’évolution de la saga et constate aujourd’hui l’engouement du public pour un film 100 % malgache.
Pour satisfaire les fans ou même les curieux, «R+3» sera projeté quotidiennement dans les salles obscures de Cinépax Madagascar. Et les projections se poursuivront également en régions, notamment à Toamasina les 5 et 7 décembre, Antsiranana le 6 décembre et Mahajanga le 13 décembre.
Holy Danielle
Initialement fixée au 30 novembre, la date limite d’inscription à la 3e édition du Festival International du Film de l’océan Indien (FIFOI), du 14 au 19 avril 2026 à La Réunion, est prolongée jusqu’au 10 décembre, pour permettre aux cinéastes retardataires d’y participer.
L’objectif principal du Festival International du Film de l’océan Indien (FIFOI) est de mettre en lumière les récits qui illustrent les cultures et les histoires des territoires de l’océan Indien à travers des films documentaires.
Les films éligibles doivent être réalisés dans l’un des pays ou territoires de la région, à savoir l’Afrique du Sud, les Comores, l’Inde, le Kenya, les Maldives, l’île Maurice, Mayotte, Madagascar, le Mozambique, La Réunion, Rodrigues, les Seychelles, la Somalie, le Sri Lanka, la Tanzanie et Zanzibar.
Les œuvres soumises doivent avoir une durée comprise entre 52 minutes et 1h45 et être produites après le 1er janvier 2022. En outre, tous les films doivent être sous-titrés en français si la langue utilisée est l’anglais ou une langue locale. A l’inverse, les films en français doivent être sous-titrés en anglais. Cette exigence a pour objet de garantir que tous les membres du jury, qu’ils soient francophones ou anglophones, puissent pleinement apprécier et suivre les histoires racontées.
« Faritra – La zone » sacré cette année
Le FIFOI remettra cette année cinq distinctions : le Prix du long métrage documentaire, le Prix du court métrage, le Prix Domin ttribué par France Télévisions, le Prix du Jury Jeunes et le Prix du Public.
Lors de la précédente édition, le film «Faritra – La zone», réalisé par Tovoniaina Rasoanaivo et Luck Razanajaona, s’était illustré en remportant le Prix du Jury. Les deux cinéastes avaient alors reçu une dotation de 5.000 euros, soit près de 25 millions d’ariary. Ce long métrage de 77 minutes plonge le spectateur au cœur de la maison centrale d’Antanimora, où des jeunes détenus évoquent derrière les barreaux, leurs rêves, leurs peurs et la manière dont ils imaginent leur avenir.
Holy Danielle
« Tout au long de ce mois de décembre, nous menons une opération ciblée dans trois régions, Analamanga, Menabe et Diana, afin de visiter des hôtels, des tours opérateurs et des agences de voyages informels, dans le but de les sensibiliser à l’importance de faire partie du secteur formel », a déclaré Felana Sandra Ramarolahy, Directrice Générale du Tourisme au sein du ministère du Tourisme et de l’artisanat (MTA), lors d’une visite dans la région Analamanga avant-hier.
Cette dernière a précisé que l’objectif est de faciliter l’entrée des acteurs dans le secteur formel. «Beaucoup de dossiers doivent être soumis pour obtenir une autorisation d’ouverture», a-t-elle ajouté. Elle a également souligné que les hôtels sont tenus de s’acquitter d’une vignette touristique, dont le tarif varie de 1.000 ariary pour les hôtels non classés à 8.000 ariary pour les établissements 5 étoiles.
La Directrice Générale a également clarifié que la vignette est perçue par chambre, et non par l’hôtelier. «Ce ne sont pas les hôtels qui paient la vignette, mais bien les touristes. Les établissements hôteliers ont pour mission de collecter cette somme auprès des clients, en l’intégrant dans les factures à régler, et c’est avec cet argent qu’ils s’acquittent du paiement auprès du Trésor public», a-t-elle expliqué.
Principale source de revenue de l’ONTM
«La vignette touristique constitue la principale source de revenus de l’Office National du Tourisme de Madagascar (ONTM), utilisée notamment pour appuyer la promotion de la destination Madagascar», a déclaré la Directrice Générale du Tourisme au MTA. Elle a précisé que 50 % de ces fonds sont alloués à l’ONTM, tandis que l’autre moitié est destinée aux Offices Régionaux du Tourisme (ORT).
Dans la région Analamanga, la Directrice du Tourisme, Diamondra Rabearimanana, a lancé un appel aux hôteliers et autres acteurs du secteur pour qu’ils se formalisent, soulignant que des équipes du ministère seront sur le terrain pour les accompagner dans leurs démarches. «Jusqu’ici, 450 établissements ont été contrôlés, et 40% d’entre eux ne sont pas encore formels. Néanmoins, le taux de paiement de la vignette touristique a augmenté dans la région d’Analamanga», a-t-elle fait savoir.
Jean Riana
Hotanterahina ny 9 – 13 desambra ho avy izao, any amin’ ny Kianja Velodrome Antsirabe, ny fifanintsanana baolina kitra, « Tournoi des Grands Elites ». Araka io anarana io, hifanandrina hiady ny amboara lehibe amin’izany ny ekipan’ny Disciples FC Vakinankaratra, ny CFFA Andoharanofotsy, ny Cosfa Analamanga ary ny Fosa Juniors FC Boeny. Raha ny fanazavana azo avy amin’ny mpikarakara, hanomanana ny fifaninanam-pirenena “Pureplay Football League (PFL)” ity lalao ity. Klioba notsongaina avy amin’ny kaonferansa avaratra ny CFFA sy ny Fosa Juniors ary tao amin’ny vondrona atsimo kosa ny Disciples FC sy ny Cosfa.
Hatao toy ny « Poule des As » izay hifanandrinan’ny ekipa rehetra ny lalao ka izay be isa indrindra no mibata ny amboara. Tsara ny mampahafantatra fa efa manana ny lazany eo amin’ny fifanintsanana PFL avokoa ireo klioba efatra ireo. Fotoana ihany koa io ahitana ireo mpilalao sangany, nandrafitra ny Barea Chan farany teo. Ahitana an-dry Dahery, Andy, Claude, mpilalaon’ny Disciples FC sy ry Gregass, Gone, Dax, ho an’ny CFFA. Ry Garol sy Toky, ny an’ny Cosfa. Ao anatin’ireo tsara arahi-maso akaiky kosa i Dax kely, mpilalaon’ny Fosa Juniors Boeny. Raha tsy misy ny fiovana, hanomboka ny 21 desambra ho avy izao, etsy amin’ ny Kianja Barea Mahamasina ny PFL.
Fitia Randria
Nitsidika an’i Toliara ny minisitry ny Tanora sy ny fanatanjahantena (MJS), nijery ny fandrosoan’ ny tetikasa « Ampi’zay », hiarahan’ny MJS sy ny Terres en Mêlées manatanteraka. Nampisehoana ny atao hoe « Rugby for Change » an’ireo mpianatra. Fomba mampiroborobo ny firaisankina sy ny fitovian’ ny lahy sy vavy amin’ny alalan’ny rugby. Mihoatra ny
4 000 ny ankizy nanatrika izany tany an-toerana. Manamafy ny MJS fa hanohy hanohana ny tetikasa ho tombontsoan’ny tanora.
Ligim-paritra 3 indray no nahavita ny fifidianana, hitantatana mandritra ny 4 taona manaraka, araka ny tetiandro napetraka eo anivon’ny taranja basikety. Voafidy ho filohan’ny ligin’Analanjirofo Razafindrakoto Jimmy Gouges. Filohan’ny ligin’Ihorombe Razafimandimby Hantanirina Quitonica. Hitantana ny ligin’i Vatovavy kosa Ratsimbaharison Claudio Robin Aimé.
Nanomboka omaly, ny andro voalohany amin’ny fiofanana « Camp de Basket 3×3 », ao anatin’ilay tetikasa “Eco-Hoopers”. Natokana ho an’ny Malagasy mpilalao basikety latsaky ny 14 toana sy
latsaky ny 16 taona izany. Tanjona ny hiadiana amin’ ny fiovaovan’ny toetr’andro, amin’ny alalan’ny fanaovana fanatanjahantena. Any Antsirabe no hanatanterahana ity fiofanana ity.
Nanomboka ny alatsinainy teo ny fiofanana « Cours des dirigeants sportifs », izay ahitana mpiofana 24 mianadahy. Mampiavaka ity andiany faha-21 ity ny hamaroan’ny mpanao gazety ara-panatanjahantena, izay miisa 8. Anisan’ny manana anjara andraikitra lehibe amin’ny fahafantarana izany fitantanana ny fanatanjahantena izany ny mpanao gazety ka rariny raha manaraka fiofanana. Ankoatra izay, manana solontena miatrika izany koa ny taranja maro, toy ny volley-ball, basikety, judo, badminton, tolona. Misahana ny fanatanterahana ny fampiofanana, ho an’i Madagasikara, ny Komity olympika Malagasy. Mahazo taratasy fanamarinana avy amin’ny Komity iraisam-pirenena Olympika (CIO) ireo mpiofana aorian’ ny 3 andro hanatanterahina izany.
Tsiahivina, nanomboka ny taona 2017 ity « Cours des dirigeants sportifs » ity ary efa an-jatony no nahavita izany raha ny teto Madagasikara. Afaka manohy ny Cams (Cours avancé en management du sport) hatramin’ny Memos ihany koa ireo mahafeno ny fepetra aorian’izao, izay marihina fa mbola vitsy ny Malagasy manana ity mari-pahaizana ity, hatreto. Tanjona ho an’izao fampiofanana izao ny fampivoarana ny fitantanana ny fanatanjahantena eto Madagasikara sy hahafantarana ny lalàna mifehy izany, raha ny fanazavan’ny mpampiofana.
Mi.Raz
Ho fantatra amin’ny faran’ny herinandro ho avy izao ireo filoha vaovao hitantana ny ligim-paritra eo amin’ny taranja tsipy kanetibe. Hisantatra izany, araka ny fandaminana, ireo ligy efa nisy teo aloha. Hotanterahina herinandro aorian’izay ny an’ireo ligy vaovao. Izay lany eo no hifidy indray ny filohan’ny federasionina (FSBM), ny 27 desambra 2025.
Araka ny tetiandro napetraky ny Vaomiera mahaleo tena misahana ny fifidianana eo anivon’ny taranja tsipy kanetibe, taorian’ny fivoriambe natao ny 26 septambra lasa teo, hotanterahina ny sabotsy 6 desambra ho avy izao ny fifidianana izay ho filohan’ireo ligim-paritra, ho an’ny taom-piasana vaovao.
Hizara roa miavaka tsara izany ka handeha mialoha ny an’ireo ligy miisa 7 efa nisy teo aloha dia i Analamanga, Itasy, Alaotra Mangoro, Atsinanana, Vakinankaratra, Matsiatra Ambony ary i Menabe.
Ny sabotsy 13 desambra kosa ny an’ireo ligy vaovao, ahitana an’i Bongolava, Amoron’i Mania, Boeny, Ihorombe ary Atsimo Andrefana. Misy ireo ligy manana kandidà roa toa an’Analamanga sy Matsiatra Ambony. Eo koa i Bongolava sy Atsimo Andrefana. Mahakasika ireo mpifidy indray, tsy mahazo mandatsa-bato ireo klioba tsy manana taratasy fahazoan-dalana avy amin’ny minisiteran’ny Fanatanjahantena na “certificat de conformité” sy ireo filoha ana klioba tsy manana fanamarinana andraikitra “attestation de fonction” manan-kery, izany hoe, ireo azo taorian’ny volana aogositra 2021.
Ho an’ny federasionina indray, ny sabotsy 27 desambra no hanatontosana izany. Tsiahivina fa efa nitsahatra tamin’ ny asany, ny 13 novambra teo, ny filohan’ny Federation sport-boule malagasy (FSBM). Araka izany, ny filoha lefitra no misahana vonjimaika ny fampandehan-draharaha eo anivon’ity federasionina ity mandra-pisian’ny filoha vaovao. Hatreto, mbola vao ny filoha teo aloha ihany no nitonona ho kandidà amin’ny fifidianana izay ho filoha’ny FSBM. Raha tsy misy ny fiovana, ny zoma 5 desambra no hanambarana ireo mpifaninana nahafeno fepetra.
Tompondaka
Jiolahy mpamaky trano voasambotry ny polisy niaraka tamin’ny entana halatra teny aminy tetsy Antohomadinika, ny 28 novambra lasa teo. Niditra antsokosoko tao amin’ny tokantrano iray tamin’ny andro atoandro io olon-dratsy io. Nobatainy ny fahitalavitra lehibe iray. Hitan’ny fokonolona izany ka tratra ilay mpanao ratsy.
Ramatoa iray mpivarotra anana hita faty tao amin’ny lakandrano iray teny Tsaramasay, Boriborintany fahatelo, omaly maraina. Mpandalo vao maraina no nahatazana ny nofo mangatsiakan’io vehivavy io. Tsy fantatra mazava ny antony nahafaty azy.
Dahalo roa lahy lavon’ny balan’ny zandary tao Ambilobe, ny 2 desambra lasa teo. Nanafika mpitondra moto iray ireo olon-dratsy ireo. Lasa tamin’izany ny moto. Vehivavy iray voatondro ho mpisera. Tafakatra dimy ireo voasambotra ka nikasa handositra ireo roa lahy. Maty voatifitra ireto farany.
Lehilahy iray hita faty nifatotra tady ny tendany ka nihantona tamin’ny hazo, tao Andranomadio 11/43, kaominina Toamasina, afakomaly. Miahiahy ny fokonolona nanatri-maso fa vono olona io nitranga io, saingy nosarontsaromana tamin’ny endrika famonoan-tena.
Nosamborin’ny zandary tao Ambatomanoina, distrikan’ Anjozorobe, ny lehilahy iray voarohirohy tamin’ny tranga fanolanana, afakomaly. Ankizivavy vao 14 taona monja nitaraina tamin’ny fianakaviana manodidina. Nanafina tamin’ny reniny io zaza io noho ny tahotra an’ilay raikely. Nitoroka tampoka teny anivon’ny zandarimaria anefa ny mpiray vodirindrina amin’io fianakaviana nitrangana fihetsika mamoafady io, nitatitra ny zava-nisy niainan’ilay zaza tsy ampy taona. Nalaina am-bavany, araka izany, ilay ankizivavy lasibatra. Nitantara ny zavatra niainana ity farany. Roa volana lasa no niharan’ny fanolanana nataon’ilay raikeliny izy. Efa naneho fihetsika tsy voahevitra matetika tamin’ io zaza io, toy ny fikitikitihana azy koa, io lehilahy io. Nanararaotra ny fotoana tsy naha tao an-tokantrano an’ilay renim-pianakaviana ny vadiny. Ity farany sy ny zanaka vavin’ilay ramatoa irery no niambina ny trano. Voalaza fa nanamparan-dralehilahy ny filan-dratsiny ilay ankizivavy. Nosamborina avy hatrany ilay voatondro ho nahavanon-doza. Miroso amin’ny fanadihadiana azy ny zandarimaria. Hatolotra ny fampanoavana izy aorian’izay. Nentina eny anivon’ny mpitsabo natao fizahana kosa ilay ankizivavy voalaza ho niharan’ny fanolanana. Andrasana ny tohin’ny fanadihadiana.
Tsiferana R.
Niakatra fitsarana, tetsy anivon’ny ady heloka bevava Anosy, efitrano fahadimy, ny raharaha famonoana raim-pianakaviana 59 taona, mpanakalo vola vahiny, tetsy Analakely, ny volana janoary 2025. Nahatratra 21 ireo olona voarohirohy tamin’io raharaha io. Olona dimy voasazy higadra mandra-pahafaty. Lehilahy iray hafa voasazy higadra 20 taona an-tranomaizina. Izay tsy tonga niatrika ny fitsarana. Antony hanenjehin’ny fitsarana azy ireo ny maha tompon’antoka tamin’iny vono olona niniana natao iny. Eo koa ny maha mpikambana anaty fikambanan-jiolahy ary ny fampiasan’izy ireo fitaovam-piadiana tsy nahazoana alalana. Nahafapo ireo fianakaviana nanana ny maty ny didy navoakan’ny fitsarana.
Tsiahivina fa notafihin’ny jiolahy fito tsy misaron-tava, tetsy Analakely, io mpanakalo vola vahiny io, ny 31 janoary 2025, tamin’ny 9 ora maraina. Efa nadoboka vonjimaika teny Tsiafahy, ny 14 mey 2025, ny iray tamin’ireo mpiray tsikombakomba. Izay tratra teny Andoharanofotsy, ny 10 mey 2025 lasa teo. Nahitana basy Makarov calibre 9 mm, misy bala 10, ary karapanondrom-pirenena hosoka fampiasany tao an-
tranony nandritra ny fisavana azy.
Maty voatifitry ny Sag nandritra ny fifanjevoana tetsy Andohatapenaka kosa ny tena tompon’antoka tamin’io asa ratsy io.
Mino
Volana anisan’ny itrangana lozam-pifamoivoizana maro ny desambra. Tao anatin’ny 24 ora, lehilahy iray maty, ankizy dimy naratra. Tompon’antoka ny fiara nipoitra tampoka, nifaoka mpandeha an-tongotra anaty fiampitana.
Maty tsy tra-drano ny raim-pianakaviana tra-doza teo Ankorondrano, omaly alina.
Tompon’antoka tamin’izany ny fiara marika Starex iray nipoitra tampoka ka nifaoka mpandeha an-togotra tanaty fiampitana voatokana. Tsy tafajanona ilay fiara, nifatratra tany amin’ilay lasibatra, raim-pianakaviana 38 taona. Marihina fa avy namangy ny havany, tsy lavitry ny nisehoan’ny loza izy mialoha ny voina.
“Nikasa hody eny Andranomena izy no niharan-doza ka namoy ny ainy izao”, hoy ny fanazavan’ny havany. Mandray andraikitra amin’ny fikarakarana ny razana ny tompon’ny fiara, taorian’ny fifampiresahana teo amin’ny roa tonta, raha ny nambaran’ny fianakavian’ny maty. Tonga teny an-toerana nitrangan’ny loza, nanao ny fanadihadiana ny polisy misahana ny lozam-pifamoivoizana. Naka ny razana sy nanatitra izany teny amin’ny tranom-patin’ny HJRA Ampefiloha kosa ny avy amin’ny BMH.
Mpamily mamo
Vaovao nampivarahontsana teto an-drenivohitra koa no niseho, afakomaly, teny amin’ny lalan’ny Tsarasaotra, Soavimasoandro. Tao anatin’ ny faritra fiampitana ihany koa ny andiana mpianatra no voafaokan’ny fiara. Naratra sy tsy maintsy naiditra hopitaly hatramin’ny omaly ny dimy. Raha ny angom-baovao teny an-toerana sy ny fanazavan’ny polisy nanao fizahana dia noho ny fitohanana no nitarika ny loza. Nisy fiara tsy mataho-dalana iray, nijanona nanakona ny lalan’ny mpandeha an-tongotra. Niampita tsy nisy ahiahy ny ankizy no nisy fiara iray nirimorimo avy any Alarobia hihazo an’i Mamamba.
Raha ny vaovao avy amin’ ny polisim-pirenena hatrany, hita ho mamo ilay mpamily. Nahatratra hatramin’ny 138 mg/ml ny tahan’ny alikaola tao amin’ny vatany.
Renim-pianakaviana
Ankoatra azy eni-mianaka tra-doza, mbola nisy vehivavy iray ihany koa nofaohan’ny moto tsy lavitra teo, afakomaly maraina. Voalaza fa nandeha mafy ilay moto nandona azy izay nandeha am-pilaminana. Mafy ny fifandonana, nanidina ambony, nitontona mafy tamin’ny tany ilay lasibatra ka voatery nentina namonjy toeram-pitsaboana ihany koa.
Mino
Nitohy ny alahady teo, teny amin’ny Kianja Makis Andohatapenaka, ny andro fahadimy iadiana ny ho tompondakam-pirenena, taranja rugby, “XXL Top 12”. Tsy mbola afa-bela tamin-dry (Cosfa) Bebaoty indray ry zareo USA (Ankady). Niondrika tamin’ny isa tery, 16 no ho 14.
Niady hatramin’ny “gong” farany ny lalaon’ny roa tonta. Nitarika tamin’ny isa 7 no ho 0 ny Cosfa, rehefa nahatonga baolina nentin-tanana sy nahatsara izany. Nanenjika miandalana ny Ankady, taorian’io ka nahatsara “hors jeu” indroa ka nihena ho 7 no ho 6 ny isa. Nifamaliana ny fanafihana avy eo. Nitarika izany i Gervais sy i Dj ho an’ny Bebaoty raha i Mattfield ho an’Ankady. Nahafaty “hors jeu” indray ny Cosfa ka lasa 10 ny isany. Nanova ny endri-dalaon’Ankady ny fidiran-dRahery. Porofon’izany, nialoha ny “gong”, hialana sasatra, nahatsindry baolina izy ireo saingy tsy voatsaran-dRahery. Nisarahan’ny roa tonta ny isa 11 no ho 10, tao anatin’ny 40 mn voalohany.
Fizaram-potoana faharoa, samy niezaka nanafika ny roa tonta, samy nahafaty “hors jeu” ny ekipa roa ka roa ho an’ny Cosfa ary iray ho an’Ankady. Tany amin’ny “gong” farany, nahazo fanafihana ny USA saingy votsotra teo am-pototry ny tsipika hanindriana azy ny baolina. Teo amin’ireo vokatra hafa, lavon’ny Tam Anosibe, tamin’ny isa 28 no ho 26, ny TFA Anatihazo ary resin’ny Mang’Arts, 25 no ho 22 ny 3FB
Tompondaka
Araka ny filazan’ny filohan’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), omaly, tetsy Isoraka, hatomboka ny 21 desambra ho avy izao, eny amin’ny Kianja Barea Mahamasina, ny fiadiana ny ho tompondakan’i Madagasikara, « Pureplay Football League » (PFL). Marihina fa tsy mbola fantatra izay ho mpifanandrina amin’izany eo amin’io kianja io.
Nilatsaka eo amin’ny laharana faharoa, amin’ny fiadiana ny ho tompondakan’i Espagne, taranja baolina kitra « La Liga », ny Real Madrid FC, rehefa nanao ady sahala tamin’ny Girona FC, afakomaly. Mihazona ny lohany indray izao ny ekipan’ny FC Barcelone, izay mpifanandrina akaiky indrindra amin’ny Real Madrid.
Tontosa ny faran’ny herinandro teo, teny amin’ny Paul Minault Androhibe, ny fiadiana ny tompondakan’i Madagasikara, taranja échecs, sokajy Jeunes. Anisan’ny nisongadina i Aina Tsinjoviniavo sy i Nico izay voahosotra ho tompondakan’ny U14 sy tompondaka lefitra U11, sokajy vehivavy.
Notontosaina ny faran’ny herinandro teo, tany Abidjan, Côte d’Ivoire, ny fifaninanana “Open d’Afrique Abidjan”, taranja Judo. Nanana solontena tamin’izany i Madagasikara ary tsy nitsanga-menatra. Andriambololona Zo Hajanirina, izay nifaninana teo amin’ny sokajy Seniors, latsaky ny 78 kg, no niaro ny voninahi-pirenena ka nandrombaka ny medaly volafotsy. Vao tany am-panombohan’ny fifaninanana dia efa namiratra i Zo satria nahazo ny fandresena tamin’ny alalan’ny Ippon, nanoloana ilay teratany alzerianina, nifanandrina taminy. Mpikatroka ivoarianina, tompon-tanàna indray, no nifanehatra taminy tamin’ny famaranana. Nanohitra ary nampiseho teknika avo lenta i Zo ary niady hatramin’ny farany, saingy resy teo amin’ity famaranana ity ka tafapetraka ho laharana faharoa sy nisalotra ny medaly volafotsy. Tsara fanomanana i Zo Hajanirina, teo anivon’ny klioba misy azy. Teo ihany koa ny ezaka goavana nataony tamin’ny fanazaran-tena ka anton’izao fahombiazany izao.
Mi.Raz
Ho tonga eto an-tanindrazana, amin’io volana janoary io, ny filohan’ny Federasionina iraisam-pirenena ho an’ny baolina kitra (Fifa), i Gianni Infantino. Hanavao ny sata mifehy ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra ny anton-diany amin’izany.
“Fanavaozana”! Nampafantarina omaly, tetsy Isoraka, fa raha tsy misy ny fiovana, ho avy eto Madagasikara i Gianni Infantino, filohan’ny Fifa, ny volana janoary ho avy io. Nambaran’ ny mpitantana ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), Randriamanampisoa Alfred, fa anisan’ny anton-dian’ity mpitarika ny baolina kitra maneran-tany ity ny hanova ny sata mifehy ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF). Hanatrika ny fanokanana ilay fanavaozana ny ivontoeram-piofanana momba ny taranja baolina kitra etsy Carion koa ny tenany.
“Mety hiova, araka izany, ny fomba hifidianana ireo rafitra rehetra, toy ny seksionina, ny ligy, ary ny federasionina, aorian’izay”, hoy ny filohan’ny FMF. Nambarany ihany koa fa tsy mbola nanova io sata io i Madagasikara, hatramin’izay.
Marihina fa tsy mbola voafaritra mazava ilay fanovana sata. Mametra-panontaniana ny mpanara-baovao, noho izany, ny amin’ny hoe: “Mety hisy mpifidy vaovao ve rehefa mandeha ny fifidianana an’ireo rafitra izay mampijoro ny federaly malagasy ireo”? Ankoatra izay, nilaza ny FMF, fa nahomby ny fitantanan’izy ireo, noho ireo vokatra tsara azon’ny Barea, izay faharoa tamin’ny Chan, lasa faha-105 amin’ny filaharan’ny Fifa, ary afaka ny sazy momba ny fitantanana ara-bola izay napetraky ny Federasionina iraisam-pirenena.
Akademian’ny baolina kitra
Rehefa voatokana ny ivontoeram-piofanana momba ny baolina kitra etsy Carion, ao no hipetraka ireo mpilalao zandriny U-15, izay voafantina tamin’ny tetikasa TDS. Hatao toy ny Akademia mihitsy, izany hoe, sady hilalao baolina izy ireo no handrato fianarana eny an-toerana. Natao hitsinjovana ny hoavin’ny baolina kitra malagasy izany. “Ireo anatin’ny akademia ireo no handray anjara amin’ny Can U17, hotontosaina amin’ny taona 2026” hoy hatrany ny Filohan’ ny FMF, Randriamanampisoa Alfred.
Fitia Randria
Niakatra tetsy amin’ny Fitsarana ambony Toamasina, sampana misahana ny ady heloka bevava, ny alatsinainy 24 novambra teo, ny antotan-taratasin’ady lah. 83-Toa/25. Hanenjehan’ny fitsarana an-dRamilison Jean Emile, pasitera amin’ny fiangonana zandriny iray ao amin’ny kaominina Ambanivohitra Toamasina izy ity. Anisan’ny loham-piampangana azy ny fihazonana olona an-keriny (séquestration de personne) sy fisandohana andraikitra isan-karazany. Ho an’iry antony voalohany, nijoroan’ireo vehivavy maro vavolombelona ny fihazonan’ilay raim-pianakaviana azy ireo tao an-tranony, hanaovana filan-dratsy sy nampanantenaina vola be sy asa izay asehony amin’ny alalan’ny vavaka ka ilazany fa pasitera izy. Izay tovovavy, tsy maintsy miara-mandry aminy raha te hahita fahasoavana haingana. Alefany mody kosa raha ohatra ka olon-dehibe. Noho izany, ny faha-10 ny volana jona 2024, tsikaritr’ireo renim-pianakaviana sy tovovavy maro fa tsy mitombina ny maha pastora azy sy ny fiangonana izay najorony ka nametraka fitoriana teny amin’ny manam-pahefana ireo voakasik’izany fisandohana izany. Raha hiverenana ny raharaha, efa naiditra vonjimaika am-ponja ny 16 jona 2024 ity mpisandoka ho pastora nanararaotra vehivavy mpino tao aminy ity, Niatrika fotoam-pitsarana teo anatrehan’ny sampana misahana ny ady heloka bevava ka nohamafisin’ity farany fa voaheloka asa an-terivozona dimy taona ao Ambalatavoahangy ary dimy taona tsy mahazo manitsaka faritra fiaviany io voampanga io.
Sajo
Andiany fahatelo ny fivoriana iraisam-pirenena momba ny nanotechnologie eto Madagasikara. Tanterahina eny amin’ny Akademiam-pirenena Tsimbazaza, mandritra ny roa andro izany. “Nano Mada 2025”, izay ahitana famelabelarana voka-pikarohana maro amin’ny nanotechnologie maneran-tany sy ahafantarana ny fandrosoana hatramin’ izay. Misy koa fifanakalozan-kevitra iarahan’ny manam-pahaizana malagasy sy vahiny tonga hanatrika ny hetsika eto amintsika.
Mandray anjara isika amin’ ny fikarohana momba ny nanotechnologie amin’ny alalan’ ny “mobilité Erasmus”. Mandefa mpikaroka any ivelany i Madagasikara satria tsy mbola misy ny laboratoara mifanandrify amin’izany eto an-toerana. Ny akora kosa anefa misy betsaka eto amintsika toy ny minerais de terres rares, ilménite, … Azo ampiasaina hanatsarana ny fiainan’ny zanak’ olombelona ireny nanomateriaux ireny rehefa vokajy tsara. Ampiasaina amin’ny akanjo, fitsaboana ny homamiadana eo koa ny fampitomboana ny herin’ny “panneaux solaires”¸ hoy ny tale jeneralin’ny Institut National des Sciences et Technologies Nucléaires (INSTN), profesora Rajaobelison Joël,
Anjaran’ny INSTN ny manentana sy mampirisika ny Malagasy mpikaroka hiditra amin’ny fikarohana siantifika satria misy eto ny nanomateriaux.
Efa nahavita nanao “caractérisation ny nanomatériaux” ao anatin’ny minerais misy eto isika, izay ampiasana amin’ny technologie isan-karazany hatramin’izao. Mpikaroka malagasy 20 no misehatra amin’ny nanotechnologie eto Madagasikara.
Vonjy