S'abonner à flux Les Nouvelles Les Nouvelles
Mis à jour : il y a 1 heure 22 min

Tarika Njila: Kely sisa dia tafaverina ny fahiny !

lun, 09/01/2025 - 07:47

Tao i Poopy, Ramaka ary i Datita… Niara-namerina ny “Revy Njila 100%” izy ireo. Niaina indray ny tamberina sy tsiahy ireo mpankafy tao Antsahamanitra, na dia nahatsapa koa ny fahabangan’ireo mpikambana sasany tao amin’ny tarika aza.

“Tena izany mihitsy ilay feon-kira fanombo­han’ny tarika Njila ny fampisehoana taloha”. Nitam­berina vetivety tamin’i Naina R. ny fahatanorany, nomarihin’ny hiran’ny tarika Njila. Vao naneno ny naoty voalohany, omaly, tetsy Antsahamanitra, dia hain’ny mpankafy rehetra ny hira miainga. “An-tananao” ny hira voalohany, narahin’ny “Ny hirako” sy “Voan-dalana”… Avy hatrany dia tena naneho tokoa ilay “Revy Njila”, araka ny anaran’ny seho izany.
Tsy tena “zato isan-jato” anefa ho an’ireo “mpiondana” nandritra ny 45 taona mahery nanarahana ny tarika Njila. Teo Ramaka, fantatra amin’ilay fifehezana ny resadresaka momba ny tarika. Tonga ma­nokana nifanotrona tamin’ireo namany izy. Teo koa i Datita Rabeson, mpitendry gitara na­haritra tao amin’ny tarika. Ma­zava loatra fa teo koa i Poopy, nanomboka ny fiakarany an-tsehatra tao amin’ny tarika Njila, ary niara-namerina ireo hira maro tsy lefy laza nandritra ny fiarahana.
Fa tsapa ny fahabangana, rehefa tsy tazana sy re ireo mpikambana hafa izay tena fantatry ny mpankafy nandritra ny taona maro. Tia miandry hatrany ny feon’i Hery sy i Mamy ny mpankafy, tamin’ireo hira malaza maro toa ny “Lavitra”, “Zahay sy i Malala”, “Fihavanana”, “Tantaran’iala­hy”, “Aina”, “Nandalo teo”, “Mi­janga”, sns. Indrindra fa nahafantatra avokoa ny ankamaroan’ireo mpankafy fa mandalo eto an-tanindrazana i Mamy amin’izao fotoana, ary heverina fa afaka niara-nanatontosa ny seho ihany…
Ny antony tsy idiran’ny mpankafy lalina, fa soa fa fe­non’ny feon’i Mahery hatrany ny seho. Mbola fanampiny aza ny “Fitia voarara”, nahafantarana azy sy i Poopy tamin’ny fahatanorany. Teo koa ny “Tsy hahita” sy “Raha nofy”, izay nampisongadina an’i Poopy hatramin’izay. Hain­gon’ny seho ihany koa ny na­nasan’i Njila an’i Fara Gloum, niara-nihira taminy ny “Flavo­quine”, sanganasan’i Farezy.
“Avelao izahay hampiara-peo, iarahanay, hatolotray anareo… Avelao ho hitan’ny havany eo, izay tsy miray hina…”, hoy ny tononkiran’ny tarika Njila, niarahany niredona tamin’ny mpankafy. Tao anaty tononkira ny hafatra…

Zo ny Aina

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

lun, 09/01/2025 - 07:46

Nananosarotra ireo mpankafy Baloina kitra ny nitady « vuvuzela » teny amin’ireo mpivarotra, ny faran’ny herinandro teo. Nilaza ireo mpivarotra tetsy Analakely fa efa lafo avokoa ny sifflet sy ny bapampa tamin’izay fotoana izay. Maro tamin’ireo mpivarotra koa no nahazo tombony 50 isan-jato tamin’ny fivarotana akanjo misy sary famantarana Barea.
Araka ny fikarohana natao omaly, manao ny ezaka amin’ny fiompiana trondro mba ho fampiroboroboana ny fahaiza-manao sy ny fampandrosoana maharitra ny Sekoly ambonin’ny zandarimariam-pirenena ao Moramanga na ESGN. Omena fiofanana feno momba ny teknika fiompiana trondro, manomboka amin’ny fanomanana ny dobo ka hatramin’ny fitatazana ny vokatra ireo mpianatra. Tonga nanao fitsidihana sy ny fanjohiana ny toerana ny DR PEB ao Alaotra Mangoro, ny sabotsy lasa teo.
Ho fampivelarana ny toekarena manga eto Madagasikara, nisy ny fampiofanana ireo tanora miisa 43 avy amin’ny Anjerimanontolo, ny 28 aogositra lasa teo. Notontosaina tao amin’ny Maison des jeunes Antsiranana, faritra Diana, izany. Ity fampiofanana ity izay anisan’ny hetsika napetraky ny “Salon régional de l’emploi et de l’entreprenariat” (SREE).

Catégories: National

Lutte – Championnat d’Afrique sur sable: l’équipe nationale en effectif réduit

lun, 09/01/2025 - 07:25

D’après le président de la Fédération malgache de lutte (FML), Mamitiana Raveloson samedi à l’Académie nationale des Sports (ANS) à Ampefiloha, des difficultés financières ont contraint la fédération à réduire le nombre d’athlètes malgaches à aligner au championnat d’Afrique de lutte sur sable ou Beach Wrestling, dans les catégories U15, U17 et senior, à Casablanca (Maroc), du 3 au 7 septembre.

Au début, six athlètes ont été prévus, mais la délégation malgache a été réduite à trois combattants. C’est regrettable, car les lutteurs malgaches rapportent souvent des médailles dans cette compétition africaine.
« Nous avons déjà envoyé une demande au ministère de la Jeunesse et des Sports (MJS), mais à cause des vacances gouvernementales, le sujet n’a pas encore été abordé en Conseil des ministres », a expliqué le patron de la lutte malgache.
La fédération demande que ces dossiers soient examinés dès la fin des vacances du gouvernement, afin de pouvoir récupérer les fonds engagés pour cette participation à cette joute continentale. L’instance nationale a tout de même payé les frais de déplacement et offert des équipements aux membres de la délégation malgré les difficultés.
Lors de cette grand-messe africaine, la Grande île sera représentée dans la catégorie U15 masculine par Jean René Razafindratandra (-60 kg), et dans la catégorie U17 féminine par Tahirisoa Tinah Andrianambinina (-45 kg). Sauf changement de dernière minute, la délégation malgache s’envolera pour le Maroc ce mardi avec le coach Daniel Jean, entraîneur régional de la Ligue d’Atsinanana.

Soafara Pharlin

Catégories: National

14ᵉ édition du Rallye Terre de Lozère: Faniry Rasoamaro­maka finit sixième

lun, 09/01/2025 - 07:25

Faniry Rasoamaromaka a livré une performance remarquable, lors de la 14ᵉ édition du Rallye Terre de Lozère. Après une première journée, il a occupé la huitième place sa Citroën C3 R5, en accusant un retard d’environ deux minutes sur le leader, Laurent Pellier.
Le dimanche, bien épaulé par sa copilote Manon Deliot, Faniry a nettement haussé le ton dès la première spéciale, réalisant le cinquième temps. Grâce à une conduite régulière, précise et agressive, il a su remonter progressivement au classement pour finalement s’offrir une belle sixième place au général. La victoire est revenue à Laurent Pellier, au volant de sa Skoda Fabia Rally2.
De son côté, Mika Rasoamaromaka, son frère, a terminé 21ᵉ au classement général. Cependant, il a brillé dans sa catégorie en remportant une troisième victoire consécutive dans la Clio Trophy France Terre. Ce nouveau succès lui permet de conforter sa position de leader du championnat, et confirme sa régularité au plus haut niveau de la compétition monotype.

Soafara Pharlin

Catégories: National

Basketball 3×3 – “Winline League Grand Final”: Kurtsatov prive Antananarivo du titre

lun, 09/01/2025 - 07:24

L’équipe malgache de basket 3×3 a aligné les performances de haut vol, leur permettant d’atteindre la finale de la Winline League Grand Final du basket 3×3. Elle a malheureusement perdu de justesse face à Kurtsatov (21-19), hier au terme d’une finale alléchante.

L’équipe malgache de basket-ball 3×3 Anta­nanarivo a marqué les esprits, lors de la Grande finale de Winline 3×3 Basketball League, disputée à Perm (Russie). Finalistes inattendus mais mérités, les Malgaches ont frôlé l’exploit en finale, en s’inclinant de justesse (21-19) face à la redoutable équipe russe aguerrie de Kurtsatov. Ce score témoigne de l’intensité du match et une performance exceptionnelle réalisée par les Malgaches.
Malgré l’enjeu et la pression, Livio Ratianarivo, Anthony Rasolomanana, Elly Randriamampionona et Arnol Solondrainy ont tenu tête à leurs adversaires jusqu’au bout, avant de céder sur le fil.
Les champions d’Afrique en titre ont démontré tout leur potentiel et leur talent sur la scène internationale. En demi-finale, les Mal­gaches se sont imposés dans un duel tendu contre Alfarocket Team (Russie), sur le score de 21-19, validant leur billet pour une première finale internationale à ce niveau.
Leur aventure a commencé par une victoire solide contre la formation de BC 10 Moscow (17-14), suivie d’une défaite de justesse contre l’équipe locale de Bionord Pro Perm (20-21), dans un match où chaque possession comptait.

Une nouvelle force du 3×3
Portés par un collectif soudé et une intensité remarquable, nos porte-fanions ont ensuite signé un exploit en quarts de finale, en battant la formation Ljub­ljanade Slovénie, l’une des favorites de la compétition, sur le score sans appel de 21-12.
Au-delà du résultat, c’est une confirmation. Mada­gascar est une nation à ne pas minimiser sur la scène du basket 3×3. L’équipe d’Antananarivo a su bousculer la hiérarchie, apportant vitesse, créativité et combativité sur les parquets russes.
« On voulait montrer que le basket africain a sa place ici. On a tout donné, on est fiers de ce qu’on a accompli », a confié Elly Randriamampionona, leader de l’équipe.
Le 3×3 malgache peut désormais regarder vers l’avenir, avec comme nouvelle ambition une qualification olympique.

Soafara Pharlin

Catégories: National

Ils ont dit

lun, 09/01/2025 - 07:23

-Romuald “Rôrô” Rako­tondrabe, sélectionneur des Barea A’ ; « La défaite est amère, mais nous avons quand même réalisé un bon parcours. Je tiens à féliciter mes joueurs pour cette belle performance et pour l’esprit de guerriers qu’ils ont montré face à l’un des géants du football continental et mondial. J’espère que la prochaine fois, nous remporterons le Chan. »

-Alfred Randriama­nam­pisoa, président de la FMF : « Le football malgache continue de progresser, porté par le talent et la détermination de nos joueurs. Après une troisième place lors de la dernière édition, nous atteignons cette fois la finale et terminons deuxièmes. C’est un cap important franchi, et j’espère de tout cœur que, la prochaine fois, le trophée rentrera enfin à Madagascar. Que cette belle performance inspire aussi les Barea A, qui entreront en compétition dès la semaine prochaine. »

-Le capitaine des Barea, Arohasina Andriamirado, dit Dax : « Je suis fier de mon équipe pour ce parcours exceptionnel jusqu’à la finale du Chan. Le championnat a été difficile, mais les joueurs ont tout donné sur le terrain. La dernière fois, Madagascar avait terminé à la troisième place, et cette année nous atteignons la deuxième. C’est une progression encourageante. Je tiens aussi à remercier notre coach, qui nous a soutenus et motivés tout au long de la compéti­tion. »

-Lalaina “Jaina”, co-meilleur passeur de la compétition : « Recevoir ce trophée est une belle surprise pour moi. Je suis très heureux d’avoir contribué à hisser Madagascar jusqu’à cette belle deuxième place. »

Catégories: National

Prime : les Barea repartent avec 5,2 milliards d’ariary

lun, 09/01/2025 - 07:23

Après leur épopée mémorable lors du Championnat d’Afrique des Nations (CHAN) 2024, les Barea A’ de Madagascar ne rentrent pas seulement avec les honneurs, ils repartent également avec une prime de 1,2 million de dollars, soit environ 5,2 milliards d’ariary, attribuée par la Confédération africaine de football (CAF), récompensant leur statut de vice-champions d’Afrique.
Selon les premières indications, cette prime pourrait être partagée équitablement entre les 29 joueurs et le staff technique, dirigé par l’entraîneur Romuald “Rôrô” Rakoton­drabe. Cependant, la répartition exacte reste à la discrétion de la FMF, la CAF ne fixant aucune règle précise en la matière. Il faudra donc attendre une annonce officielle de la FMF pour connaître la part exacte de chaque joueur et membre du staff.

Soafara Pharlin

Catégories: National

Fiompiana trondro: Nahatratra 66 000 ireo olona nahavita fiofanana

sam, 08/30/2025 - 08:13

Nambaran’ny minisitry ny Jono sy ny toekarena manga (MPEB), Mahatante Tsima­naoraty Paubert, afakomaly, tany Mahajanga, fa efa mahatratra 66 000 ireo olona nahavita fiofanana amin’ny resaka fiompiana trondro eto Mada­ga­sikara. Araka ny fanazavany, efa mpiompy trondro avokoa ny antsasa-manila amin’ireo nahavita izany.
Raha ho an’ny faritr’i Ma­hajanga manokana, manodidina ny 282 ireo tanora, ray sy renim-pianakaviana tonga na­natrika ny fampiofanana sy fizarana traikefa mahakasika ity fiompiana trondro ity. Tsa­pa nandritra ny fifampizarana fa maro ireo olona liana sy te hisehatra amin’ity fiompiana trondro ity, noho izy sady asa mahavelona no azon’ny maro atao.
Marihina fa tanjona lehibe amin’ity hetsika ity ny fanapariahana ny fiofanana manerana an’i Madagasikara mba hahafahan’ny rehetra mahazo asa, indrindra ny tanora.

11 700 taonina …

Ankoatra izay, nilaza ny minisitra MPEB, Mahatante Paubert, fa efa 11 700 taonina ny vokatra tilapia sy karpa amin’izao fotoana izao, raha 3 000 t izany teo aloha. Namba­ra­ny fa tsy mbola ampy izany na dia efa betsaka aza ny ezaka vita. Nanteriny koa fa 307 000 t ny filana eto Mada­ga­sikara amin’ny trondro. Araka io, 130 000 t ny tsy ampy, raha 177 000 t ny vokatra misy ankehitriny. 142  000 t nefa no azo tao anatin’ny efa-taona lasa.

Fitia Randria

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

sam, 08/30/2025 - 08:13

Nosokafana tamin’ny fomba ofisialy omaly, tao amin’ny Kaominina Ambohimangakely, ny Foara ho amin’ny fizakan-tena ara-toekarena na ny Tsenaben’ny Fokontany Betsizaraina. Maro ireo olo-manan-kaja tonga teny an-toerana. Hifarana ny alahady ho avy izao moa ity Foara be etsy Betsizaraina ity.

Hotanterahina ny 18 sy 19 oktobra ho avy izao ny Marathon international de Tana (MIT), hetsika ara-panatanjahantena lehibe atao eto an-dRenivo­hitra. Mifanome tanana amin’ny fikarakarana izany ny minisiteran’ny Tontolo iainana sy ny fandrosoana lo­vainjafy (MEDD). Miaraka amin’izany hetsika izany koa ny fanamarihana ny andro tsy misy fandotoana, izay mitondra endrika vaovao amin’ny MIT, satria dia mampifandray ny fanatanjahantena sy ny fiarovana ny tontolo iainana ny hetsika.

Amin’izao lalao famaranana ataon’ny Barea A’ amin’ny “Chan 2024” izao, betsaka ireo toeram-pivarotana zava-pisotro sy fisakafoana no mikarakara hetsika manokana mba hahafahan’ireo olona manjifa ny entana sy mijery baolina ao amin’izy ireo. Araka ny filazan’ireo tompona bara, fotoana iray izao miasa no sady manohana ny ekipa nasionaly.

Catégories: National

Fanatsarana ny famatsian-drano: Nanampy bonbonne 25 ny Jirama

sam, 08/30/2025 - 08:13

Araka ny vaovao naparitaky ny orinasa malagasy Jirama, omaly, tao anaty tambajotran-tseraseran’izy ireo. Nisy ny fampitaovana isan-karazany nataony mba hisitrahan’ny Ma­lagasy rano fisotro madio. Anisan’ny tena nisongadina tamin’izany ny fanampiana bonbonne miisa 25, izay hanatevina ny 236 efa niasa hatramin’izay.
Ho fampiharana izany avy hatrany, ny faritra avo sy ivelan’ny renivohitra izay tena sahirana no hanaovana io famatsian-drano io. Izany dia natao ho fanamafisana ny ezaka efa natao amin’ny fanatsarana ny resaka fanapariahana ny rano eto an-toerana, manoloana izao vanim-potoan’ny haintany izao.
Marihina fa ity hetsika ity dia tohanan’ny tetikasa fana­tsarana ny fampisitrahana ny rano fisotro madio, PAAEP. Ankoatra ny fametrahana bonbonne, misy fitaovana hafa koa natolotra hahafahana mamita ireo asa tokony ho vitaina maika. Na izany aza, mbola betsaka amin’ireo olona no mi­taraina amin’ny fahatapahan’ny rano matetika eto an-drenivohitra.

Fitia Randria

Catégories: National

Seranan’Ivato: Vita ny dingana voalohany amin’ny fanavaozana

sam, 08/30/2025 - 08:12

Afaka miasa ankehitriny ny toerana fiantsonan’ny fiaramanidina, Tarmac 1. Nandaniana 32,5 miliara Ar ny asa, ho fanarahana ny fenitra iraisam-pirenena.

Dingana vaovao indray no vitan’ny orinasa Ra­vi­nala Airports amin’ ny fanavaozana ny seranam-piaramanidina iraisam-pirenena Ivato Antananarivo. Raha ny antontanisa, nandritra ny fo­to­am-piasana 2025, manodidina ny 60 isan’andro ny fivezivezen’ny fiaramanidina teo amin’ny Tarmac 1. Mitsinjara zotra 32 ka ato anatiny ny 19, zotram-paritra ny 11, ary iraisam-pirenena ny roa. Miisa 28 ny zotra tsy miankina ka ato anatiny ny 27 ary zotra am-paritra ny iray. Nanomboka ny janoary 2025, niisa 13 720 ny fivezivezen’ny fiaramanidina, ka 13 720 ny zotra nandalo teo amin’ny Tar­mac 1, manome 36% amin’ny fivezivezena manontolo.

Fiaramanidina vaventy

Ahafahana mandray fiaramanidina vaventy ny fisian’ity fotodrafitrasa lehibe Tarmac 1 ity. Nandray zotra lehibe roa fa­nampiny izany nandritra ny fivoriamben’ny Sadc farany teo. Azo antoka fa mbola hitohy izany amin’ny fahatongavan’ny vanim-potoan’ny fialan­tsasatry ny ririnina amin’ny fa­ran’ny taona 2025 ho avy izao, hanomboka amin’ny 28 oktobra. Nohazavain-dRahan­ta­ma­lala Sandrine, lehiben’ny departementa Serasera ao amin’ny Ravinala Airports, fa «fanehoana ny fanomezana tolotra tsara kalitao ny mpanjifa izao fotodrafitrasa ny Tar­mac 1 izao. Endriky ny fampiasam-bola mitodika ho an’ny hoavy. Ahafahana mandray sy mikarakara ny mpandeha sy ny kaompania tsara kokoa, azo antoka ary tsara indrindra». Tanteraka ireo vokatry ny fiaraha-miasa amin’ny mpi­ara-miombon’antoka, toy ny Colas Madagasikara, ny Se­tec international ary ny Total Ener­gies. Tafiditra ao anatin’ny hanatrarana ny mpizahatany 1 tapitrisa amin’ny taona 2028 izao paikady izao.

Njaka Andriantefiarinesy

Catégories: National

INDRAY MIJERY

sam, 08/30/2025 - 08:11

Ny fanadiovana sy famerenana amin’ny laoniny ny lakandrano C3 no vaindohan-draharahan’ny tetikasa Produir. Zava-dehibe amin’ny fisorohana ny tondradrano sy amin’ny lafiny ara-pahasalamana izany. Fotaka 55 839 m3 no nosokirina tamin’ny lakandrano mba hahafahan’ny rano mikoriana tsara.

Taorian’ny fahamaizana nitranga tetsy Ano­sibe Mandrangobato I, tonga nitondra tosika vonjy taitra ho an’ireo traboina ny minisiteran’ny Mponina sy ny firaisankina niaraka amin’ny BNGRC. Tokantrano 26 izay tena voa mafy no andiany voalohany nisitraka vary, voamaina, vilany, koveta lovia sy siny. Nohama­fisina hatrany ny tokony hifanampiana eny ifotony sy hifampitaizana mba ho lavitry ny loza.

Mpianatra manodidina ny 2 000, avy amin’ny boriborintany I, II, IV, no nizarana fitaovam-pianarana maimaimpoana, tamin’ity herinandro ity. Hetsika fiaraha-miasan’ny Kaominina Antananarivo Renivohitra sy ny fikambanana AFF (Andry sy Fototra ho an’ny Fam­pan­drosoana). Hitohy amin’ny boriborintany faha-III, V ary faha-VI ny hetsika.

Catégories: National

Lalaon’i Madagasikara sy i Maroc: aorian’ny Barea ny vahoaka malagasy

sam, 08/30/2025 - 07:50

Hatao, anio, any Kenya, ny famaranan’ny “Chan 2024”. Samy vonona ny haka io amboara lehibe io i Madagasikara sy i Maroc. Ho avy hanohana ny Barea any Kenya ny filoham- pirenena malagasy.

Tonga ity ny fotoana! Hia­trika ny lalao famaranan’ny “Chan 2024”, izay hatao any Nairobi Ke­nya, anio, i Madagasikara. Hi­fa­nan­drina amin’ny Barea A’ amin’izany ny Lion de l’Atlas Maroc, izay efa indroa nisesy (2018, 2020) nandrombaka ny Chan. Tsara ny mampahatsiahy fa ny ekipam-pirenena ma­lagasy, izay sambany teo amin’ny tantaran’ny baolina kitra afrikanina no hiatrika fa­maranana tahaka izao. Raha hiverenana ny lalao ma­nasa-dalana nataon’ny roa tonta, ny Barea nanilika ny ekipa nasionalin’i Soudan, tamin’ny isa 1 no ho 0, ary i Maroc, nanintsana an’i Se­ne­gal, teo amin’ny fandakana «tirs au but», 5 no ho 3, rehe­fa nisaraka ady sa­hala 1 no ho 1, nandritra ny fe-potoana ara-dalàna. Raha eo amin’ny lafiny taratasy, mipetraka ho favoris hatrany i Maroc, saingy ho gidragidra ny fifanandrinan’ny roa tonta amin’ity, samy hiezaka ny hi­bata ilay lelavola 3 tapitrisa 500 dolara na 15, 4 miliara Ariary ny eki­pa roa tonta. Ankoatra izay, nilaza ny mpanazatra ny Barea de Mada­gascar, Rakotondrabe Romuald Felix na Coach Rôrô, omaly, fa tsy afaka hilalao amin’ity famaranana ity i Rado sy i Feno­hasina ary i Andy. Antony, nahazo karatra mena i Fe­nohasina tamin’ny fifandonana tamin’i Soudan, i Rado nahazo karatra mavo nifanesy tamin’ny lalaon’i Kenya sy i Soudan. Maratra kosa i Andy.
Nahazo fanasana ny Filoha

Ankoatra izay, ho avy hijery ny lalao famaranan’ny Chan ny filohan’ny Fifa, Gianni Infantino. Nahazo fanasana manokana avy amin’ny lehiben’ny Caf, Patrice Motsepe, kosa ny filoham-pirenena malagasy, Rajoelina Andry. Antenaina izany fa ho avy hanohana ny Barea any an-toerana ny filoham-pirenena, raha tsy misy ny fiovana farany satria ny ekipam-pirenena malagasy no hiady ity amboara goavana ity.

Fitia Randria

Catégories: National

Fitrandrahana tsy ara-dalàna : Manao fanairana ny Tafo Mihaavo

ven, 08/29/2025 - 07:49

“Fanairana!” Nanao fa­nam­barana tetsy Anosy, ny Tafo Mihaavo mahakasika ny fi­trandrahana tsy ara-dalàna manerana an’i Madagasikara, amin’izao fotoana izao. Araka ny filazan’izy ireo, mampidi-doza ny tontolo iainana sy ny fiainan’ny mponina eny ifotony io zava-misy io. Raha ny filazan’izy ireo, mbola mitohy ny fitrandrahana volamena tsy ara-dalàna any amin’ny faritra Vohilava, distrikan’i Mananjary. Simba ny renirano Intsaka sy Mananjary ary ny Canal des Pangalanes, izay tena ilaina amin’ny fiainan’ny mponina eo amin’ny resaka fambolena sy ny fitaterana ary ny fiarovana ny tafiotra.
Ho an’ny sokatra radiata in­dray, mbola lasibatry ny resaka fanondranana antsokosoko ny ao Atsimo Andrefana. Mbola misedra olana lehibe io karazan-tsokatra io. Na dia efa voa­aro aza, mbola betsaka ny mi­haza sy mivarotra azy antsokosoko. Tarehimarika mampivarahontsana: 30 875 isa ny sokatra efa niharan’izany teo anelanelan’ny 2000 sy 2021. Tsy sokatra fotsiny anefa izy ireo fa manana anjara toerana lehibe amin’ny fanarenana ny ala maina, amin’ny famafazany voa sy fitandroana ny fifandan­jan’ny tontolo iainana.
Mahakasika ny ao Sakatia (Nosy-Be), efa taona maro no niainan’ny mponina ny ady amin’ny fandraisan-tany ataon’ ny orinasa vahiny iray. Hatra­min’ny taona 2016, niezaka na­nilika mponina ny orinasa, ka mikasa hanangana hotely, na dia efa nofoanan’ny fitsa­rana aza ny fifanarahana. Mitaky mangarahara sy fitantanana manaja ny zon’ny tompon-tany ny fokonolona any an-toerana. “Tsy azo atao sorona amin’ny tombontsoan’ny vahiny ny tany lovain-jafy”, hoy izy ireo.

Fitia Randria

Catégories: National

Soanierana Ivongo – Toamasina: Mitaraina amin’ny lalana ny mpamily

ven, 08/29/2025 - 07:48

Ratsy dia ratsy! Izay no azo ilazana ny lalana mampitohy an’i Toamasina sy i Soanierana Ivongo. Araka ny fanadiha­diana natao tamin’ny mpamily any an-toerana, ny sabotsy lasa teo, mitaraina izy ireo amin’io lalana io, mandany adiny folo be izao ny zotra iray.
“Tsy vitan’ny hoe efa olana ilay lalana fa miteraka fatian­toka ho anay mpampiasa fiara ihany koa. Lany ny fotoana, zara raha mahavita zotra indroa ao anatin’ny andro iray, ary matetika simba ny fiara”, hoy ny mpamily iray nanontaniana. Tsy izany ihany fa misy amin’ireo olon-tsotra ihany koa maha­tsiaro ho sahirana rehefa handeha ho any an-toerana, mila mitandrina tsara amin’ny hafainganam-pandeha.
“Misy ny ampahan-dalana tokony ho vita ao anatin’ny 15 mi­nitra, mirefy 200 m, saingy noho ny faharatsian’ny lalana, voatery 25 min na 30 min eo izany vao vita”, hoy ny olon-tsotra iray handeha hanao fialantsasatra any amin’ny Nosy Sainte Marie.
Manao antso avo amin’ireo tomponandraikitra, araka izany, ireo mpampiasa ny lalana mampitohy an’i Toamasina sy i Soa­nie­rana Ivongo, anatin’ny faritra Atsinanana ity, mba hijery akaiky ny zava-misy. Notsiahivin’izy ireo fa efa natao ihany ny fangatahana, saingy tsy mbola nisy vokatra hita maso hatramin’izao.

Fitia Randria

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

ven, 08/29/2025 - 07:48

Nifarana omaly ny fikaonandoha nasionaly nametrahana ny hoavin’ny jono eto Madagasikara, iarahana amin’ny fifanarahan’ny Vondrona maneran-tany momba ny varotra (OMC). Naharitra roa andro ny hetsika nifarimbonan’ny minisiteran’ny Jono sy ny toekarena manga sy ny minisiteran’ny Fampiroboroboana ny indostria sy ny varotra.
Notontosaina tao amin’ny Kaominina Sainte Marie, distrikan’i Sainte Marie, faritra Analanjirofo, ny fam­piofanana momba ny teknikam-panjonoana maharitra, izay karakarain’ny minisiteran’ny Jono sy ny toekarena manga (MPEB). Anisan’ny fanavaozana natao tamin’ izany, ny sehatry ny fanjonoana makamba. Mpanjono miisa 85 avy amin’ny fokontany Ambodifotatra sy Vohi­lava no nisitraka ny fiofanana.
Nifarana omaly, tao amin’ny Kianja Barea Maha­masina, ny « Salon de l’étudiant et de l’emploi ». Hetsika iray natokana ho an’ireo mpianatra hizaha oniversite vaovao sy ireo mpianatra nahavita fianarana ka maniry ny hitady asa. Orinasa 10 no nanao fampirantiana teny an-toerana. Betsaka ireo tanora no liana tamin’ny famelabelarana natao. Nisy koa ireo niatrika ny adina am-bava avy hatrany.

Catégories: National

Orange Money sy ny PAMF : Nanamafy ny fiaraha-miasa amin’ny fanamorana ny fikirakirana vola

ven, 08/29/2025 - 07:48

Ho fampiroboroboana ny resaka fikirakirana vola niomerika na “Mobile Money”, nanamafy ny fiaraha-miasan’izy ireo indray ny Orange Money sy ny Premiere agence de micro finance (PAMF).

Nampahafantarina omaly, tetsy amin’ny Gara Soa­rano, ny fanamafisana ny fiaraha-miasa eo amin’ny Orange Money Madagascar sy ny Première agence de micro finance (PAMF). Tanjon’ izy ireo ny hampiroboroboana ny fidiran’ny Malagasy amin’ ny tolotra ara-bola niomerika na “Mobile money” mba hanamorana ny fiainan’ny olon-tsotra sy hanamafisana ny fahaleovantenan’ny tokantrano sy ny orinasa madinika.
Ny taona 2018, efa nanom­boka ny fifamatorana ara-stratejika teo amin’ny roa tonta. Nahafahana nanamora ny famahana olana maro izany, toy ny fampindramam-bola sy ny tahiry amin’ny alalan’ny finday, izay natao hanampiana ireo fianakaviana sy ny ori­nasa tsy tafiditra amin’ny banky mahazatra.
Raha ny PAMF kosa, efa nanao ezaka lehibe amin’ny famelomana ny sehatry ny fampiasana vola madinika sy ny “PME”, amin’ny alalan’ny tolotra tsotra sy azo antoka ho an’ny mpanjifa eny ifotony.

Fanavaozana vaovao ho an’ny mpanjifa

Anisan’ny tolotra vaovao natolotr’ity fiaraha-miasa ity ny fampindram-bola, banky sy finday, na Bank to Wallet, mba hahafahan’ny mpanjifa mandatsaka ny vola avy hatrany avy amin’ny kaonty PAMF man­kany amin’ny kaonty Orange Money, ary azo antoka sy haingana ny fiasan’izany. Eo ihany koa ny fanatsarana ny tolotra “M-Kajy”, izay ahafa­hana mamantatra avy hatrany ny vola afaka indramin’ny mpanjifa, tsy mila fisoratana anarana intsony. Ankoatra izay, azo atao ihany koa ny mametraka tahiry isan-kerinandro na isam-bolana, izay manampy amin’ny fanoma­nana ny hoavy.
Araka ny fanambaran’ny Orange Money, “ny tanjona lehibe indrindra dia ny hanamora ny fiainan’ny Malagasy sy ny ahafahan’izy ireo miditra amin’ny tolotra ara-bola na dia any amin’ny faritra lavitra aza.”

Fitia Randria

Catégories: National

INDRAY MIJERY

ven, 08/29/2025 - 07:47

Nifarana omaly ny fanadinam-panjakana “Certificat d’aptitude à l’enseignement dans les écoles primaires” (CAE/EP ) an-tsoratra, taona 2025, izay naharitra roa andro. Natokana ho an’ireo mpampianatra hisehatra eny anivon’ny sekoly ambaratonga voalohany ity mari-pahaizana ity. Notanterahina manerana ny Dren 23 eto Madagasikara izany, ka miisa 4 185 ireo mpiadina nisoratra anarana hiatrika io fanadinana io. Miparitaka amin’ny foibem-panadinana miisa 63 manerana an’i Madagasikara. Ny taranja “socio-pédagogie” no nanombohana ny adina. Tokony hanana ireo fepetra takina ny mpiadina. Manana mari-pahaizana “Brevet d’étude de premier cycle de l’enseignement secondaire” na “Certificat de fin d’études du premier cycle de l’enseignement secondaire” na ny mitovy lenta amin’ireo. Tsy maintsy nahavita nampianatra fara fahakeliny telo taona teo anivon’ny sekoly ambaratonga voalohany.

Nisongadina ny fanohanana ny tanora amin’ny sehatry ny fandraharahana taorian’ny fiofanana manokana natokana ho an’ireo mpandresy efatra tamin’ny olympiades des métiers. Lohahevitra roa lehibe ny fiofanana: famoronana orinasa niarahana tamin’ny EDBM sy ny kolontsaina ara-pandraharahana. Noha­tevenina tamin’ny fitsidihana orinasa ihany koa ny fiofanana. Ny Loi confection sy ny entreprise Mazava Sportwear no nandray ireo tanora.

Catégories: National

Finale du Chan: le vol vers Kenya affiche complet

ven, 08/29/2025 - 07:26

Après l’annonce faite par le président de la République d’un vol spécial affrété pour que les supporteurs malgaches puissent jouer leur rôle de 12e joueur au Moi International Stadium de Kasarani à Nairobi (Kenya) demain, l’engouement est tel qu’en une journée à peine, le vol affiche complet. Un deuxième vol est déjà prévu.

Ferveur nationale. A Madagascar, quand les Barea rugissent, le peuple vibre à l’unisson. Cette fois, l’élan populaire a franchi les frontières, au-delà même du continent, direction Nairobi, pour la grande finale du Chan 2024 entre les Barea de Madagascar et le Lions de l’Atlas du Maroc. Et si cela ne tenait qu’aux centaines de milliers de supporteurs des Barea de Mada­gascar, ils prendraient tous place dans le gradin du Moi International Stadium de Kasarani à Nairobi (Kenya), pour soutenir et encourager à fond les Barea de Mada­gascar.

Et la passion pour le football et l’amour pour l’équipe nationale, n’ont pas de prix. Hier, en milieu de matinée, des fans ont déjà fait la queue au stade Barea à Mahamasina, dans l’espoir de faire partie des supporters prêts à payer de leur poche, la moities des frais, pour être de tout cœur avec les Barea et mettre le feu dans les gradins du stade kényan.
Et en un rien de temps, le vol affiche complet avec environ 300 passagers enregistrés, alors que nombreux supporters malgaches souhaitent faire partie du voyage. A ce sujet, l’Etat prévoit un deuxième vol dont les inscriptions prendront fin ce jour. Déjà, une cinquantaine de places ont trouvé preneurs, mais attention, c’est premier payé, premier servi ! Pas question de lambiner, les places s’arrachent comme des petits pains.

Le pack, à 2 209 000 ariary, n’est pas donné, mais il a tout pour plaire : billet aller-retour, transfert de l’aéroport au stade, ticket d’entrée, et même de l’eau et de la nourriture, pour tenir le coup sous le soleil de Nai­robi. Le grand départ, c’est samedi, et les supporters malagasy comptent bien faire trembler les tribunes.
Pour donner du sens à cette ferveur nationale, l’Etat malagasy a décidé de prendre en charge le pack pour un membre de la famille de chaque joueur. Un geste qui montre que, sur la Grande Île, le football, c’est une affaire de famille, une passion qui coule dans les veines.
De l’autre côté, le Maroc n’est pas en reste. Les Lions de l’Atlas débarqueront eux aussi avec des milliers de supporters, transportés par des avions affrétés pour l’occasion. Une bataille de décibels s’annonce, et les Mala­gasy, avec leur légendaire fougue, ne comptent pas se laisser marcher sur les pieds. Cerise sur le gâteau, les présidents de la Fifa et de la Caf seront dans les gradins, prêts à assister à ce choc fraternel.

Naisa

Catégories: National

Fanohanana ny Barea: Ifandrombahana ny mankany Kenya

ven, 08/29/2025 - 07:25

Taorian’ny andro voalohany, efa tsy omby ireo olona nisoratra anarana ny fiaramanidina nomanin’ny fanjakana hihazo an’i Kenya. Mbola ma­ro ireo nilahatra, omaly, na dia efa tapitra aza ny fe-potoana. Hitohy anio ny fandraisana ireo mbola maniry handeha.

Taorian’ireny fanambarana nataon’ny filoham-pirenena,   Rajoelina Andry, mahakasika ny hitondrana mpijery ho any Kenya, hanohana ny Barea A’, ny talata lasa teo, nifandrombahana ny fisoratana anarana tetsy Mahamasina, omaly. Marihina fa 2 209 000 Ariary ny saran’izany.
Nambaran’ny minisitry ny Tanora sy ny fanatanjahantena (MJS), Marson Moustapha Abdulah, omaly, tetsy Maha­masina, fa mety hanafatra fiaramanidina iray hafa izy ireo, noho ny hamaroan’ireo mpisoratra anarana handeha ho any Nairobi, hanohana ny ekipa nasionaly, izay hiatrika ny famaranana ny “Chan 2024”.
“Misaotra ny filohan’ny Repoblika malagasy ny tenako, amin’ny fanomezany fahafahana lehibe ho an’ny vahoaka, mba hanohana ny Barea, any Nairobi Kenya. Tsara marihina fa iantohan’ny fanjakana ny antsasak’izay tokony haloa amin’ity fandehanana any Kenya ity”, hoy ny minisitry ny MJS, Moustapha Ab­dulah Marson.
Araka ny fanazavan’ity lehibe eo amin’ny minisiteran’ny Tanora sy ny fanatanjahantena ity hatrany, misy orinasa lehibe maro naka tapakila manodidina ny toerana 50 isa. Mahavelombolo azy ireo ny mahita fa vonona ny hanohana fa tsy hijery lalao fotsiny ny Malagasy mpankafy baolina kitra amin’izao fahatongavan’ny olona misoratra anarana izao.

Horaisina an-tanana ny fianakavian’ny mpilalao
Miisa 40 ireo fianakavian’ny mpilalao ao amin’ny Barea no iantohan’ny fanjakana handeha any Kenya. Ho fanomezana fahafaham-po sy ho fankasitrahana ny zava-bitan’ireo mpilalao ny anton’izany. Anko­a­tra izay, tsy nohadinoin’ny fitondrana ihany koa ilay vehivavy nanome ny anaran’ny ekipam-pirenena ho Barea. Anisan’ireo handeha any Kenya koa izy izay noraisin’ny fanjakana an-tanana ny fiantohana azy.
Marihina fa tafiditra ao anatin’ilay saran’ny sidiny naloan’ny tsirairay avokoa ny zavatra rehetra ilainy any Kenya. Anisan’izany ny tapakila fanatrehana ny lalao, ny “Kit” hahafahana manohana ny Barea. Hisy ihany koa fiara iray manokana hitondra ny Malagasy avy eo amin’ny seranam-piaramanidina mankeny an-kianja. Tsiahivina fa ny sabotsy aorian’ny lalao ihany ireo mpijery ireo dia mody eto an-tanindrazana, raha tsy misy ny fiovana farany.

Notolorana “prime”

Araka ny fampanantenana efa nataon’ny filohan’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), Randria­manampisoa Alfred, an’ireo mpilalao, notolorany tambin-karama “prime de victoire”, izy ireo sy ny staff, omaly, taorian’ny vokatra tsara azon’izy ireo, nanoloana an’i Soudan, tamin’ny manasa-dalan’ny “Chan 2024”.
Marihina fa andro anio sisa dia hiatrika ity fotoan-dehibe ity ny Barean’i Madagasikara sy ny Lion de l’Atlas Maroc. Fifanandrinana izay hotanterahina any Nairobi Kenya, ny sabotsy ho avy izao, amin’ny 6 ora hariva, ora eto Mada­gasikara. Hatramin’ny omaly, izay nanaovanay fanadihadiana, samy nilaza ireo mpisehatra amin’ny fanatanjahantena fa tsara ny zava-bitan’ny Barea.

 

Hotsenaina amin’ny fomba manetriketrika

Araka ny fandaharam-potoana voafaritra, hotsenaina amin’ny fomba manetriketrika eny amin’ny seranam-piaramanidina Ivato ireo mpilalao sy ny ekipa rehetra niaraka taminy tany Kenya, ny alahady ho avy izao. Ho fanomezam-boninahitra azy ireo amin’ny ezaka lehibe nataony tany an-toerana ny anton’izany. Nanandratra ny voninahi-pirenena izy ireo ka mila fandraisana amin-kafaliana. Nampifoha ny fitiavan-tanindrazana ao anatin’ny Malagasy ihany koa, izay mikendry ny ho lohany fa tsy farany. Hetsika goavana, araka izany, no hitsenana ireo maherifon’ny Malagasy, amin’io fotoana io.

Hiaka-dapa…
Aorian’ny fitsenan’ny vahoaka malagasy azy ireo, ho raisin’ny filohan’ny Repoblika, Rajoelina Andry, eny amin’ny Lapam-panjakana Iavoloha ireo mpilalao sy ny vady aman-janany, amin’ny herinandro ambony. Azo eritreretina, araka izany, ny fanomezana azy ireo fankasitrahana avy amin’ny fitondram-panjakana. Tsy manao ambanin-javatra ny mpilalao mahazo vokatra tsara rahateo ny Filoham-pirenena, raha ny zava-nisy efa nataony hatramin’izay. Voninahi-pirenena rahateo no narovan’ireo mpilalaon’ny Barea A’ ireo.

Nanatontosa : Fitia Randria

Catégories: National

Pages