Nambaran’ny klioba Al Merrikh SC avy atsy Soudan, omaly, tao amin’ny tambajotran-tseraseran’izy ireo, fa lasany tanteraka i Fenohasina Gilles, Malagasy lohalaharana. Naharesy lahatra azy ireo haka an’ity mpilalao ity ny zava-bitany nandritra ny fifanintsanana Chan 2024 farany teo iny. Araka ny fikarohana natao, haharitra efa-taona eo ny fifanarahan’ny roa tonta. Tsy ho mpilalaon’ny Ajesaia intsony, araka izany, i Feno, mandritra ny taom-pilalaovana manaraka eo. Tsara ny mampahafantatra fa ankoatra an’i Fenohasina, ahitana an’i Nicolas, vodilaharana afovoany ihany koa ao amin’ny klioban’ny Al Merrikh SC. Nandrafitra ny ekipam-pirenena Barea ihany koa moa i Nicolas.
Andrasana ny fanambarana ofisialy avy amin’ny klioban’ny Ajesaia. Ampahatsiahivina ihany fa efa nandalo tao amin’ny klioban’ny Elgeco Plus PFL, i Fenohasina, ary tamin’ny farany teo, niverina nanatevina ny Ajesaia, ary izao efa milaravinahitra any Soudan izao.
Fitia Randria
Hotontosaina ny 3 hatramin’ny 16 oktobra izao, any Albanie, ny fiadiana ny tompondaka maneran-tany taranja Échecs, sokajy Jeunes. Hanana solontena i Madagasikara.
6 mianadahy no hiaro ny voninahi-pirenena amin’ity fiadiana ny tompondaka maneran-tany taranja Échecs, sokajy Jeunes ity. Ny sokajy latsaky ny 14 taona, 16 taona ary 18 taona no hifaninana ka hananan’i Madagasikara solontena avokoa. Eo amin’ny U14, Rabarison Ny Andolalaina Fitia Noah, Tojomalala Sombin’Aiko (Guest) ary Tsinjoviniavo Aina Mahasambatra no handray anjara. Andrianarivony Sitraka Irvin Keynnan sy Lalasoa Miarana Irinah kosa no hifaninana eo amin’ny sokajy U16. Ilay mpilalao échecs vao nandrombaka ny fandresena tamin’ny fiadiana ny tompondakan’i Madagasikara, sokajy vehivavy, farany teo, Randriatsiferana Dimbiharentsoa Christiana, kosa no solontena malagasy eo amin’ny sokajy U18, amin’ity fiadiana ny tompondaka maneran-tany hatao any Albanie ity. Na dia efa fantatra aza ireto solontena malagasy ireto, mbola miantso fanohanana hatrany ny Federasionina malagasin’ny taranja échecs. Vonona ny hiady ho fanandratana avo ny sainam-pirenena malagasy izy 6 mianadahy ireto ka misokatra sy mandray izay fanohanana sy fanampiana avy amin’ny malala-tanana rehetra. Atleta voatsonga tamin’ny fifaninanana nasionaly avokoa izy ireo ka manana ny vintana hahazo vokatra eo amin’ny sehatra iraisam-pirenena. Tsiahivina fa mbola manana solontena malagasy eo amin’ny sokajy U10 sy U12 i Madagasikara, eo amin’ity taranja ity, miatrika ny fiadiana ny tompondaka maneran-tany, sokajy Cadets. Mbola ao anatin’ny fifaninanana tanteraka izy ireo amin’izao fotoana izao, izay haharitra hatramin’ny 30 septambra.
Mi.Raz
Tonga nitsidika ara-pomba fifanajana sy arakasa ny lehiben’ny Etamazaoron’ireo Tafika, ny Jly Deramasinjaka Manantsoa Rakotoarivelo, tao amin’ny toeram-piasany Andohalo, omaly ireo manamboninahitra miasa eo anivon’ny masoivohon’i Inde. Nitarika izany ny Kly Devashish Dikshit, sy ireo mpiara-miasa akaiky aminy. Voaresaka tamin’izany ny fanatsarana ny fifandraisana ara-tafika misy eo amin’ny roa tonta manoloana ireo ambana marolafy, indrindra eo amin’ny fanomanana ireo miaramila. Tamin’izao fitsidihana izao no nanoloran’ireto vahiny amin’ny fomba ofisialy ny fanasana avy amin’ny lehiben’ny Etamazaoron’ny Tafika indianina ny lehiben’ny Etamazaoron’ ireo Tafika Malagasy hanatrika ny fivoriana karakarain’ny Firenena indianina hiombonan’ireo firenana manana iraka ho an’ny fandriampahalemana maharitra, «Maintien de la paix», eo ambany fiahian’ny Firenena mikambana.
Jean Claude
Manan-karena voly sy vokatra maro samihafa i Madagasikara. Anisan’izany ny voatabia izay mitondra hery sy fahasalamana ho an’ny vatan’olombelona. Legioma manan-karena otrikaina sy manome vokatsoa ara-pahasalamana maro ihany koa izy. Tsy vitan’ny hoe manome tsiro amin’ny sakafo isan-karazany fotsiny izy, fa misoroka aretina sy mampatanjaka ny vatana ihany koa. Mitondra tombontsoa maro ny fihinanana voatabia. Ahitana otrikaina maro samihafa, toy ny antioxidant, kalsioma, rano, fibra, vitamina sy ny maro hafa. Ahitana otrikaina 18 kcal ny vaotabia 100 grama. Manodidina ny 3.9 g ny gliosida, 0.9 g ny proteina, 0.2 g ny lipida, 1.2 g ny fibra ary 94% ny rano ao anatiny.
Manan-karena «lycopène» sy «antioxidant» ny voatabia masaka. Miaro amin’ny fahasimban’ny sela ao anatin’ny vatana izy noho izany. Mampihena ny tahan’ny homamiadan’ny nono sy ny prostaty ary miaro amin’ny aretim-po ihany koa. Ahitana potasioma sy vitamina C ny voatabia, izay manampy amin’ny ady amin’ ny tosidra, mahatsara ny
asan’ny fo ary manadio ra. Ahitana vitamina A, C, ary E ihany koa ao amin’ny voatabia, manatsara ny hoditra sy mampihena ny kentrona izany. Ankoatra izay, manan-karena vitamina C ihany koa, mampitombo ny hery fiarovan’ny vatana sy miaro amin’ ny gripa sy ny sery. Etsy ankilany, manatsara ny maso sy ny fahitana ihany koa izy io, noho ny fananany otrikaina vitamina A betsaka. Etsy andaniny, ahitana fibra ihany koa ao amin’ny voatabia, manampy sy misoroka amin’ ny fitohanana mety hahazo ny olona. Misoroka ny aretin-kibo ihany koa izany.
Manan-danja ara-toekarena
Sakafo fototra eo amin’ny fandrahoana izy io. Vokatra manan-danja eo amin’ny lafiny ara-toe-karena sy sakafo ihany koa. Maro ny faritra mamokatra voatabia eto amin’ ny Nosy. Anisan’izany ny any amin’ny faritra Vakinankaratra. Faritra mamokatra voatabia betsaka indrindra eto Madagasikara izy noho ny toetr’andro mangatsiaka. Azo atao ny manao karazam-pambolena isan-karazany, toy ny eny amin’ny zaridaina, fambolena an-tanàn-dehibe… Faritra faharoa mamokatra izany ny ao Itasy, toy ny ao Miarinarivo, Arivonimamo ary Soavinandriana. Ankoatra izay, mamokatra ihany koa ny eto Analamanga. Ahitana izany ny any Ambohidratrimo, Ankazobe, ary ny faritra manodidina ny Renivohitra. Ny toetr’andro, karazan-tany, fahampian-drano, ary ny fanatsarana ny fombam-pambolena no mahatsara ny vokatra.
Mety hahatonga aretina samihafa ihany koa
Mety hisy voka-dratsy ho an’ny vatan’olombelona ihany koa ny fihinana voatabia diso tafahoatra. Anisan’izany ny fikorontanan’ny fandevonan-kanina. Mety hiteraka «reflux acide» na aretin’ny vavony sy tsinay ny fihinana voatabia be loatra. Mety hahatonga aretim-pivalanana na fitohanana ho an’ny olona sasany ihany koa izany. Ankoatra izay, mitarika amin’ny aretin’ny taolana na ny vanin-taolana (goutte) ihany koa izany. Toy izany koa ny aretin-koditra na allergie. Mety hiseho amin’ny endrika mangidihidy na fivontosana, na fanaviana izany. Ilaina, araka izany, ny fihinana voatabia amin’ny antonony mba hisorohana ny aretina hafa.
Maro ny fomba fihinana azy
Maro karazana ny fomba fihinana ny voatabia. Azo atao salady, na andrahoana atao amin’ny laoka ary azo atao ranom-boankazo ihany koa. Tsara kokoa ny mihinana voatabia manta atao salady. Ampiarahana amin’ny tongolo gasy na tongolo mena sy menaka oliva ary voasary makirana na vinaingitra. Mbola voatahiry tsara ny vitamina C ao anatiny amin’izay. Raha misafidy ny hihinana voatabia masaka indray, mety afangaro amin’ny laoka, atao saosy na lasopy. Hohanina mafana ny tsara aminy satria manampy amin’ny famoahana anti-oxidant izany, manampy betsaka amin’ny ady amin’ny aretin’ny fo, miady amin’ny aretina homamiadana. Ankoatra izay, raha misafidy ny hamadika ny voatabia ho ranom-boankazo indray, manampy betsaka amin’ny fanadiovana taova toy ny fo sy ny voa ary ny aty ihany koa ity fomba iray ity. Tombontsoa entiny amin’izany ny fampitomboana ny hery fiarovana, miady amin’ny fahasemporana ihany koa. Tsara kokoa ny hisotroana izany maraina alohan’ny sakafo. Ankoatra izay, azo atao koa ny mihinana voatabia asiana menaka ary atono amin’ny afo. Mitahiry otrikaina maro io karazana fahandro iray io.
Nanatontosa : Mino
Mihazakazaka ny tsenan’ ny fiara elektrika eto Madagasikara. Tao anatin’ny roa taona, ny Océan Trade sy ny Continental Auto, ao amin’ny Groupe Viseo, no nitondra marika fiara elektrika maro sy be indrindra. «Fiara elektrika 15 no natolotra ny mpanjifa tao anatin’ny iray volana sy tapany», hoy ny tomponandraikitra ara-barotra ao amin’ ny Océan Trade, Rakotohasimbola Thierry, omaly, teny Andraharo, nandritra ny fampahafantarana ny hetsika «Viseo Motor Show». Miditra amin’ny andiany faharoa ny «Viseo Motor Show» amin’ity taona 2025 ity. Hotontosaina ao amin’ny Galaxy Village Andraharo, ny 4 hatramin’ny 12 oktobra. Hisokatra ho an’ny rehetra, mpanjifa sy tsy mbola mpanjifa. Tanjon’ny Vondrona ny hampahafantatra ny vokatra sy hanolotra fihenam-bidy goavana. Tsy fiara ihany no ho hita fa ao koa ny kojakoja momba ny fiara, ny fitaovana maro isan-karazany, eny fa na hatramin’ny fitaovana ilaina amin’ny fanorenana aza, sy ny angovo azo avy amin’ny masoandro. «Manomboka amin’ny 10 % ny fihenam-bidy ary misy safidy fanamorana ny fividianana», hoy hatrany ny mpikarakara.
Fanomezana lehibe
Nanamafy Rakotohasimbola Thierry fa «Mividy fiara elektrika telo dia mahazo iray maimaimpoana ny mpanjifa». Hisy tombola lehibe ihany koa rehefa hifarana ny hetsika. Hampiseho fiara vaovao sy vokatra tsy mbola hita hatramin’izay ny “Viseo Motor Show”. Hetsika goavana, hoy ny mpikarakara, satria tsy hoe varotra ihany no tanjona fa fampahafantarana ny fomba fijery vaovao momba ny fivezivezena sy ny teknolojia eto Madagasikara ihany koa.
Henintsoa
Hotanterahina ny 25 septambra ho avy izao ny andro hankalazana ny Ranomasina. Ny lohahevitra entina amin’izany dia ny hoe : “Ny fanasongadinana ny anjara toeran’ny ranomasina sy ny ranomasimbe eo amin’ny toekarena manerantany”. Satria ny 80% ny varotra iraisam-pirenena dia miampita ranomasina avokoa. Mandritra ny 4 andro, hisy ny asa ataon’ny Afafi-Nord ho fanohanana ireo mpanjono. Fandaharanasa vatsian’ny Vondrona eoropeanina ao Analanjirofo.
Notokanana tamin’ny fomba ofisialy ny 15 septambra lasa teo, ny Unité de traitement d’eau potable ao amin’ny fokontany Ambodisaina, distrikan’i Toamasina II. Nandritra ny lanona dia nisy ny fanomezana mari-pankasitrahana ODF (Open Defecation Free) ity fokontany ity, amin’ny lafiny fahadiovana. Natao ihany koa ny famoahana tamin’ny fomba ofisialy ny tovovavy miisa 60 izay nianatra manokana momba ny fahaleovantena ara-toekarena.
Mbola mitohy hatrany ny hetsika fampiofanana momba ny fampiroboroboana ny asa eo amin’ny toekarena manga, amin’ny alalan’ny famokarana anaty rano, ho an’ny faritra Analamanga. Hotontosaina ny 25 septambra ho avy izao izany, eny amin’ny biraon’ ny minisiteran’ny Jono sy ny toekarena manga (MPEB), etsy Ampandrianomby.
Notanterahina, afakomaly, tao New York, Etazonia, ny fifanakalozan-kevitra lehibe momba ny fanjonoana krill any amin’ ny ranomasina manodidina an’i Antarktika. Ity hetsika ity izay natao tao amin’ny Goals House, Tavern on the Green, ary nokarakarain’ny fikambanana Antarctica Avengers, nahitana mpikaroka avy amin’ny firenena samihafa sy ny mponina any amin’ny fari-dranomasina atsimo.
Mandray anjara amin’izany i Madagasikara ary maneho ny fanohanany ny ady amin’ny fanjonoana ny krill i Madagasikara. Ampahafantarina ihany fa anisan’ny foto-tsakafon’ny biby an-dranomasina ny krill. Izy no sakafo voalohan’ireo trozona lehibe mandalo sy miteraka ao amin’ny ranomasimbe Indianina.
Any amin’ny faritr’i Antarktika ihany no misy azy, ka izany no mampanan-danja azy amin’ny fitohizan’ny fiainan’ireo biby maro anaty rano. Raha lany tamingana izy io dia tandindonin-doza avokoa ny trozona sy ny taranany. Araka ny fanambarana, ny fiarovana ny krill dia midika ho fiarovana ny trozona sy ny lova voajanahary izay manome laza ny firenena sy zava-dehibe ho an’ny taranaka hoavy.
Fitia Randria
Andry iankinan’ny fitantanana maharitra ny harena voajanahary ny VOI. Manoloana ny fandikan-dalàna, havaozina ny lalàna miaro azy ireny.
Hotanterahina ny 22 hatramin’ny 28 septambra 2025 izao ny «Herinandron’ny VOI» (Vondrona Olona Ifotony). Manerana ny Nosy ny fankalazana, ka samy hanana ny fandaharam-potoany avy izy ireo. Lohahevitra noraisina amin’ity andiany faharoa ity, ny hoe : «VOI, fototra sy andry iankinan’ ny fitantanana maharitra ny harena voajanahary azo havaozina». Nambaran-dRamatoa talen’ny Faritra arovana sy ny loharanon-karena voajanahary azo havaozina sy ny rohivoahary (DAPRNE), Ratefason Tojotsara, fa natsangana ny VOI satria izy ireny no tena miaina eny ifotony amin’ny fitantanana sy ny fiarovana ny harena voajanahary sy ny tontolo iainana. Voafaritra anaty bokin’andraikitra ny asan’izy ireo, toy ny fanaovana fitsirihana sy fanaraha-maso ny fanarenana ny toerana, toy ny ala simba, ohatra, satria misy ny drafi-panajariana mazava, mamaritra ny faritra arovana. Afaka mampiasa ny zo nentim-paharazana, toy ny fakana hazo hanaovana trano, ny fakana fanafody nentim-paharazana, sns. Misitraka ihany koa ny fanohanana avy amin’ ny mpiara-miombon’antoka ny VOI, indrindra ny tolotra ara-boajanahary toy ny loharano maharitra.
Nomarihin-dRamatoa Tale (DAPRNE) fa eo am-pamolavolana izao ny lalàna vaovao mifehy ny fiarovana azy ireny manoloana ny fandikan-dalàna samihafa momba ny fanimbana sy ny fitrandrahana tsy ara-dalàna ny harena voajanahary.
Anjaha Ambalavao
Miisa 1 576 ny VOI manerana ny Nosy, mitantana faritra arovana mitotaly 3,432 tapitrisa ha.
Anisan’ny ohatra tsara ny any amin’ny valanjavaboahary Anjaha, distrika Ambalavo, faritra Matsiatra Ambony. Tsy manana mpamatsy vola intsony ny VOI mitantana azy fa mahaleotena tanteraka amin’ ny fitantanan-draharaha amin’ ny alalan’ny vola miditra avy amin’ny fizahantany.
Njaka Andriantefiarinesy
Somary ratsiratsy ny vokatra azon’ny Malagasy, nandritra ny fifaninanana ho an’ny tsirairay, tamin’ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany ho an’ny taranja hazakazaka am-bisikileta, izay tontosaina any Rwanda. Laharana faha-47 amin’ireo 55 nandray anjara, i Amédé Houlder Mohamed. Nambarany, omaly, fa tena sahirana tanteraka ny tenany, noho ny tsy fitovian’ny fitaovana eo aminy sy ireo mpifanandrina aminy.
Nohamafisiny hatrany fa raha ampy tsara ny fanohanana sy ny fitaovana nentina niatrika ny fifanintsanana, mety ho tsaratsara kokoa ny vokatra. « Izay aloha no vita! Mba nahavita ireny aloha isika, mino aho fa tsara mihoatra lavitra noho ireny ny vokatra raha ampy ny fanohanana sy ny fitaovana», hoy i Mohamed Houlder Amédé, Malagasy mpihazakazaka am-bisikileta.
Nambarany fa lojika tanteraka io vokatra io, raha ny fahitany ny zava-misy, saingy nahazo dera tamin’ny mpikarakara ihany ny Malagasy tamin’ny nahazoana io laharana io, amin’izao fifanintsanana iraisam-pirenena izao. Tsara ny mampahatsiahy fa sambany teo amin’ny tantara no nandraisan’i Madagasikara anjara tamin’ny fifanintsanana iraisam-pirenena tahaka izao
.
Fitia Randria
Norombahin’ny ekipazy Asacm, nisy an’i Mathieu sy i Herii Possible, nitondra ny fiara Subaru, ny andiany faha-22 amin’ny « Rallye Tour de Tana ». Fihaonana notanterahina ny faran’ny herinandro lasa teo. 1 ora 38 mn 49, 3 s ny fe-potoana vitan’izy ireo. Faharoa i Aro Kiady sy i Elvis (Asacm), tara 2 mn 07, 3 s taoriany. Fahatelo i Tahina sy Rojo Raben, Asacm ihany.
Hilalao any amin’ny klioba Al-Merreikh, any Soudan, Randriamanampisoa Nicolas, mpilalao baolina kitra, vodilaharana tao amin’ny Fosa Jr. Niatrika ny “Chan 2025” farany teo izy. Mandritra ny taom-pilalaovana telo no hilalaovany any an-toerana. Marihina fa ao amin’ny D1 ity ekipa Al-Merreikh ity.
Hampitombo sy hanamafy ny fiaraha-miasa ny Federasionina malagasin’ ny basikety sy ny UJSM (Union des Journalistes Sportifs de Madagascar). Nivoitra izany nandritra ny fihaonan’izy ireo ny faran’ny herinandro teo, teny Analakely. Tsy misy manana tombontsoa amin’ny tsy fifankazahoana hoy ny andaniny sy ny ankilany ka naravina ny olana niseho teo amin’ny roa tonta.
Mpikatroka 170 no andrasana mandritra ny fiadiana ny tompondakan’i Madagasikara, taranja Kick Boxing, hotanterahina ny 27 sy septambra izao, ao amin’ny Kianja mitafo Ankoay Ankorondrano. Hifantenana izay hiatrika ny fiadiana ny tompondaka maneran-tany hatao any Abu Dhabi, sokajy Seniors sy Vétérans, ny volana novambra izao, ity fifaninanana nasionaly ity. Ny sokajy Cadets, Junior ary Senior no hifaninana mandritra io roa andro io.
Nahomby ny hetsika. Ambohipihaonan’ny mpankafy taranja basikety 3×3 ny teny amin’ny Parvis Analakely, ny faran’ny herinandro teo. Nafana ny fifaninanana, nafana toraka izany ihany koa ny seho nandravaka sy ny fanentanana. Voalohany ny fikarakaran’ny RDJ ny « Allez Hoop” teny amoron’arabe sy manoloana ny Lapan’ny tanàna, izay efa fanaon’ireo firenena hafa. Marik’izany fahombiazana izany ny nahavitana namondrona mpilalao 400 isa, izay notsinjaraina ho ekipa 95, nahitana sokajy U17 lahy sy vavy, U23 lahy sy vavy, Open lahy sy vavy ary ny sokajy Old School. Traikefa lehibe no azo satria mpijery manodidina ny 2 000 no tonga nijery izany. “Tafita ny hafatra tamin’ity fifaninanana ity, nahatsapana ny fankafizan’ny Malagasy ny basikety 3×3. Fa indrindra koa nahitana ny talentan’ireo taninketsa sy hoavin’ny basikety malagasy “, hoy ny nambaran’ny Filoha tale jeneralin’ny RDJ, Rasolojaona Tahiana. Niara-nisalahy tamin’ny fanatontosana izao fifaninanana izao ny Federasionina malagasin’ny basikety sy ny Orange Madagascar.
Mi.Raz
-U17: Tompondaka vehivavy: Pintade
-Tompondaka lehilahy: MTB 1
-U23: Tompondaka vehivavy: ASSM
-Tompondaka lehilahy: Predators Open
-Tompondaka vehivavy : GNBC
– Tompondaka lehilahy: JAJJ Old Scool
-Tompondaka: BC Blindé 2
– Tompondaka lefitra: BC Blindé 1
-Concours 3pts
Vehivavy: Coach Prisca
Lehilahy: Mr Mamy
Nahazo fanasana manokana avy amin’ny Federasionina iraisam-pirenena (World Rugby) hanatrika ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany hatao any Angletera, ny Malagasy Rugby. Hisolo tena ny Malagasy amin’izany Rakotomalala Marcel, filohan’ny Malagasy Rugby sy i Fenitra, kapitenin’ny Makis Ladies.
Nanainga ny alahady alina lasa teo, nihazo an’i Angleterre, ny delegasionina malagasin’ny taranja rugby, hanatrika ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany, sokajy vehivavy. Na tsy mandray anjara amin’izany aza ny Malagasy, manana solontena ny Makis Ladies. Nahazo fanasana manokana avy amin’ny Federasionina iraisam-pirenena (World Rugby) i Fenitra, kapitenin’ny ekipam-pirenena malagasy. Mitarika ny delegasionina Rakotomalala Marcel, filohan’ny Malagasy Rugby, izy izay hanatrika ny fivoriamben’ny World Rugby. Io no nambarany tamin’ny mpanao gazety, ny sabotsy lasa teo, teny Andohatapenaka. Fantatra, tamin’izany, fa hampirantiana any Angleterre ny tontolon’ny rugby, sokajy vehivavy. Hamelabelatra izany i Herimahefa Andonirina, filohan’ny Vaomieran’ny rugby, sokajy vehivavy, sy Rajaona Felana, filohan’ny kaomisionina fitsaboana.
Nohamafisin-dRakotomalala Marcel fa reharehan’ny baolina lavalava izany ary sambany no voafidy tao anatin’ireo firenena maro i Madagasikara. “Ny fahombiazan’ny Makis Ladies, teo amin’ny lalaon’olona 7 sy ny an’olona 15, izay samy niatrika dingana ambony tamin’ireo fifaninanana iraisam-pirenena, no nahatonga ny rafitra iraisam-pirenena hisafidy manokana ny Malagasy”, hoy izy.
Ankoatra izay, nolazain’ity mpitantana ny Malagasy Rugby ity fa hanana hetsika goavana ny tontolon’ny baolina lavalava malagasy. Raha tsy misy ny fiovana, homarihina ny 25 sy 26 oktobra ho avy izao ny fankalazana ny faha-125 taona nidiran’ny rugby teto Madagasikara. Maro ireo hetsika hanamarihina izany. Anisany ny lalao goavana hatao, ny fitokanana fotodrafitrasa. Eo koa ny fampirantiana an-tsary ny tantara nolalovan’ny rugby nandritra izay taon-jato iray mahery izay.
Tompondaka
Tonga teny amin’ny Etamazaoron’ireo Tafika Andohalo ny solontena avy eny amin’ny Etamazaoron’ny Tafika an-tanety, notarihin’ny jeneraly Pikulas Démosthène, Mazaoro jeneralin’ny Tafika an-tanety, ny herinandro lasa teo. Nanolotra lelavola ho fandraisana anjara amin’ny fananganana ny tambohon’ny Ivontoerana fitaizana zaza kambotin’ny Tafika any Antsahasoa Pagode zy ireo. Nandray izany ny amiraly Ga Jacquy Honoré, Mazaoro jeneralin’ireo Tafika no sady filohan’ny fikambanana mpiahy ireo zaza kambotin’ny Tafika, notronin’ny jeneraly Andriamialy Samse Assimo, talen’ny foibe fitantanan-drarahan’ny Tafika sady lehiben’ny komity mpitantana sy ny lietnà Solofoniainarivelo Tatiana, lehiben’ny Ivontoerana. Nambaran’ny jeneraly Pikulas, izay nisolo tena ny jeneraly lehiben’ny Etamazaoron’ny Tafika an-tanety, fa nandray anjara tamin’izao latsakemboka izao avokoa ireo rantsamangaikan’ny Tafika an-tanety manerana ny Nosy, miaraka tamin’ny foibem-pibaikoana. Vonona hatrany izy ireo amin’ny tolo-tanana mety ilaina amin’ny fanatsarana fotodrafitrasa ho amin’ny tombontsoan’ireo zaza kamboty mipetraka sy beazina eny an-toerana. Araka izany, nitondra ny teny fisaorana sy fankasitrahana ny amiraly Ga Jacquy amin’izao fihetsika feno fandraisana andraikitra nasehon’ny Tafika an-tanety izao, ary mbola nanentanany ny hafa handray anjara ihany koa satria adidy iombonana ireo ankizy beazina eo anivon’izany ivontoerana izany. Nanome toky ihany koa izy ny amin’ny hanaovana mangarahara ny fitantanana mba hamitana araka ny tokony ho izy ny asa rehetra mifanandrify amin’izao fanomezana izao. Ny Ivontoerana fitaizana zaza kambotin’ny Tafika eny Antsahasoa Pagode dia sampandraharaha iray eo anivon’ny Etamazaoron’ireo Tafika misahana ny fikarakarana ireo zanaka navelan’ny miaramilan’ny Tafika lavo an’ady teny an-kianja nandritra ny famitana hetsika fiarovana sy fampandriam-pahalemana.
Jean Claude
Longtemps absent de la scène tananarivienne, le groupe Manan’Ara prépare son retour définitif avec un deuxième album en chantier et un concert promotionnel à venir.
« Nous travaillons actuellement sur notre deuxième album, en prélude à la célébration de notre dixième anniversaire en 2026 », confie Tiana Razafindrazaka, membre fondateur du groupe.
Pour ce nouveau projet, le trio à cordes collabore avec l’auteur-compositeur et chanteur Miary Lepiera, en tant que directeur artistique. Figure incontournable sur la Grande Île, il est reconnu pour ses talents de producteur, arrangeur et accompagnateur de nombreux artistes malgaches. Créé en 2016 par Tiana, Tah Manana et Zaka Kely, Manan’Ara est né de la volonté commune de promouvoir la culture malgache à travers la musique.
« Ils sont comme mes fils. Je leur transmets mon expérience dans le milieu artistique. Mais il faut aussi savoir que ce sont des artistes talentueux, qui n’ont rien à envier aux grands noms de la musique du terroir », souligne Miary Lepiera.
« Notre démarche vise à préserver et valoriser le patrimoine musical de Madagascar afin que la jeunesse ne l’oublie pas », expliquent, de leur côté, les membres du groupe.
Le groupe s’exprime principalement à travers le ba-gasy, tout en explorant d’autres horizons musicaux. Leur premier album, intitulé “Hafatra”, est sorti en 2017, en parallèle avec “Riban-kiran’Imerina”, un événement dédié au ba-gasy au CCEsca Antanimena. L’album comprend huit titres.
Musicalement, Manan’Ara évolue essentiellement dans le registre du « tendry gasy ». Si le premier album portait principalement la signature de Tah Manana, le trio a apporté une contribution plus collective pour ce second opus, à la fois authentique et modernisé.
« Nous restons ancrés dans la musique malgache, mais certaines compositions sont modernisées, dans le respect de notre identité », précisent-ils.
Joachin Michaël
« C’est un vrai rêve devenu réalité, gagner un prix à New York », tel est le propos de la réalisatrice Felana Rajaonarivelo sur sa page Facebook en annonçant officiellement son prix Best Human Rights à l’évènement New York Independant Art film fest, grâce à « Debout ! ». Ce prix enrichit le palmarès de ce film documentaire qui a déjà remporté quelques prix internationaux.
«Quand j’ai soumis notre film « Debout! » en mai, je n’imaginais pas jusqu’où ce voyage allait nous mener. En juillet, la nomination au New York Independent Art Film Fest me semblait déjà être un cadeau… Après des mois d’attente et de stress, le résultat est tombé : nous avons remporté la catégorie Best Humans Rights », annonce-t-elle fièrement.
En gagnant ce prix, Felana Rajaonarivelo bénéficiera aussi davantage de visibilité à l’international. Ainsi, « Debout ! » sera projeté au festival qui se déroulera en novembre. Des professionnels internationaux dans le milieu seront présents. Ce sera donc une opportunité pour la réalisatrice de démontrer non seulement ses talents cinématographiques, mais surtout sa capacité à passer les messages que véhicule ce film documentaire de 20 minutes.
« Debout ! » est une ode aux femmes en situation de handicap. Il met en lumière l’histoire de quatre femmes fortes ainsi que des témoignages poignants et encourageants. Il s’agit de Lahatra Nomenjanahary, Marie Claire, Nourina et Fela Razafinjato.
Sorti officiellement en 2022, le film s’est démarqué dans d’autres festivals internationaux. Il a raflé en août cinq prix dans les catégories « Women’s film », « Film on disability issue », « Photography », « outstanding Achievement award », ainsi que la mention honorable lors de la 13e édition de London Indie film festival à Londres. Ayant également obtenu deux prix au Togo, il a été nominé au Montréal film festival et finaliste à l’Austin international art festival… Selon Felana Rajaonarivelo, le voyage continue et le film est en lice au Courage film festival qui se tiendra à Berlin en novembre.
Holy Danielle
Le fonds de production cinématographique «First Step Fund», initié par MadaFilmLab, lance un appel à projets de court métrage.
«Après des mois de réunions et de nuits blanches, nous sommes aujourd’hui heureux de lancer notre fonds de production cinéma, le premier pas des futurs cinéastes dans le monde du 7e art. Aujourd’hui, nous avons écrit une page de l’histoire du cinéma malagasy, mais le chemin est encore long pour le First Step Fund», annonce l’association MadaFilmLab, un programme d’accompagnement dédié au cinéma malgache, porté par le réalisateur Luck Razanajaona.
Cet appel à projets est ouvert jusqu’au 18 octobre, aux réalisateurs résidant à Madagascar, porteurs d’un projet de court métrage, tous genres confondus. Une fois sélectionnés, les projets doivent être tournés dans un délai maximum de 12 mois après l’obtention du financement.
Joachin Michaël
A peine clôturé, le festival de musique classique Nosy Be Symphonie se prépare déjà à enchanter de nouveau son public. Comme à l’accoutumée, son ambition reste la même : implanter durablement un festival de musique classique à Nosy Be, île plus souvent rythmée par les sonorités tropicales. Couronnée de succès, la 10e édition confirme ainsi la pérennité de cet événement sur l’île aux Parfums.
Au fil des années, Nosy Be Symphonie s’est imposé comme un rendez-vous incontournable. Son secret ? La constance de l’équipe organisatrice et la fidélité des formations musicales. Né sous l’impulsion de l’hôtelier Jean Louis Salle et de son équipe, avec le soutien de sa marraine, la pianiste belge d’origine polonaise Elzbieta Dedek, le festival a pu compter sur l’engagement des formations vocales et musicales présentes à chaque édition.
Des participants fidèles
Cette longévité s’explique aussi par l’attachement des ensembles partenaires. Côté local, l’ensemble vocal Cantiamo, dirigé par la soprano Natacha Rajemison, le Madagascar Orchestra sous la baguette du chef Rahf Rakotoarimino, le maître Harry Rakotomampionina ainsi que la chorale Akon’ny Lanitra Mihira (ALM) de Nosy Be, ont uni leurs talents pour offrir le meilleur d’eux-mêmes. Sur le plan international, le festival s’est enrichi avec un parrain depuis cinq ans. Il s’agit du violoniste Bertrand Lavrenov, issu du conservatoire de Belgique. A ses côtés, le saxophoniste et flûtiste Philippe Laloy ainsi que le pianiste et compositeur Vincent Rouard complètent l’équipe internationale.
Une ouverture au-delà des frontières
La réputation du festival a franchi les mers pour atteindre les îles voisines. Si certaines éditions ont accueilli des interprètes mauriciens, cette année a vu un public mauricien venir spécialement assister aux concerts répartis sur quatre jours dans différents établissements de l’île, à savoir l’hôtel Exora, Home The Résidence, l’hôtel Sarimanok et la finale au restaurant The View. Par ailleurs, la présence du réalisateur Serge Marizy durant plusieurs éditions a donné une dimension internationale à l’évènement grâce à une couverture à l’étranger. Chaque concert s’est conclu par l’interprétation de l’hymne du festival, composé par le guitariste Parany Ramaromisa. Actuellement, l’organisateur se penche déjà sur la préparation de la prochaine édition qui aura lieu entre fin août et début septembre.
Holy Danielle
Avant-hier matin, une adolescente s’est suicidée chez elle à Mananara Nord. La jeune fille de 14 ans est originaire de la Commune d’Ambalakirajy, dans le district de Mandritsara, mais accueillie par une proche de la famille à Mananara Nord.
Sa tutrice l’aurait trouvée en compagnie d’un garçon dans la maison la semaine passée. Elle l’aurait alors sérieusement réprimandée.
Comme d’habitude, les adultes se sont absentés avant-hier matin, pour aller au travail, étant donné qu’ils tiennent un commerce de légumes dans le marché local, l’adolescente a décidé de mettre fin à sa vie. C’est en revenant du marché que les adultes l’ont retrouvée inanimée dans la chambre. D’après les informations, ils ont tenté de l’évacuer au centre hospitalier de la ville, mais c’était déjà trop tard. La police s’était rendue sur place pour les constatations d’usage en compagnie d’un médecin légiste.
La dépouille mortelle de l’adolescente a été acheminée hier à Ambalakirajy Mandritsara, où résident ses parents.
ATs.
Faritra iray mahasarika olona maro noho ny fahadiovany sy ny filaminany Antsirabe. Nisy ny fanadihadiana ifotony teny amin’ny tanàna an-dRenivohitra Antsirabe, ny asabotsy lasa teo. Araka ny tazana eny an-toerana, madio sy milamina ny manodidina ny Kaominina Antsirabe. Raha ny filazan’ny olona iray teny an-toerana, efa nampalaza an’ity faritra ity mihitsy io resaka fahadiovana io, ary izay no nahatonga ilay hira hoe : «Antsirabe, tanàna madio, Antsirabe tanàna madio …»
Maro amin’ireo mponina any an-toerana ihany koa ny tsy miantehatra amin’ny resaka fangatahana fotsiny fa manao asa famoronana mba hahazoana vola. «Hiarahana mahalala fa sarotra dia sarotra ny fiainana amin’izao. An-kavitsiana amin’ny olona aty no miantehatra loatra amin’ny hataka izany, fa ny mivarotra ireo taozavatra sy manao asam-pitaterana amin’ny posy no tena ahafahan’izy ireo mahazo vola», hoy i Eric, lehilahy iray monina ao Antsirabe.
Ankoatra izay, misy hetsika maro toy ny fitaingenana soavaly, toerana fialana voly sy hanaovana fiaraha-misotro isaky ny hariva, ny ao Antsirabe. Misy ihany koa ny toerana azo itsangantsanganana, toy ny eny Ranomafana, sy ny eny amin’ny dobo voanjanahary Tritriva.
Mora ny fiainana
Anisan’ireo faritra mifototra amin’ny fiompiana sy fambolena i Vakinankaratra. Manodidina ny 500 Ariary eo ny lasopy sy composé any an-toerana, raha toa ka 1000 Ar ny fanjifana izany matetika aty an-dRenivohitra. Mitovy vidy amin’io ihany koa ny Yaourt, ary mampalaza ny faritra
ny fivarotana ronono sy fromage.
Mbola mahazo mofo mangahazo misy sira na ny «jtm» ny 20 Ar, ary 600 hatramin’ny 800 Ariary eo ny kilaon’ny ovy sy karaoty. Mitovy amin’ny vidiny eto Antananarivo ihany kosa ny ny vary.
« Tokony hasiana fanamboarana »
Mbola manahirana ny olona rehefa mankany Antsirabe ny resaka lalana. Raha ao an-drenivohitry ny faritra manokana izao, misy ireo lalana mbola tsy nasiana fanamboarana. Mbola misy lavaka koa ny any ambanivohitra, ka miantso ireo tomponandraikitra ny mponina.
«Azo lazaina fa efa mba milamina ihany ny resaka lalana aty aminay fa misy ihany ireo tokony hasiana fanamboarana», tenin’i Bakoly, renim-pianakaviana iray ao an-toerana.
Ankoatra ny eo an-tanàna, mbola andrasana ihany koa ny fahavitan’ny lalam-pirenena fahafito, mampifandray ity faritra ity, amin’Antananarivo.
Araka ny fahitana azy, tamin’izay nandeha teny an-toerana, kilometatra vitsivitsy eo sisa andrasana ny famitana azy, ary tsy dia ahitana lavaka loatra. Raha lalana vita tao anatin’ny adiny telo matsy Antananarivo – Antsirabe teo aloha, izao, efa mahatratra hatramin’ny adiny dimy na enina.
«Antenaina fa hiantefa any amin’ireo tomponandraikitra ny hafatra sy ny antso avo ataon’ireo mpampiasa lalana sy ny mponina rehetra», hoy ny nambaran’ny olona iray any an-toerana.
Nanatontosa : Fitia Randria