S'abonner à flux Les Nouvelles Les Nouvelles
Mis à jour : il y a 57 min 43 sec

Asief 2025 – Filoha Jhone Love : Miantso fifandeferana sy fifanajana

sam, 08/09/2025 - 08:38

Na misy aza ny olana, miezaka mitady vahaolana hatrany ny mpitantana. Efa miditra amin’ny dingana famaranana avokoa ny fifaninanana nasionaly Asief (Association sportive interministérielle pour l’entretien des fonctionnaires), eo amin’ny taranja iraisana, androany sy rahampitso alahady, any Mahajanga. Manoloana izany, nanao antso avo ny filohan’ny Asief, Andrianarison Jean Aimé (Jhone Love) mba hampanjakana ny fifandeferana sy ny fifanajana eo amin’ny mpifaninana. Lalao, hoy izy, no atao ary samy hiverina any amin’ny toerana hiasany avokoa rehefa tapitra ny fifaninanana, ka tsy tokony hisy ny ady eo amin’ny samy mpifanandrina. Firaisankina sy fifankatiavana eo amin’ny mpiasam-panjakana rahateo no tanjona amin’ity fifaninanana ity, araka ny efa napetraka hatrany am-piandohana.
Raha ny fandaharam-potoana, hanomboka hiditra an-tsehatra amin’ny faran’ity herinandro ity ireo taranja hiady, toy ny boxe anglaise sy ny kick-boxing ary ny karate. Torak’izany koa ny taranja lomano sy ny hazakazaka am-bisikileta izay efa manomboka anio sabotsy. Ny taranja dihy ara-panatanjahantena sy ny “belote” kosa no hanomboka amin’ny herinandro hoavy, raha ny fandaharam-potoana hatrany.

Mi.Raz

Catégories: National

Baolina kitra – « CHAN 2025 » : Vonona handresy an’i Tanzanie ny Barea de Madagascar

sam, 08/09/2025 - 08:38

Hitana ny sain’ny mpankafy baolina kitra amin’ity sabotsy ity, ny fiadiana ny ho tompondakan’i Afrika ho an’ireo mpilalao tsy matihanina (Chan 2025). Hiatrika ny lalao faharoa ho azy mantsy ny Barea de Madagascar izay hidona amin’i Tanzanie, mitarika vonjimaika amin’ny filaharana.

Hotanterahina ao amin’ny Kianja Benjamin Mkapa Stadium, anio sabotsy amin’ny 8 ora alina, ny fihaonan’ny Barea de Madagascar sy i Tanzanie. Andro faharoa hiadiana ny ho tompondakan’i Afrika, ho an’ireo mpilalao tsy matihanina (Chan 2025), vondrona «B». Vonona tanteraka ny Barea de Madagascar haka fandresena amin’ity. Sarotra saingy azo atao ny zavatra miandry ny Malagasy mpilalao. Hanana tombony mantsy ry zareo tanzanianina, izay hilalao eo amin’ny kianjany ary manoloana ny mpijery azy. Tanzanie izay efa manana isa 6 taorian’ny fandresena roa azony.
Raha ny angom-baovao voaray, ambony ny toe-tsain’ny Malagasy mpilalao hiatrika izany. Tombony ho an’ny Barea, rahateo ny fialantsasatra lava ho an’ireo mpilalao. Salama tsara avokoa ireo mpilalao. Nanao fanitsiana ireo lesoka tamin’ny lalao voalohany nikatrohana tamin’i Maur­itanie no nifantohan’ny fanazarantena tamin’ity herinandro ity. Nanamafy ny famonoam-baolina sy ny fiarovan-tena kosa nataon’ny mpanazatra, tao anatin’ny roa andro mialoha ny lalao anio.
Marihina fa laharana fahatelo ny Barea de Madagascar, izay tsy manana afa-tsy isa iray. Ankoatra izay, tsy mbola afaka hilalao i Dax, kapitenin’ny ekipa, noho ny karatra mena azony nandritra ny lalao voalohany. Notazomin’ny coach Rôrô, mpanazatra, ho tsiambaratelo kosa aloha ny mpilalao hisolo azy. Mbola ao anatin’ny fijerena ny toe-batana sy ny tanjaky ny tsirairay ny tenany hatramin’ny omaly.
Tsiahivina fa efa in’efatra nihaona ny roa tonta ka fandresena roa azon’ny Barea, ady sahala iray sy fandresena tokana ho an’i Tanzanie. Ity izany no lalao fahadimy hifandonan’ny roa tonta.

Tompondaka

Catégories: National

Akademia Malagasy Rugby: Hisy fiofanana arakasa ho an’ireo voafantina

sam, 08/09/2025 - 08:37

Hanangana ivontoeram-piofanana Akademia Mala­gasy Rugby, ny Fe­de­rasionina eto an-toerana. Hatao etsy amin’ny Kianja Ma­kis Andohata­pe­naka izany tetikasa vaovao izany.

Nambaran-dRakoto­malala Marcel, filohan’ny Malagasy Rugby (MR), omaly, tetsy Ankoron­drano, fa efa ao anatin’ny tetikasa amin’ilay fananganana ny Akademia Malagasy ny taranja Rugby ny Federasio­nina amin’izao fotoana. Tan­jona amin’izany ny hisian’ny fiofanana ho an’ireo teknisianina sy mpilalao ary noho ny fiaraha-miasa amin’ireo mpiara- miombon’antoka, hisy ny fampiofanana arakasa ho an’ireo izay voafantina hisehatra amin’izany tetikasa izany.

“Tanjona amin’ity akademia izay ho hatsangana ity ny fampivelarana ny tontolo rugby sy ny fampivoarana ny maha olona. Hisy, araka izany, ny fampiofanana ireo tanora, ny fambolena, ny fanjairana, ny tontolon’ny informatika. Azo antenaina fa tsy ho very mandeha intsony ny mpilalao rugby aoriana kely, fa hanana ny fahaizany manokana, ankoatra ny rugby izay ataony”, hoy ny lehiben’ny Malagasy Rugby, Rakotoma­lala Marcel. Hanatsarana ny fijery ivelan’ireo mpilalao sy ny tontolony no hanaovana izany fiofanana arakasa izany.

Nolazain’ity filohan’ny rugby eto Madagasikara ity fa misokatra ho an’ny rehetra ny fifantenana, ary ireo olona avy eny amin’ny tanàna iva no tiana ho kendrena amin’izany. Ireo olona mahafeno ny fepetra dia ho voafantina anatin’ity ivontoeram-piofanana ity avokoa.

Fandaharanasa hafa

Ankoatra izay, nanentana ireo mpankafy ny baolina lavalava eto an-tanindrazana ny mpitantana ny rugby, Rakotomalala Marcel, mba hijery sy hanohana ireo klioba, izay mifanintsana amin’ny baolina lavalava lalaovin’olona fito hotanterahina eny amin’ny Kianja Makis Andoha­tapenaka, ny 16 sy 17 aogositra ho avy izao.

“Afaka hankafizina sy hanaovana fety, ary natao hialana voly ny fijerena lalao rugby à 7. Any ivelany, maro ireo olona mijery izany, ary mankafy ny fifaninanana tsara eny ambony kianja”, hoy hatrany R. Marcel, filohan’ny Federasionina MR.

Notsiahivin’ity tomponandraikitra voalohany ity, fa efa manana ny toerany eto Afrika sy maneran-tany mihitsy i Madagasikara amin’izany rugby à 7 izany.

Fankalazana ny faha-125 taona

Hanao fety goavana ny Rugby eto Madagasikara! Hankalazaina amin’ny famaranan’ny fiadiana ny amboa­ran’i Madagasikara, na “Top 8”, eny amin’ny Kianja Makis Andohatapenaka, ny fankalazana ny faha-125 taona ni­sian’ny taranja teto Mada­gasikara. Araka ny fanazavana azo avy amin-dRakotoma­lala Marcel, hisy fampiratiana sary sy tranoheva milaza ny tantaran’ny baolina lavalava teto Madagasikara amin’izany.
Amin’ny maha fankalazana azy, hisy ny fety, ny fitokanana zava-bitan’ny Federasio­nina, maro, etsy Andohata­pe­naka.

Hatao ny 24 aogositra ho avy izao ny “Top 8”

Mialoha ny hidirana amin’ny taom-pilalaovana vaovao 2025-2026, hikarakara fiadiana ny amboaran’i Mada­gasikara, na “Top 8”, ny Federasionina. Raha tsy misy ny fiovana farany, hatao manomboka ny 24 aogositra ho avy izao izany, eny amin’ny Kianja Makis Andohatapenaka. Ireo ekipa valo voalohany, tamin’ny fifanintsanana “XXL Top 12” no hiatrika izany. Raha mbola azon’ny FTM Manjakaray moa ny “Top 8”, tsy misy intsony ny “Super Coupe de Mada 2025”, saingy raha ekipa hafa no mahazo azy, io klioba nahazo ny amboara io no hifandona amin’ny FTM amin’izany lalao lehibe izany.

Nanatontosa: Fitia Randria

Catégories: National

Zava-mahadomelina : 8 tapitrisa isan-taona ny maty vokatry ny fifohana sigara

ven, 08/08/2025 - 07:50

Miha mahazo vahana eto amin’ny firenena ny fivarotana sigara sy paraky. Ankoatra ny sigara fahita andavanandro, maka laka tsikelikely ihany koa ny sigara elektronika. Loza ho an’ny firenena sy ny fahasalam-bahoaka nefa izy ireny.

Mahatratra hatramin’ny 1,3 miliara ny olona he­verina ho mpifoka sigara maneran-tany, raha ny antontanisa farany navoakan’ ny Organisation mondiale de la santé (OMS), tamin’ny taona 2024. 8 tapitrisa isan-taona no maty noho io fifohana sigara io. Voasokajy ho miara-miaina amin’ny olona mifoka sy miaina rivotra misy setro-tsigara avokoa ny 1,3 tapitrisa amin’ireo, raha ny tatitra hatrany. Amin’ny ankapobeny, miaina any amin’ny firenena andalam-pandrosoana sy sokajiana ao anatin’ny olona sahirana ny 80% ireo mpifoka sigara. Mpifoka sigara avokoa ny 16% ny olon-dehibe rehetra amin’ny mponina eto Madaga­sikara. 24% ny lehilahy ary 7% ny vehivavy, raha ny tatitra navoakan’ny OMS ihany. Amin’ ny ankapobeny, 11% amin’ny ta­han’ny ankizy eo anelane­lan’ny 13 hatramin’ny 15 taona no efa nanandrana sy nihinana paraky na nifoka sigara. Efa ahitana izany koa any amin’ny sekoly maro, tanora 1 amin’ny 3, ao amin’ny sekoly no miaina amin’ny toerana misy se­troka sigara.

Mahatonga aretina maro
Manodidina ny 8 300 isan-taona ny olona maty vokatry ny sigara tamin’ny taona 2017, ho an’i Madagasikara. Tsy mahafantatra ny aretina ateraky ny fifohana sigara ny ankamaroan’ny olona. Ma­no­didina ny 46% ireo tsy ma­ha­lala izany, indrindra ireo monina any ambanivohitra. Maro ny aretina azo avy amin’ ny sigara. Anisan’izany ny to­sidra, homamiadana, aretin’ ny fo sy lalandra, aretin’ny taovam-pisefoana. Manoloana izany, betsaka ny olona tsy afaka miasa noho ny aretina mahazo azy. Etsy anki­lany, misy fiantraikany goavana amin’ny firaisana ara-nofo ihany koa ny setroka sigara. Ankoatra ny sigara efa fahita andavanandro, miteraka olana amin’ny taovam-pisefoana ihany koa ny sigara elektronika.
Ho antsika eto Magasi­ka­ra, mahatratra 2 500 000 ny isan’ny Malagasy mararin’ny to­sidra, izay aretina azo avy amin’ny sigara. Azo avy amin’ ny sigara io avokoa ny 2/3 ny aretina homamiadana mahazo ny olona. Etsy ankilany, mahatonga fatiantoka goavana eo amin’ny toekarena malagasy izany. «Tsy misy tombontsoa ara-toekarena entin’ny sigara eto amin’ny firenena», hoy ny filohan’ny fikambanana Ny sahy, Randriama­mon­jisoa Haja. Manodidina ny 491 miliara Ariary isan-taona ny fatiantoka ho an’ny firenena malagasy, raha ny tatitra navoakan’ny Pnud mahakasika ny cadre des investissements.
Raha ho an’ny fambolena paraky manokana, manimba ny tontolo iainana izy io. Mandripaka ala 1ha ny fandoroana paraky 1 taonina. Mbola mitondra aretina any anatin’ny vatan’ny olombelona mikarakara ihany koa ny voly paraky. Lasibatra betsaka indrindra amin’izany, ny vehivavy bevohoka. Mety ho afa-jaza matetika ary mety tsy hampiteraka ho an’ny vehivavy mbola tsy niteraka izany.

Ilaina hamafisina ny ady
Manoloana izany, ilaina ny fanentanana ataon’ny fikambanana maro samihafa ho an’ ny ankizy sy ny tanora. Mba hisorohana azy ireo tsy hirona amin’ny fidorohana. Hamafi­sina ihany koa ny ady amin’izany.
Efa maro ny dingana vitan’ i Madagasikara hatramin’izay, toy ny fanentanana sy fanampiana ireo olona te hiala sigara ka andraisana an-tanana azy ireny. Teo koa ny fananganana ny toeram-pitsaboana manokana izay andraisana ireo mararin’ny sigara. “Tsara tohizana ny ezaka nataon’ny fanjakana amin’ity ady ity”, hoy ny fikambanana. Toy ny fiarovana ny olona amin’ny setroky ny sigara miparitaka.

 

Miteraka herisetra an-tsekoly

Zava-doza ho an’ny ankizy any an-tsekoly ny fidiran’ireo karazana zava-mahadomelina isan-karazany eto amin’ny firenena ireo. Lasibatra indrindra amin’izany ireo ankizy sy tanora tia andrakandrana sy tsy mahazaka ny voka-dratsin’izany any amin’ny sainy. Noho izany, mitarika fanaovana herisetra izany. Toy ny herisetra ara-batana sy ara-moraly eo amin’ny ankizy. Lasibatra amin’ny fivarotana sigara ny mpianatra, araka ny fanadihadiana nataon’ny eo anivon’ny fikambanana Ny Sahy, tamin’ ny taona 2023 lasa teo. Nanaovana fanadihadiana nandritra izany ny sekoly 20 teto amin’ny faritra Analamanga. Nahitana toeram-pivarotana sigara 239 ao anatin’ny 100 m manodidina ny sekoly 20. Nahitana mpivarotra manodidina ny 12 m isaky ny sekoly, raha ny fanadihadiana nataon’izy ireo hatrany. Mivarotra sigara amin’ny olona rehetra tonga mividy izany ao aminy ny mpivarotra, raha ny zava-misy. Ankoatra izay, maro ihany koa ny dokambarotra mahakasika izany. Voararan’ny didim-pitondrana 18.171, ta­min’ny taona 2003, ny fivarotana sigara amin’ny ankizy latsaky ny 18 taona sy ny fanaovana dokambarotra mahakasika izany. Nilaza ny teo anivon’ny fikambanana Ny sahy fa anisan’ny nahafoana ny sigara maro teto amin’ny Nosy ny fampiharana io didim-pitondrana io.

Nanatontosa : Mino

Catégories: National

Base Toliara : Miisa 650 ireo nisitraka ny «Asa Tagnamaro»

ven, 08/08/2025 - 07:49

Nanao hetsika goavana ny orinasa Base, tany Mangily, ny 5 sy 6 aogositra teo. Nitotaly 650 ny olona nanatanteraka « Asa Tagnamaro » tany an-toerana. Fanadiovana faobe nandraisan’ny olona mahatratra 200 anjara, tany amin’ny morontsiraka Man­gily, ary 200 hafa tany Ifaty. Nesorina ny fako plastika teny amorontsiraka. Notsipihin-dRtoa Ravaoarisoa Tahina, tomponandraikitry ny tontolo iainana ao amin’ny Base, fa nomena vahana ny vehivavy sy ny zokiolona. Nisy ny fa­nentanana mahakasika ny voka-dratsin’ny akora plastika amin’ny rohivoahary an-dranomasina. Nilaza i Thomas Herison, olona manana ny maha izy azy ao amin’ny fokontany Mangily, fa fangatahan’ny mponina tamin’ny Base ity hetsika fanadiovana ity. « Antenainay fa hanomboka haingana ny tena asa fitrandrahan’ny Base, mba hiteraka asa ho anay vehivavy », hoy kosa i Josiane Marie Perlette.

Fampandrosoana eny ifotony
Nitohy tamin’ny fanadiovana ny tsenan’i Soajoro sy ny kianja filalaovam-baolina ny andro faharoa. Nahatratra 250 ny olona nandray anjara. Nilaza ny talen’ny sampana tontolo iainana ao amin’ny Base, Rafamantanantsoa Landri, fa ankoatra ny fanadiovana, nentanina ny mponina amin’ny fitantanana ny fako sy ny lanjan’ny fahasalamana. Tafiditra ao anatin’ny fampandrosoana eny ifotony ireo hetsika ireo. Nosandaina 9 000 Ar isan’andro ireo nandray anjara rehetra.

Njaka A.

Catégories: National

Asa tanana : Maro ny manjifa ny vokatra sokitra

ven, 08/08/2025 - 07:49

Anisan’ny taozavatra malagasy miavaka ny sokitra. Miha maro ny olona liana sy manjifa ny vokatra mandritra ny tsenabe « Fier-Mada 2025 » andiany faha-26, etsy amin’ny Kianja Makis Andohatapenaka, nanomboka ny 6 aogositra ary hifarana ny 10 aogositra 2025. Mikendry ny hampifanakaiky sy hampihaonana mivantana ny mpamokatra sy ny mpanjifa mba hampiroboroboana ny fivarotana ny vokatra izany.
Miisa 450 ireo mpandray anjara avy any amin’ny faritra samihafa mampiseho ny asa tanana sy ny vokatra azo avy amin’ity asa tanana ity. Anisan’ny mandray anjara amin’izany ny sokitra Art et Déco Antananarivo, orinasa mpanao asa tanana vita amin’ny hazo. Mampiasa ny fahaiza-manaony sy ny fahaiza-mamorona izy ireo, hanolorana zavatra miavaka sy manokana, araka ny endrika safidian’ny mpanjifa. Nahatsapa tokoa izy ireo fa betsaka noho ny tamin’ny taona lasa ireo olona liana. Maro ny vokatra nentina ary misy ny fihenam-bidy, ka zary nahasarika olona bebe kokoa. Nisitraka izany fitomboan’ny mpanjifa izany avokoa ireo mpamokatra maro hafa mandray anjara amin’ny hetsika. Samy nampiseho ny asa tanana mampiavaka azy isaky ny faritra niaviany ny tsirairay.

Ninah(mpianatr’asa)

Catégories: National

« Fier Mada » : Misongadina ny vokatra malagasy

ven, 08/08/2025 - 07:49

Anisan’ny hampiavaka ny « Fier Mada 2025 » ny fisian’ny fivoriamben’ny Sadc hatao eto amintsika. Ahafahana mahafantatra sahady ny vokatry ny fambolena sy ny fiompiana.

Atao eny amin’ny Kianja Makis Andohatapenaka, ny 6 hatramin’ny 10 ao­gositra izao, ny Tsenabe iraisam-pirenena “Fier Mada”, andiany faha-26. Nitsidika teny an-toerana, omaly, ny Sekreteram-panjakana misahana ny Fahaleovantena ara-tsakafo (Sesa), Razana­mahefa Tahian’Ny Avo. Nataony izany hoentina mampiseho ny fanomezan-danja ny ezaka sy ny fanohanana ny tantsaha sy ireo mpisehatra amin’ny famokarana eny ifotony.
Nambarany fa ambohi-pihaonan’ny tantsaha sy ny mpamokatra ity hetsika ity. Ahitana ireo fikambanan’ny tantsaha sy ny mpamokatra, miaraka amin’ny mpiara-mi­om­bon’antoka aminy. Fotoana ihany koa hitondran’izy ireo mivantana ny vokatra, hikarohana lalam-barotra. Mifana­raka amin’ny Politika ankapoben’ny fanjakana (PGE) rahateo izany, mifototra amin’ny fanatsarana ny rafi-pamokarana.
Mifanandrify amin’ny fanomanana ny fivoriana an-tampon’ny Sadc rahateo ny «Fier Mada 2025». Zava-dehibe satria i Madagasikara, amin’ny alalan’ny filoha Rajoelina An­dry, no hitarika ny fitantanana ity fikambanana iraisam-pirenena ity, ka hitodika aty amintsika ny mason’izao tontolo izao. Lohahevitry ny Sadc rahateo ny fijerena ny rafi-pamokarana.

Mpitsidika 100 000
Maherin’ny 450 ny tranoheva mandray anjara amin’ny “Fier Mada 2025”. Nilaza ny mpikarakara, Ramanantsoa Jacques, fa manodidina ny 100 000 ny mpitsidika andrasana, toy ny isan-taona. Hita ao daholo ny avy any amin’ny faritra 24. Ankoatra ny Malagasy, anisan’ny mitsidika eny koa ny vahiny frantsay, sinoa, amerikanina, sns. Nomarihiny fa anisan’ny sahirana ny Malagasy mamokatra ho an’ny amerikanina, satria tonga dia marobe ny famandrihana ataony matetika, ka tsy araka. Antenainy hitsidika eny an-toerana koa ireo delegasionin’ny Sadc efa eto amintsika, manomana ny fihaonambe.

Njaka Andriantefiarinesy

Catégories: National

INDRAY MIJERY

ven, 08/08/2025 - 07:48

Nankatoavin’ny filankevitry ny minisitra ny fanomezana ireo fitaovam-pianarana, toy ny kahie, sns… Natao ho an’ireo mpianatra amin’ny sekolim-panjakana izany. Kilasy T1 hatramin’ny T5 maherin’ny 1 tapitrisa no hisitraka ny fitaovana manerana ny Nosy.

Ny filankevitry ny minisitra ihany koa no nankatoa ny hamerenana ny foibem-pahefana misahana ny fananganan-jaza malagasy, hanolo ny sampandraharahan’ny fananganan-jaza ankehitriny. Tanjona ny hametrahana ny rafitra sy fomba fiasa manaraka ny lamina mazava ho fiarovana ny zon’ny ankizy.

Fanararaotra hianarana zavatra hafa ary hanitarana amin’ny sehatra vaovao ny fotoam-pialantsasatra toy izao. Mianatra teny vahiny, mahandro sakafo, manao taovolo, manjaitra, informatika…Tsy tokony ho lanilany fahatany ny fotoana, indrindra ho an’ny tanora fa irosoana sy ivelarana amin-javatra mahasoa.

Catégories: National

Tsipy kanetibe – « Masters 2025 »  : Nihemotra laharana fahatelo ny Malagasy

jeu, 08/07/2025 - 07:48

Raha laharana voalohany ny ekipa malagasy taorian’ny dingana fahatelo amin’ny fiadiana ny “Masters 2025”, ta­ranja tsipy kanetibe. Nivarina fahatelo indray taorian’ny fahavitan’ny dingana fahefatra, notanterahina tao Palamas-Les-Flots, France, ny talata lasa teo. Raha tsiahivina, nihin­tsana teo amin’ny dingana am­pahefa-dalana i Zigle sy i Tiana ary i Yves. Resin’ny ekipan’i Bonetto, tamin’ny isa 13 no ho 10, ry zalahy. Sahirana izy ireo satria kianja fasika ary natao ho an’ny tifitra fotsiny izany. Tsy nety nifameno mihi­tsy ny lalaon’izy telo miraha­lahy. Imbetsaka ny Malagasy no voatery nitifitra ny bosoa hatrany i Yves. Nitarika tamin’ ny isa 5 no ho 0 avy eo nihoaran-dry Bonetto, ho 9 no ho 5. Nitarika 10 no ho 5 indray ary voasahala 10 no ho 10. Tsy tafiditra tsara tao anaty lalao mihitsy i Zigle ka voatery natao “pointeur”. Tsy nahitana fahom­biazana izany fa tsy maintsy nitifitra bosoa indray. Tsy voan’ i Tiana sy Yves intsony anefa izany ka nitarika ny fahare­sena.
Ny ekipan’ny Riviera kosa no miverina ho lohany, ma­nana isa 24 arahin’i Bonetto nahazo isa 22. Eo amin’ny fahefatra no misy an’Andrian­tseheno Christian (Racl), isa 17. Ny Wild Card ny fahadimy, isa 16 ary Italie fahenina, isa 14. Fa­hafito i Rocher, isa 9. Lalao manaraka ny dingana faha­dimy hatao any Nevers, ny
21 aogositra ho avy izao.

Tompondaka

Catégories: National

SOMBIM-BAOVAO

jeu, 08/07/2025 - 07:47

Anisan’ireo mpilalao 20 nantsoin’ny mpanazatra ny Paris FC, hiatrika ny lalao ara-pirahalahiana izay hihaonana amin’ny ekipa voafantin’ny UNFP, i El Hadary, Malagasy mpilalao baolina kitra. Ity fifanandrinana ity, izay natao omaly, ary efa mamiratra tante­raka izy amin’izao fotoana izao.

Hiatrika ny lalao hiadiana ny laharana amin’ ny taranja tenisy, sokajy vehivavy, Billie Jean King Cup, vondrona fahatelo i Madagasikara. Ny ekipan’i Zimbabwe, hifandona amin’izy ireo, anio. Tsiahivina fa lavon’i Maroc, tamin’ny isa 3 no ho 0, ekipa nasionaly malagasy, omaly, ka voatery hiatrika ity ady laharana ity.

Hofantatra anio ireo mpilalao 30 isa hosafidiana amin’ny resaka baolina volamena. Hatramin’ izao, mbola mitana ny toerana voalohany i Dembele, frantsay mpilalao baolina kitra. Ny volana septambra ho avy izao, ambara amin’ny fomba ofisialy izay voafidy handrombaka ity baolina volamena 2025 ity. Tsara ny mampahafantatra fa ny magazinina France Foot-ball ny mikarakara ity lanonana baolina kitra iray ity.

Catégories: National

“Chan 2024” : Tsara toerana handimby an’i Dax i Mamisoa

jeu, 08/07/2025 - 07:47

Hotanterahina ny sabotsy ho avy izao, ao amin’ny Benja­min Mkapa Stadium, Dar Es Salaam, ny fifandonan’i Tanzanie, mpampiantrano sy i Madagasikara. Lalao izay tafiditra amin’ ny andro fahatelon’ny fifanintsanana “Chan 2024”, tontosaina any Tanzanie, Kenya, Ouganda, ho an’ny vondrona “B”. Mbola baraingo ny mpilalao handimby ny toeran’i Dax, kapitenin’ny ekipa Barea A’, izay tsy hiatrika io lalao io, noho ny karatra mena azony tamin’ny lalao nifanandrinan’ny Malagasy tamin’i Mauritanie.
Raha ny fijerin’ny maro sy ny mpankafy baolina kitra, tsara toerana handimby azy i Mamisoa, mpilalaon’ny Elgeco Plus. Tsara ny mampahatsiahy fa efa nifandona tany amin’ny “Cosafa Cup” natao tany Afrika Atsimo, ny volana jona lasa teo, ny Barea sy ny Tanzanianina. Resin’ny Barea, 1 no ho 0, i Tanzania, tamin’izany, ary voatendry ho mpilalao mendrika tamin’io fihaonana io i Mamisoa.
Tsy mbola misy ny fanambarana ofisialy avy amin’ny mpanazatra mahakasika io resaka hanolo ny toeran’i Dax io saingy ho fantatra ny sabotsy ho avy io izany. Etsy ankilany, mitohy hatrany ny fanazarantena ataon’ny ekipam-pirenena mala­gasy, ary ao anatin’ny fanamafisana ny taktika sy ny famonoam-baolina izy ireo, amin’izao.

Tompondaka

Catégories: National

« CJSOI » – Seychelles : Nahazo medaly 39 i Madagasikara

jeu, 08/07/2025 - 07:47

Afaka roa andro sisa, hifarana tanteraka ny lalaon’ny CJSOI atsy Seychelles. Manana medaly 39 i Madagasikara hatramin’ny omaly. Hifandona amin’i La Réunion, mandritra ny famaranana, ny Ankoay zandriny.

Mitombo ihany! Omaly, nahazo medaly 39 i Madagasikara, taorian’ ny andro fahadimin’ny lalaon’ ny CJSOI, hetsika izay tanterahina atsy Seychelles. Araka ny vaovao azo avy any an-toerana, manana volamena 13, vo­lafotsy 16 ary alimo 10 i Mada­gasikara.
Ankoatra izay, tafita hia­trika ny famaranana amin’ny taranja basikety ny Ankoay zandriny, izay nanintsana ny ekipa nasionalin’i Seychelles, tamin’ny isa 75 no ho 45, omaly, tao amin’ny Kianja mitafon’i Victoria Gym. Hifandona amin’ izy ireo farany ny ekipan’i La Réunion, ny zoma ho avy izao.
Tsy izany ihany fa samy hiatrika ny manasa-dalana avy, anio, ny Barea zandriny U17, sy ny vehivavy malagasy mpilalao volley. Raha ny eo amin’ny baolina kitra, ry zareo Maorisianina no hifandona amin’ny Barea, anio. Ny ekipa mpapiantrano, Seychelles, kosa, hifandona amin’ireo Malagasy mpilalao volley.
Tsy mbola misy laharana ofisialy nivoaka, saingy raha ny vokatry ny fikarohana natao, mitana ny laharana faharoa i Madagasikara, ary efa mita­rika lavitra dia lavitra amin’ny resaka medaly. I La Réunion no voalohany amin’ity CJSOI ity.
Horaisin’i Madagasikara ny fivoriamben’ny CJSOI

Nigadona omaly, tetsy Ivato, ny minisitry ny Tanora sy ny fanatanjahantena (MJS), Moustapha Abdulah Marson. Nambarany, tamin’io fotoana io, fa horaisin’i Madagasikara ny fivoriamben’ny minisitera izay mandrafitra ny CJSOI, ny volana novambra ho avy izao. Hodinihina amin’io fivoriana io ny fampivoarana ny tanora amin’ity hetsika aty amin’ny ranomasimbe Indianina ity.

Fitia Randria

Catégories: National

Antontan-tataratsin’ady 121 isa : Voampanga miisa 22 voaheloka higadra mandra-pahafaty tany Toamasina

jeu, 08/07/2025 - 07:46

Niakatra teo anivon’ ny fitsarana ambaratonga voalohany Toamasina ny raha­raha mahakasika ny vono olona tany an-toerana, ny 19 may ka hatramin’ny 02 jolay lasa teo. Antontan-taratasin’ ady 121 be izao no notsaraina nandritra izany.

Nahitana ny didy hitsivolana voalohany, laharana faha 61-CC/C.A/ TOA/25, izay nivoaka ny 5 may 2025. Teo koa ny didy hitsivolana faharoa fanampiny, laharana faha 86-C.C/ C.A/TOA/25. Izay nahitana dosie valo mahakasika ny raharaha vono olona tany Bemasoandro sy Vatomandry. Teo koa ny taratasin’ady nahavoarohirohy zandary sy ny namany hafa. Anisan’ny raharaha nahabe resaka any an-drenivohitr’ i Betsimisaraka hatrany anivon’ny minisitera isan-tsokajiny izy io. Fahatelo, ny hitsivolana fanampiny, laharana faha 91-C.C/C.A/ TOA/25. Tsy maintsy nahemotra amin’ny fotoana hafa kosa ireo antontan-taratasin’ ady 10 amin’ireo.
Somary nasiaka ny fitsarana nandritra izany satria nahatratra 22 be izao ireo nahazo sazy. Voaheloka hanao asa an-terivozona mandra-pahafaty avokoa izy rehetra ireo. Vehivavy ny telo amin’izany. Marihina fa nisy olon-dratsy 40 mianadahy efa migadra ao amin’ny fonjaben’Ambala­tavoahangy. Manodidina ny 62, noho izany, ireo voafonja voaheloka asa an-terivozona ao an-toerana, raha ny antontanisa voaray. Iray ihany ny voaheloka hiasa an-terivozona mandritra ny 20 taona. Antontan-taratasin’ady miisa 11 amin’ny 22 no nahitana ireo voaheloka hiasa an-terivozona mandra-pahafaty ireo.

Afaka noho ny fisalasalana nefa tsy tafavoaka ny fonja

Ho an’ny antontan-taratasin’ady laharana faha-61-Toa/25, izay mahakasika ny raharaha ady lova, izay nitarika tamin’ny vono olona, ny 04 febroary 2024, tao Bemasoan­dro-Vatomandry. Notantera­hina ny volana jolay lasa teo ny fotoam-pitsarana izany. Naharitra adiny fito ny fotoam-pitsarana. Vokany, voaheloka hanao asa an-terivozona mandra-pahafaty ny lehilahy iray 22 taona tompon’antoka tamin’ny raharaha. Olona telo hafa nohafahan’ny fitsarana madiodio. Anisan’izany ny mpiambina ny tanànan’ilay niharam-boina, ny anadahin’ ilay ramatoa novonoina tamin’ ny fomba feno habibiana ary ny lehilahy iray mpanao trano tany Toamasina. Nandritra ny fitsarana, nanamafy ilay tovolahy 22 taona fa nirahin’ilay anadahin’ilay ramatoa maty izy mba hanatanteraka ny famonoana. Volabe no voalazan’ny naniraka azy ho karamany raha mahavita ny famonoana izy, raha ny nambarany teo alohan’ny mpitsara.

Famonoana feno habibiana

Lehilahy efatra no nanantanteraka ny asa famonoana tamin’io fotoana io. Niainga vao maraimbe, tany Toama­sina hihazo an’i Vatomandry, ireo lehilahy roa hanao ny asa famonoana. Rehefa tonga tany, nivantana tao an-tokatranon’ny anadahin’ilay ramatoa ho vonoina. Rehefa tamin’ ny iray ora sy sasany, naira-nivoaka ny trano ny lehilahy miisa efatra ary niditra ny tokantranon’ ilay ramatoa ho vonoina. Niditra voalohany tao ny anadahiny, izay nampaniraka ny asa ratsy, nandray fanoto izy ka namely izany tany amin’ny fihirifan’io vehivavy io.

Fanohanana roa tao anatin’ny 24 ora

Hentitra tamin’ny famoahana didy mahakasika ireo raharaha samihafa ireo ny teo anivon’ny mpitsara mpanao famotorana. Samy nanaovan’ny tonian’ny fitsarana ambony Toamasina, Abdou Mohamed, tomponandraikitra voalohany eo anivon’ny fampanoavana, fanohanana avokoa ireo didy nivoaka rehetra ireo. Tao anatin’ny 24 ora monja, nahitana didim-pitsarana miendrika famotsorana voampanga tamin’ny raharaha vono olona niniana natao, tahaka ny tao Be­masoandro Vatomandry. Teo koa ny raharaha nahavoarohirohy zandary sy miaramila ary sivily telo lahy, izay notsaraina tamin’ny 02 jolay lasa teo.
Ho an’ny raharaha vono olona niniana natao io, mbola miandry ny fotoam-pitsarana manaraka ireo olona voarohirohy raha toa ka efa tokony hivoaka ny fonja. Ho an’ ireo nisy zandary kosa, nahazo fahafahana madiodio ary tsy azo henjehina intsony izy ireo, raha ny didy navoakan’ny mpitsara mpamoaka didy. Nokarakaraina ny taratasy nivoahan’izy ireo ka tafavoaka avy hatrany. Taorian’izany, efa tafavoaka avokoa izy ireo vao nilatsaka ny fanohanana sy fampiakarana fandravana didy nataon’ny tonian’ny fampanoavana ambony.
Raha ny fanazavana voaray avy amin’ny tonian’ny fampanoavana, manana fe-potoana hatramin’ny 72 ora ny fampanoavana eo amin’ny sampam-pitsarana isan’ambaratonga mihazona ny olona navotsotry ny mpitsara mpamoaka didy. «Endrika ahafanatarana fa manenjika ny fadikan-dalàna ny fampanoavana», hoy hatrany ny fanazavana. Nambarany fa takin’ny lehiben’ny zandary ny hamerenana ny olony raha didy fisamborana omena ny polisy kosa ireo sivily.

Nanatontosa : Sajo

Catégories: National

Antananarivo se refait une beauté

jeu, 08/07/2025 - 07:20

A l’approche du 45e Sommet de la Sadc, les autorités mettent les bouchées doubles pour achever les derniers préparatifs et assurer un accueil digne de ce nom.
Depuis ces derniers jours, les travaux de réhabilitation de routes battent leur plein dans la Capitale, notamment sur l’axe menant à l’Université d’Antananarivo (Tsiadana-Ankatso) la route Ankadindratombo menant à Ambohimian­dra jusqu’à Ambanidia, le croisement Ambohimanambola-pont Mandroseza, la route circulaire à Ankorahotra devant la Caisse d’Epargne, l’axe reliant Andavamamba jusqu’à Ankasina, la route des Hydrocarbures à Ankorondrano, le rond-point à Ambatobe, une partie du rond-point Tsim­bazaza, aux abords de l’entrée de l’hôpital de Befelatanana et aussi à du CHU JRA…
Les techniciens du ministère des Travaux publics (MTP) travaillent jour et nuit. « L’objectif est d’améliorer la circulation qui renvoie l’image d’une ville propre et moderne » a indiqué le ministère.
L’assainissement bat son plein
Mis à part les travaux routiers, ceux d’assainissement opérés par les agents de la Commune urbaine d’Anta­nana­rivo (CUA), sont également entrepris sur les axes principaux, à l’exemple du carrefour reliant Ankorahotra à Ankatso. Les agents de la CUA en ont profité pour sensibiliser les commerçants sur le respect de l’hygiène et la propreté.

« Les trottoirs sont destinés aux piétons, la route pour les voitures et le marché pour le commerce, et notre objectif est de faire un rappel à l’ordre par rapport à cela », a fait savoir le directeur du marché d’Antananarivo, Marcellin Andrianambinina.

Jean Riana

Catégories: National

45ᵉ Sommet de la Sadc: les dispositifs de sécurité renforcés

jeu, 08/07/2025 - 07:20

Madagascar est pleinement mobilisé pour accueillir, dans les meilleures conditions, les chefs d’Etat et délégations dans le cadre du sommet de la Sadc. L’Etat malgache prévoit un très gros dispositif de sécurité déjà opérationnel dans la capitale, à l’heure où les réunions préparatoires de la Sadc sont en cours.

Un dispositif massif de 3.000 éléments des Forces de l’ordre, sera déployé avant, pendant et après le sommet de la Sadc à Antananarivo, selon, le commandant de groupement de la gendarmerie Analaman­ga, le colonel Tojo Raoilijon. Le dispositif sécuritaire est renforcé dans les sites de réunion et de rencontre, mais aussi dans les rues de la Capitale.

Dans ce sens, tous les éléments constituant les forces armées sont mobilisés, par­mi lesquels les éléments de l’Emmo, les Forces d’intervention de la Gendarmerie nationale, les Unités d’intervention de la Police nationale, les éléments de la Police municipale.
Avec ces 3.000 éléments mobilisés, on peut dire sans ambages que la sécurité à l’occasion du sommet de la Sadc est consolidée, notamment par rapport à la dernière réunion de la commission de l’océan Indien (COI), durant laquelle 1.800 éléments “seulement” ont été enrôlés.
« Derrière chaque arrivée, chaque réunion et chaque séquence protocolaire, des dizaines d’équipes s’activent avec professionnalisme et discrétion », a indiqué le ministère des Affaires étrangères. Tout le monde est sur le pont, pour mener à bien l’organisation de manière coordonnée.

« Agents de liaison, équipes protocole, services de sécurité rapprochée, coordinateurs logistiques, interprètes, techniciens son et lumière, gestionnaires des flux et documents… Tous unissent leurs efforts pour garantir un accueil fluide, sécurisé et parfaitement orchestré », rapporte le communiqué du ministère des Affaires étrangères.

Finaliser les derniers préparatifs

Les réunions de coordination s’enchaînent au sein des différentes commissions. « De la signalétique à la connectivité, de la gestion des cortèges à la préparation des salles, chaque détail compte. Rien n’est laissé au hasard pour faire de ce Sommet une réussite à la hauteur des ambitions de la région », indique-t-on.

En parallèle, la commission Secrétariat joue un rôle central pour assurer la saisine rapide des structures impliquées, veiller au respect des délais, et fluidifier la circulation de l’information entre les pôles opérationnels.

N.A

Catégories: National

Sadc Business Council: le secteur privé malgache à la présidence

mer, 08/06/2025 - 08:03

Le Groupement des Entreprises de Madagascar (Gem) monte sur le devant de la scène économique régionale avec la nomination de son représentant, le Dr Gervais Atta, à la présidence de Sadc Business Council pour le mandat 2025-2026.
Membre actif de la Sadc Business Council, le Gem voit dans cette élection une reconnaissance de l’engagement du secteur privé malgache, en faveur de l’intégration régionale et du développement durable. Dr Gervais Atta, également président de la Commission « Relations avec les Partenaires Extérieurs » au sein du Gem, portera désormais la voix des entreprises de la région dans les débats stratégiques de la Sadc.
Cette présidence constitue une opportunité pour le secteur privé malgache, de renforcer sa visibilité et son rôle dans les grandes orientations économiques du continent. Elle permettra également de stimuler les synergies entre les acteurs économiques de la région et d’accélérer la mise en œuvre de chaînes de valeur régionales inclusives.
Lors de son discours inaugural, Dr Gervais Atta a souligné que : « Avec ses 16 pays et plus de 400 millions d’habitants, la Sadc possède une richesse naturelle immense. Elle doit occuper une place centrale dans les échanges économiques globaux ». Il a également avancé que Madagascar se doit de renforcer ses échanges intra-africains, encore trop faibles à ce jour qui « représentent à peine 17 % du commerce du continent. Il est urgent d’inverser cette tendance».
Le Gem se félicite de cette élection et remercie l’ensemble des membres du Sadc Business Council, pour leur confiance. Il y voit un levier supplémentaire pour accompagner ses membres dans leur développement et pour bâtir un secteur privé structuré, fort et moteur de transformation régionale.

Arh

Catégories: National

Banky Foiben’i Madagasikara: le taux directeur maintenu à 12,00 %

mer, 08/06/2025 - 08:03

Le Comité monétaire de la Banky Foiben’i Madaga­si­kara (BFM) a choisi, lors de sa réunion hier, de maintenir le taux directeur à 12,00 %. Une décision motivée par la volonté de laisser le temps aux effets de la dernière révision à la hausse du taux directeur, intervenue lors de la précédente réunion, de se déployer pleinement dans l’économie.
Dans un contexte international encore fragile, marqué par un ralentissement de la croissance mondiale à 3,0 % selon les dernières données de juillet, la prudence semble de mise. Si les Etats-Unis enregistrent un ralentissement de leur activité, la zone Euro connaît une reprise modérée tandis que la croissance en Chine se stabilise. A l’échelle mondiale, les banques centrales ont majoritairement opté pour le statu quo, alors que la désinflation progresse lentement.
Sur le plan national, les indicateurs sont plus encourageants, selon la BFM. “L’activité économique s’est redressée au deuxième trimestre 2025, et la croissance est attendue à 4,3 % sur l’ensemble de l’année, portée principalement par le secteur tertiaire”, note l’institution. “Le cours de l’Ariary reste stable, soutenu par les apports en devises liés aux projets de développement, ce qui a contribué à renforcer les réserves de change, couvrant désormais 6,3 mois d’importations”, indique-t-elle.
Dans le même registre, la masse monétaire (M3) a augmenté de 13,9 % en glissement annuel à fin juin. Cette dynamique est également soutenue par la croissance du crédit.
Mais, malgré cette expansion, l’inflation reste sous surveillance. En juin, elle s’élevait à 8,2 %, encore éloignée de l’objectif de 5 % à moyen terme. Toutefois, l’inflation sous-jacente continue de ralentir, atteignant 7,3 %, signe de l’effet cumulatif des précédents resserrements monétaires.
La BFM anticipe la décélération de l’inflation, avec une projection à 7,8 % d’ici fin 2025. Pour dire que la reprise de l’activité ne devrait pas générer de nouvelles tensions inflationnistes significatives, permettant de conserver des conditions monétaires jugées suffisamment restrictives.
La BFM consacre désormais une période d’observation, afin d’évaluer l’application de la dernière mesure adoptée. Toutefois, elle reste vigilante face aux incertitudes, notamment la volatilité des prix des matières premières, les tensions géopolitiques persistantes et les risques sur les échanges commerciaux mondiaux.

Arh.

Catégories: National

La SMATP en faillite: l’Etat élabore un plan de redressement

mer, 08/06/2025 - 08:03

La Société Sino-Malgache des Travaux Publics (SMATP) est en faillite, selon le bilan dressé par le ministère de l’Économie et des Finances, qui dénonce une mauvaise gestion depuis plusieurs années.

La SMATP, dont le ca­pital est détenu à plus de 30 % par l’Etat mal­gache, se retrouve aujourd’ hui dans une impasse. De ce fait, le gouvernement malgache a décidé de reprendre le contrôle de la société, dans le cadre d’une réforme stratégique validée en Conseil des ministres. Hier, les autorités concernées se sont réunies pour discuter d’un éventuel redressement de la so­ciété.
«La SMATP doit être relancée, et il n’est plus souhaitable que la direction générale soit assurée par la CRB C», a affirmé Rindra Hasimbelo Rabarinirina­rison, ministre de l’Econo­mie et des Finances, soulignant que cette réforme est une décision souveraine de l’Etat malgache. L’objectif est de mettre fin à un système déséquilibré qui affaiblit la capacité de l’Etat à défendre ses intérêts dans un secteur hautement stratégique
Le plan de redressement validé repose sur plusieurs leviers : réforme de la gouvernance, amélioration des procédures internes, élimination des inefficacités et relance technique et financière de la société. Il implique une coordination étroite entre les ministères de l’Economie, des travaux publics et des Affaires étrangères, ainsi que le conseil d’administration de la SMATP, présidé par le gouverneur de la région Analamanga.
Cette entreprise, autrefois pilier des grands chan­tiers d’infrastructure, illustre les dérives de certaines entreprises publi­ques : mau­vaise gouvernance, inefficacité, absence de résultats. Une situation que le ministère ne cache plus et qualifie de “perte sèche”.
Partenariat avec la Chine

Parmi les solutions en­visagées également, solliciter le soutien technique de la Chine, un partenaire historique de la SMATP. D’ail­leurs, Pékin aurait ma­nifesté sa volonté d’accompagner Madagascar, no­tam­ment à travers la fourniture d’équipements.
Cette contribution chinoise pourrait donner un nouveau souffle à la SMATP, dont les activités sont à l’arrêt. Le sort de la SMATP rappelle celui de la Jirama, autre entreprise publique en grande difficulté. Ces deux cas soulignent les défis auxquels le gouvernement doit faire face pour redorer le blason du secteur public.
Créée en 1986 sous la forme d’un partenariat avec China road and bridge corporation (CRBC), la société a été jusqu’ici dirigée exclusivement par cette dernière, principal actionnaire et en même temps concurrent sur les marchés publics. Cette situation est désormais jugée inacceptable par les autorités.

Arh/ S.A

Catégories: National

Des Idées en goguette – Mercredi 06 Aout 2025

mer, 08/06/2025 - 07:57

Catégories: National

Asa fivarotana eny Analakely sy ny manodidina : Mahazo tombony 10 000 Ariary isan’andro ny mpivarotra kafe iray

mer, 08/06/2025 - 07:54

Rano fisotro efa mahazatra ny Ma­lagasy amin’ny an­kapobeny ny kafe. Misy amin’ireo mpi­sehatra amin’izany no milaza fa mahita tombony manodidina ny 10 000 Ariary isan’ andro. Misy tom­bon­tsoa sy voka-dra­tsy anefa izy ireny.

Anisan’ny zava-pisotro tsy misaraka amin’ny Malagasy sasany ny kafe. Matetika dia ny maraina na ilay avy miasa na alohan’ny hiasa iny ny olona no misotro izany. Mahazo tombony eo amin’ny 10 000 Ariary isan’andro eo ny mpivarotra kafe iray, araka ny fanadihadiana natao taminy, teny Analakely, izay nisafidy ny tsy ho tononina anarana noho ny antony manokana. Nambarany, ta­min’izany, fa mifoha vao maraim-be izy ireo mikarakara ny kafe hamidy eny an-tsena. «Mifoha amin’ny 3 ora na 4 ora maraina eo izahay mikarakara ny kafe hamidy. Izahay ihany no manendy ny kafe amidinay, fa tsy maka amin’
ireny épicerie ireny», hoy ity mpivarotra kafe etsy Ana­lakely ity. 300 Ar sy 400 Ar ny vidin’ny kafe eran’ny kaopy ho an’ity tovolahy iray ity. Raha ny fanazavana nomeny, hatao amin’ny sarany ambany ny kafe tsotra sy ny tapany.

30 litatra

Mahalany kafe 30 litatra isan’andro eo ity mpivarotra ity, raha ny filazany. «Ma­nodidina ny bidon iray sy tapany eo ny lany isan’andro rehefa mivarotra ety. Azo lazaina hoe 30 litatra eo izany no lafo», hoy hatrany ity lehilahy iray misehatra amin’ny fiva­rotana etsy Analakely ity. «Mandany siramamy telo kilao eo ho eo izahay rehefa mivarotra, ary ny ronono moa dia boaty iray, amin’ny siny iray», raha ny fanazavany hatrany. Ankoatra izay, nampahafantariny tao anatin’ny fanadihadiana fa mahatazona hafanana mandritra ny adiny enina eo ny siny entin’izy ireo. Nisy tamin’ireo mpanjifa ity zava-pisotro ity moa nanaovana fanadihadiana mahakasika ny hitiavan’izy ireo misotro kafe. «Rehefa reraka iny aho, na makafoky ny asa andavanandro, mba misotro kafe kely, satria izy ireny indraindray no manome hery sy tanjaka ho ahy», hoy i Mirantsoa, mpianatra sady mpiasa eny Ana­lakely. «Rehefa misotro azy itony aho toy ny hoe afaka izany ilay sorisory sy ireo tery amin’ny fiainako», hoy kosa i Nary, mpivarotra kiraro eo Analakely.

Miteraka vokany tsara sy ratsy ny kafe

Anisan’ny fahazarana fa­nao andavanandro ho an’ny olona maro ny fisotroana kafe, indrindra amin’ny maraina. Raha amin’ny fatra antonony ny hanaovana izany, azo lazaina ho manampy amin’ny fahasalamana sy ny asa saina izy io, saingy mety ho loza mitatao kosa rehefa tafahoatra. Amin’ny ankapobeny, misy kafeinina ny kafe, izay manampy amin’ny fampiakarana ny herin’ny vatana sy ny fifantohana. Mety hahasoa amin’ny fiatrehana asa na fianarana. Misy vokatra ara-pahasalamana tsara koa, satria manankarena «anti-oxydants”, manampy amin’ny fiarovana amin’ny aretina sasany, toy ny diabeta, aretin’ny aty, na ny “Alzheimer” sy ny “Parkinson”.
Tsy vitan’izay fa mampiakatra ihany koa ny “dopamine”, izay manatsara ny toe-po sy manampy amin’ny ady amin’ny fahakiviana io vokatra io.
Etsy ankilany, mety ha­nampy amin’ny fandoroana tavy sy ny fitazonana lanja ho an’izay mitandrina amin’ny fanjifana sakafo, ny kafe.
Na izany aza, mety hampidi-doza ny fisotroana azy ity be loatra. Miteraka tsy fahitan-tory, fientanentanana tafahoatra, fanina, ary fikorontanan’ny fitempon’ny fo. Misy koa ireo mahatsapa fivalanana na fandoavana rehefa misotro be loatra. Ankoatra izany, mety hampiakatra tosidra amin’ny olona efa marefo.
Tsy tokony hisotro mihoatra ny telo kaopy isan’andro ny olona salama, ary iray kaopy monja ho an’ny bevohoka. Tsy azo atao ny misotro kafe amin’ny hariva, fa mety hanelingelina ny torimaso.

Nanatontosa : Fitia Randria

Catégories: National

Pages