Hifantoka etsy amin’ny Elgeco Plus By-Pass indray ny sain’ny mpanaraka baolina kitra malagasy, amin’ity herinandro ity. Samy hiady ny tapakilan’ny famaranan’ny “Yas Coupe de Madagascar” ireo ekipa efatra tafita amin’ny manasa-dalana.
Raikitra izy ity! Hotanterahina anio sy rahampitso, eny amin’ny Kianja Elgeco Plus Stadium, ny lalao manasa-dalan’ny fiadiana ny amboara nasionaly, “Yas Coupe de Madagascar”, taranja baolina kitra. Samy hafana avokoa ny fifanandrinana amin’ity herinandro ity. Hanokatra ny sehatra amin’izany, anio, eny an-toerana, ny fihaonan’ny Elgeco Plus, tompon’ny amboara farany teo, sy ny Cosfa miaramila.
Araka ny fanadihadiana natao, klioba roa efa nifandona tany amin’ny fifaninanam-pirenena “World Cola PFL”, izy ireo, ary mbola manala vela ry zareo miaramila. Resin’ny Elgeco, 2 no ho 1, ny Cosfa nandritra ny fifanintsanana tamin’ny dingana voalohany. Tsiahivina fa anisan’ireo klioba heverin’ny maro fa hanao pao-droa amin’ity taona ity ireo klioba roa mifandona ireo.
Ankoatra izay, hatao rahampitso ny lalaon’ny CFFA Andoharanofotsy sy ny As Fanalamanga. Ity fifandonana ity izay andrasan’ny maro. Satria, efa nifampitana nandritra ny lalao ampahefa-dalan’ny “World Cola PFL” ny roa tonta. Nihintsana ny AS Fanalamanga tamin’izany.
Tsy milalao any Afrika
Klioba iray tena ao anatin’ny tanjany tsara ny Cosfa amin’izao fotoana izao. Manify tanteraka anefa ny fahafahan’ity klioba ity miatrika ny fifaninanana afrikanina, noho ny tsy fahazoan’izy ireo ilay taratasim-pilalaovana avy amin’ny Caf, “Licence des Clubs Caf”. Marihina fa ny ekipan’ny Elgeco Plus, CFFA, AS Fanalamanga, CFFA, FC Rouge, AS Avenir Ste Anne, Ajesaia no manana izany.
Fitia Randria
Hanomboka anio, hifarana ny 3 aogositra 2025, ny tetiandro fitsarana miaramila ho an’ny taona 2025, ho an’ny eto Antananarivo. Ao amin’ny Kianja Malacam Antanimena no hanaovana izany manomboka amin’ny 8 ora maraina ka hatramin’ny 4 ora hariva. Araka ny fanazavan’ny tomponandraikitra eo anivon’ny sampandraharaha misahana ny fanompoam-pirenena sy ny fiandry (DSNGR), efa misy tetiandro koa ho an’ireo any amin’ny faritany. Entanina, araka izany, ny tanora lahy sy vavy 19 ka hatramin’ny 31 taona, tsy mbola nitsara miaramila ho tonga eny an-toerana. « Maimaimpoana ny fiatrehana ny fitsarana miaramila ary mitondra karapanondro sy penina manga ireo hiatrika izany », hoy ny fanazavana. Hisy ny fampitan’ny tomponandraikitra eny ifotony ny fotoana sy ny toerana hanatanterahina ny fitsarana miaramila ho an’ireo any amin’ny faritany. Nohamafisin’ny DSNGR fa antontan-taratasy ilaina amin’ny fanadinam-panjakana na hiasa amin’ny fanjakana na koa handeha hanohy fianarana any ivelany ny taratasy fanamarinana ny fanompoam-pirenena.
Jean Claude
Na anatin’ny hirifiry aza ny eto Madagasikara noho ny vanim-potoan’ny ririnina dia manga kosa ny lanitra eo amin’ny fampandrosoana tarihin’ny filohan’ny Repoblika, Rajoelina Andry. Tao anatin’ny andro vitsivitsy izao, nanao ranolava ny fitokanana ny fotodrafitrasa napetraka ho an’ny taranaka fara-mandimby. Saika manerana ny lafivalon’ny Nosy izany. Voakasiky ny asa vita ny filana ara-tsosialin’ny mponina, indrindra ny andavanandrony.
Mifanindran-dalana amin’izay ny fampisehoan’ny mpitondra ankehitriny ny firaisankiana eo amin’izy ireo. Mampitovy ny zotra iaraha-mandroso izy rehetra. Tsy ahitana mpanohitra izany intsony eto Madagasikara. Olona mimenomenona fotsiny angaha no eo sisa. Ireo misora-tena ho tsy mankasitra fitondrana lany amin’ny resabe fotsiny. Tsy misy mahasahy mijoro hanao izay iraka andrasan’ny vahoaka aminy. Ny tena zava-doza izay antenaina hanirina aza no mainka mampivandravandra.
Raha fehezina dia natao ho an’ny vahoaka izany sisa no manapa-kevitra amin’ny tiany hitondrana ny fiainany. Ny resaka politika dia nifono farango sosona tanteraka. Raha fehezina rahateo moa, efa leo politika tanteraka ny olona. Na inona na inona miseho. Na iza na iza mitondra na manohitra dia tsy misy mivaky loha intsony. Izay hampidirina am-bava izao no lohalaharana amin’ny isam-batan’olona.
Manoloana izany anefa, tsy midika ho faharesena akory. Samy mamboly ny fanantenana any anatiny ilay Malagasy tsivakivolo. Mifanohana anatin’ny soa sy ny fahasahiranana. Tsy misy rahateo ny tonga lafatra fa mila fikirizana sy filofosana avy amin’ny tsirairay.
r.r
Nanao tatitry ny fihaonana faharoa, natao tany Frantsa, momba ny fitakiana ny famerenana ireo Nosy malagasy tetsy amin’ny minisiteran’ny Raharaham-bahiny ireo delegasionina niatrika izany.
Manana fanentanana betsaka ireto iraka ireto raha ny nisongadina tetsy amin’ny minisiteran’ ny Raharaham-bahiny Anosy, omaly, nanoloana ny mpanao gazety, taorian’ny dinika nifanatrehana tamin-dry zareo Frantsay, momba ireo Nosy Malagasy.
Nambaran’izy ireo tamin’izany fa fahombiazana tanteraka no azon’ny delegasionina tamin’ity iraka diplaomatika natao tany Paris, Frantsa ity. “Vokatry ny fikarakarana hentitra ary ny fahavononana amin’ ny fiarovana ny tombontsoan’i Madagasikara sy ny zo ara-tantara, fitakiana ara-drariny sy mifanaraka amin’ny lalàna iraisam-pirenena izany”, hoy ny minisitry ny Raharaham-bahiny, Rasata Rafaravavitafika. Nohazavain’izy ireo tamin’izany koa ny votoatin’ireo fangatahana fototra nataon’i Madagasikara. Notanisaina tamin’izany ireo teboka manan-danja voarakitra ao amin’ ny fanambarana iombonana navoakan’ny firenena roa tonta tamin’ny fiafaran’izao fivoriana teo amin’ny andaniny sy ny ankilany izao. Anisan’ izany ny fametrahana ho ambony ny fiandrianam-pirenena sy ny fitakiana ara-tantara. Manampy izany ny fiaraha-miasa anaty filaminana. Eo koa ny momba ny fivezivezen’ny mpanjono malagasy sy ny fandraisana anjaran’ny mpikaroka momba ireo Nosy malagasy ireo. Nasongadin’izy ireo koa ny fisitrahana ireo antontan-kevitra eo amin’ny lafiny siansa, ary ny fametrahana rafitra iombonana hanara-maso ny fandrosoan’ny dinika.
Fifanatrehana andiany fahatelo
Na izany aza, mbola miandry ny fifampiraharahana amin-dry zareo frantsay amin’ny fifanatrehana andiany fahatelo hatao eto Madagasikara amin’ny fotoana tsy mbola voafaritra ny ho tohin’ny dinika ho amin’ny famerenana ireo Nosy Malagasy. Mazava ny nambaran’ny loholona Lalatiana Rakotondrazafy, namintina izany rehetra izany. “Ambony tanteraka ny tokinaina amin’ny fahazoana ireo Nosintsika ireo”, hoy izy.
Synèse R.
Nitombo iray indray ny ligy eo anivon’ny Federasionina malagasin’ny Kung fu. Nahavita fifidianana ny 30 jona lasa teo ny ligin’i Sava. Lany ho filoha hitantana mandritra ny 4 taona manaraka ny Maître Daniel. Nanara-dalàna tsara ny fifidianana, raha ny tatitra. Natrehin’ny solontenan’ny minisiteran’ny Tanora sy ny fanatanjahantena. Ny minisitera izay hanome ny taratasy fahazoan-dalana ho an’ity ligy vaovao mandrafitra ny federasionina ity. Tsiahivina fa tapitra amin’ity taona 2025 ity ny fe-potoam-piasan’ny filohan’ny federasionina ary efa eo an-dalana hanatanteraka fifidianana avokoa amin’izao ny ligy rehetra, mialoha ny hanaovana ny fifidianana federaly. Raha araka ny fandaharam-potoana efa napetraka, ny volana aogositra izao no tsy maintsy mahavita fifidianana ny eny anivon’ny seksionina. Ny volana oktobra kosa ho an’ny ligy. Ny volana desambra 2025 no hotanterahina ny fifidianana izay hitantana ny federasionina malagasin’ny Kung fu, ho an’ny efa-taona manaraka.
Marihina fa manana ligy 16 sy klioba aman-jatony, manerana ny Nosy, ny FMKF. Efa mahatratra amana hetsiny kosa ny mpikatroka amin’ity taranja ity eto Madagasikara. Mankalaza ny faha-45 taonany amin’ity taona ity moa ny FMKF ary hetsika maro no hanamarihina izany.
Mi.Raz
Nahemotra amin’ny 14 hatramin’ny 20 jolay izao, ao amin’ny Kianja Barea Mahamasina, ny « Jamborées Minibasket ». Hetsika karakarain’ny kaomisionin’ny Minibasket eo anivon’ny Federasionina malagasin’ny basikety. Natokana ho an’ny katitakely tia sy milalao basikety izy ity. Efa nifarana ny 2 jolay lasa teo ny fisoratana anarana, raha toa ka ny 13 jolay izao ny fivoriana ara-teknika.
Hotontosaina ny alarobia 9 jolay izao, ao amin’ny Petit palais Mahamasina, ny fiofanana hatolotr’i Sensei Ramilijaona Dani, taranja karate. Ny fikambanan’ny vehivavy mpanao karate, tepana mainty, no mikarakara ity hetsika ity. Eo ambany fiahian’ny Federasionin’ny Karate-do malagasy. Ny ankizy hatramin’ny 14 taona no hahazo ny fiofanana amin’ny tapany voalohany. Ny 14 taona no miakatra kosa no hisitraka izany amin’ny tapany faharoa.
Voafidy hitsara ny fiadiana ny tompondaka maneran-tany, taranja basikety U19, hatao any Lausanne Suisse, ny Malagasy mpitsara iraisam-pirenena, i Yann Vézo Davidson. Ny lalao eo amin’i Israel sy i Cameroun no hotsarainy amin’ity fifaninanana ity. Tsy vao izao i Yann Vézo no nitsara lalao iraisam-pirenena fa efa matetika no voaantso. Efa mpitsara manana ny maha izy azy maneran-tany rahateo ny tenany.
Nambaran’ny federasionina Malagasy Rugby tao amin’ny pejy, tambajotra seraserany, ny fiandohan’ny herinandro teo, fa efa nisokatra nanomboka ny talata 1 jolay, ny vanim-potoana fifindran-toerana ho an’ireo mpilalao baolina lavalava eto Madagasikara. Haharitra hatramin’ny 29 aogositra izao ny faharetan’izany. Nomarihin’ny tomponandraikitra fa tsy misy fandraisana izany intsony raha dila io fe-potoana io. Haterina eny amin’ny foibe toeran’ny Malagasy Rugby, Andohatapenaka, ny antontan-taratasy rehetra sy ny fangatahana, hataon’ny klioba hialana sy ny hifindrana. Efa samy mikarakara izany avokoa, araka izany, ireo fileovana isanisany. Hahaliana ny mpankafy tokoa ny hahita ny firafitr’ireo klioba amin’ity taom-pilalaovana vaovao ity. Mbola ao anatin’ny fifampiresahana amin’ireo mpilalao ho alainy hanatevina azy ankehitriny ireo filohan’ny ekipa. Tsy maintsy misy mantsy ny fifanarahana ny amin’ny karama na mety ho asa omena ny mpilalao, ao anatin’izany. Tsy ny mpilalao ihany no ilain’ny ekipa fa mitady izay ho mpanazatra ihany koa izy ireo.
Tompondaka
Manoloana ny resaka mandeha amin’izao fotoana, nanao fampihavanana sy nampanjaka ny resaka « Fair-play », teo amin’ny Mama FC sy ny Elgeco Plus, ny filohan’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF).
Ny fihavanana maha Malagasy ary ny « Fair Play » ny an’ny baolina kitra! Ireo teny ireo, azo hilazana ny zava-nisy teny Ambohidahy, afakomaly. Fotoana nifanatonana sy nifamelana teo amin’ny filohan’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), Randriamanampisoa Alfred, sy ny tomponandraikitry ny klioba Mama FC ary ny Elgeco Plus, miampy ireo solontenan’ny mpilalao avy amin’ny klioba roa tonta.
Amin’ny maha raiamandreny lehibe eo amin’ny tonolon’ny kitra malagasy an-dRandriamanampisoa Alfred, nasehony fa mijanona ho mpanelanelana izy ary manana toe-tsaina ambony sy tia mampandroso ny taranja eto Madagasikara. Samy naneho ny fialantsiny moa ny telo tonta, raha ny zava-nisy hita teny an-toerana.
Notsindrin’izy ireo fa tsy misy ny disadisa eo amin’ny mpitantana ny FMF sy ireo ekipa roa ireo, saingy ireo olona tsy tia fandrosoana sy manakana ny fampivoarana ny baolina kitra eto an-toerana no miezaka mamboly korontana etsy sy eroa.
Fijery lavitra !
Manana fijery lavitra ary miezaka manao izay fara-heriny hanatrarana ny tanjona dia ny hanaovan’ny Barea de Madagascar “Mondial” ny federasiona FMF, tarihan-dRandriamanampisoa Alfred. Tamin’ny fitantanany, maro ireo hetsika fampivoarana sy fitsinjovana ny hoavin’ny baolina kitra nataony. Anisan’izany ny fikarakarana ny “Tournoi de l’océan Indien”, ho an’ireo sokajy zandriny, eo ihany koa ny fanatsarana ny ivontoeram-piofanana etsy Carion.
F.R
Notontosaina ny 1 jolay teo, tao amin’ny Orange Digital Center, ny fanaovana sonia fanamafisana fiaraha-miasa stratejika vaovao, eo amin’ny Orange Madagascar sy ny Samsung. Natao nandritra ny hetsika “Let’s Lead the Future” izany. Tanjona ny hanohanana ny fanovana niomerika ataon’ireo orinasa malagasy amin’ny alalan’ny fitaovana sy teknolojia vaovao, azo antoka ary mifanaraka amin’ny zava-misy eto an-toerana.
Mifototra amin’ny fanavaozana ara-teknolojia sy fiarovana niomerika ity fiaraha-miasa ity. Nandritra ny hetsika, naseho ireo finday Samsung vaovao toy ny Galaxy S25 (S25, Plus, Ultra) sy Galaxy A (A06, A36, A56), izay efa ahitana faharanitantsaina artifisialy (IA). Tafiditra ao anatin’ny tolotra ara-barotra manokana ho an’ireo orinasa ao amin’ny Orange Madagascar ireo fitaovana ireo.
Samsung Knox Guard
Nampahafantarina tao ihany koa ny Samsung Knox Guard. Singa iray ahafahana manara-maso sy miaro lavitra ny fitaovan’ny mpiasa, manakana ny fidirana tsy nahazoan-dalana, ary miaro ireo angon-drakitra sarobidy. Mahafeno tanteraka ny filan’ireo orinasa malagasy, misehatra amin’ny fitantanana sy ny fahamailoana amin’ny lafiny niomerika izany.
“Tsy mijanona amin’ny teknolojia fotsiny ity fiaraha-miasa ity, fa mikendry ny hanohana ny toekarena eto an-toerana, amin’ny alalan’ny fitaovana azo antoka sy matanjaka, ary mifanaraka tsara amin’ny zava-misy eto an-toerana”, raha ny nambaran’i Fabrice André, filoha tale jeneralin’ny Orange Madagascar.
F.R
La Fédération malgache de basketball confirme la tenue du sommet national U16 à Atsinanana, du 5 au 13 juillet, réunissant les meilleures formations masculines et féminines issues des différentes ligues régionales.
La course à la succession des deux clubs d’Analamanga, à savoir JCBA chez les garçons et MB2ALL chez les filles, est donc lancée. 44 équipes dont 24 dans la catégorie masculine et 20 dans la catégorie féminine, seront à l’affiche pendant les neuf jours de compétition au gymnase Soavita. A cette occasion, la ligue d’Analamanga alignera le maximum d’équipes représentantes soient cinq chez les filles (Fandrefiala, Lucadro, Dunamis ou NAS) et quatre chez les garçons (ASSM, JCBA, NBE et Cosfa).
La ligue hôte se distingue également par sa forte présence avec quatre clubs féminins et autant chez les garçons. Il s’agit du CRJS, de l’Ascut, de l’ACMB 501 et de l’ACMBA chez les garçons et du CRJS, de l’Ascut, de l’ACMB 501 et du VEB chez les filles.
Soafara Pharlin
Dans un communiqué, la Fédération du sport automobile de Madagascar (FSAM), en tant que seule autorité sportive nationale réglementant le sport automobile à Madagascar, tient à avertir que l’organisation des courses automobiles sur le territoire national, nécessite une autorisation préalable.
« Toutes organisations de course automobile sur le territoire de Madagascar sont interdites sans l’aval et l’autorisation de la FSAM. Ainsi, il est recommandé aux organisateurs de courses automobiles hors championnats à Madagascar, quelle que soit la discipline, de se rapprocher de la FSAM pour présenter leur projet et de demander son autorisation », a souligné cette instance nationale.
La fédération informe qu’elle se réserve le droit d’interdire toute manifestation parallèle aux championnats de Madagascar officiels, susceptibles de les nuire ou de représenter un risque pour la sécurité du public et des pilotes.
« Les événements non autorisés pourront être donc suspendus par les forces de l’ordre, et leurs organisateurs seront poursuivis selon les textes légaux et réglementaires de la République de Madagascar en vigueur », précise-t-elle.
Soafara Pharlin
Le 6 juillet 2025, le circuit Sylvio Cadivel-Pétiaye Caroline, niché dans la vibrante ville de Bras-Panon, abritera la 5e manche du Championnat de ligue régionale de motocross de La Réunion, organisée par le Moto Club MX Bras-Panon et ses partenaires. Quatre pilotes malgaches se lanceront à l’assaut du sacre.
Dans l’escouade malgache, Miaro Tsirava Razafimahefa Rakotomanga, du Team Funbike Racing, qui brille déjà par son parcours déjà impressionnant en MX2. Et Mathias Plantive, Sincère Leung Yen et Mathyas, tous trois issus du Team Acad’MX Racing, font leurs premiers tours de roue cette saison.
Miaro Tsirava Razafimahefa Rakotomanga, jeune prodige malgache, n’est pas un inconnu sur les pistes réunionnaises. Engagé dans la catégorie MX2, il aborde cette 5e manche avec l’élan d’un pilote déterminé à grappiller des points pour remonter au classement général.
Avec une 8e place provisoire et un total de 104 points, Miaro reste loin du leader, qui caracole en tête avec 177 points. Mais sa ténacité et sa régularité font de lui un prétendant sérieux au titre.
Lors de la première manche, il a décroché une solide 5e place (31 points), montrant sa capacité à tenir tête aux cadors. Durant la deuxième manche, il a enflammé le circuit en arrachant une 3e place (38 points), prouvant qu’il peut jouer les trouble-fêtes sur le podium.
Absent lors de la 3e manche, Miaro a rebondi avec panache, lors de la 4e manche, terminant 4e (35 points), après avoir livré une bataille acharnée. À Bras-Panon, il compte bien marquer les esprits, avec son style agressif et sa maîtrise des trajectoires qui font de lui un sérieux prétendant aux avant-postes.
La Team Acad’MX en force
Si Miaro est déjà un habitué des joutes réunionnaises, trois autres pilotes venant de Madagascar, fouleront le circuit Sylvio Cadivel-Pétiaye, pour la première fois cette saison, sous les couleurs du Team Acad’MX Racing.
Mathias Plantive, figure emblématique du motocross malgache et multiple champion de Madagascar, mènera la charge dans la catégorie MX1. Avec son expérience et sa soif de victoire, il compte bien secouer la hiérarchie et montrer que son passage à La Réunion n’est pas anodin. A ses côtés, Sincère Leung Yen, engagé en Junior, apportera sa fougue face aux jeunes loups du championnat. Enfin, Mathyas, dans la catégorie 65 cc, représente la relève malgache avec l’envie de faire trembler les leaders.
Cette participation massive de pilotes issus de l’Acad’MX Racing Team, porté par la vision de Mathias Plantive, illustre l’ambition de Madagascar de s’imposer comme une nation montante du motocross régional.
Naisa
Dans un élan de bonne foi, les clubs Elgeco Plus et Mama FC ont décidé de mettre fin à leur différend et de faire table rase du passé.
Sous la houlette du président de la Fédération malgache de football, Alfred Randriamanampisoa, les deux équipes ont choisi de prendre le taureau par les cornes, pour apaiser les tensions explosives, lors de la demi-finale de la World Cola Pureplay Football League (PFL). Loin des invectives et des polémiques qui ont enflammé les réseaux sociaux, cette démarche empreinte de maturité remet le fair-play au cœur du jeu.
Mercredi soir, les dirigeants et joueurs des deux camps se sont retrouvés, la main tendue, pour enterrer la hache de guerre. Avec le président Randriamanampisoa comme chef d’orchestre, cette rencontre a permis de calmer le jeu et de ramener tout le monde à la raison. Les trois parties, à savoir les deux clubs et la fédération, ont martelé leur attachement indéfectible aux valeurs du fair-play.
Cette initiative n’est pas juste un coup d’épée dans l’eau. Elle incarne une volonté farouche de faire avancer le football malgache, sur des bases solides et harmonieuses. En jouant l’apaisement, Elgeco Plus, Mama FC et la FMF envoient un message clair. Le ballon rond doit rassembler, pas diviser.
Rakoto
Lors du conseil des ministres qui se déroule à Fianarantsoa, il a été annoncé que la ligne ferroviaire Fianarantsoa-Côte-Est (FCE), plus précisément Manakara, allait être rénovée. Bien évidemment, cette annonce répond à l’attente de la population et des opérateurs économiques de la région.
La reprise de l’exploitation de cette ligne ferroviaire est vitale pour la population de la région dans la mesure où elle contribue au désenclavement. La ligne dessert 18 communes et améliore ainsi la circulation aussi bien des passagers que des marchandises.
Par ailleurs, cette reprise permettra à de nombreuses familles de se faire un peu d’argent dans les gares qui existent sur la ligne en vendant des victuailles aux passagers. Par le passé, sur la ligne TCE (ligne reliant Toamasina à Antananarivo), la gare de Périnet était célèbre pour la restauration.
De même, il ne faut pas oublier que l’existence de cette ligne contribue au développement du tourisme. Le tracé de cette ligne de chemin de fer offre des paysages uniques bien prisés par les touristes étrangers. Autrement dit, en faisant revivre cette ligne ferroviaire, il n’y a rien à perdre mais tout à gagner.
Mais à vrai dire, c’est tout le transport ferroviaire dans son intégralité qu’il faut rénover compte tenu de la vétusté du matériel (locomotives, wagons, rails…). Cela concerne non seulement la ligne FCE mais également la ligne TCE (Antananarivo-Toamasina) ainsi que la MLA (Moramanga – Lac Alaotra).
Nul n’est besoin de souligner que le transport ferroviaire est plus avantageux que le transport routier avec sa plus grande capacité en termes
de nombre de passagers pouvant être transporté ou bien de tonnage de marchandises. Et cela a des effets sur les frais de transport des passagers et des marchandises.
Avec une seule locomotive, on peut tirer plusieurs wagons-citernes ou de nombreux wagons de marchandises remplis de riz. Toutefois, le développement des deux moyens de transport est toujours nécessaire car leur complémentarité n’est plus à prouver.
A titre d’exemple, si le transport ferroviaire était fonctionnel à 100%, on n’aurait pas connu ce problème de logistique actuel concernant le transport de carburant de Toamasina à Antananarivo et qui est à l’origine de la rareté des carburants dans les différentes stations-services de la capitale.
Beaucoup restent à faire en matière de transport ferroviaire dans le pays. Il importe avant tout de rénover les lignes qui existent déjà. Le Graal serait de voir un jour des lignes ferroviaires reliant Antsiranana à Toliara et Mahajanga à Toamasina. En attendant, on peut toujours se permettre de rêver.
Aimé Andrianina
Tanora iray efa manana ny toerany amin’ny resaka fanentanana sy fandrindrana lanonana sy hetsika eto Madagasikara, Andrianambinintsoa Florent Pagny na i MC Florent Pagny. Nisy ny fanadihadiana natao taminy ny alatsinainy lasa teo, teny Mahamasina. Nisongadina nandritra ny resaka nifanaovana taminy ny hafatra nampitany ho an’ireo tanora. “Ny fiezahana ihany no hananao fiainana tsara. Saingy, mandalo sendra maro samihafa ianao vao tafita, ary ilana saina matanjaka sy hery ny miatrika ireo sakana ireo. Izany hoe, ny saina no mila atao “bokona”, hoy izy.
Lalana nolalovany
Nambaran’i Pagny fa tany am-piandohana tsy naniry ho lasa MC izany izy. Notsiahiviny fa fony mbola zaza aza izy, tsy io asa io no navaliny rehefa nisy nanontany izy hoe : “Inona ny asa ataonao rehefa any aoriana any?”.
“Tsaroako taloha, rehefa 25 jona, misy “Podium” foana tany aminay. Nampirisihin’ny olona foana aho mba hiakatra an-tsehatra, somary sarokenatra ihany aho, saingy nazoto foana. Tsy nikitika micro akory aza no nataoko fa nandihy, ary nitohy hatrany am-pianarana izany. Nandihy foana aho hatreny Ankatso, na ny tenako aza gaga ihany hoe : taiza nahalalan’ireo olona teny fa mahay mandihy aho”, hoy i Florent Pagny, Malagasy mpanentana. Nomarihiny hatrany fa efa tompondakan’ny dihy tamin’ny fifaninanana isaky ny lycée ny fikambanan’izy ireo, tamin’izany andro izany.
Ny sampam-pianarana Fitantanana no nianaran’i Florent Pagny, teny Ankatso, saingy niato izany, noho ny krizy nandalo teto Madagasikara, ka tsy afaka nanampy azy intsony ny ray aman-dreniny. Nitady asa ny tenany, taorian’io, ka sendra nahita fahitalavitra iray, mitady mpanentana. “Tsy nisalasala aho nandefa ny taratasy momba ahy (CV) tany, ary noraisin’izy ireo ny tenako. Ilay CV misy an’ilay hoe: mpilalao horonantsary mihetsika fahiny ngamba, nandraisan’izy ireo ahy, raha ny fiheverako azy”, hoy hatrany ny lehilahy.
“Nivoatra tsikelikely”
“Rehefa niasa tao amin’ity fahitalavitra ity aho, nisy namana naka hanao mpanentana lanonana ara-panambadiana, ary teo vao tsapako hoe, manana talenta miafina tahaka izany aho kay”, nambaran’ ny MC Florent Pagny. Nanazava moa izy fa nivoatra miandalana teny amin’izay ny tenany ary rehefa feno folo taona niasana tao amin’ity fahitalavitra ity, izy, dia nanapa-kevitra ny hikopak’elatra ary hanangana ny asa ho azy manokana.
Fehiny, niainga tamin’ny fitiavana sy fiezana tao anatin’ ilay asa fanentanana, nahatonga an’i Florent Pagny, ho tahaka izao, araka ny fanazavany. Nohamafisiny hatrany fa maro ireo olona mankasitraka ny asa ataony, ary misaotra sy mankasitraka ireny olona ireny koa ny tenany. Notsindriny kosa fa tsy mampiofana olona ho lasa mpanentana ny tenany, saingy mampirisika ireo izay manana izany talenta izany mba hitrandraka sy hampiseho ny maha izy azy.
“Indramiko ny tenin’ilay mpanakanto iray izay hoe : mahatafita ny talenta eto Madagasikara, tena nanaitra ahy io teny io. Ankehitriny, azoko hamarinina io filazana io, satria rehefa voafehinao tsara ny talentanao, ary hainao ny mampiasa azy sy ny mampivoatra azy, mety hivadika vola sy mahatafita anao izany”, hafatr’i Pagny.
Fantaro fa :
Ankoatra ny maha MC azy, manana ny fialamboliny ihany koa i Florent Pagny. Raha ny nolazainy, ny mandeha mivoaka maka aina sy mihaino hira milantolanto any amin’ireny toerana mangina ireny no tena tiany. Rehefa any izy, misotro sy mihinana tsakitsaky miaraka amin’ireo olona akaiky azy.
Fanatanjahantena ataony moa ny taranja basikety, baolina kitra ary ny lomano.
Nanatontosa : Fitia Randria
Niakatra fitsarana tao Toamasina ireo olona fito voarohirohy tamin’ny raharaha asan-jiolahy ny taona 2024. Nahavoarohirohy zandary telo, sy Tafika iray ary sivily telolahy, araka ny antotan-taratasin’ ady lah 66- Toa/25. Samy nanda ny fiampangana azy avokoa izy rehetra ireo nandritra ny fotoam-pitsarana. Tsy nisy rahateo ny mpitory sy vavolombelona nandritra ny fitsarana azy ireo. Manoloana izany, nambaran’ny mpitsara mpamoaka didy fa afaka madiodio avokoa izy fito lahy satria tsy ampy ny porofo hanenjehina azy ireo. Tsiahivina fa naseho tamin’ny mpanao gazety teny amin’ny biraon’ny Tonian’ny fampanoavana, fitsarana ambaratonga voalohany, ny 14 oktobra tamin’ny taon-dasa ireo finday nisy feo sy fifandraisan’ny jiolahy tamin’ireo olona voarohirohy ireo. Anisan’izany ny fampanofana basy sy fizarana ireo vola voaroba. Anisan’ny voasambotra sy tratra teo am-panaovana ny asa ratsiny ny zandary iray am-perinasa, ny 12 oktobra 2024. Nisy fanafihana mitam-piadiana ihany koa tany Ampasimazava, ny 27 avrily lasa teo. Nahatratrarana basy poleta sy vodim-bala. Nitohy ny fikarohana sy vela-pandrika ka nahavoasambotra zandary iray sy miaramila iray.
Sajo
Araka ny fikarohana natao, omaly, izay navoakan’ny lahatsoratra an-gazety iray, Sport News Africa, fantatra fa mandalo fotoan-tsarotra ny Federasionin’ny baolina kitra kaomorianina (FFC). Raha ny fanazavana azo tamin’ity gazety iray ity, tsy dia hita ao an-toerana ny filohan’ny Federasiona FFC, Saïd Ali Saïd Athouman, izay lany fanindroany hitantana ity rafitra federaly ity, ny volana janoary lasa teo. Manatanteraka andraikitra any ivelany, amin’ny Caf sy Cosafa, ny mpitantana raha ny fantatra.
Tsy manana kianja iraisam-pirenena moa i Comores, ary mandeha ihany koa ny resaka amin’izao fotoana izao, fa manana olana amin’ny fandoavana ny karama sy ny tambin-karaman’ny mpilalao ny federasionina ao an-toerana, raha ny tatitra nataon’ity gazety iray ity. Andrasana ny tohin’ity raharaha ity, ary azo lazaina taorian’io fa tsy ny Malagasy irery no misedra olana amin’ity taranja ity, saingy raha oharina amin’ny vokatra, mbola misongadina lavitra kokoa i Comores, izay sady manao “Can 2025”, no sady nandrombaka ny medaly alimo, nandritra ny “Cosafa” farany teo.
Fitia Randria
Notsaraina tao amin’ny efitrano fitsarana ambony, sampana ady heloka bevava, ny talata teo, ny antontan-taratasin’ady lah 61 – Toa / 25 mahakasika ny raharaha ady lova nitarika famonoan’olona, ny 04 febroary 2024, tao Bemasoandro,Vatomandry.
Naharitra ora enina. Niantomboka tamin’ny 9 ora maraina, tsy nifarana raha tsy tamin’ny 3 ora tolakandro, ny fotoam-pitsarana ity raharaha vonoan’olona ity. Efatra ny voampanga : i Noaviniriko Nogetin, 22 taona, mpiasa mpanao parpin an’ ilay renim-pianakaviana niharam-boina, Razafindramamy Ignace, 56 taona, mpiambina, i Samuelson Jasmin, 62 taona, anadahin’ny maty ary Fiainantsambatra Fionona. Vao niantomboka ny fanontaniana dia efa niaiky ny heloka nataony ny voampanga voalohany ary nilaza fa noho ny fanambazana vola be nataon’ ilay anadahin’ny maty no nahatonga azy niroso tamin’ny asa ratsy ka nitady namana. Notaominy tamin’izany i Fiainantsambatra Fionona. «Niala tao Toamasina, ny alahady 4 febroary 2024, izy roa lahy nihazo an’ i Vatomandry ary nigadona tao amin’i Samuelson Jasmin, tokony ho tamin’ny 1 ora sy sasany tolakandro. Nandray ny baiko avy tamin’ ity farany ary niara-niditra ny lakoron’ i Jeannine, ilay ramatoa niharan’ny asa ratsy, nitondra fanoto, raha antsy kosa ny teo an-tana, ary hazo tamin’ i Fiainantsambatra Fionona” hoy i Noaviniriko Nogetin, niaiky ny fiampangana azy ka nitantara ny fomba feno habibiana namonoana ilay renim-pianakaviana. Raha hiverenana, anisan’ny niverimberina ny filazana ny anaran’ilay anadahin’ny niharam-boina ho mpandray anjara sy tompon-kevitra amin’ny famonoana noho ny ady lova. Enina mianadahy ireto fianakaviana ireto no zanaky ny ray aman-dreniny ary efa maty avokoa ny efatra fa roa no sisa velona dia i Samuelson Jasmin sy iray hafa izay tsy miraharaha resaka lova. Teto, niaiky ny helony ilay voampanga voalohany, raha nanda kosa ny hafa. Vokany, nilatsaka ny didy manameloka an’i Noaviniriko Nogetin, izay vao 22 taona monja, hanao asa anterivozona mandra-pahafaty, raha afaka ampisalasalana kosa ny roa lahy sy ny anadahin’ny niharam-boina.
Sajo
Fifaninanana « Word Travel Award ». Nandresy tamin’ny fanehoana ny maha natiora miavaka sy toerana tsy manampaharoa ho an’ny mpizahatany i Madagasikara. noharahabaina sy nankasitrahana ihany koa ny Andilana Beach Resort. Izy ireo izay nitazona ny anaram-boninahitry ny ranomasimbe Indianina ho an’ny torapasika lehibe indrindra, nandritra ny 10 taona nisesy.
Tohana ara-tsosialy ao Vangaindrano. Nisy ny fanomezana fehezan-karona ho an’ireo tokantrano marefo miisa 450 ao amin’ny fokontany Betafo ho fanohanana ny andavanandron’izy ireo. Hetsika nokarakarain’ny Solombavambahoaka voafidy tao an-toerana sy ireo manampahefana ary ny fikambanana Vangaindrano Mandroso.
Tao anatin’ny 28 taona, maherin’ny 300 isa ny ankizy sy tanora sahirana noraisin’izy ireo an-tanana sy efa nampiany, raha ny antontanisa voaray. Ankehitriny, ankizy sy tanora 200 mahery avy amin’ny fianakaviana 173 no raisin’ny ivontoerana an-tanana. Akizivavy ny 120 amin’izy ireo. Mahatratra 100 eo ho eo no efa tafita sy nahazo asa tamin’ireo nobeazina. Misy ny miasa eto an-toerana, misy ny any ivelan’ny Nosy. Betsaka indrindra amin’izany ny miasa any amin’ny faritra, fa eo koa ireo miasa sy mijanona eto Antananarivo. Tena betsaka amin’ireo ankizy tafita ny nivoaka teo anivon’ny sekoly ambony Politeknika Vontovorona (ESPA) sy ireo oniversite Antananarivo. Misy koa ireo nanaraka fiofanana tao anatin’ny fotoana fohy ezaka. Toy ny nanaraka lalam-piofanana momba ny zaitra, fandrahoana sakafo sy ny maro hafa. Efa tafiditra any amin’ny orinasa matanjaka eto amin’ny firenena ny ankamaroan’izy ireny, raha ny fanazavana voaray. Hatramin’izao, 50 isa ny tanora efa nilamina arakasa tanteraka. Efa misy ny nahatsangana ny trano onenany sy ny orinasa kely ho azy manokana.
Amin’ny ankapobeny, ny injeniera mahakasika ny taotrano sy jeolojia ary ny fitantanana sy fanabeazana no tena betsaka tamin’ireo tafita. Misy koa ny mpitsabo mpanampy, mpiasam-panjakana sy ny maro hafa. Vehivavy ny tena betsaka tamin’ny tanora tafita, raha ny fanazavana voaray. “Mora ny mitarika ireo ankizy ireo rehefa manaiky tarihina sy manaraka ny fitsipi-pifehezana eo anivon’ny ivontoerana”, hoy ny talen’ny ONG Ketsa, Ramarolahy Hasina. Misy ny tsy maintsy tapahana ny fifandraisana amin’ny ankizy iray rehefa tsy manaiky sy tsy mazoto hanaraka ny fitsipi-pifehezana sy ny fiaraha-miasa intsony ny ray aman-dreny, raha ny fanazavana voaray. Roa monja ny ankizy niala tamin’ny taon-dasa.
Mamolavola ankizy ho olom-banona
Mpiasa sosialy sy mpampianatra eo anivon’ny sampandraharaha sosialy ny mpanorina ity ONG ity. Sahirana ny mponina nisy teny amin’ny manodidina an’i Vontovorona tamin’izany ka antony nahatonga ny fananganana ny ivontoerana. Zavatra telo no tena iompanan’izy ireo: ny tontolon’ny fanabeazana, ny asa sosialy ary ny sehatry ny fahasalamana sy ny fampisakafoana ny vondron’olona tiliana. Tanjona ny handrafetana ny ankizy ho olom-banona sy hanananan’izy ireo ny maha izy azy eo amin’ny fiainany. Misitraka sakafo maraina sy atoandro ny kilonga madinika eo anivon’ny ivontoerana. Raha sakafo atoandro ihany ny an’ireo tanora. Omena vola ataon’izy ireo sakafo kosa ireo efa mianatra any an-tanàn-dehibe.
Maro ny masontsivana hahafahana misafidy ankizy iray hiditra ao amin’ity ivontoerana iray ity. Voalohany, tsy maintsy mpianatra eo anivon’ny EPP Antanety Vontovorona. Avy amin’ny fianakaviana marefo ara-pivelomana na miaina anaty fahasahiranana lalina izy ireo. Misy ny fanadihadiana tsy maintsy ataon’ny tomponandraikitra mialoha ny andraisana azy ireo. Toy ny fametahana petadrindrina eny amin’ny EPP izay vondrona tiliana. Ny fanaovana fanadihadiana eny anivon’ny fikambanana samihafa. Fidinana ifotony eny anivon’ny fianakavian’ny zaza mba hanaovana fanadihadiana ny fiainan’ny fianakaviana, ny toerana honenany sy ny maro hafa.
Niverina nisokatra ny dispensaire
Dimy taona aty aoriana, naverina nosokafana ao Vontovorona, fokontany Antanety II, ny toeram-pitsaboana tantanin’ny ONG Ketsa. Zava-dehibe ho an’ireo ankizy sy fianankaviana tohanana ao amin’ny fikambanana ary koa ho an’ny mponina manodidina ity fotodrafitrasa ara-pahasalamana ity. “Mandray sy mitsabo aretina maro samihafa ity toeram-pitsaboana ity”, hoy ny dokotera Razafimbahoaka Hariniainafarasoa Hanitra, docteur généraliste. Nisy ny fanatsarana natao tamin’ny lafiny fitsaboana, toy ny fanomezana tolotra amin’ny sehatry ny fitsaboana nify sy ny fandraisana an-tanana ireo marary. Maimaimpoana tanteraka ny fitsaboana ho an’ireo ankizy tohanan’izy ireo. “Mandoa sarany kosa ireo olona avy any ivelany. Na izany aza, natao mirary sy takatry ny besinimaro avokoa ny saram-pitsaboana”, hoy hatrany ny dokotera. Hatramin’ny taona 2013, 17 hatramin’ny 20 isan’andro ny olona tonga mitsabo tena ao. Tamin’ny taona 2022, voatery nakatona vetivety izany noho ny fiantraikan’ny krizy ara-ekonomika nateraky ny valanaretina Covid-19.
Beazina ihany koa ny ray aman-dreny
Ankoatra ny ankizy, hiseharana ihany koa ny ray aman-dreny. “Mila omena fanabeazana sahaza azy koa ireto farany hahaizany mandray ny andraikiny amin’ny maha mpanabe voalohany azy ireo”, hoy ihany ny talen’ny ONG. Nambarany fa haingana kokoa ny fiovana misy eo amin’ny ankizy raha toa ka iaraha-miasa koa ny ray aman-dreny. Misy, araka izany, ny fanabeazana, tolo-kevitra, fampiofanana, fanamafisana fahaiza-manao ho an’ireo ray aman-dreny. Ampahafantarina amin’ny izy ireo ny andraikitra miandry eo amin’ny fiainan’ny zanany. Ampianarina hahay hahaleo tena sy hahay hitantanana ihany koa. Ao anatin’izany, ny fiofanana mahakasika ny fitantanana sy ireo asa miteraka fidiram-bola na ny Activité génératrice de revenu.
Nanatontosa : Mino / Fitia