Mampitaintaina ny maro ny mety tsy hisian’ireo fitaovana fandrindram-piterahana eny amin’ny tobim-pahasalamana… Mandalo krizy mihitsy izany noho ny fialan’ireo mpamatsy vola.

Natao tany Bogota, renivohitr’i Colombie, tamin’iny herinandro iny, ny fihaonambe iraisam-pirenena momba ny fandrindrana ny fiai­nam-pianakaviana sy ny fahasalamana ara-pananahana (ICFP 2025) andiany fahafito.
Mampivarahontsana ny mpizaika ny fahitana fa tandindomin-doza ny famatsiana ireo fitaovana fandrindram-piterahana noho ny fihenan’ny famatsiam-bola saika maneran-tany. Hisy akony ratsy amin’ny fahasalamana ara-pananahana izany ka mila anaovana ezaka mahery vaika.
Tetsy andaniny, ny tale mpanatanteraky ny UNFPA, Diene Keita, dia nilaza fa nanavotra ain’olona an-tapitrisa ny fomba fandrindrana ny fiainam-pianakaviana tao anatin’ny 50 taona. Manao izany ho paikadim-pitsaboana ma­homby mihitsy ny tomponandraikitra ara-pahasalamana maneran-tany.
Amin’izao fotoana, tandindomin-doza ny sehatry ny fandrindrana ny fianam-pianakaviana maneran-tany noho ny tsy fahampian’ny tohana ara-bola. Mahatsapa ny UNFPA fa mihena ny tahiry amin’ireo firenena miankindoha amin’ny famatsiana iraisam-pirenena.
Miomana amin’ny mety ho firongatry ny vohoka tsy irina, araka izany, ny rafitra ara-pahasalamana. Mifandraika indrindra amin’ny mety fiakaran’ny tahan’ny fahafatesan’ny reny eo am-piterahana izany. Manginy fotsiny ny fanalan-jaza an-tsokosoko mitera-doza.
Azo heverina ny fitomboana mihoa-pampana amin’ny vohoka aloha loatra, ny fialana an-daharana an-tsekoly…
Rehefa afaka misitraka ny tolotra momba ny fanabeazana aizana anefa ny vehivavy sy ny tanora dia afaka mandrindra ny fiainana ara-pananahany amin’ny fisorohana ny vohoka tsy iriana sy fandrindrana ny zaza ateraka. Afaka mamita ny fianarany tsy misy ahiahy ny tanora, miasa malalaka tsy misy tebiteby.

Notanterahina ny faran’ny herinandro teo ny fivoriana tsy ara-potoana nampitain-davitra eo amin’ireo filoham-panjakana sy governemanta eo anivon’ny Sadc. Anisan’ny nandray anjara tamin’izany, sady sambany, ny filoha ny Kly Randrianirina Michael.
Notsiahiviny tamin’izany ny fanapahan-kevitr’i Madaga­sikara amin’ny fialana tsy ho mpitantana ny Sadc. « Ezaka ataonay izao ny fifantohana ny fanatanterahana ny dingana ho amin’ny fanavaozana ny Repoblika », hoy izy, nanoloana ireo mpikambana eo ani­von’ny Sadc. Nohamafisiny fa ta­mim-panetretena ny nandraisan’i Madagasikara ny fa­napahan-kevitra ny hiala tsy ho filoha mpitarika ity vondrona ara-toekarena ity. Namba­rany tamin’izany koa ny fanehoana firaisankina sy hanamafisana ny fiaraha-mientana ho amin’ny fampandrosoana iombonana. Nohamafisiny fa mandala hatrany ny foto-kevitry ny Sadc amin’ny alalan’ny firaisankina sy ny filaminana ary ny fampiroboroboana ny fampandrosoana i Madaga­si­kara. Nanteriny fa ao anaty kihon-dalana sy dingana lehibe amin’ny fanavaozana ny fi­renena, anisan’izany ny fametrahana ho laharam-pahamehana ny famerenana ny fitokisan’ny vahoaka malagasy ny Andriampanjakana demokratika sy lovainjafy. Naneho fankasitrahana feno ihany koa ny filoham-panjakana, ny Kly Randrianirina Michael, ny amin’ny fandraisan’ny Sadc toerana am-piheverana sy ny fanapahan-kevitra voalanjalanja. Tsiahivina fa tapaka nandritra izany fivoriana izany ny hitantanan’i Afrika Atsimo vonjimaika ity vondrona ity manomboka izao?

Synèse R.

Nosavaina omaly ny tranon’ny minisitra teo aloha, Andriantsitohaina Naina, etsy Andranobevava. Nanatanteraka izany ireo mpitandro filaminana nanao fanamiana sivily.

Voalazan’ny loharanom-baovao iray fa anisan’ny anton’izany ny «Raha­ra­ha Cnaps sy ny SMGD», orinasa eo anivon’ny kaominina Antanana­rivo Renivohitra. Tsy hita teny an-toerana, ta­min’ny fisavana anefa, ny mi­nisitra teo aloha, Andriantsitohaina Naina, ka nentin’ireo mpitandro filaminana ny vadiny, teratany Alemà sy ny mpanampy an-trano iray. Voalazan’ny loharanom-baovao hatrany fa hanaovana fa­nadihadiana eny amin’ny Bianco, eny Ambohibao, ireo olona roa ireo.
Etsy andaniny, nalain’ireo mpitandro filaminana tamin’izao fisavana ny trano izao ireo antontan-taratasy maromaro sy ny fiara roa teo an-toerana.
Tsiahivina fa vao avy nanao valan-dresaka tamin’ny mpanao gazety, ny herinandro teo, ny tale jeneralin’ny Cnaps ka nilaza ny momba ny fandoavan’ny SMGD ny ampahany amin’ny trosa. Nambarany tamin’izany fa maherin’ny 5,8 miliara Ariary ny vola efa na­loan’ny SMGD tamin’ny Cnaps hatramin’ny volana avrily 2024. Nanambara kosa ny avy amin’ ny eo anivon’ny SMGD, ny herinandro teo ihany, fa vonona ny hifampiresaka momba ny ambin’ny vola tokony haverina io izy. Andra­sana, araka izany, ny ho tohin’ity raharaha ity.

Synese R.

Nanao antso avo amin’ireo mpilalao kalaza teo aloha, miandrandra fandrosoana amin’ny baolina kitra, ny lehiben’ny klioba Ajesaia, Ravelonarivo Jasmina. “Atombohy aminareo aloha ny fampandrosoana ny baolina kitra. Jereo ny tany niaviana, jereo ny klioba namolavola anareo. Hatramin’izao aloha, tsy mbola misy hetsika fanampiana ho an’ny klioba niaviana,” hoy izy.
Nilaza izy fa tokony hanaraka ny ohatra tsara asehon’ireo kalaza any ivelany ireo mpilalao eto an-toerana, toa an’i Sadio Mané, senegaley, izay manangana fotodrafitrasa sy manampy mivantana ny klioba fiaviany. Raha misy hevitra tiana haroso, hoy ny filohan’ny klioba, dia tokony hangonina izany ary hatolotra mivantana ny federasionina.
Ankoatra izay, nanolotra baolina ho fanohanana ny klioba Ajesaia, teny an-kianja, ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), tamin’io fotoana io. Maro tamin’ireo mpilalaon’ny Ajesaia no nandrafitra ny Barea Can, Chan, lalaon’ny Nosy.

F.R

Natolotry ny Fiadi­dian’ ny Fanavaozan’ny Re­po­b­likan’i Madagasi­kara, izay tarihan’ny Filoha Kolonely Randrianirina Mic­haël, sy ny misiteran’ny Fa­na­jariana ny Tany ho an’ny minisiteran’ny Fampianarana am­bony sy ny fikarohana ara-tsiansa tamin’ny alalan’ny Filohan’ny Oniverisiten’ An­tana­narivo omaly, ireo trano “Lake Village Ivato”, etsy Tsa­rasaotra. Mpianatry ny Oni­verisite miisa 700 mahery eo no hapetraka amin’ireo trano ireo raha ny fanazavana azo teny an-toerana. Araka ny fandaminana nataon’ireo tomponandraikitra, ireo mpianatra Masters II, hisitraka ity fahazoana trano maimaimpoana ity. Nambaran’ny lehiben’ny Fanavaozana ny Repoblika an’i Madagasikara, fa manaporofo sahady ny fanampiana ireo tanora sy ireo mpianatra izay andry sy hoavin’ny firenena, izao hetsika hataon’izy ireo izao. Tsara ny mampahafantatra fa ho entitra tanteraka ny fanaraha-maso ireo mpianatra misitraka izao fanampiana izao. Nampitandrina ihany koa ny Filoham-panjakana, mba tsy hanao kolikoly fa izay mpianatra mendrika ny hipetraka anatin’io trano io, ihany no hilafika ao. Mahakasika ny Oni­versite Ankatso indray, nilaza ny Filoham-panjakana fa mitohy hatrany ny hetsika fanamboarana ny trano fonenana sy ny fidiovana, ary ny fametrahana ny angovo azo avy amin’ny herinaratra ary ny fametrahana lava-drano hamatsiana rano ho an’ny mpianatra.

Fitia Randria

Araka ny vaovao hita omaly, hahemotra amin’ny fotoana tsy mbola voafaritra indray ny fanombohan’ny lalao ho an’ny ligin’Analamanga, taranja baolina kitra. Tsy nanome ny antony mazava amin’izay mety nampihemotra izany moa ny eo anivon’ny ligy. Marihina fa tokony natomboka anio izany fifaninanana eto an-dRenivohitra izany.
Anatin’ny fiomanana tanteraka ny mpikarakara ny “Muay Thai Tournament 3”, izay hatao any Toama­sina, ny 23 novambra izao. Efa voaomana avokoa ny fitaovana sy ny amboara hozaraina amin’ity fifaninanana ity, raha ny nambaran’ny Maître Razanajatovo Gildas. Mitohy ihany koa ny fanomanan-tena ho an’ireo mpikatroka handray anjara.
Hifindra hila ravinahitra any Mayotte, ny Malagasy mpilalao basket, Randriamampionona Elly, raha ny fampitam-baovao avy amin’ny federasionina ma­lagasin’ny basikety. Mpilalao anisan’ny tafiditra Anatin’ny ekipam-pirenena hifantenana izay hiatrika ny Fiba 3X3 Africa Cup i Elly, ka mbola anisan’ny miatrika fampivondronana ihany koa.
Efa tazana nandritra ny herinandro lasa teo ny lisitr’ireo mpilalao brezilianina, mandrafitra ny ekipam-pirenen’i Brezila. Tsy tazana anatin’izany, i Neymar sy i Raphina ary i Endrick. Tsy mbola manana fahatokisana amin’i Neymar, araka izany, i Carlo Ancelotti, italianina, manazatra ny Seleçao Brezila.

Hiditra amin’ny andro fa­ha­roa ny fiadiana ny ho tompondakam-pirenena taranja rugby D1 “XXL Top 12”. Fi­hao­nana hatao etsy amin’ny Kianja Makis Andohatape­naka, rahampitso 9 novambra. Lalao andrasan’ny rehetra ny fifanandrinan’ny CEA Andra­no­manalina sy ny TFA Anati­hazo. Donan’ny samy kartie ary heverina ho toy ny famarananakely mihitsy. Tsy hifampikoso-maso ny roa tonta satria efa ela nifampiandrasana.
Efa nifampitana izy ireo tao anatin’ny fanomanana ny taom-pilalaovana ka nivoaka ho mpandresy ry zareo Ana­tihazo. Hanala vela izany, amin’ity, Andranomanalina, ahitana ireo mpilalao sangany amin’izao fotoana izao, toa an-dry Romeo, Jean-Yves, Julio, Mika mpilalaon’ny FTM teo aloha. Etsy ankilany, efa mampiakatra ireo mpilalao tanora ao aminy izay novolavolaina hatry ny ela ny TFA. Heverina izany fa ho resy izay ratsy fanomanana amin’ity. Mbola ady tsy vita ihany koa ny an’ny Uscar kaominina sy ny USA Ankadifotsy, izay miverina amin’ny heriny tanteraka ankehitriny. Ankoatra izay, hifanandrina amin’ny Cosfa (Bebaoty) ny STM (Sa­vony). Fihaonana hipetrahan’ ny lojika satria raha ara-taratasy aloha ambony ny Bebaoty. Hanokatra ny lalao rehetra ny an’ny D1, sokajy vehivavy, hi­fandonan’ny SCB Besarety sy ny RCTS Soavimasoandro.

Tompondaka

Hotanterahina ao amin’ny Lapan’ny fanatanjahantena Mahamasina, ny 15 hatramin’ny 20 desambra izao, ny herinandron’ny Karate-do eto Madagasikara. Hizara roa mazava tsara ny fandaharam-potoana amin’izany ka, ny 15 hatramin’ny 17 desambra no nanatontosana ilay Gashuku nasionaly, izay hanomezana fiofanana ho an’ny mpanazatra sy mpitsara ary mpandraharaha nasionaly eo anivon’ny taranja karate. Ny 18 hatramin’ny 20 desambra kosa no hanatanterahana ny fiadiana ny tompondakan’i Madagasikara isan-tarika. Samba­ny no natao mitokana izany, araka ny fitsipika eo anivon’ny sehatra iraisam-pirenena ary sambany ihany no handray izany ny ligin’Analamanga, nambaran’ny filohan’ny ligin’Ana­la­manga ny karate, fa vonona izy ireo ary efa nanomboka ofisialy omaly ny fanomanana. Nambaran’ny filohan’ny federasiona ny karate-do malagasy, Ratefinanahary Émile fa afaka mandray anjara daholo ny mpikatroka rehetra tsy ankanavaka ary afaka misoratra anarana amin’ny alalan’ny kliobany, na ny Seksiona, na ny ligy izy ireo raha toa mahafeno ny isa sy ny fepetra. Natao sahady izany hanomanana ny fiadiana ny tompondakan’i Afrika hatao eto Madagasikara amin’ny taona hoavy satria mila atleta 50 manana ny haavo teknika kontinentaly i Madagasikara amin’io fifaninanana io. Ma­nohana sy mifanolo-tanana amin’ny fikarakarana ity fifaninanana ity, ny orinasa SV, Vaniala ary ny Yas Madagasikara.

Mi.Raz

Mpilalao 22 nantsoin’i Corentin Martins, hiatrika ilay lalao ara-pirahalahiana, hihaonana amin’i Guinée Equatoriale, any Torkia, ny 17 novambra ho avy izao.

“Roa ihany !” Raman­dimbi­soa Michel, na i Toldo, sy Rabema­nan­tsoa Radoniaina, no hany mpilalao avy eto an-toerana, tazana anatin’ny lisitry ny Barea A, nivoaka omaly, tao amin’ny tambajotran-tserasera. Mitotaly 22 ny mpilalao nantsoin’i Corentin Martins, mpanazatra Barea A, hiatrika ny fihaonana ara-pirahalahiana amin’i Guinée Equatoriale, any Torkia, ny 17 novambra ho avy izao.
Araka ny fanadihadiana natao, noho ny tsy fanombohan’ny fifaninanana eto Mada­gasikara no nampihena ny isan’ireo avy eto an-toerana handrafitra ny Barea. Tsy ta­zana anatin’izany lisitra izany i Marco Ilaimaharitra raha toa ka niverina i Thomas Fontaine sy Mathieu Acapandié ary i Hakim Abdalah.
Natao hanomanana ny fi­fanintsanana “Can 2027” ity lalao ara-pirahalahiana ity, sady hahazoana isa amin’ny filaharan’ny Fifa. Hatreto, tsy mbola voafaritra mazava ny daty hiaingan’ny delegasionina malagasy mankany an-toerana.

Tokana ihany …

Tokony hanana lalao ara-pirahalahiana roa ny Barean’i Madagasikara, ankoatra ity fi­­haonana amin’i Guinée Equa­­toriale ity. Raha ny fantatra teo aloha, dia efa vonona ny hifandona amin’ny ekipa na­sionaly malagasy i Kenya, saingy tsy raikitra izany. Tsy nisy nahafantatra ny tena antony nanajanonana io lalao io ny mpankafy. Hatreto, mbola mitana ny laharana faha-106 ny ekipam-pirenena malagasy. Ny 19 novambra ho avy izao, hivoaka indray ny filaharan’ny Fifa vaovao.

Fitia Randria

Lisitr’ireo mpilalaon’ny Barean’i Madagasikara :
Mpiandry harato : Zakanirina Rakotoasimbola (As Marsouins), Geordan Dupire (FC Swift Hesperange), Michel Ramandimbisoa (Elgeco Plus)
Vodilaharana : Sandro Tremoulet (FK Radnik Surdulica), Eshan Kari (Étoile FC – Fréjus-Saint Raphaël), Andy Pelmard(Jagiellonia Białystok),Thomas Fontaine (Goal FC), Morgan Jean Pierre(Fleury FC), Ryan Ponti(Rodez Aveyron Football), Mathieu Acapandié(FC Nantes), Radoniaina Rabemanantsoa(AS Fanalamanga)
Afovoany : Nicolas Randriamanampisoa (Al Merreikh), Clément Couturier (Thionville), Rayan Raveloson(Young Boys), Lalaina Rafanomezantsoa (Paradou Athletic Club), Tommy Iva(Créteil Lusitanos), Johan N’zi
Lohalaharana : Hakim Abdallah(UTA Arad), Arnaud Randrianan­tenaina(El Gouna FC), Njiva Rakotoharimalala(Ratchaburi FC), El Hadary Raheriniaina(Valenciennes FC),Warren Caddy (FC Stade Lausanne-Ouchy),Bryan Adinany(K. Lierse S.K)

Na tsy manana lalao ha­trehina intsony aza ny Barean’ i Madagasikara, hiatrika fihaonana ara-pirahalahiana sady fitsapana izy ireo. Io no fantatra raha ny fampitam-baovao tao amin’ny tambajotran-tseraseran’n  Federa­sionina mala­gasin’ny baolina kitra (FMF), nivoaka omaly.
Hifanandrina amin’i Gui­née­ Equatoriale ny Barea ny alatsinainy 17 novambra ho avy izao. Lalao hotanterahina ao Antalya, Turquie. Raha tsiahivina, tafiditra ao anatin’ ny datin’ny Federasionina iraisam-pirenena (Fifa) izany fihaonan’ny roa tonta izany. Andrasana izay ho firafitry ny mpilalao ho antsoin’i Corentin Martins, mpanazatra, amin’io lalao io. Heverin’ny rehetra fa tokony ho maro an’isa ireo mpilalao avy eto an-toerana, sady hitsapana azy ireo.
Tsy ekipa vaovao amin’ny Barea akory ny ekipan’i Gui­née Equatoriale fa efa nifanehatra tamin’ny Malagasy ma­tetika. Lalao ofisialy avokoa izany, izay miisa 4. Raha ny antontanisa, fandresena telo ho an’ny Barea ary iray ny an-dry zareo Gineanina. Ny taona 2011, fifanintsanana hiadian-toerana ho an’ny “Mondial”. Ny 11 novambra lavon’i Gui­née Equatoriale, tamin’ny isa 2 no ho 0, ny Barea. Ny 15 novambra, resin’i Madagasi­kara, 2 no ho 1, ry zareo, Ny 13 oktobra sy ny 16 oktobra 2018, indroa resin’ny Barea ry zareo. Samy lavo tamin’ny isa tokana 1 no ho 0 avokoa.

Tompondaka­

Hifarana anio ny fihaonamben’ny fanatanjahantena maneran-tany. Fihaonana notanterahina tany Rosia, nanomboka ny 5 novambra lasa teo. Niatrika izany ny filohan’ny Komity olympika malagasy sy ny sekretera jeneraliny. Lohahevitra maro no nodinihina nandritry ny hateloana nanatanterahana ny hetsika.

Notontosaina nanomboka ny 3 novambra lasa teo hatramin’ny anio, ny fiadiana ny tompondaka maneran-tany amin’ny taranja judo, ho an’ny sokajy Vétérans. Manana solontena 7 i Madagasikara, ka saika efa nahavita ny anjarany avy. Nihintsana tamin’ny ady voalo­hany sy tafapetraka eo amin’ny laharana fah-7 ireo Malagasy mpikatroka.

Nanomboka ny alarobia lasa teo ny fampivondronana ny ekipam-pirenena malagasy, taranja volley-ball, sokajy latsaky ny 17 taona. Natao hanomanana ny lalao afrikanina ho an’ny Tanora, hotanterahana any Luanda, Angola, ny tapaky ny volana desambra 2025 izy io. Mpilalao, lehilahy 22 sy vehivavy 20, no miatrika izany eny amin’ny Kianja mitafo Ankoay Ankorondrano.

Notanterahina, omaly, tao amin’ny Kianja mitafo Arena Toamasina, ny dingana ampahefa-dalana amin’ny fiadiana ny ho tompondakan’i Madagasikara taranja handball, sokajy Sénior. Nitranga ny tsy nampoizina teo amin’ny sokajy vehivavy, satria lavon’ny Sifaka Amoron’i Mania ny THBC Anala­manga, anisan’ny ekipa goavana eto Madagasikara. Nion­drika tamin’ny isa tery, 21 no ho 20, ireto farany. Niady hatramin’ny farany ny lalao ary nampitsanga-mitoetra ny mpijery. Nifanenjehana ny isa teny amin’ny solaitrabe. Efa tany amin’ ny segondra farany vao nivoaka ho mpandresy ry zareo avy any Amoron’i Mania.
Ankoatra izay, manohy ny lalany ny My-Sah Itasy, raha nandavo ny HBC TB5 Atsinanana, tamin’ny isa mazava, 39 no ho 19. Nanatombo tamin’ny fahaiza-manao ny ekipan’ Itasy. Hita ny elanelana teo amin’ny roa tonta tamin’ny tanjaka sy ny taktika. Nitarika hatrany ny My-Sah tamin’isa. Ho an’ny vokatra hafa, tsy nahasakana ny TMI Ihosy ry zareo HCT Bongolava. Nisaraka tamin’ny isa 53 no ho 12 ny fihaonana teo amin’izy ireo.

Tompondaka

Iray volana mialoha ny fifaninanana, nanamafy ny filohan’ny Federasionina malagasin’ny basikety, Ramaroson Jean Michel, fa efa mandroso ny fikarakarana ny fandraisan’i Madagasikara ity fifaninanana ity. Fanambarana nataony teny amin’ny biraon’ny FMBB 67 Ha, omaly.

Hotanterahina eto Mada­gasikara, ny 5 hatra­min’ny 7 desambra izao, eny amin’ny Lapan’ny fanatanjahantena Mahamasina, ny fiadiana ny amboaran’i Afrika, taranja basikety 3×3. Ekipa, sokajy lehilahy 14 sy sokajy vehivavy 10 no hifaninana amin’izany, izay efa nahavita ny fanamafisana fisoratana anarana avokoa. Efa mandroso ary efa iray volana izay no nanomboka ny fikarakarana, araka ny nambaran’ny filohan’ ny FMBB. Delegasionina avy amin’ny Fiba 20 eo, miampy ireo ekipa teknika no ho avy eto Madagasikara. Hampi­avaka ity fifaninanana ity ny fisian’ny Var sy ny fampiasana fitaovana vaovao avy amin’ny Fiba. Notsiahivin’ny filohan’ny FMBB fa tombony maro no azo rehefa mandray fifaninanana iraisam-pirenena toy izao. Anisan’izany ny fanomezana voninahitra ny firenena mampiantrano sy ny fanomezan-danja ny ekipa ao aminy izay mampitombo ny herijika handrombahana ny amboara. Vonona hitazona ny anaram-boninahitra ny ekipa mala­gasy. Eo ihany koa ny fampiroboroboana ny taranja basikety amin’ny ankapobeny. Tsy vao sambany no mandray fifaninanana iraisam-pirenena
toy izao i Madagasikara. Ity “Africa Cup 3×3” ity no fifaninanana iraisam-pirenena faharoa noraisin’i Madaga­sikara raha ny tamin’ity taona ity. Anaty fanomanana tanteraka ny ekipa nasionaly. Efa telo herinandro izay no na­nom­boka ny fanomanan-tenan’ny mpilalao ary mitohy hatramin’ ny andron’ny fifaninanana izany. Efa manomboka manao ny sivana ihany koa ny ekipa teknika, ka 6 lahy sy 6 vavy no handrafitra ny ekipam-pire­nena hiatrika ity fifaninanana ity. Zava-dehibe ny fiatrehana sy fahazoana fandresena
amin’izao “Africa Cup 3×3” hatao eto Madagasikara izao satria fanombohana amin’ny fangalana isa ho amin’ny lalao Olympika hoavy, izay hatao any Los Angeles.

Mi.Raz

Mamokatra taretra 17 578 taonina isan-taona i Madagasikara, ka mametraka ny firenena eo amin’ny laharana fahefatra maneran-tany amin’ny famokarana izany, aorian’i Brésil, Tanzanie ary Kenya. Na izany aza, tsy ampy ny tohana ara-bola sy ny fotodrafitrasa ho an’ny mpamokatra ka mampananosarotra ny hidirantsika eo amin’ny tsena iraisam-pirenena. Mila ma­nana paikady mazava sy maharitra ny sehatra ham­piroboroboana ny indostria.

Napetraka ny fari-pitrandrahan’ny mpitrandraka madinika any amin’ny kaominina Mizilo, distrika Manakara. Nidina ifotony tany an-toerana ny fitantanam-paritry ny Harena an-kibon’ny tany Fitovinany, Atsimo Atsinanana, sy ny BCMM, ny 3 novambra teo. Notsidihina ny toeram-pitrandrahana vatosoa Beryl, sady hametrahana ny faritra hanomezana tantsoroka ny mpitrandraka madinika, mba hampidirina ao ana­tin’ny ara-dalàna.

Nanomboka ny 5 novambra teo ny fiofanana momba ny asa tanana vita amin’ny rofia, ho an’ny tanora ao amin’ny fikambanana Akanin’ny Marenina (Akama). Iarahana amin’ny orinasa Lenka izany ary atao ao amin’ity orinasa ity ihany. Maharitra 2 herinandro ny fiofanana. Fiaraha-miasan’ny Fitantanam-paritry ny asa tanana, ny Cenam ary ny orinasa Lenka. Sady mianatra manodina, manamboatra ary mivarotra ny vokatra ireo tanora mpiofana.

Notanterahina teny amin’ny Kianja Elgeco Plus Sta­dium, ny alahady teo, ny fifaninanana baolina kitra sokajy zandriny, U15. Fihaonana no­karakarain’ny Association des jeunes entraineurs actifs (AJEA). Tanjona ny hifantenana mpilalao handrafitra ny Barea U15, hiatrika «Tournoi» tanterahina atsy Maurice, ny volana desambra ho avy izao. Nahatratra 32 ireo ekipa nifaninana tamin’ity ka nisy ny za­zalahy ary teo koa ny zazavavy. Baolina kitra ho an’olona 9 no natao. Nandrombaka ny fandresena teo amin’ny ve­hi­vavy, ny Kicks FC. Nandresy ny UFA tamin’ny isa 1 no ho 0, izy ireo. Mbola tamin’io isa io ihany koa no nibatan’ny UFA ny amboara, teo amin’ny lehilahy, nandavoany ny UASFA. Voahosotra ho mpiandry tsatoby mendrika i Rovatiana (UFA). Mpamono baolina be­tsaka kosa i Ny Avo (Elgeco Plus) ary mpilalao tsara indrindra i Fetra (UASFA). Fanom­bohana ity fa hielipatrana ma­nerana ny faritra 22 ny fifantenana, hoy i Garang, anisan’ny mpikarakara. Nohamafisin’i Christian Kely fa arahi-maso akaiky ny resaka fangalaran-taona ka fanadihadiana maro no natao. Teo ny fijerena ny ta­ratasin’izy ireo any an-tsekoly, ny bokim-pianakaviana sy ny any amin’ny kaominina niaviany. Hialana ihany koa ny mety ho kolikoly mba hisian’ny baolina madio, takin’ireo mitady izany.

Tompondaka

Hotanterahina anio, ao amin’ny Kianja mitafo Arena Toamasina, ireo lalao ampahefa-dalana hiadiana ny ho tompondakan’i Madagasikara, taranja handball, sokajy Senior, lehilahy. Hifandona ny HC Est Atsi­mo Andrefana sy ny Vasia Ihorombe, ny HBC Cut sy ny Masôva ary ny ASRB sy ASSM. Eo koa ny Littoral SC sy ny HTHB.

Mitana ny laharana voalohany amin’ny “Ligue des Champions (LDC)”, ny ekipan’ny Bayern Munich, Alemainina, amin’izao fotoana. Resin’izy ireo tamin’ny isa 2 no ho 1, ny klioban’ny Paris Saint Germain FC, Frantsa, afakomaly, tao Parc de Princes. Tsiahivina fa tsy mbola resy mihitsy ny Bayern Munich nandritra izay lalao 16 nataony izay.

Nahazo ny medaly alimo ny solontena malagasy, i Andri sy i Momi, nandritra ny fiadiana ny amboaran’ny klioba tompondaka, faritra faha-7, taranja Beach-Volley, notontosaina tany Comores, ny herinandro lasa teo. Tsiahivina fa nihatsara ny vokatra ho azy ireo, tamin’ity fihodinana faharoa ity, raha oharina ny tamin’ny fihodinana voalohany.

Hotontosaina ny 8-9 novambra 2025, etsy amin’ny Kianja Betongolo, ny fifaninanana baolina kitra ho an’ny kilonga, “Ankizy milalao”. Hetsika natao hanomezana sehatra ho an’ny ankizy mpankafy ny baolina kitra ary hahafahan’izy ireo mampiseho ny talentany. Hifanintsanana amin’izany ireo sokajy: U7, U9, U11, U13. Hampiavaka azy ny fisian’ ny sokajy vehivavy. Mikaraka ny hetsika ny sekoly Analakely Football Academy sy ireo mpanohana maro samihafa. Nam­baran’ny mpikarakara fa efa mandeha ny fisoratana anarana, ary voafetra ny toerana. Tanjona ny hanamafy ny fivoaran’ny baolina kitra eny ifotony sy ho sehatra iray hanomezana lanja ny hoavin’ny tanora malagasy. Ny hetsika ara-panatanjahantena tahaka izao no tokony ho tohanan’ny tomponandraikitra eto Madagasikara mba hahafahana manatevina ny fahaizan’ireo taninketsa sy hampiroboroboana ny taranja eto amin’ny firenena. Ankavitsiana ny lalao ho an’ny ankizy tahaka itony eto Madagasikara.

Fitia Randria

Misongadina eo amin’ny sehatra iraisam-pirenena indray ny Malagasy mpisehatra amin’ny judo. Mpanazatra iray no nahazo mari-pankasitrahana avy amin’ny Federasionina iraisam-pirenen’ny judo (IJF Academy), ny herinandro teo, dia ny Maître Randrianitovina Arsène Nambinina.

Mpanazatra nasionaly eo anivon’ny Federa­sionina malagasin’ny Judo Randrianitovina Arsène Nambinina. Niatrika fiofanana nampitain-davitra nandritra ny 18 herinandro, niampy fiofanana mivantana, herinandro, ary fanadinana nandritra ny roa andro, ny mpanazatra Arsène. Vokany, azony ny mari-pankasitrahana iraisam-pirenena izay nahazoany naoty 85 isan-jato. Rehareha ho an’ny taranja judo malagasy izao fahombiazana azony izao ary hitondra fivoarana ho an’ity taranja ity eto Madaga­sikara. Raha hi­verenana ny mahakasika an-dRandriani­tovina Arsène Nambinina, na­miratra izy na teto an-toerana, na teo amin’ny sehatra iraisam-pirenena. Mpikatroka ny taranja judo efa 25 taona ma­hery izao izy. Ny taona 1999 izy no niatrika ny fifaninanam-pirenena voalohany ka nahazo avy hatrany ny medaly vo­lamena. Voa­ta­zony hatrany ny anaram-boninahitra, hatramin’ny taona 2020. Nitarika ny La­laon’ny Nosy voalohany kosa ny Coach Arsène, ny taona 1993, tany Seychelles, ka nandrombaka ny medaly volafotsy. Torak’ iza­ny koa ny tamin’ny Lalaon’ ny Nosy 1998, nahazoany ny medaly volafotsy ihany koa. Niitatra hatrany izy teo amin’
ny sehatra iraisam-pirenena ary efa niatrika fiadiana ny tompondakan’i Afrika maromaro, anisan’ny nisongadina ny nahazoany ny medaly volafotsy nandritra ny fiadiana ny tompondakan’i Afrika Kata, izay natao teto Madagasikara, ny taona 2017. Tsy voatanisa ny vokatra tsara azony, na ny teto an-toerana, na ny tany ivelany, ary tena azo lazaina ho mpikatroka nitondra avo ny vo­ninahi-pirenena izy. Tsiahi­vina fa manana ny grady 5e dan izy ary nivoatra tao amin’ny Judo Club Saint Michel. Mpampia­natra Judo, mpanazatra nasionaly, sekretera je­neraly teo anivon’ny FMJ, tale teknika, andraikitra efa nahitana an’i Maître Arsène avokoa ireo.

Mi.Raz

Nitondra vahaolana mom­ba ny herinaratra avy hatrany ny fanjakana, amin’ny alalan’ny minisiteran’ny Fampianara­na ambony sy ny fikarohana ara-tsiansa. Nitondra panneaux solaires miisa 1 092 izy ireo hanazavana ny tanàna. Ny 804 amin’ireo dia manana tanjaka 590W ary ny 288 kosa 720W.
Misy ihany koa ny fitaovana hafa miaraka aminy, toy ny vatoaratra, “onduleur”, “ordinateur portable”, “caméra de surveillance” ary “lampadaire”. Noraisin’ny filohan’ny Oni­versiten’Antananarivo ireo fi­taovana ireo ary hotsinjaraina avy hatrany.
Hanampy amin’ny fama­tsiana herinaratra mahaleo tena sy hanatsarana ny kalitaon’ny fampianarana ambony sy ny fikarohana eny amin’ny Anjerimanontolo ireto fitaovana ireto. Samy hisitraka izany avokoa ireo Oniversite manerana ny Nosy.
Marihina fa efa nahazo ny anjarany ihany koa ny sekoly ambony Politeknika Antana­na­rivo Vontovorona. Nananti­trantitra ny tokony hikojakojana ny fitaovana ny minisitra mba hampateza izany sy hi­fandimbiasan’ny mpianatra mianatra eny.

Tatiana A