Hitohy amin’ny alahady 2 novambra ho avy izao ny fiadiana ny ho tompondakan’i Madagasikara, “XXL Top 12”, taranja rugby, rehefa niato nandritra ny telo herinandro. Fihaonana miisa telo no voalahatra amin’izany. Anisan’ny lalao andrasan’ny rehetra ny fifanandrinan’ny FTM Manja­ka­ray (Dakar) sy ny 3FB Fahasalamana. Raha ny fifanandrinana teo amin’ny roa tonta, tsy mbola nandresy an-dry zareo Dakar ny ekipan’ny minisiteran’ny Fahasalamana tao anatin’ny 5 taona izay. Eto izany no hiezaka hanala vela ny 3FB. Heverin’ny rehetra nefa fa mbola hipetraka ny lojika amin’ity. Efa manantombo amin’ny fahazaran-dalao mantsy ny ekipan’i Manja­karay, na ao anatin’ny fanamboarana ireo mpilalaony koa aza izy ireo, amin’izao fotoana izao. Toy izany koa ny 3FB izay mbola manazatra ireo mpilalao vao nantsoiny hanatevina azy ireo.
Etsy ankilany, hifandona ny US Cheminots (Besetroka) sy ny TFA Anatihazo (Pilo­kely). Fihaonana hiendrika famarananakely ihany koa ny an’ny roa tonta. Raha ara-taratasy aloha, mihoatra ny zava-bitan’ny Besetroka ry zareo Pilokely. Na izany aza, hiezaka handavo ity ekipa malaza ho mafy ity ry zareo Cheminots. Mialoha io, hifampitana amin’ny Cosfa (Beba­oty) ny Mang’Arts Manjakaray. Hanokatra ny lalao rehetra ny andro voalohany eo amin’ny D1, vehivavy, hifanandrinan’ny RCTS Soavimasoandro sy ny FTFA Antohomadinika.

Tompondaka

Hotanterahina ny sabotsy sy ny alahady ho avy izao, eny amin’ny Kianja Elgeco Plus Stadium By-Pass, ny fifaninanana baolina kitra ho an’ny sokajy zandriny U15. Fihaonana karakarain’ny Associations des jeunes entraineurs actifs (AJEA). Ireo klioba manana ny taratasy fanamarinana fijoroana sy ara-dalàna ihany no afaka handray anjara amin’izany.

Raha ny vaovao navoakan’ny pejy ofisialin’ny CFFA Andoharanofotsy, omaly, tsy raikitra indray ilay lalao ara-pirahalahiana izay hikatrohan’izy ireo amin’ny ekipa voafantin’i Boeny sy ny mpilalaon’ny Fosa Juniors Boeny. Notsiahivin’izy ireo fa mifanindry amin’ilay fifanintsanana diviziona nasionaly ity lalao ity ka izao naverina izao indray.

Araka ny fikarohana natao omaly, hanangana kianja eny amin’ny avo eny, i Arabia Saodita mba hahafahana mandray ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany, ny taona 2034. Tsiahivina fa efa manana vina ambony ny hampiakatra ny lentan’ny baolina kitra any aminy, ry zareo saodianina, ary miezaka maka ireo mpilalao kalaza. Efa mifanintsana any an-toerana moa ry Christiano Ronaldo, Coman, Mané, Benzema.

Tsy niandry an’ilay 72 ora akory, nandray andraikitra ny eo anivon’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), omaly. Araka ny tapaka tao anatin’ny fivoriana nikaton-trano, izay nataon’ny Barea Chan sy ny mpitantana ny FMF, tetsy Isoraka, afakomaly, nanapa-kevitra ny Federasionina, izay tarihin’ny filohany, Randriamanampisoa Alfred, fa hanefa ilay vola ambininy an’ny Barea Chan.
Nahomby ny dinika ho an’ny roa tonta ary nisy ny marimaritra iraisana, araka ny loharanom-baovao iray voaray avy eo anivon’ny Barea Chan. Nilaza mihitsy ity mpilalao ity fa tena nahafa-po azy ireo ny fihaonana ary nanaiky ny handoa ny vola izay notakin’ny mpilalao ny federasionina.
Nanamafy ity mpilalao ity fa tsy nisy ny tsindry na fanerena ankolaka tamin’ity resaka ity, nizotra tsara araka ny nandrasan’ny mpilalao Barea sy ny Staff izany. « Naharitra ora roa teo ny dinika, nifampitondra toy ny ray aman-dreny sy zanaka izahay », hoy ny mpilalao iray izay nisafidy ny tsy hitonona anarana. Raha ny fanampim-panazavana azo, nisy ny taratasy fanekena nifanaovana sonia teo amin’ny Barea Chan sy ny federasionina.

Fitia Randria

Roa volana ihany no hitsarana ny minisitry ny Tanora sy ny fanatanjahantena vaovao anatin’ny governemanta vaovao. Andraikitra maro sy azo lazaina ho mazana ny miandry azy amin’izany.

“Arahabaina eh! Na­hazo minisitra”. Voa­tendry hitantana ny minisiteran’ny Tanora sy ny fanatanjahantena (MJS), Ra­sambany Alain Désiré. Izy indray izany no hisolo ny toeran’i Moustapha Abdulah Mar­son. Raha ny vaovao voaray omaly, efa nianatra manokana momba ny fitantanana ny minisitra Rasambany Alain Dé­siré, ary manana fifandraisana iraisam-pirenena avo lenta. Maro ny andraikitra mi­andry azy izay tsy maintsy tanterahiny mandritra ny fe-potoana hiasany.
Anisan’ny lehibe indrindra amin’izany ny famerenana ny fankatoavana ny Kianja Barea Mahamasina. Efa ela no tsy nandray lalao baolina kitra iraisam-pirenena io kianja io. Ampahafantarina ihany fa fanatanjahantena ny baolina kitra ka rariny sy hitsiny raha voakasika amin’izany ny mpitantana ny MJS vaovao.
Tsy izany ihany fa hiandraiketany ihany koa ny fanelanelanana mahakasika ny fitohizan’ny asa ho an’i Co­ren­tin Martins, mpanazatra ny Barea. Raha tsiahivina, ny fanjakana no mandoa ny antsasa-karaman’ity Frantsay tek­nisianina mitondra ny ekipa nasionaly malagasy ity. Ho­sahanin’ity minisitra ity ihany koa ny resaka fandrindrana ara-bola momba ny fanampiana ireo federasionina maherin’ny 40 misy eto Mada­ga­sikara.

Mila mametraka ny maha matihanina

Ny tena andrasan’ny atleta amin’ity minisitra vaovao ity dia ny hametraka ny maha matihanina ho an’ny mpisehatra fanatanjahantena rehetra eto Madagasikara. Ity farany izay efa nangatahin’ny atleta maro tamin’ny fitondrana teo aloha, saingy tsy nisy valiny hatramin’izao.

Fitia Randria

Tapitra anio ny 72 ora, fe-potoana farany nomen’i Boli­da, Faneva Ima, Abel Anicet, Voavy Paulin, mpilalao fahiny tao amin’ny Barea (Les 4 mousquetaires an’ny baolina kitra malagasy) ny tomponandraikitry ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF). Ny hanomezana ny ambim-bolan’ireo mpilalaon’ny Barea (Prize money), niatrika ny Chan 2024 no anton’izany. Filazana nataon’izy ireo tao amin’ny tambanjotran-tserasera, ny faran’ny herinandro teo. Ankoatra izay, mangataka ireo rehetra manana ny antontan-kevitra rehetra amin’ny tsy fahalavorarian’ny fitantanana eo anivon’ity rafitra misahana ny baolina kitra malagasy ity izy ireo ho avoaka ho fantatry ny maro. Nanambara ireo 4 mousquetaires fa hanao ampamoaka ary efa nampitandrina fatratra ny federasionina tsy hanao kitoatoa. Manoloana izany, nitsangana ary namaly avy hatrany, omaly alatsinainy, ireo mpilalao fahiny tao anaty ekipam-pirenena “Anciennes Gloires” sy ny fikambanan’ny mpanazatra tanora (AJEA) fa tsy manaiky ny fanakorontanana ny baolina kitra malagasy ary hijoro hiaro ny fikasana handrava ny Federasionina malagasy, amin’izao fotoana izao. “Raha misy olana, tongava aty Madagasikara miresaka fa tsy anaty tambajotran-tserasera no mitabataba. Misy raiamandreny ato afaka hifanakalozan-kevitra fa aza ny mpilalao no simbaina”, hoy izy ireo.

Tompondaka

Hotanterahina ao amin’ny Kianja mitafo Vatofotsy Antsirabe, ny 6 sy 7 ary ny 22 sy 23 desambra ho avy izao, ny andiany voalohany amin’ny « Kids Game One ». Fifaninanana basikety ho an’olon-telo, sokajy U8 sy U10 ary ho an’olona dimy, sokajy U12 izy ity. Ankoatra izay, hisy koa ny fiofanana ho an’ny vonjy aina ho an’ny ankizy, ny mpanazatra ary ny mpijery.

Taorian’ny fahavitan’ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany, taranja tsipy kanetibe Junior, natao tany Espagne, ny alahady lasa teo. Namoaka ny filaharan’ireo firenena ny Federasionina iraisam-pirenena ka voalohany amin’ireo firenena 29 nandray anjara, i Madagasikara, nahazo isa 65. Faharoa, Italie, manana isa 52 ary fahatelo, Thaïlande, isa 36.

Vonona hampiantrano ny fifaninanam-pirenena, taranja handball, sokajy Senior, lahy sy vavy, ny ligim-paritra Atsinanana. Fihaonana hotanterahina ny 30 oktobra ka hatramin’ny 9 novambra ho avy izao. Handray anjara amin’izany avokoa ireo ligim-paritra rehetra mandrafitra ny federasionina. Hiatrika ny CCCOI izay ekipa roa tafakatra amin’ny famaranana.

Nivoaka ho mpandresy ny Paradou AC, ekipa ilalaovan’i Lalaina, Malagasy mpilalao baolina kitra, nandritra ny andro faha-9 hiadina ny ho tompondakan’i Algerie, D1. Resin’izy ireo, tamin’ny isa 1 no ho 0, ny Mostaganem. Fihaonana notanterahina ny alahady lasa teo, tao Paradou Stadium. Baolina tokana matin’i Mohamed Abdelkader, teo amin’ny minitra faha-71. Nahazo isa 3 izany ny Paradou AC. Mpilalao tompon-toerana ary nilalao nandritra ny 90 mn i Lalaina. Nisongadina tanteraka ny tovolahy teo afovoan’ny kianja, nandrindra ny fanafihan’ny Paradou AC ary azo lazaina fa avokavoka sy fo namelona ity ekipa hilalaovany ity. Voalazan’ny mpanao gazety any an-toerana fa hainy ny nanaja sy nanaraka ny toro-hevitry ny mpanazatrany, nandritra ny fihaonana.
Na teo aza ity vokatra azon’izy ireo ity, mbola mitana ny laharana faha-15 amin’ny 16 ny Paradou AC. Lalao manaraka ho azy ireo ny fifandonana amin’ny USM Khenchela, laharana faha-9, ny 3 novambra ho avy izao. Fihaonana sarotra. Nefa raha ny zava-bitan’ny ekipan’i Lalaina amin’izao, hananany fanantenana hanaovana dingana iray indray.

Tompondaka

Mora ny mahazo ny seza fa sarotra ny mitazona azy. Andraikitra maro no miandry ny minisitry ny Tanora sy ny fanatanjahantena vaovao, aorian’ny fanendrena azy.

Raha tsy misy ny fiovana farany, hampahafantarina anio ireo mpikambana mandrafitra ny governemanta vaovao tarihan’ny praiminisitra, Rajaonarivelo He­rintsalama. Mbola baraingo amin’ny maro nefa ny anaran’ny minisitry ny Tanora sy ny fanatanjahantena (MJS), izay hisolo ny toeran’i Moustapha Abdulah Marson, minisitra teo aloha.
Maro ny andraikitra miandry izay ho voatendry eo, ka mipetraka ny fanontaniana hoe : “Ho vitany ve?”. Ani­san’ny lehibe indrindra amin’izany ny famerenana ny fankatoavana ny Kianja Barea Mahamasina. Efa ela tokoa no tsy nandray lalao baolina kitra iraisam-pirenena io kianja io. Fanatanjahantena moa ny baolina kitra ka rariny sy hitsiny raha voakasika amin’izany ny mpitantana ny MJS vaovao.
Tsy izany ihany fa hiandraiketany ihany koa ny fanelanelanana mahakasika ny fitohizan’ny asa ho an’i Co­rentin Martins, mpanazatra Barea. Raha tsiahivina, ny fanjakana no mandoa ny atsasa-karaman’ity Frantsay teknisianina mitondra ny ekipa nasionaly malagasy ity. Hosahanin’ilay minisitra ho avy eo ihany koa ny resaka fandrindrana ara-bola mahakasika ny fanampiana ireo federasionina maherin’ny 40 misy eto Madagasikara.
Andrasana ihany koa, raha hametraka ilay resaka maha matihanina ny atleta rehetra eto Madagasikara ny tenany. Ity farany izay efa nangatahin’ny atleta maro tamin’ny fitondrana teo aloha.

Tsara ny zava-bita …

Tsara ny mampahafantatra fa nitondra akony tsara ho an’ny fanatanjahantena ny minisitra teo aloha, Moustapha Abdulah Marson. Izy no angady sy vy nahitana ka nahazoan’ny ekipa nasionaly Barea A mpanazatra vaovao. Nanokatra ny varavarana ho an’ireo taranja maro nisy teto Madagasikara ny tenany. Saika nahazo fanampiana ara-bola avokoa ireo atleta niaro ny voninahi-pirenena, nandritra ny fitantanany.

F.R

Mitohy anio ny fitokonan’ny sendikàn’ny mpiasan’ny Jirama, izay mikendry ny fialan’ny tale jeneralin’ny orinasa, Ron Weiss. Miray hina manao ny tolona ny mpiasa manerana ny faritra. Araka izany, mikatona ny ankamaroan’ny masoivohon’ny Jirama. Man­ga­taka ihany koa ny hanafoanana ny fampiharana ny sata vaovao izy ireo. Na izany aza, mbola hisy ireo masoivoho mbola misokatra sy manohy ny asany mba hiantohana ny fitohizan’ny tolotra ho an’ny mpanjifa, toy ny eny amin’ny foiben’ny orinasa eny Am­bohijatovo Ambony, ny etsy Ambatonakanga ary Soa­nierana. Toy izany koa ireo mpiasa ara-teknika eo anivon’ny orinasa izay miantoka ny fikojakojana ireo milina sy fitaovana samihafa.
Tsiahivina fa nanome 72 ora ny tale jeneralin’ny Jirama ny sendikàn’ny mpiasa mba hialany. Nandrahona ny hanidy ny biraony miaraka amin’ny vadintany ihany koa ny mpiasa amin’ity herinandro ity raha toa ka tsy mametra-pialana izy. Ankilany, niezaka nandamina ny toe-draharaha i Ron Weiss tao amin’ny pejy facebook Jirama, ny faran’ny herinandro teo. Niantso fitoniana sady naneho ny fahavononany hanohy ny fanavaozana enti-manatsara ny orinasa ny tenany.

Henintsoa

Eto Madagasikara, iray amin’ireo voankazo tena maro mpamboly sy be mpihinana ny manga, satria tsy mitaky fikarakarana sarotra, ary manome vokatra be rehefa tonga amin’ny vanim-potoanany. Voalohany, manan-karena otrikaina ny manga. Misy ao aminy ny vitamina A, izay tena ilaina amin’ny fahasalaman’ny maso. Ao koa ny vitamina C izay manampy amin’ny fanamafisana ny hery fiarovana. Misy ihany koa ny « antioxydants » maro toy ny « bêta-carotène » izay manampy amin’ny fiarovana ny sela amin’ny fahanterana aloha loatra sy ny aretina. Rehefa mihinana manga tsy tapaka ny olona dia manampy amin’ny fisorohana aretina maro toy ny gripa, sery, ary manatsara ny hoditra sy ny volo. Faharoa, ny manga dia manampy amin’ny fandevonan-kanina. Misy “enzymes” manokana ao aminy izay manampy amin’ny fanapotehana ny sakafo ao anaty tsinay ka manamora ny fandevonan-kanina sy manala ny fivontosana na ny aretin-kibo ateraky ny sakafo mafy. Izany no mahatonga azy ho voankazo tsara hohanina rehefa avy misakafo. Faha­telo, manampy amin’ny fanadiovana ny vatana izy. Mam­pandeha tsara ny rafi-pisefoana sy ny lalan-dra satria misy fibre sy rano be ao anatiny. Rehefa mihinana manga tsy tapaka ianao dia manampy amin’ny fanesorana loto sy poizina amin’ny vatana izany ka manampy amin’ny fikojakojana lanja ara-dalàna sy ny fahasalaman’ny aty.
Amin’ny lafiny hafa, tsy voatery hohanina ho voankazo vaovao ihany ny manga.
Azo atao ranom-boankazo, mofo na confiture ary amin’ny toerana sasany aza dia ampiasaina amin’ny sakafo matsiro toy ny lasary sy saosy ny manga. Midika izany fa manana fampiasana maro ny manga, ary mahasoa amin’ny lafiny ara-toekarena, satria azo amidy amin’ny endriny maro samihafa.
Toekarena ambanivohitra

Tsy tokony hadinoina koa ny anjara toeran’ny manga amin’ny toekarena ambanivohitra. Maro amin’ireo tantsaha no miankina amin’ny fambolena manga ho loharanom-bola. Rehefa tonga ny fotoam-pamokarana, manampy amin’ny fidiram-bola sy fampandrosoana ny tokantrano izany.
Eo amin’ny tsena anatiny sy ivelany, ny vokatra manga dia mety hoentina manondrana any ivelany ka manampy amin’ny fampidiram-bola ho an’ny firenena. Farany, ny manga dia tsy voankazo fotsiny fa fampahatsiahivana ny fahasalaman’ny natiora sy ny hasarobidin’ny fambolena maharitra.
Amin’ny fihinanana voankazo toy ny manga kosa dia mampitombo ny fahazarana ara-pahasalamana sy manampy amin’ny fiarovana ny tontolo iainana izany, satria voankazo tsy mitaky fanafody simika be dia be izy raha ambolena araka ny tokony ho izy. Raha fintinina, ny manga dia manan-danja amin’ny lafiny fahasalamana, sakafo, toekarena ary fikarakarana ny tontolo iainana.

Tsy tsara hanina be loatra ny manga

Tsara ny mampiroborobo ny fambolena sy ny fihinanana azy eto Madagasikara. Satria raha mihinana manga isan’andro isika dia tsy vitan’ny hoe mihinana matsiro fa miaro ny fahasalamantsika sy manampy amin’ny fampandrosoana ny firenena ihany koa.

Na dia maro aza ny soa azo avy amin’ny voankazo, toy ny fanomezany otrikaina sy ny fanatsarana ny fahasalamana, manana voka-dratsy haterany ihany koa izany rehefa mihinana tafahoatra loatra na amin’ilay fotoana tsy mahamety azy. Ny fihinanana manga be loatra dia mety hiteraka fivontosana na aretin-kibo. Ny manga manta na tsy masaka tsara dia mety hiteraka fanaintainanny kibo sy fivalanana.
Raha mihinana be loatra ihany koa ahina hampiakatra ny tahan’ny siramamy ao amin’ny ra, ka tsy tsara ho an’ny olona voan’ny diabeta.

Nanatontosa : Fitia Randria

Hisehatra any Brooklyn, New York, i Soa Ratsifandrihana. Haneho ilay soradihy « Fampitaha, fampita, fampitana » izy, ny 28 hatramin’ny 30 oktobra izao, mandritra ny « Powerhouse International Festival ». Mifototra amin’ny soradihy mazava loatra, saingy miharo mozika miaraka amin’ilay mpitendry gitara, Joël Rabesolo izany. Niaharan’izy ireo niasa rahateo tamin’ireo mpanao soradihy Audrey Merilus sy Stanley Oliver ity vokatra ity izay efa nentina tany Bruxelles, Paris, Avignon, Orléans, Genève, sns. Lalana misokatra ho an’ity mpanakanto mpanao soradihy ity ny hetsika

Nisy vondrona mpilalao sy mpisehatra amin’ny sarimihetsika naneho ny tsy fankatoavan’izy ireo intsony ny rafi-pitantanana mandray an-tanana azy. Ny ivontoeran’ny sarimihetsika sy ny sarimiaina eto Madagasikara na ISSM mantsy, hatreto, no rafitra ara-panjakana mifehy ny tontolon’ny horonantsary sy ny sarimihetsika. Mitana ny fanovana rafitra sy ny fialan’ny mpitantana ankehitriny ireo vondrona mpisehatra sy mpilalao ireo. Ny saobtsy teo no nanome 72 ora mba hialan’ny talen’ny ISSM izy ireo.

Nifamory tetsy amin’ny Kianjan’ny kanto Mahamasina ireo mpanakanto, mpanao mozika. Tsy tena marobe, saingy nahasolo ny faritany enina ny sokajin-taona sy ny sokajin-kanto kosa ireo tonga. Ny mpanakanto Rolf no anisan’ny tompon-kevitra tamin’ny fiantsoana fivoariana, izay namakiana bantsilana ireo tsy mety rehetra hilam-panovana eo amin’ny tontolon’ny zavakanto sy ny kolontsaina. Maro ny tsoa-kevitra nivoaka tamin’ny fivoriana, izay harafitra ho hetahetan’ny mpanakanto ka hampiakarina amin’ny sehatra ambonimbony kokoa. Ao anatin’izany ny masontsivana amin’izay minisitra tokony hisahana ny kolontsaina ary koa ny hangatahin’izy ireo hahaleo tena.

Tsy sambany ny fiaraha-mientan’ny samy mpanakanto. Nanoloana ny tsy fahasalamana nahazo an’i Kolibera, nisy ny hetsika izay notontosaina ny sabotsy lasa teo, teny Anat’Sah, sampanan’ Am­bohi­trimanjaka. Natao ho fitadiavam-bola hanampiana an’ity andrarezin’ny tendry gasy an-gitara ity izany, hiatrehany ny tohin’ny fitsaboana. Maro dia maro ireo namaly ny antso na dia tsy tena midadasika aza ny toerana. Mpanakanto maro, mpitendry sy mpihira no tazana nifanaretsaka, izay nifandimby teny an-tsehatra avy eo. Tsy tena nisy fandaharam-potoana no­manina mialoha fa tonga daholo nentin-kafanampo ha­nao adidy araka izay tandrify azy ho fanampiana ity raiamandreny ity, na ny mpanakanto na ny mpankafy mozika.
Sao misy latsaka raha hotanisaina fa saika ireo nandray fahalalana, nanovo traikefa ary nandranto ny tendry gitara sy ny Bagasy tamin’i Kolibera dia teo avokoa. Tsy mpitendry ihany fa teo koa ireo mpihira, izay efa niara-niasa taminy. Naverina ireo sanganasan-dRakoly, nanomboka tany amin’ny Rakoto­zanany Stanislas, nandalo ny Kalaza, ny Feo Gasy, ka ha­tramin’ireo novelomin’ny tarika Kolibera. Nafana vetivety ny fiarahana, nentanin’ny fitiavana narahin’adidy. Hany ka nalai-nisaraka indray ny rehetra rehefa nody ny masoandro.
Raha ny vaovao nozaraina, efa miroso amin’ny fahasalamana ka manohy ny fitsaboana any an-tranony i Ko­libera. Mbola haharitra kanefa kosa mandroso tsara izany. Mety mbola hisy, araka izany, ny hetsika manaraka hanaovana tolo-tanana ho an’ity andrarezin’ny tendry gitara sy isan’ireo zokiny indrindra amin’izany ity.

Zo ny Aina

Ho tany repoblikanina, miorina amin’ny fomba nentim-paharazana i Madagasikara. Izay no tanjon’ny Vovonana mpitankasina mijoro izay nampahafantarina voalohany ny zoma 25 oktobra teo, tetsy amin’ny IKM Antsahavola. Ivondronan’ireo mpandala ny fomban-drazana malagasy, tsy anavahana foko sy firazanana izany. Mahatsapa izy ireo fa manana adidy goavana amin’izao toe-draharaha lalovan’ny firenena izao ka hanambatra ny hery ho fanampiana ny Malagasy.
« Izahay tsy hanongam-panjakana fa hanome hasina ny maha Malagasy ny Malagasy. Vao hoe Malagasy dia misy ny tany, ny teny, ny tantara , ny olona ary ny fomba. Ny fomba dia misy isaky ny faritra ka ny faniriana dia ny hametraka fomba ikambanana, iarahan’ny Malagasy rehetra », hoy ny nambaran’ny Mpitankasina, Marolongo Gilbert, izay voahosotra hitarika ny vovonana.
Fantatra fa hisy hetsika lehibe hokarakarain’ny vovonana ato ho ato, hamerenana ny hasina maha Malagasy koa manentana ny vahoaka rehetra izy ireo hifanohana amin’izany.

Zo ny Aina

Mpanabe ny mpanakanto. Mpanaitra ny fiarahamonina amin’ny loza manambana ihany koa. Izay no tanjona tamin’ ny hetsika « Artivisme 2025 », nampiasain’ireo mpanakanto ny talentany amin’ny adisisika ho an’ny fiarahamonina.

«Artivisme», mira fa­na­irana amin’ny ala­lan’ny zavakanto. «Miaraka mandrasa ny fahanginana. Andao hiady amin’ny fanolanana sy ny fifamotorana». Io ny lohahevitra novoizina nandritra ny hetsika « Artivisme 2025 », notontosaina ny sabotsy teo, tetsy amin’ny Cité des cultures Antaninarenina. Lohahevitra ara-piarahamonina saingy navoitra tamin’ny alalan’ny zavakanato izany. Iarahan’ny rehetra mahalala fa ny mpanakanto no mpivoy hevitra mora raisin’ny mpiaramonina indrindra, ary ny zavakanto no fitaovana fampitan-kevitra mahomby indrindra. Nahatsa­pa izany ny fikambanana Nifin’Akanga, izay miady ho an’ny zon’ny tovovavy sy ny vehivavy, amin’ny ankapobeny, eto Madagasikara, tompon-kevitra tamin’ny hetsika.
Araka izany, zavakanto maroloko no natambatra tamina toerana sy fotoana iray, hanamafy bebe kokoa ny hafatra ampitaina. Nanom­boka tamina seho nifototra tamin’ilay hira «J’accuse», izay nanehoan’ireo mpanakanto ny karazana fihetsika tezitra, malahelo kanefa miray hira koa manoloana ny herisetra atao amin’ny vehivavy. Tafita tamin’ny hafonjan’ny tononkira, ny endrika isehon’ny mpisehatra fa indrindra ny fisehatra izany.
Nanaraka avy eo ny fanehoana sangan’asa tamin’ny teny tanana, izay manodidina ny lohahevitra ny fahasalamana ara-pananahana. Sam­bany no nisy teto Mada­ga­sikara izany, izay natao ha­nentanana ihany koa ireo olona manana fahasembanana amin’ny fahitana. Mbola fientanam-po hafa ny an’ireo nijery ilay horonantsary «Tan­tarako Mboty», izay niainga tamina tantara tena nisy, miresaka ireo fahavoazana ara-tsaina nateraky ny herisetra ara-batana na ara-moraly.

« Oka eky izay »
Seho kanto maroloko no nentina namarana ny fotoana. Nifangaro tao ny hira, ny dihy ary ny teatra, izay nifototra tamin’ny lohahevitra : “aoka izay ny herisetra ara-pananahana”. Ny mivoaka amin’ny fahanginana dia efa fandresena. Nahita ny fitaovan-tserasera, fampitan-kafatra ma­homby indrindra ny Nifin’ Akanga, ka ny fampiasana ny zavakanto hivoizana ny lohahevitra no zava-dehibe. Ka­saina hotohizana amina tetikasa sy lohahevitra hafa izany, hitondran’izy ireo ny adisisika manaraka. Ny fanabeazana ara-pananahana in­dray no hatao laharam-pa­hamenana fa hotohizana ha­trany ny fanentanana amin’ny ady amin’ny herisetra atao amin’ny vehivavy, amin’ny alalan’ny zavakanto.

Zo ny Aina

Hifarana ny faran’ny volana janoary ho avy izao ny fifanarahana eo amin’i Corentin Martins sy ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), amin’ny fitondrana ny ekipam-pirenena Barean’i Ma­da­gasikara. Nilaza ny eo anivon’ny federasionina fa mbola hiankina amin’ny fitondram-panjakana ny mety hanavaozana ny fifanarahana na tsia.
Notsiahivin’izy ireo fa ny fanjakana no miandraikitra ny fandoavana ny ampahan’ny karaman’ity mpanazatra ity. Nambaran’ny rafitra federaly fa nahafa-po ny ezaka vitan’i Corentin Martins ho an’ny baolina kitra malagasy. Raha tany amin’ny faha-112 ny ekipa nasionaly malagasy teo aloha, efa any amin’ny faha-106 ankehitriny.
Tsy tonga tamin’ny tanjona

Na dia tsara aza ny vokatra azon’i Corentin Martins, tsy nahatratra ny tanjona izay nodradraina mafy tetsy Maha­masina nandritra ny fanolorana azy izy. Vina napetraka tamin’ny fahatongavan’ity fran­tsay teknisianina ity ny hoe hiatrika ny « Mondial 2026 », saingy tsy tonga tamin’izany. Nijanona teo amin’ny laharana faharoa, vondrona « I », moa ny ekipam-pirenena malagasy.
Andrasana ny mety ho tohin’ny fiaraha-miasa raha mbola hanazatra ny Barea any amin’ny fifanintsanana “Can” i Corentin Martins na tsia.

Fitia Randria

Raha tsy misy ny fiovana, hitohy ny alahady 2 novambra ho avy izao ny fifaninanam-pirenena taranja baolina lavalava, « XXL Top 12 ». Tsara ny mampahatsiahy fa efa nandeha ny andro voalohan’ny fifaninanana. Mbola baraingo hatrany ny fiadiana ny amboara lehibe na ny “Super Coupe”, izay hifanandrinan’ny FTM Manjakaray, tompondakan’i Madagasikara sy ny Cosfa Miaramila, tompon’ny amboara nasionaly.

Lalao azo heverina ho toy ny famaranana kely any Angleterre, « Premier League », ny fifanandrinan’ny Chelsea FC sy ny Tottenham. Fihaonana izay hotontosaina anio, ao amin’ny Kianja Tottenham Hotspur Stadium. Tsara ny mampahafantatra fa eo amin’ny laharana fahenina izao ny Tottenham raha toa ka fahadimy ny Chelsea.

Hotanterahina rahampitso, ao amin’ny Kianjan’ny Santiago Bernabeu, Espagne, ny lalaon’ny Real Madrid FC sy ny FC Barcelone. Fihaonana izay tafiditra amin’ny andro fahafolon’ny fiadiana ny ho tompondakan’i Espagne, la Liga. Maro ireo mpankafy baolina kitra no miandry fatratra ity fifanandrinana ity. Araka ny fikarohana omaly, tsy afaka handray anjara i Raphina, lohalaharan’ny FC Barcelone, noho ny ratra mahazo azy.

Anisan’ireo firenena hifaninana amin’ny fiadiana ny ho tompondaka ho an’ireo firenena aty amin’ny tapany atsimon’i Afrika (Cosafa 2025) ny Barea Ladies. Fifaninanana izay nahemotra ho amin’ny fiandohan’ny taona 2026, raha tanterahina isaky ny volana novambra izy ity, saingy noho ny tsy fahafahan’ireo firenena hampiantrano ny anton’ny fanemorana.
Mbola eo am-piresahana amin’ireo firenena afaka handray ity fifaninanana ity amin’izao fotoana izao ny tomponandraikitra eo anivon’ny Cosafa ka ho fantatra miandalana ny toerana sy ny daty hanaovana ny lalao. Manana fotoana malalaka, araka izany, ny federasionina isanisany, indrindra ho an’ny Federasiona malagasin’ny baolina kitra (FMF) hanatontosana fampivondronana matotra sy fifantenana ireo mpilalao. Mba tsy olona hitsangantsangana fotsiny no mameno ny lisitra ao anaty ekipam-pirenena. Tsiahivina fa efa nandray anjara ny Barea Ladies ny taona 2023 ka nitana ny rambony tao amin’ny vondrona nisy azy rehefa resy intelo.

Tompondaka

Manohy ny diany mankany amin’ny dingana famaranana ny ekipa malagasy eo amin’ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany, taranja tsipy kanetibe, sokajy Junior, lahy sy vavy miaraka. Ekipa malagasy roa no hiatrika ny ampahavalon-dalana, anio, hifandonana amin’i Tunisie 2 sy France 1.

Hitohy anio, ao amin’ny Kianja Isla Cristina, ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany, taranja tsipy kanetibe, “Mondiaux Jeunes”, sokajy zandriny Ju­nior. Hotanterahina amin’izany ny dingana ampahavalon-dalana sokajy olon-droa miaraka sy olon-telo, lahy sy vavy miaraka. Tafita ho amin’ny olon-droa miaraka ny ekipa malagasy roa dia ny Mada 1 sy Mada 2.
Raha ny fandaharam-potoana, hidona amin’i Tunisie 2 ny Mada 1, ahitana an’i Tafita sy Nathanael. Hifa­nandrina amin’i France 1 kosa ny Mada 2, iarahan’i Sarobidy sy i Clarito. Raha tsiahivina ny dingana nolalovan’ireo ekipa malagasy roa ireo nandritra ny fifanintsanana. Mada 1 nahazo fandresena 4 ka nitana ny laharana voalohany. Nanilika an’i Italie, tamin’ny isa 13 no ho 2, teo amin’ny fihodinana voalohany. Nandavo an’i France 1, 13 no ho 8, avy eo teo amin’ny lalao faharoa. Nandresy an’i Thaillande 2 indray, tamin’ny isa 13 no ho 2, nandritra ny fihaonana fahatelo ary nampiondrika an’i Algerie, tamin’ny isa 13 no ho 6. Farany, nandresy an’i Espagne 2, tamin’ny isa 7 no ho 6. Mada 2 inday nandresy intelo ary resy indray mandeha. Resin’ny ekipan’i France 2 ry zareo.
Hidona amin’izay tafavoaka eo amin’i Allemagne 1 sy Espagne 2 ny Mada 1 raha tafavoaka eo. Hifanandrina amin’izay mandresy eo amin’i Espagne 3 sy Thaïlande 1 kosa ny Mada 2 raha tafita eo amin’ny ampahefa-dalana. Raha ny fandaharam-potoana anio, hisy ny fifaninanana mitifitra “tir de précision” amin’ny endriny vaovao izay samy tsy misy mahafantatra.
Nanomboka omaly ihany koa ny fifanintsanana ho an’ny olon-telo miaraka. Nandresy an’i Monaco, tamin’ny isa 12 no ho 9, teo amin’ny fihodinana voalohany avy eo nanilika an’i Espagne, 13 no ho 10.

Tompondaka

Namoaka fanambarana ny solontenan’ny mpilalaon’ny Barea sy ny mpanazatra, Rako­tondrabe Romuald Felix na Coach Rôrô, omaly, tao amin’ ny tambajotran-tseraseran’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF). Nilaza izy ireo fa tokony hitsahatra ny resabe mahakasika ny “Prize Money” an’ny “Chan 2024”. Efa nisy ny fifandaminana teo amin’izy ireo sy ny FMF.
“Efa milamina tanteraka ny fifampiresahan’ny roa tonta, ka aoka izay ny resabe mahakasika ity Prize Money ity”, hoy i Dax, kapitenin’ny Barea Chan. Etsy ankilany anefa ireo mpilalao teo aloha, toa an-dry Voavy Paulin sy Abel Anicet, mbola manana ahiahy mahakasika ity raharaha ity. “Cou­rage amin’izay, fa efa milamina hono ilay “prime”, dia tsy mila resabe intsony hoy i Dax. Fa raha izaho manokana mijery an’izao sary izao, ohatry ny hafahafa”, hoy i Abel Anicet, kapitenin’ny Barea A teo aloha, tao amin’ny pejy Face­book.
Tsara ny mampahafantatra fa ny fanalan’ny Caf ny lamandin’ny “Chan 2024” sy ny vidin’ny fandefasana ireo lalao amin’ny fahitalavitra ary ny saran’ny baolina avy amin’ ny Puma no nampihena ilay 1,2 tapitrisa dolara, araka ny fanambarana nataon’ny mpikambana anivon’ny komitim-panatanteraka iray eo anivon’ ny FMF.

Fitia Randria