Mikatona manomboka ny voalohan’ny volana desambra 2024 misasakalina ka hatramin’ny 28 febroary 2025 misasakalina ny jono makamba na tsitsika manerana ny fari-dranomasin’i Madagasikara. Noho izany, antsoina hanambara ireo tahiry ananany manomboka ny 30 novambra ka hatramin’ny 9 desambra, eny amin’ny biraom-paritry ny jono sy ny toekarena manga akaiky azy, ireo orinasa mpanjono, mpanangom-bokatra sy toeram-pivarotana hazandrano. Tafiditra ao anatin’izany koa ireo mpiantoka.
Tsiahivina fa nampidi-bola 7,455 miliara Ar tamin’ny kitapom-bolam-panjakana ireo sambo mpanjono makamba aty amin’ny fari-dranomasin’i Madagasikara tao anatin’ny enim-bolana voalohan’ny taona 2024. Fantatra fa miisa 39 ireo sambo nahazo alalana amin’ny fitondram-panjakana hanjono izany, izay nahazoana haba hatrany amin’ny 6,055 miliara Ar. Izany hoe, eo anelanelan’ny 18 tapitrisa ka hatramin’ny 238 tapitrisa Ar ny haba aloa isaky ny sambo.
Marihina fa tafakatra 1,400 miliara Ar ny haba azo tamin’ny fanondranana ny vokatra izay niovaova isaky ny orinasa nandray ny vokatra.

Henintsoa Hani

Hiroso amin’ny fiarovana ny tontolo iainana ny Fikambanan’ny mpikabary malagasy (Fimpima). Tanteraka izany noho ny fiaraha-miasan’ny fikambanana sy ny minisiteran’ny Tontolo iainana sy ny fampandrosoana maharitra (Medd), natao sonia ny 22 novambra teo. Anisan’ny voarakitry ny fiaraha-miasa ny fampiofanana ny mpikambana ao amin’ny Fimpima. Ifantohana manokana ny lafiny fambolen-kazo ala honko any amin’ny tapany avaratry ny Nosy.
Hapetraka ny rafitra hitaterana an-dranomasina ny kaontenera miainga any amin’ny faritra atsinanan’ny Nosy mankany amin’ny faritra hafa eto amintsika. Izany hoe, afaka mitatitra ny entana anaty kaontenera avy any amin’ny seranan-tsambo, toy ny any Vohemar, ny sambo an’ny mpandraharaha malagasy, mankany amin’ny seranana hafa. Tanteraka izany, vokatry ny ezaka ataon’ny sampandraharahan’ny ladoany malagasy.
Lany teny amin’ny Antenimierampire­ne­na, omaly, ny volavolan-dalana, mahakasika ny fifanarahan’ny fanjakana sy ny Tahirim-bola iraisam-pirenena mahakasika ny fambolena (Fida). Mamatsy vola azy ny Tahirim-bola iraisam-pirenena maitso ho an’ny toetr’andro (FVC). Misitraka azy ny tetikasa Defis, hanatsarana ny fambolena sy ny fiompiana.

Tsy maintsy atrehina ny fiovan’ny toetr’andro. Mahatsapa izany ny tantsaha any amin’ny fokontany Avaradrano, kaominina Manakambahiny, distrika Ambatondrazaka. Misongadina ny zava-bitan’ny fikambanana Avotra, mampihatra ny fambolem-bary afaka miatrika ny fiovan’ny toetr’andro. Tanteraka izany noho ny tohana nomen’ny Conservation international (CI), nampiofana ny fomba fambolem-bary manara-penitra. Anisan’ny nisitraka izany Raholdina Maxime, mpikambana ao anatin’ny fikambanana Avotra, any amin’ny fokontany Avaradrano. Novatsian’ny CI masomboly vary an-drano manara-penitra izy ireo, ka azo tsapain-tanana ny fiovana sy ny fitomboan’ny vokatra. « Masomboly vary 4 kilao no nafafiko, tafakatra 5 gony ny vokatra azoko », hoy Raholdina.
Olana diavin’ny tantsaha any Avaradrano ny tsy fahampian’ny rano amin’izao fotoan’ny maintany izao. Manana loharano izy ireo, saingy tsy ampy ny rano. Vahaolana noraisin’izy ireo ny fifandindimbiasan’ny famoahana ny rano. Nilaza ny filohan’ny fikambanana Avotra, Raberavo Valentin, fa mahatratra 200 ha ny lemaka any amin’izy ireo. Namatsy masomboly ho an’ny vary sy ny voly avotra (katsaka, tsaramaso, legioma, sns) miampy fitaovana azy ireo ny CI.

Njaka A.

Maro ny vitan’ny orinasa Telma nandritra ny 20 taona nisiany. Niova anarana ho Yas, sady lasa orinasa hita any amin’ny firenena afrikanina efatra hafa.

Nitondra fivoarana maro sy haingana teo amin’ ny tontolon’ny fifandraisan-davitra teto Madagasikara ny orinasa Telma, ao anatin’ny vondrona Axian, hatramin’ ny naha orinasa tsy miankina azy ny taona 2004. Nam­baran’ny administratera tale jeneraly (ADG), Patrick Pisal Hamida, fa maro ny zava-bita nandritra izay 20 taona izay, toy ny fihazakazahan’ny fametrahana ny tanjaka 3G, ny 4G ary ny 5G ankehitriny, satria nitombo ny fampifandraisana an-tariby ambanin’ny tany, fibre optique, miisa efatra ampiasain’ny Telma.
Mihazakazaka ny fivoaran’ny teknolojia. Nanao fampiasam-bola goavana ny vondrona Axian Telecom, nanitatra ny ambaindahiny any amin’ny firenena afrikana efatra (Kaomoro, Togo, Tanzania, Senegal).
Nilaza ny filoha tale jeneraly (CEO) ny vondrona Axian, Hassanein Hiridjee, fa amin’izao faha-20 taonan’ny Telma izao, tonga ny fotoana hamadihana pejy vaovao indray. Miova ho Yas ny anarana isaloran’ny orinasa, iraisan’ireo sampana aty Afrika. Tsy manana sisintany ny fifandraisan-davitra, ary tsy manana sisintany koa ny vondrona Axian. Nanamarika kosa ny ADG, Patrick Pisal Hamida, fa voalohany teo amin’ny tantaran’ny fifandraisan-davitra no nisy orinasa malagasy niitatra hatrany Afrika. Orinasa faha-6 eo amin’ny sehatry ny fifandraisan-davitra aty Afrika ny Axian Telecom.

Tsy miova ny MVola
Sampana ao anatin’ny Telma, lasa Yas, ny orinasa MVola. Notsipihin’ny ADG, Patrick Pisal Hamida, fa marika matanjaka sady sangany eto Madagasikara ny MVola. Noho izany, tsy miova io famantarana io amin’ny sehatry ny fifanakalozam-bola, tsy miova koa ny tolotra omeny, ary mitohy ny fifandraisany amin’ny mpanjifa.

Njaka Andriantefiarinesy