Hotanterahina amin’ity talata ity ny famaranana lehibe, “Final four”, hiadiana ny “Masters 2025”, taranja tsipy kanetibe. Anisan’ireo firenena efatra hiady ny ho lohany ny Mala­gasy amin’ity. Hiatrika ny manasa-dalana avy hatrany izy ireo ka raha ny fandaharam-potoana, hidona amin’ny ekipan’i Riviera, i Madagasikara, ahitana an’i Yves sy i Balôty ary i Tinakely miampy an’i Zigle. Ny ankatoky ny famaranana iray kosa hifanandrinan’i Bonetto sy Italie. Taorian’ny dingana fito notanterahina mantsy, nitana ny laharana voalohany ny ekipan’i Bonetto, nahazo isa 41 narahin’i Riviera, manana isa 39, ary fahatelo ny Malagasy, isa 35. Fahefatra i Italie nahazo, isa 33. Araka ny fitsipi-dalaon’ity Masters ity, mifandona ny voalohany sy ny fahatelo ary mihaona ny faharoa sy ny fahefatra. Raha tsiahivina ny lalana nodiavin’ny Malagasy, nandrombaka dingana telo, dia ny tao St Gilles-Croix-de-vie sy ny tao Cluses ary ny tao Nevers, izy ireo. Raha tsy misy ny fiovana, i Tinakely sy i Balôty ary i Yves no hanao ity “Final four” ity.

Tompondaka

Tsara indray ny vokatra azon’ny Barean’i Madagasikara, omaly. Lavon’izy ireo tamin’ny isa 3 no ho 1 ny ekipam-pirenen’i Tchad. Manana isa 16 ny ekipa nasionaly malagasy.

Fandresena hatrany! Tao­rian’ny vokatra tsara azo tamin’i Centrafrique, nahita fahombiazana indray ny Ba­rean’i Madagasikara, omaly. No­­montsanin’izy ireo, tamin’ny isa 3 no ho 1, i Tchad. Fihaona­na izay natao tao amin’ny Ki­anjan’ny Larbi Zaouli Casa Blanca Maroc, izay tafiditra amin’ny andro fahavalon’ny fiadiana ny tapakila hiatrehana ny Mondial 2026.
Raha hiverenana kely ny fi­fanandrinana, nanindry tanteraka tamin’ny fitazomam-baolina ny Malagasy mpilalao, saingy tany anaty valim-panafihana ny tsadianina vao nahita hirika. Po­rofon’izany, ny baolina tafiditr’i Allarabaye, lohalaharan’i Tchad, ny minitra faha-25. Ni­ezaka nanenjika ny isa ihany ny Malagasy saingy tsy nampiova ny vokatra izany. Io isa 1 no ho 0 io no nentin’ny roa tonta niala sasatra, mitarika i Tchad.
Nanova paikady i Corentin Martins, mpanzatra Barea, teo amin’ny fidirana faharoa. Na­soriny i Clement Couturier, nampidiriny i Johan N’Zi. Teo amin’ny faha-52 minitra, nosahalain’i Warren Caddy, Mala­gasy mpilalao ny isa. Nampian’i Rayan Raveloson izany ny faha-68 min. Tany amin’ny mi­nitra farany, nampitombo ny isan’ny Barea, i Hakim Abdallah. Manana isa 16, ao amin’ny vondrona “I”, izany ny Barea, ary efa manakaiky ny isan’i Ghana, ny Malagasy.

Fitia Randria

Nisongadina indray i El Hadary
Mbola nahavita tolotra tsara ho an’i Rayan Raveloson indray i El Hadary. Tao anatin’ny lalao roa nataony izany, nanolotra baolina telo tsara ka nahazoan’ny Malagasy fandresena ity mpilalao ity.

Nahomby ny fanovana mpilalao
Azo lazaina fa nahomby ny fanovana mpilalao nataon’i Corentin Martins. Porofon’izany, vao nampiditra an’i Johan N’Zi sy i Hakim Abdallah izy, niakatra ho 3 no ho 1 ny isa. Marihina fa i Johan N’Zi no nanome an’ilay baolina matin’i Hakim.

Nosy iray any amin’ny fa­ritra atsinanan’i Mada­gasikara i Sainte Marie. Toerana iray tena miavaka ary mahasintona mpizahatany sy mpiala sasatra izy ity. Araka ny fanadihadiana natao sy ny hita tany an-toerana, ny volana aogositra lasa teo, mampiavaka azy ny resaka fahadiovana sy ny fandriampahalemana.
“Tanàna iray tena milamina, tsy dia ahitana korontana sy resaka halatra ny aty Sain­te Marie. Tsy misy maka ny tsy an’azy izany aty”, hoy ny olon-tsotra iray, any an-toerana, izay avy any Antanana­ri­vo, ka lasa nifindra monina any noho ny asa. Nomarihiny fa efa ho fito taona izay ny te­nany no nipetraka any.
Ny tontolon’ny varotra sy ny jono no fiveloman’ny olona, ary amin’ny vanim-potoan’ny fialantsasatra vao mahazo tom­bony kokoa ry zareo. Ma­tetika lalovan’ny andro ratsy ity nosy ity, ary miteraka olana ho an’ireo mponina izany. Maro amin-dry zareo no tsy afaka manjono sy mandefa entana amin’ny sambo.
“Mandalo olana kely foana ny aty an-toerana, vao ratsy ny toetr’andro. Mijanona tanteraka ny jono, tsy misy mahazo mandeha ny sambo mitondra olona sy entana, araka izany”, hoy ihany ity olona iray avy any an-toerana ity.

Lafo ny vidim-piainana

Tsikaritra nandritra ny fandalovana tany an-toerana fa somary manatombo 25 % amin’ ny vidin’ny entana aty Antana­na­rivo, ny vokatra any Sainte Marie. Efa mahatratra hatramin’ny 1 200 Ariary ny fanjifana ny atody iray. Tsy izany ihany, tombanan’ireo mpivarotra, 4 000 Ariary ny kilaon’ny vary. Manodidina ny 24 000 Ar kosa ny kilaon’ny hena any amin’ity nosy ity.
“Raha hisafidy ny hanao fialantsasatra tsara aty Sainte Marie, mila manomana eo amin’ny dimy hetsy Ariary eo vao afapo tsara. Raha ho anay manokana izao, lelavola efa ho iray tapitrisa ariary no laninay”. Io no nambaran’ilay renim-pianakaviana iray, mi­tondra ny zanany miala sasatra any an-toerana.
Ankoatra izay, tsy dia ahitana fiara mpitatitra ny vahoaka na bus, toy ny hita amin’ny faritra sasany, any Sainte Marie, fa ireo Tuc-tuc no misahana ny fitanterana any.

Mampalaza ny toerana…

Araka ny fanazavana azo tamin’ireo olona tany an-toerana, manana ny tantarany sy mampalaza azy i Sainte Marie. Anisan’izany ny resaka jiolahin-tsambo “Pirates”. Efa nialofan’ireo piraty tao, nanomboka ny taona 1500 hatramin’ny taona 1870 tany ho any, ary Nosy Boraha ny anarany tamin’izany fotoana izany.
Maro amin’ireo jiolahy ireo no nanaovana fasana any an-toerana, anisan’ireo kalaza tamin’izany, i William Kidd, Thomas Tew, Olivier Levasseur.
“Hatramin’izao, tsy mbola hita ny harenan’ireo “Pirates”, izay voalaza fa very teto amin’ity nosy ity”, hoy ny olona iray miasa ao amin’ny fasan’ny “Pirates”. Ankoatra izay, faritra iray hahitana ny fampisehoan’ireo trozona “Festival des Baleines”, ihany koa ity toerana ity, indrindra fa ny fotoanan’ny fialantsasatra.
Ny tena hitiavan’ny olona an’ity nosy iray any Atsinanana ity, ilay ranomasina madio sy tsy manonja loatra.

Nanatontosa : Fitia Randria