Muay Thai-Afrika : Hisolo tena ny Malagasy i Olga

Les Nouvelles - jeu, 10/02/2025 - 09:43

Anisan’ny mitondra fampandrosoana ho an’ny taranja Muay Thai eto Madagasikara ny fanatanterahana fifaninanana matihanina. Nisy ny “Muay Thai Tournament 2” farany teo, izay natao teny amin’ny Kianja Mitafon’i Mahamasina, ka nahitana ny fahaiza-manaon’ireo Malagasy mpikatroka. Noho io fahaiza-manao mihatsara io, voaantso handray anjara amin’ny fiadiana izay ho tompondakan’i Afrika, hatao atsy Maorisy, ny 18 oktobra izao, i Madagasikara. Hifaninana eo amin’ny sokajy latsaky ny 60 kg, vehivavy, i Olga. Raha tsiahivina, i Olga no voahosotra ho tompondaka nandritra ny “Muay Thai Tournament 2”, ka izy no hisolo tena an’i Madagasikara, araka ny fanazavana nentin’ny Tale teknika nasionaly eo anivon’ny Federasionina malagasin’ ny Muay Thai, Razanajatovo Gildas. Nohamafisiny fa efa ma­nomboka mandroso ity taranja ity eto Madagasikara ary hanomboka hivelatra amin’ny sehatra iraisam-pirenena. Miantso ny fanohanana avy amin’ny rehetra ny Maître Gildas hahafahan’i Olga mandray anjara amin’ity fiadiana ny ho tompondakan’i Afrika, hotanterahina any Maorisy, ny 18 oktobra izao ity.

Mi.Raz

Catégories: National

Barean’i Madagasikara : Tsy ao anaty lisitra i Hakim sy i Marcellin

Les Nouvelles - jeu, 10/02/2025 - 09:43

Namoaka ny anaran’ireo mpilalao handrafitra ny Barean’i Madagasikara i Corentin Martins, mpanazatra. Maromaro ireo mpilalao teo aloha no tsy tazana ao anaty lisitra. Anisan’izany i Hakim Abdallah sy i Jean Marcellin ary i Van Boto. 4 ihany ireo mpilalao avy eto an-toerana.

Noho ny toe-draharaha misy eto an-toerana, tao amin’ny tambajotran-tseraseran’ny Federa­sionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), omaly, no namoahan’i Corentin Martins, mpanazatra, ny anaran’ireo mpilalao hiatrika ny andro fahasivy sy fahafolo. Tafiditra ao anaty fifanintsanana hiadian-toe­rana ho an’ny “Mondial 2026”, vondrona “I”.
24 ireo nantsoiny, ka 4 ihany ireo avy eto an-toerana. Maromaro ireo tsy ao anaty lisitra, toa an’i Kenji Van Boto, Hakim Abdallah, Demoleon, Jean Marcellin. Efatra ny mpiandry tsatoby nentina hatramin’izay, 3 ihany amin’ity. Hatao ny 8 oktobra ho avy izao, ao amin’ny Stade Felix Houphoet-Boigny, Côte d’Ivoire, ny fihaonana amin’i Comores. Ny 12 oktobra, ao amin’ny Stade du 26 marsa, Bamako, ny lalao ifanandrinana amin’i Mali. Tsiahivina fa laharana faharoa vonjimaika ny Barea, manana isa 16. Fahatelo i Comores, nahazo isa 15, ary fahefatra i Mali, isa 12. Mitarika i Ghana, manana isa 19.

Tompondaka

Ireo Barea 24 mirahalahy

Mpiandry tsatoby : 1- Toldo (Elgeco Plus) ; 2-Nina (AS Marsouins) ; 3-Dupire (FC Swift Hesperange)

Vodilaharana : 4-Tremoulet (FK Radnik Surdulika) ; 5-Eshan Kari (Etoile FC) ; 6-Andy Pelmard (Jagiellonia) ; 7-Tony (Elgeco Plus) ; 8-Morgan (FC Fleury) ; 9-Ponty (Rodez Aveyron) ; 10-Nicolas (Al Merreikh) ; 11-Rado (AS Fanalamanga)

Irakiraka : 12-Marco (Standard de Liège) ; 13-Mamisoa (Elgeco Plus) ; 14-Couturier (Thionville) ; 15-Rayan (Young Boys) ; 16-La­laina (Paradou AC) ; 17-Johan N’Zi

Lohalaharana : 18 – Tommy Iva (Stan­dard de Liège) ; 19- Arnaud (El Gouna FC) ; 20-Njiva (Ratchaburi FC) ; 21-El Hadary (Valenciennes) ; 22-Warren Caddy (Stade Lausanne) ; 23-Brayan Adinany (Lierse SK) ; 24-Fenohasina (Al Merreikh).

Catégories: National

Vaky trano teny Antanetibe : Olon-dratsy efatra voasambotra

Les Nouvelles - jeu, 10/02/2025 - 09:42

Nisehoana fanafihana sy vaky trano tetsy amin’ny fokon­tany Antanetibe sy Ambohija­nahary, kaominina Antehi­roka, ny talata hifoha ny alarobia lasa teo. Nikasa hanao vaky trano sy hala-boty teny Antanetibe ireo olon-dratsy maromaro. Nirotsaka nanenjika sy nisambotra azy ireo ny andrimasom-pokonolona teny an-toerana. Voasambotra ny efatra tamin’izy ireo ary nen­tina eny anivon’ny biraon’ny zandary Talatamaty.
Nirefodrefotra ny basy ho an’ny tetsy Ambohijanahary, io alina io ihany. Notafihin’ny andian-jiolahy mitam-piadiana ny tokantrano iray teny an-toerana. Niditra an-keriny tao an-trano izy ireo ary nanapoaka basy avy hatrany. Nitaky ny vola rehetra tao amin’ny tompon-trano ary lasa nitsoaka vantany vao nahazo izay ni­lainy ireo mpandroba.
Naheno ny feom-basy ni­poaka ireo andrimasom-pokonolona nivezivezy sy nanara-maso ny tsy fandriampahalemana teny an-toerana. Niro­hotra nanenjika ireo olon-dratsy izy ireo saingy nanapoaka basy ireto farany. Efa nampandrenesina ny avy amin’ny zandary avy eny Ambohibao.

Mino

Catégories: National

Des Idées en Goguette – 1 octobre 2025

Les Nouvelles - mer, 10/01/2025 - 09:47

Catégories: National

Mampangorintsina ny mpankafy : Mitendry angorodao sy vatamaroafitsoka i Jean Piso

Les Nouvelles - mer, 10/01/2025 - 09:46

Manan-talenta ma­no­kana amin’ny fi­tendrena angorodao sy fiantsana ny gadon-kira tsapiky i Rebily Jean na i Jean Piso. Avy any An­dranokototo, Be­tio­­ky, faritra Atsi­mo Andrefana ny fiaviany.

Anisan’ny namorona ny feonkira mitondra ny lohateny hoe: « Andra­nokototo » izy. Ampiasain’ny onjampeo maro ho feon-kira hanombohana fandaharana. Efa mpanakanto avokoa ny ankamaroan’ny fianakaviany, raha ny fanadihadiana natao taminy. Anisan’izany i Black Nadia.

Anisan’ny nahafantaran’ny olona azy io anarana io. Indrindra tamin’ny fitendrena angorodao niaraka tamin’ny tarika Angeline sy Jacqueline. Niandohan’ny filalaovany mo­zika ny tao anatin’ny tarika Ny Malagasy Orkestra. Tsy nijanona teo fa niara-niasa tamin’ny tarika maro, teto Madaga­sikara sy tany ivelany izy. Voiziny indrindra amin’izany ny gadona tsapiky. Mampan­gorintsina ny mpankafy rehetra ny fihainoana ny feonkira tendreny. Milalao karazan-kira maro ihany koa anefa i Jean Piso. Ahafantaran’ny maro azy ny fitendrena angorodao. Mitendry vatamaroafitsoka, indrindra rehefa any am-piangonana ity mpanakanto ity. Eo ihany koa ny gitara klasika sy ny gitara basy.

Nandray anjara tamin’ny « Festival Angaredona »

Iray tamin’ireo mpanakanto nandray anjara tamin’ny « Festival Angaredona », an­diany faha-19, natao teny Ambohimanga Rova, notontosaina ny sabotsy 13 hatramin’ny alahady 21 septambra 2025, i Jean Piso. Nampita fanilo amin’ny tanora sy ny taranaka ankehitriny ny tenany. Efa feno 60 taona mahery ny nilalaovany ireo mozika ireo, raha ny nambarany.

Nitendry voalohany izy teo amin’ny faha-10 taonany

Efa nitendry angorodao fony mbola kely i Jean Piso. Efa nitendry teo anatrehan’ny filoham-pirenena Philibert Tsiranana izy tamin’ny faha-10 taonany. « Napetraka ambony seza aho no nitendry, faly ny filoha ka nanome ahy vola 600 Ariary tamin’izany fotoana izany », hoy ihany izy nitantara. Hividianana bokoboko sy kida io vola azo io tamin’izany, rehefa nanontanian’ny filoha. Nahitsin’io filoha io anefa izy fa tokony zavatra mifandraika amin’ny fianarana no handaniana ilay vola. Manoloana izany, nividianana fitaovam-pianarana rehetra ny vola ary mbola nisy famerim-bola nahafahana nividy kida sy mofo.

Mampianatra tanora maro

Ankoatra ny filalaovana mozika, mampianatra ireo tanora mpanakanto any Toliara ihany koa i Jean Piso. Manodidina ny 15 ireo tanora efa nisitraka izany. Ataovy eo ambanin’ny fitiavana mozika ny fitiavam-bola, raha ny hafatra nampitainy. Mila mamorona zavatra mampiavaka ny tena ihany koa ao anatin’ny mozika mba tsy hitovizana amin’ny hafa. Ankoatra izay, voarakitra ao anaty boky, tantara an-tsary ny fiainan’i Jean Piso, nosoratan’i Geneviève Marot. Mitondra ny lohateny hoe : « Sous le Tamarinier de Betioky » ny boky.

Feon-tsaka

Nitondra ny anarana Jean Piso izy amin’ny sehatry ny mozika. Anarana azo efa tamin’ny mbola kely izy io. “Efa niantso ahy tamin’izany avokoa ny ankizy rehetra tany am-pianarana, indrindra tany amin’ny ambaratonga fototra”, hoy izy nanazava. « Raikitra ny totohondry rehefa misy ankizy miantso ahy amin’io anarana io satria ampiarahan’izy ireo amin’ny feon-tsaka », hoy hatrany izy. Tetsy ankilany, nisy tantara io anarana io, raha ny nambaran’ny reniny taminy. Noheverin’ny ray aman-dreniko fa efa maty aho tamin’ny vao teraka satria efa mangana sady tsy nihetsika, niezaka namelona azy ny rasazy tamin’izany ary voalaza fa efa tsy velona intsony izy, hoy izy nitantara.
Raha ny fomban-tany, tsy azo atao anaty vata ny zazakely rehefa tsy azo fa fonosina lamba fotsiny rehefa handeha ho « ariana ». Efa ndeha halevina tany ambanivohitr’i Ejeda ny razana, tamin’izany. Toa naheno feon-tsaka anefa ny olona, teny an-dalana hanatontosa izany, nefa toerana tsy tokony hisy saka mihitsy. Hita sy tsikaritra fa nihetsika ilay zaza nokasaina halevina, tamin’izany. Rehefa nesorina ny lamba namonosana ilay zaza, zaza nitomany namoaka feon-tsaka no hita tao, raha ny fanazavany hatrany. Nanomboka teo, nanjary anarana niantsoan’ny rehetra azy ny hoe : « Piso ». Nitombo ny taona ary nianatra teny amin’ny Lycée Laurent Botokeky tao Toliara ny tenany. «Tsy nitsahatra ny fiantsoan’ny ankizy ahy tamin’io anarana io. Noho izany, nanaiky ny hitondra io anarana io aho», hoy hatrany izy.

Nanatontosa : Mino

Catégories: National

Maka Alphonse : “Tsy midika seza ny fifampiresahana”

Les Nouvelles - mer, 10/01/2025 - 09:45

”Tsy midika hoe rehefa mifampiresaka dia mizara seza. Tsy izay no izy”, hoy ny fanehoan-kevitry ny filohan’ny Conseil du fampihavanana malagasy (CFM) teo aloha, i Maka Alphonse. Raha misy ny finiavana: aoka re mba tsy hisy in­tsony ny korontana fa tsy ahitam-bokatsoa. Na inona tetikasa tsara amin’ny fampandrosoana ka mikorontana ny firenena, tsy misy fahamarinan-toerana.
“Zava-dehibe ny fifampiresahana”, hoy izy. Raha ny ara-dalàna, voasoratra ao anatin’ny lalàmpanorenana ny CFM. Misy lalàna koa mametraka azy io. Misy lalàna tsy voahaja ny tsy fametrahana azy. Manaraka ny antom-pisiany tao anatin’ny disadisa politika teto amin’ny firenena. Tao anatin’ny tondrozotra izy io tamin’ny 2009. Lasa lalàna ny tondrozotra, dia lasa tao anatin’ny lalàmpanorenana. Ny zava-misy eto amin’ny firenena no mitaky ny fisiana rafitra toy izany: rafitra mpandamina.

R. Nd.

Catégories: National

Fikasihan-tanana… : Tsy faly amin’ny Emmo/Reg ny mpanao gazety

Les Nouvelles - mer, 10/01/2025 - 09:44

Naneho ny alahelony sy ny hatezerany ireo mpanao gazety teny an-kianja, omaly. Anisan’ny tsy nahafaly azy ireo ny fihetsiky ny mpitandro filaminana teny Ambohijatovo

«Fanompana sy fakana an-keriny telefaonina ary felaka tehamaina. Mbola niampy fandefasana baomba mandatsa-dranomaso inefatra. Nihatra tamin’ny mpanao gazety ireo», hoy ny solontenan’ny mpanao gazety, nitatitra ny tranga niseho tamin’ny filohan’ ny Holafitra, Monica Rasoloa­rison, tonga teny an-toerana. Nazava ny nambaran’ireo mpanao gazety fa samy ma­nao ny asany ka tokony hifanaja amin’ny fotoana tahaka ireny. Nambanana basy mifahana raha mba hifampiresaka. Avy eo koa tsy hita ny tena lehibe mpitarika ireo mpitandro filaminana.
Nanambara ny filohan’ny OJM fa tsy mora ny sedra amin’ny fandrakofana hetsika tahaka izao ka helohin’izy ireo ny herisatra atao amin’ny mpanao gazety, na avy amin’ iza na avy amin’iza. Notsia­hiviny fa misy lalàna mifehy amin’ny fahazoan’ny mpanao gazety fiarovana eo am-panaovana ny asany. «Eo koa ny lalàna mandrara ny fanapotehana sy fanagiazana ny fitaovana.. Manaja ny rafitra de­mokratika isika ka anisan’izany ny fahalalahan’ny asa fanaovan-gazety», hoy izy. Nohitsiny fa tsy azo ekena ny fanaovana herisetra sy fan­itsakitsahana ny zon’ny mpanao gazety. Atsaharo izany fa voararan’ny lalàna, araka ny nambarany. Niantso ny rehetra koa ny OJM mba tsy hanavakavaka ny mpanao gazety. Natsidiny fa mety ho tonga amin’ny fidinana an-dalambe ny raharaha raha mbola mitohy izao. Mbola hanao ny dingana rehetra sy ny fifampiresahana ary ny tatitra amin’ny lehiben’ny mpitandro filaminana koa anefa ny biraon’ny OJM.

Synèse R.

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

Les Nouvelles - mer, 10/01/2025 - 09:44

Nisokatra kely ny tranombarotra vitsy teny Behoririka sy Andravoahangy, omaly. Nambaran’izy ireo fa tena tsy misy mihitsy ny fidiram-bolan’izy ireo nefa ny fandaniana isan’andro tsy maintsy aloa. Anisan’izany ny hofan-trano amin’ny toerana ivarotana, ny karaman’ny mpiasa, ny filana andavanandro ao an-tokantrano ho an’ny fianakaviana, sns. Nikatona indray izy ireo ny tolakandro noho ny toe-draharaha tsy mbola milamina.

Mikatso ny fitaterana amin’ny ankapobeny, indrindra ny taxi-be eto an-dRenivohitra sy ny manodidina. Antony, mikorontana tanteraka ny fifamoivoizana noho ny toe-draharaha. Tsy maintsy mandoa vola (versement) any amin’ny tompon’ny fiara anefa satria nanomboka ny alakamisy 25 septambra no nitotongana ny fidiram-bolan’izy ireo.

Manohy ny fampandehanan-draharaha ny minisitera samihafa mandra-pananganana ny governemanta vaovao. Tsy maintsy atao izany satria tsy maintsy mitohy ny fiainam-pirenena, indrindra ny lafiny toekarena. Etsy ankilany, nilaza ny filoham-pirenena fa hotohanana ireo orinasa sy mpandraharaha voaroba. Haloan’ny fanjakana ny zanabola indramin’ny mpandraharaha any amin’ny banky.

Catégories: National

30 septambra 2025

Les Nouvelles - mar, 09/30/2025 - 09:16

Catégories: National

Tir en l’air du 30 septembre 2025

Les Nouvelles - mar, 09/30/2025 - 09:15

Catégories: National

:Des enfants exposés au gaz lacrymogène: la société civile tire la sonnette d’alarme

Les Nouvelles - mar, 09/30/2025 - 09:14

La Plateforme de la société civile pour l’enfance (PFSCE) dénonce l’usage indiscriminé de gaz lacrymogènes à proximité des écoles durant les manifestations dans la Capitale, exposant les plus jeunes à de graves dangers sanitaires et psychologiques.

Les images et témoignages de ces derniers jours ont glacé le sang de nombreuses familles. De­puis le 25 septembre, alors que des tensions sociales agitent la capitale, des bombes lacrymogènes ont été utilisées à proximité immédiate d’établissements scolaires, exposant des enfants, parfois en bas âge, à une violence dévastatrice.
Face à cette situation ju­gée inacceptable, la PFSCE, qui regroupe 66 organisations œuvrant pour la protection des enfants à Ma­dagascar, a publié hier un communiqué ferme et poignant. Elle dénonce « l’utilisation abusive et sans discernement des gaz lacrymogènes par les forces de l’ordre », en parti­culier dans les zones sensibles telles que les écoles ou les centres de santé.

Suffocation et malaise chez les enfants
Selon la PFSCE, plusieurs enfants ont été victimes de suffocation et de malaises après avoir été exposés aux gaz lacrymogènes, soit en quittant leur école, soit à proximité de lieux publics fréquentés. « Ces pratiques exposent des enfants particulièrement vulnérables, qui ne disposent ni des moyens physiques ni de la capacité de se protéger ou de fuir », alerte le collectif.
Les conséquences, encore en cours d’évaluation, sont à la fois physiques et psychologiques. Des appels à l’aide ont été lancés par des pa­rents d’élèves, des enseignants et des professionnels de santé, mettant en lumière l’urgence de mesures con­crètes.

Un rappel aux engagements internationaux
Le communiqué rappelle que Madagascar est signataire de la Convention internationale relative aux droits de l’enfant, notamment de son article 19 qui engage les Etats à protéger les enfants contre toutes formes de violence. La PFSCE fustige le non-respect de cet engagement et appelle les autorités à « mettre l’intérêt supérieur de l’enfant au centre de toutes décisions publiques ».
Outre l’interdiction im­médiate des gaz lacrymogènes aux abords des lieux fréquentés par les enfants, la PFSCE demande entre autres, la mobilisation de ressources médicales et psychosociales pour suivre les en­fants affectés. A cela s’ajoute le renforcement des mécanismes de protection de l’enfance dans tout le pays.

Recueillies par Fahranarison

Catégories: National

Approvisionnement en PPN: les stocks sont suffisants

Les Nouvelles - mar, 09/30/2025 - 09:14

Dans contexte sociopolitique tendu, la pénurie des produits de première nécessité (PPN) inquiète la population. Mais d’après le ministère de l’industrialisation et du commerce (Mic), il n’y a rien à craindre, les stocks sont suffisants.
Toutefois, la situation reste préoccupante d’autant que dans un communiqué, le Groupement des professionnels de la grande distribution a souligné que les pillages et vandalismes généralisés survenus récemment, compromettent gravement la continuité de l’approvisionnement en biens essentiels pour des millions de Malgaches. Par ailleurs, un grand nombre des magasins ont préféré rester fermer pour éviter que des pilleurs ne profitent encore de la situation.
Selon les informations recueillies, des discussions auraient déjà eu lieu avec les importateurs et les distributeurs. Et les informations partagées ont permis de savoir que les stocks à leur disposition, sont largement suffisants, pour subvenir au besoin quotidien des citoyens malgaches.

Jean Riana

Catégories: National

Rassemblement interconfessionnel: une prière pour la Nation

Les Nouvelles - mar, 09/30/2025 - 09:13

Placé sous le signe de la prière et de l’unité pour Mada­gas­car, un grand rassemblement interconfessionnel des Associations et Fédérations d’Entrepreneurs Chrétiens de l’Indonésie, de l’Afrique et de Madagascar, se tiendra demain et jeudi à l’hôtel Ibis Ankorondrano.
« Des représentants des Eglises protestante, catholique, anglicane, luthérienne ainsi que de la communauté musulmane se joindront à cet événement exceptionnel », selon le « Na­tional Proyers Network Indo­nésie », l’organisateur en collaboration avec « Full Gospel Business Men’s Fellowship International ».
Demain, une réunion partage d’information avec plus d’une quarantaine d’associations chrétiennes, en présence des responsables des quatre principales Egli­ses. Le lendemain, une prière nationale pour Mada­gascar, rassemblant 120 entre­preneurs.

Sera R.

Catégories: National

Ranaivoarison Eddy Rochel : Efa faniriana hatramin’ny mbola kely ny hanao sakafo

Les Nouvelles - lun, 09/29/2025 - 09:59

Maro ireo olona mi­sehatra amin’ny asa fivarotana sa­kafo amin’izao fo­toana. Ao anatin’ ireo tovolahy ma­nana traikefa amin’ izany Ranaivoson Eddy Rochel.

Anisan’ny olon-tsotra ma­melona ny vady aman-janany amin’ny resaka sakafo eto Madagasi­kara Ranaivoarison Eddy Rochel. Araka ny fanadihadiana natao taminy, omaly, efa hatramin’ny ela no naniriny hanao izao asa fandrahoana sakafo izao. «Efa faniriako mihitsy ity asa ity, hatramin’ izay, ary hitako tena nahaizako azy mora ny fitiavako azy sy ny traikefa maro azoko tamin’ireo sefo maro nampianatra ahy », hoy i Eddy, mpahandro sakafo.
Nomarihiny fa maro ny dingana sy ny sedra nolalovany vao tonga amin’izao toerana misy azy izao. Nampa­hatsiahivin’i Eddy fa nanomboka ny taona 2007 izy no nanao sakafo voalohany. Nanao « composé » tamin’ireny tranom-pivarotana sakafo ireny no nanombohany izany. Taorian’izay, nanao karazana sakafo ho an’ny mpianatra teto an-drenivohitra. Niditra niasa tamin’ireny hotely malaza amin’ny resaka nahandro ireny teto Antananarivo ny tenany, tao anatin’ny dimy taona. Marihina fa efa nanao fiofanana momba ny sakafo sy ny fomba fanolorana sakafo ny tenany, ary izao misehatra amin’ny fikarakarana sakafo izao, ankehitriny.
Raha ny filazany, ny zavatra tokony hatao hisorohana amin’ny resaka fahapoizinana ara-tsakafo dia mila ianao mihitsy no mahay ireo singan-tsakafo afaka miaraka sy ny tsy afaka miaraka. Eo ihany koa ny fahadiovan’ny fitaovana ampiasaina sy ny vatan-tenanao, ny toerana ampiasaina, mialoha ny hikarakarana sakafo. Izany hoe, tokony ho diovina tsara aloha ny toerana hanaovana ny asa.

Trondro tilapia

Araka ny fanazavana no­men’i Eddy Rochel, matetika, atao nahandro malagasy re­hefa fety, sady izy ireny no tena be mpitia. Saingy ny nahandro trondro tilapia no tena ankafizin’ny olona hatramin’izay nanaovany sakafo izay. Raha toa ka ireny henan-kisoa sy akoho na henan’omby ritra ireny no efa mahazatra.
«  Ny fikarakarana ny na­han­dro malagasy ireny, raha tiana hatsiro, sy tsy atao mahatofoka be, endasina ary asiana sira sy dipoavatra kely, avy eo asiana saosy votabia sy tongolo. Tsy mampiasa episy vahiny mihitsy izany », hoy i Eddy Rochel.

Fandrahoana henan-kisoa sy ravitoto

Nahandro iray mbola tsy afaka ao ambavan’ny Mala­gasy ny henan-kisoa sy ravitoto. Mbola maro kosa nefa ireo tsy mahafehy ny fandrahoana azy. Raha ny torohevitr’i Eddy, somary tsotsotra ihany ny fanaovana azy. «  Raha hahandro ravitoto sy henan-kisoa, mila endasina hampangalana ny lokony tsara ny henan-kisoa. Rehefa mahazo loko tsara iny izy, arotsaka amin’izay ilay ravitoto sy tongolo gasy na coco potehina dia efa mahatsara azy. »

Notsindriany fa raha tsy mazaka ny vavoninao, somary asio siramamy kely izany.
Ankoatra izay, ny tena tsara atao tsindry sakafo, hoy izy, dia ny voankazo ihany, sady fahasalamana izy ireny no mitondra hery ho an’ny vatan’ny tsirairay avy.

Nanatontosa : Fitia Randria

Catégories: National

Fanorenan-trano: Mahazaka loza voajanahary ny “polymur”

Les Nouvelles - lun, 09/29/2025 - 09:57

Vaovao! Manara-penitra, mafy, mampihena ny fandaniana amin’ny fanorenana trano ny fampiasana ny “polymur”, vokatra vaovao ataon’ny orinasa Polytech eny Ambohi­malaza. “Mahazaka tanteraka ireo loza voajanahary samihafa toy ny rivodoza, horohorontany, sns, izy satria vy avokoa ny mandrafitra ny trano sy ny rindrin-trano”, hoy ny fanazavan’ny tomponandraikitra ara-barotry ny Polytech, Rama­monjiarisoa Safidy, ny alarobia teo. Mafy sy manana akora mampiavaka azy amin’ny fanorenana mahazatra ity vokatra vaovao ity. Rakofana “béton armé” ireo vy sy “polystyrène” ampiasaina ka mahatonga azy ho mafy. Azo antoka tanteraka ny “confort”ny satria “isolant phonique et thermique” ireo akora rehetra. Izany hoe, tsy ahenoana tabataba avy any ivelany sady antonony lalandava ny hafanan’ny trano, raha ny fanazavana hatrany. Ankoatra izay, mampihena ny fandaniana amin’ny fanorenana atao ny fampiasana ny “polymur”. Manodidina ny 1 tapitrisa ka hatramin’ny 1 700 000 Ar n m2 amin’ireo vokatra, tafiditra ao anatin’izany ny kojakoja samihafa mandrafitra ny trano, izay afaka mifaninana amin’ny hafa, araka ny fanazavana. Ankilany, haingana kokoa ny asa rehetra satria efa azo ipetrahana avy hatrany ny trano efa-bolana aorian’ny fanorenana. Miaro ny tontolo iainana koa ity vokatra vaovao avy any Italie tonga eto amintsika ity, noho izy mampihena ny fampiasana biriky.

Faritra

Efa miparitaka any amin’ny faritra, indrindra any amin’ny toerana lasibatry ny rivodoza matetika, toy ny any amin’ny Nosy Boraha, ny “polymur”. “Handray an-tanana izany ny orinasa Best Immo. Ity farany izay voasokajy ho matihanina amin’ny fanorenana”, hoy ny filoha tale jeneralin’ny orinasa, Andriantsoa Nasa. Mazàna, hoy izy, vita amin’ny “béton” na “parpain” ary ireo akora misy ao an-toerana ny trano ao Nosy Boraha. Araka izany, hitondra rivo-baovao ny fanorenana ity vokatra vaovao ity.

Henintsoa

Catégories: National

Filoha Rajoelina Andry : « Hamboarina tanteraka ny fitantanana firenena »

Les Nouvelles - lun, 09/29/2025 - 09:56

Tafaverina, afakomaly, ny filohan’ny Repoblika, Rajoelina Andry. « Tsy manome tsiny izay nanao ireny zavatra ireny aho satria tena nilaina ireny. Raha misy ny alahelonareo dia alefaso aty amiko. Hamboarintsika tanteraka ny fitantanana ny firenena », hoy izy.

«Tsy maninona, alefaso aty amiko ny alahelo sy ny hatezeranareo fa zakaiko. Tsy ny fahefana no tadiaviko fa noho ny fitiavako ny vahoaka Mala­gasy.Tsy hamela anareo ho irery aho ka naleoko nody, na dia maro aza no niteny ahy fa tokony hijanona tany ivelany aho », hoy ny fanambarana nataon’ny filohan’ny Repobli­ka, Rajoelina Andry, omaly, teny Anosibe. Nisy ny fidinana ifotony nataony, nijerena ny zava-nisy, andaniny. Nentina nitondra ny teny fampaherezana ho an’ireo niharam-boina, lasibatry ny fandrobana, sy niharan’ny herisetra, ankilany.
«  Hojerentsika izay azo ha­­tao ho an’ireo izay rava fananana. Heno avokoa ny fitakiana koa manomboka izao, hojereko manokana sy hamboarintsika tanteraka ny fitantanana ny firenena. Ha­mafisina ny fitsinjovana misimisy kokoa ny vahoaka Mala­gasy amin’ny fitadiavana ny vahaolana amin’ireo maharary azy», hoy hatrany izy.
Mahakasika manokana ny famatsiana herinaratra, mbola nantitranteriny fa andalam-pamitana ny toby famokarana amin’ny alalan’ny herin’ny masoandro. Hitondra ny anjara birikiny lehibe amin’ny famahana ny kirizy, fototry ny fitakian’ny tanora, izany.

Ifandrimbonana
Ankoatra ny teny Anosibe, nidina teny amin’ny toby miaramila an’ny Rezimanta voalohan’ny hery vonjitaitry ny Tafika Malagasy na ny 1er RFI Ivato, ny Filohan’ny Repoblika. Nita­rika ny fampivondronana ny mpitandro filaminana rehetra eto an-drenivohitra izy, taorian’ny efatr’andro nisian’ny fitakian’ny mpidina an-dalambe sy ny fandrobana nataon’ny mpanararaotra. Nandritra izany no nanamafisany fa zava-dehibe ho an’ny vahoaka ny fijoroan’ny mpitandro filaminana ho mpiaro ny vahoaka sy ny fananany. Nanantintrantitra sy nanazava ny paikady hoenti-manome toky ny rehetra izy.
Marihina fa vao nigadona teto Madagasikara dia namory ny lehiben’ny mpitandro filaminana ny filohan’ny Repoblika, Rajoelina Andry. Niaraka tamin’ny Praiminisitra, lehiben’ny Organe mixte de conception, Ntsay Christian, izy tamin’izany. Niara nijery ny fomba hamerenana amin’ny laoniny ny filaminam-bahoaka ny tomponandraikitra.
Fianakaviambe iraisam-pirenena.
Mangataka fifampidinihana sy fitoniana
Manoloana ny toe-draharaha misy amin’izao fotoana izao, eto Madagasikara. Man­gataka ny fiaraha-mientan’ny Malagasy tsivakivolo ny Fiana­kaviambe iraisam-pirenena amin’ny fikatsaham-bahaolana. Ny eo anivon’ny fivondronamben’ny Sadc dia nisy ny fanambarana navoakany, afakomaly. «  Miantso ny hery ve­lona rehetra izy ny hanangana sehatra ahafahana miresaka ka amoahanana fehin-kevitra iraisana. Miantso ny mpitandro filaminana hanao ny asany anatin’ny fomba matihanina izahay. Torak’izany ny mpanao fihetsiketsehana mba hanao ny fitakiana anatin’ny ara-dalàna sy filaminana ho an’ny tombontsoan’ny firene­na », hoy ny fanambarana.
Ny eo anivon’ny sampandraharahan’ny Firenena mikambana eto Madagasikara dia manentana ny hery velona rehetra mba hiroso amin’ny fifampidinihana, hiarahana mikaro-bahaolana. Manentana ny mpitandro filaminana izy ireo hamita ny iraka ankininy aminy anatin’ny maha matihanina tanteraka sy ny fanajana ny zon’olombelona. Etsy ankilan’izay, manasa ny mpanao fihetsiketsehana izy ny mba hanaovana izany anatin’ny fanajana ny lalàna sy ny filaminana. Vonona ny hanampy ny governemanta malagasy ny sampandraharahan’ny Firene­na mikambana amin’ny famerenana amin’ny laoniny ny filaminam-bahoaka.

Tsy mpitazam-potsiny ny zava-misy rahateo ny mpitondra fivavahana. Efa niaraha-nitatitra etoana ny fanambaran’ny raiamandreny ao amin’ny FFKM. Anisan’ny nangataka voalohany ny fifampiresahana izy ireo tamin’ny zoma lasa teo.

Miziriziry amin’ny heviny ny Gen Z
« Tsy mila fifampiraharaha izahay raha tsy tanteraka ny fitakiana hataonay », hoy ny fanambarana nataon’ny mpitarika azy ireo, omaly, teny amin’ny Oniversiten’Antananarivo. Mbola mangataka ny hamongorana ny kolikoly sy ny fanafoanana ny kitranoantrano izy ireo. Ary mba hitsinjarana araka ny tokony ho izy ny toerana amin’ny asam-panjakana ambony eto amin’ny firenena. Tsy mijanona amin’izay anefa ny fitakiana fa miitatra hatrany amin’ny fandravana governemanta sy ny mahakasika ny olana sosialy na toekarena sedrain’ny vahoaka.

Nisy ny fanentanana ataon’izy ireo amin’ny mpiray tanindrazana mba hifanome tanana sy hiara-dalana amin’ny hetsika atao manerana an’i Mada­gasikara. Toy ny nataon’izy ireo tao anatin’ny telo andro, hisy ny fidinana an-dalambe miaraka amin’ny fanamiana mainty

Mandry andriran’antsy
Ny fidinana an-dalambe mitohy, miasa ny mpitandro filaminana saingy anisan’ny mbola mitaintaina ny mpianatra madinika amin’izao fotoana izao. Mandry andriran’antsy ny ray aman-dreny, noho ny fifampizarazaran-kevitry ny tompon-tsekoly sy ny mpitantana. Misy ny mikiry mampianatra, misy ny manakatona sekoly, misy indray ny mampisafidy. Angatahina amin’ny minisitera mpiahy, araka izany, ny tondrozotra mazava tokony harahina mba hialana amin’ny fisavorovoroana sy ny fifanilihana andraikitra satria saro-pady ny aina sy ny tohana ara-tsaina ho an’ny ankizy. Araka ny vaovao farany azo omaly anefa, mianatra avokoa ny mpianatra manomboka anio.

 

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

Les Nouvelles - lun, 09/29/2025 - 09:54

Filaharambe no hita eny amin’ny fakam-bola Gab, manerana ny Renivohitra. Fotoana fivoahan’ny karama ho an’ireo mandray izany isam-bolana rahateo izao, indrindra ny mpiasam-panjakana. Sarotra ihany koa, nifampitadiavana, ny solika teny amin’ny mpaninjara. Miantraika any amin’ny fanjifana avy hatrany anefa izany, hitarika ho any amin’ny varo-mazina sy ny risoriso.

Mikatso tanteraka ny fidiram-bolan’ny mpandraharaha madinika, noho ny zava-misy ankehitriny. Tsy mbola afaka miverina manohy ny fihariany andavanandro izy ireo, toy ny mpitatitra, ny mpivarotra, ny mpiasa tena, sns. Tsy eto an-dRenivohitra ihany, fa hatrany amin’ny tanàn-dehibe maro, toy ny any Toamasina, Mahajanga, Toliara, Antsiranana. Heve­ri­na mbola hitohy izany.

Maro ny tokantrano manomboka manangona zavatra ilaina andavanandro. Miomana hitsinjovana ny ampitso no anton’izany. Na izany aza, tsy mihena ny vidin-tsakafo eny an-tsena, toy ny vary, ny anana sy legioma, ny voamaina, ny atody, sns. Misy ny milaza fa mety hisondrotra ny vidiny, raha miitatra ity krizy ity, ary hiantraika any amin’ny fidangan’ny vidim-piainana.

Catégories: National

Vata fampangatsiahana: Tsy azo ampiasaina intsony ny entona R 22

Les Nouvelles - lun, 09/29/2025 - 09:54

Nisitraka fiofanana mahakasika ny fitiliana mialoha sy ny fanaraha-maso ireo singa mpanimba ny sosona ôzôna ny mpiasan’ny Fadintseranana sy ny Polisin’ny tontolo iainana (OPJE) any Mahajanga. Ny 16 hatramin’ny 18 septambra 2025 teo no nanatanterahana izany. Efa manana ny fitaovana arifomba ahafahana mitily ireo entona mpanimba ireo isika, ka anisan’ny nampitaina tamin’ireo mpiofana ireo ny fomba fampiasana azy.
Tafiditra ao anatin’ny fiofanana koa ny fomba fitiliana ny entona hafa, toy ny R 22 (karazana singa simika HCFC), izay efa tsy azo ampiasaina intsony. Tena ahitana ity singa ity ny vata fampangatsiahana sy ny fitaovana fampangatsiahana, toy ny « climatiseurs », ohatra. Efa fenitra sy fepetra maneran-tany ny fanafoanana ny fampiasana ny R 22, nanomboka ny janoary 2015. Tsy azo atao intsony koa ny fivarotana azy.
Nikarakara ny fampiofanana, tany Mahajanga, ny Birao nasionaly ozôna (BNO).

Njaka A.

Catégories: National

Mpanazatra Corentin Martins:  Ahemotra ny fifampizarana

Les Nouvelles - sam, 09/27/2025 - 08:24

Araka ny vaovao hita omaly tao anaty tambajotran-tserasera, ahemotra amin’ny fotoana manaraka ny fifampizarana izay tokony hotontosaina anio, any Mahajanga, miaraka amin’i Corentin Martins, mpanazatra Barea. Noho ny toe-draharaha misy eto amin’ny firenena ny anton’izany.
Tsara ny mampahatsiahy fa efa nisy ny fitetezam-paritra nataon’ity frantsay teknisianina mitondra ny ekipa nasionaly malagasy ity. Anisan’izany ny teto an-drenivohitra sy ny tany Antsirabe. Andrasana indray, araka izany, ny fotoana mety hitohizan’ity fitetezam-paritra, ataon’i Corentin Martins, ity.

Mafy ny ady ho an’ny Barea
Ankoatra izay, mbola mafy ny ady ho an’ny ekipam-pirenena Barean’i Madagasikara. Manana lalao roa, farany, izy ireo amin’ny volana oktobra ho avy izao. Fifanintsanana izay tafiditra amin’ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany 2026. Ny 8 oktobra ho avy izao, any Côte d’Ivoire, hifandona amin’i Comores ny Barea. Hatao any Mali, ny 12 oktobra, kosa ny fifanandrinan’izy ireo amin’i Mali.
Hiankina tanteraka amin’ireo lalao roa ireo, ny dian’ny Barea any amin’ny “Mondial 2026”.

Fitia Randria

Catégories: National

SOMBIM-BAOVAO

Les Nouvelles - sam, 09/27/2025 - 08:24

Tsy raikitra indray ilay seminera iarahana amin’ilay Frantsay mpanazatra, i Anthony Masblanc, eo amin’ny taranja Jiu-jitsu brezilianina. Tsiahivina fa efa ny 25 septambra ny daty voatondro. Nahemotra ho omaly izany ary izao mbola tsy tanteraka izao no ho ny toe-javamisy eto amin’ny firenena.

Hotanterahina ny 4 sy 5 oktobra izao ny fifaninanana eo amin’ny taranja “Voile”, karakarain’ny federasionina malagasin’ity taranja ity, izay hatao any Diego Suarez. 10 tapitrisa Ariary no loka goavana miandry izay ho mpandresy amin’ity fifaninanana mitondra ny anarana “Milay Contest” ity.

Nampahatsiahy ny fitsipika mifehy ny fifidianana ny eo anivon’ny Federasionina malagasin’ny basikety, izay hanatanteraka fifidianana amin’ny taona ho avy. Tsy maintsy klioba eo anivon’ny seksionina, eo anivon’ny ligy ary ara-dalàna no mifidy, raha ny fampitam-baovao navoakan’izy ireo.

Tsy hotanterahina ny fivoriambe arahina fifidianana ho an’ny klioban’ny ASSM Basket-ball nokasaina hatao anio, raha ny fampitam-baovao avy amin’izy ireo tao amin’ny pejy facebook, omaly. Hahemotra amin’ny fotoana tsy mbola fantatra izany ary miankina amin’ny fivoaran’ny toe-draharaha eto amin’ny firenena ny hanatanterahana izany na tsia.

Catégories: National

Pages