Ny sokajy Amateur no nisantatra ny fifaninanana ho an’ny fiadiana ny tompondaka maneran-tany, taranja Jiu-jitsu Bre­ziliana, tanterahina any Abu Dhabi. Nanana solontena tamin’ izany i Madagasikara, izay ahitana an’i Nomasy. Resin’i Oliver Gahrmaker, tamin’ny alalan’ny “soumission”, izy. Anisan’ny nandray anjara teo amin’ity sokajy Amateur ity ihany koa i Bryan, lavon’i Vincent Baudron tamin’ny isa 6 no ho 3. Manana solontena 11 tsy mbola niakatra an-tsehatra i Madagasikara amin’ity fiadiana ny tompondaka maneran-tany tanterahina any Abu Dhabi ity. Raha ny fandaharam-potoana, hiditra an-tsehatra, anio, ireo atleta hifaninana amin’ny “World Para” sy ny “World Festival”. Manantena ny hahita vokatra tsara ireo solontena malagasy ho amin’ny anio, izay azo lazaina ho manana ny teknika ilaina hahazoana izany fandresena izany.

Mi.Raz

Hiverina ny fifaninanana ho an’ireo ekipa tompondaka, taranja baolina kitra, aty amin’ny ranomasimbe Indianina. Hiova anarana izy amin’ity ka ho lasa Ufia (Union du football des îles et archipels), raha UFFOI teo aloha. Hitantana izany mandritra ny efa-taona ny filohan’ny Mauritius Football Association (MFA).

Hisy indray ny fiadiana ny ho tompondakan’ny ra­no­masimbe Indi­anina, ho an’ireo ekipa tompondaka, amin’ny taranja baolina kitra. Io no tapaka nandritra ny kaongresy nataon’ireo filohan’ ny federasionina sy sekretera jeneraly avy amin’ireo Nosy mi­isa enina, ny alahady 9 novambra lasa teo.
Fihaonana notanterahina tao amin’ny Hotel Le Suffren, tao Port-Louis, Maurice. Ta­paka, nandritra izany, fa na­tsangana ny Ufia (Union du football des îles et archipels) na ny firaisan’ny baolina kitran’ ny nosy sy ireo vondronosy aty amin’ny ranomasimbe In­dianina. Mpikambana ao i La Réunion, Mayottes, Maurice, Comores, Madagasikara ary i Seychelles. Voafidy ho filoha hitantana ny UFIA mandritra ny taom-piasana (efatra) i Samir Sobha, mpitantana ny Mauritius Football Association (MFA). Ao Maurice ny foibe toeran’ny Ufia, izay eo am­bany fiahian’ny Fifa.
Raha tsiahivina, hisolo ny UFFOI (Union des federations du football de l’Ocean Indien), izany ny Ufia. Ekipa nandrombaka ny amboara be indrindra tamin’ny UFFOI ny Cnaps Sport, intelo nahazo ny anaram-boninahitra. Tsy nisy in­tsony ny fifaninanana ny taona 2016 noho ny fahasahiranana ara-bola nahazo ireo firenena sasany, toa an’i Comores sy i Mayottes.
Tanjon’ny Ufia ny hanamafisana ny fiaraha-miasa eo amin’ireo Nosy ary hampiroborobo ny fifanakalozana ara-teknika, amin’ny alalan’ny fifaninanana ao anatin’ny firaisankina sy ny fandrosoana iombonana. Hisy koa ny fifaninanana ho an’ny vehivavy sy ny sokajy zandriny. Andra­sana, araka izany, ny ho fitsipiky ny fifaninanana sy ny ho fizotrany ary ny fotoana hanombohany.

Tompondaka

Miara-miombon’antoka ny Ofisim-pirenena ho an’ny fizahantany eto Madagasikara (ONTM), ny fikambanana Tourisme sans frontière (TSF) ary ny Alsace Destination Tourisme (ADT). Tany Colmar, Alsace, Frantsa, ny 10 sy 11 novambra, ireo mpikambana ao anatin’ny filankevi-pitantanana (CA) ny Ofisim-paritry ny fizahantany (ORT) Boeny, Betsiboka, Sava ary Isalo, Ihorombe. Fanohizana ny nandraisan’izy ireo anjara tamin’ny “Salon Solidarissimo”, andiany faha-16, hampiroboroboana ny fizahantany maharitra sady tomponandraikitra, natao ny 7- 9 novambra teo, tany Colmar, Alsace, ny dia nataon’izy ireo tany. Nahita maso ny fahaiza-miasa amin’ny fizahantany maharitra ny delegasionina malagasy. Nanamafisana ny traikefa amin’ny lafiny tsena sy fampiroboroboana ny fizahantany, ny fanomezan-danja ny vakoka sy ny fomban-drazana any an-toerana ihany koa. Nisy ny fiofanana, ny fitsidihana ny toerana manan-tantara, ny fihaonana tamin’ireo mpisehatra amin’ny fizahan­tany, ny talenta, ny nahandro, any Alsace, nandritra izany.
Fanatanterahana ny fiaraha-miasan’i Madagasikara sy i Alsace ity fitsidihana ity. Maneho ny fampiroboroboana ny fizahantany iombonana, tompon’andraikitra, manome lanja ny vakoka ara-kolontsaina sy ara-boajanahary.

Njaka A.

Notontosaina ny faran’ny herinandro teo ny fiadiana ny ho tompondakan’ny ligin’Ana­lamanga, taranja bisikileta. Nandrombaka ny medaly vo­lamena, tamin’izany, i Eric, mpilalaon’ny Lalamby. No­son­gonan’ity mpanamory bisikileta, ekipan’ny Lalamby ity, izany, i Mohamed Houlder, CosPN, izay nandrombaka ny medaly volafotsy tamin’izany.
Tsiahivina fa efa indroa nandrombaka medaly volamena izay i Mohamed, hatra­min’izay fifaninanana roa efa nandraisany anjara izay. Azo lazaina hoe nandresy ny ngeza ihany i Eric tamin’ity; satria i Houlder izay efa manana ny lazany tanteraka amin’ity taranja ity. Manaporofo izany ny nandrombahiny me­daly alimo, tamin’ny «Lalaon’ ny Nosy 2023», ny nandraisany anjara tamin’ny fiadiana ny ho tompondaka maneran-tany farany teo, tany Rwanda.
Ankoatra izay, raha tsy misy ny fiovana farany, hiatrika ny fiadiana ny ho tompondakan’i Afrika, any Kenya, ny 19-23 novambra ho avy izao, i Mohamed Houlder. Afakomaly vao nahazo taratasy avy any amin’ny Federasionina afrikanina, (CAC), ny Federasionina malagasy ary efa eo am-pikarakarana ny taratasy fangatahana ny fanohanan’ny minisitera mpiahy ry zareo, ankehitriny. Marihina fa efa nanome tapakila iray ho an’i Houlder ny Federasionina afrikanina.

Fitia Randria

Hatramin’ny nanoratanay omaly, tsy mbola tazana tao amin’ny pejin’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), ny resaka mahakasika ny tohin’ny fiadiana ny ho tompondakan’i Madagasikara, diviziona faharoa na­sionaly. Marihina fa tsy maintsy miandry an’io fifaninanana io, vao fantatra ireo ekipa roa tafakatra ao amin’ny diviziona voalohany, « Pureplay Football League (PFL) ».
Hotanterahina ny alakamisy ho avy izao, ao Parc de Princes, ny fifanandrinan’i France sy Ukraine. Lalao baolina kitra tafiditra amin’ny fifanintsanana hiadiana ny tapakila hiatrehana ny fifaninanana maneran-tany “Mon­dial 2026”. Efa tazana namonjy ny fampivondronana, omaly, ireo frantsay kalaza, toa an-dry Mbappé, Kanté, Koundé. Marihina fa raha mandresy eo i France, efa ma­zava tanteraka ny lalany mankany amin’ny “Mondial 2026”.
Hotanterahina any Fianarantsoa, ny 18 hatramin’ny 21 novambra izao, ny fiofanana ho an’ny mpanazatra eo amin’ny taranja volley-ball. Fiofanana hiarahan’ny Federa­sionina malagasin’ny volley misalahy amin’ny Akademia nasionalin’ny spaoro ka hisy ireo mpampiofana avy amin’ny ANS hizara ny traikefany mandritra io efatr’andro io.
Seksionina 9 indray no nahavita fifidianana ho an’ny taranja basikety, ny faran’ny herinandro teo. Anisan’ny nahavita izany ny ao Antsohihy, Mananjary, Befandriana Nord, Mandritra, Bealanana, Fianarantsoa I, Ambohima­hasoa, Morondava ary ny seksionina Mahajanga I.

Araka ny fampitam-baovao avy amin’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), nanainga omaly talata ireo mpilalao mandrafitra ny Barean’i Madagasikara avy eto an-toerana. Efatra mirahalahy izy ireo, ahitana an’i Rado sy i Mamisoa ary i Toldo, miampy an’i Nicolas. Ankoatra azy ireo, ny mpanazatra mpanampy, i Hildecoeur. Hihazo avy hatrany an’i Turquie ry zalahy, hiatrika ilay lalao tsapa hifanandrinana amin’i Guinée Equatoriale, ny 17 novambra ho avy izao. Ni­aloha izany, naka tsodrano, noraisin’ny filoham-panjakana, kolonely Randrianirina Michaël, teny amin’ny Lapam-panjakana Iavoloha izy ireo. Notsiahivin’ny filohan’ny Federasioni­na malagasin’ny baolina kitra, Randriamanampisoa Alfred, fa tafakatra laharana faha-106 ny Barea raha tany amin’ny faha-112 teo aloha. Noho ny fandresena miisa telo nataony tao anatin’ny lalao fifanintsanana hiadian-toerana ho an’ny “Mondial 2026” no nahatonga izany, araka ny nambarany.
Nanambara ny Filoham-panjakana fa vonona hiara-kiasa; ho amin’ny fampandrosoana ny baolina kitra malagasy.

Tompondaka

Tontosa ny faran’ny herinandro teo, teny amin’ny foibeny, eny 67ha, ny atrikasa nasionaly ho an’ny kung-fu Wisa. Ligim-paritra 13 no tonga nanatrika izany.

Fahombiazana no azo nandritra ny atrikasa na­sionaly notanterahina teto Antananarivo, ho an’ny taranja kung-fu Wisa. Filo­ha­na ligim-paritra 13 no tonga nanatrika izany, nahitana ny avy any Atsinanana, Alaotra Mangoro, Boeny, Betsiboka, Sava, Itasy, Bongolava, Vaki­nankaratra, Amoron’i Mania, Matsiatra Ambony. Niampy ny ligin’Atsimo Atsinanana, Ana­lamanga, ary Sofia. Tsy afaka nanatrika ny atrikasa kosa ny ligin’Anosy, Androy ary Ana­lanjirofo ka nandefa taratasy fierana. Ireo maîtres lehibe sy loholona no nanatanteraka ity atrikasa ity ka na­hatratra 70 teo izy ireo no niatrika izany. Mahakasika ny hoavin’ny kung-fu manontolo no nodinihina niaraka tao ka nahavelombolo ny fihaonana ary voaresaka tao ny lafin-javatra rehetra hoenti-mampandroso ity taranja ity manerana ny Nosy. Tsiahivina fa tafiditra tan­teraka anatin’ny fandaharam-potoan’ny Federasionina ma­lagasin’ny kung-fu izao atrikasa natao izao. Indrindra ao anatin’ny fankalazana ny jobily faha-40 taona. Mbola maro ny fankalazana hatao amin’izany, fa anisan’ny goavana ity atrikasa tontosa ny faran’ny herinandro teo ity. Ny Birao FMKF, notarihin’ny Grand maître Avoko no nitarika ny fotoana. Ireo ekipa teknika sy administrativa kosa no nandrindra ny fandaharam-potoana rehetra nandritra izany.

Mi.Raz

Tontosa ny alahady lasa teo, teny amin’ny Kianja Mai­bahoaka Ivato, ny fiadiana ny tompondakan’i Madaga­sikara, taranja tsipy kanetibe olon-telo miaraka. Nandrom­baka ny anaram-boninahitra ny ekipan’ny Pac Ampitata­fika, nahitana an’i Balôty sy i Salohy ary i Mamy Ronal­dinho, rehefa nandresy ny APM Boeny, nisy an’i Jean-Marc sy i Sitraka ary i Augustin, tamin’ny isa mazava 13 no ho 2. Hisolo tena an’i Ma­dagasikara amin’ny fiadiana ny ho tompondakan’i Afrika, hatao any Mauritanie, ny 22 ka hatramin’ny 28 novambra ho avy izao, ny ekipan’ny Pac.
Ankoatra izay, lasan’ny SBA Ambohimahasoa ny teo amin’ny sokajy vehivavy, nisy an’i Hasina sy i Judicael ary i Felana. Ho an’ny zandriny indray nentin’ny HPMC + Matsiatra Ambony nody ny amboara. Nandrafitra ity ekipa ity i Franco sy i Jisaia ary i Ortega. Ho an’ny zokiny, “ve­teran”, tompondaka ny klioba C2BA, nisy an’i Ndrema sy i Rolland ary i Niry. Dingana ma­naraka ho an’ny Federa­tion sport boule malagasy ny fiatrehana ny fanavaozana ny mpitantana isan’ambaratonga ka hisantatra izany ny an’ireo ligim-paritra. Fifidianana ho­tan­terahina ny sabotsy 6 de­sambra ho avy izao. Efa fantatra avokoa ireo kandidà hiatrika izany ho an’ireo ligim-paritra miisa 12. Nanomboka omaly ka hatramin’ny 1 desambra ny fanaovana fampielezan-kevitra ho an’ireo kandidà rehetra.

Tompondaka

Mialoha ny handehanan’ny Makis Ladies ho any Kenya, noraisin’ny minisitry ny Tanora sy ny fanatanjahantena (MJS), Rasambany Alain Désiré, ny zoma teo, tetsy Ambohijatovo, ny vehivavy malagasy mpilalao Rugby. Notoloran’ny minisitra vatsin-dalana izy ireo tamin’io fihaonana io, ary nanolotra tsodrano ho an’ireto ekipam-pirenena malagasy hitondra avo ny voninahim-pirenena ireto izy.
Nambaran’ny loharanom-baovao iray eo anivon’ny mpikarakara ny « Ankizy milalao », omaly, fa tonga nanatrika ny famaranana ny hetsika baolina kitra natokana ho an’ny kilonga, ny solontenan’ny Federa­sio­nina malagasin’ny baolina kitra (FMF). Marihina fa tany amin’ny fanokafana ny hetsika dia tsy tazana ny tomponandraikitra.
Hotanterahina any Indonésie, ny 11 hatra­min’ny 17 novambra izao, ny fiadiana ny tompondaka maneran-tany, taranja Bodybuilding, ho an’ny taona 2025. Tsy diso anjara amin’izany i Madagasikara fa manana solontena roa lahy, ahitana an’ i Rado sy i Maurice. Nandeha irery izy ireo fa tsy nisy mpanazatra nanaraka noho ny tsy fahampian’ny hoenti-manana. Nianto-tena tanteraka ihany koa izy roa lahy ireto, raha ny nambaran’ny avy eo anivon’ny federasionina mala­gasin’ny Bodybuilding. Omaly izy ireo no nanainga teto an-tanindrazana ary hanomboka anio ny fifaninanana raha ny fandaharam-potoana.

Ratsy fiafara ny fiadiana ny ho tompondakan’i Madaga­si­kara, taranja handball, sokajy Sénior 2025. Fifaninanana notanterahina tao amin’ny Kianja mitafo Arena Toamasina, ny ala­hady 9 novambra lasa teo. Tsy tontosa hatramin’ny farany man­tsy ny fihaonana teo amin’ny sokajy lehilahy, nikatrohan’ny Littoral SC Atsinanana sy ny HBC Cut Atsimo Andrefana. Niala an-daharana ary tsy nety nanohy ny lalao intsony ny ekipan’ny HBC Cut, teo amin’ny minitra faha-53. Efa nitarika tamin’ny isa, 23 no ho 21 ny klioban’Atsinanana, tamin’io. Voahosotra ho tompondaka, araka izany, ny Littoral SC. Tsiahivina fa rava tsy lera toy izao koa ny famaranana teo amin’ny Cosfa sy ny AS St Michel, tamin’ny taon-dasa.
Ho an’ny vehivavy indray, norombahin’ny My-Sah Atsina­nana ny amboara rehefa nandresy ny THBC Analamanga, ta­min’ny isa tery 25 no ho 24, izy ireo. Niady hatramin’ny voalo­hany ka hatramin’ny farany ny fihaonan’ny roa tonta. Hisolo tena an’i Madagasikara eo amin’ny fiadiana ny ho tompondakan’ny ranomasimbe Indianina (CCOI) izany ireo ekipa roa niatrika ny famaranana.

Tompondaka

Na dia teo aza ny vaovao naelin’ny Federasionina gineanina (FeGuiFut), ny zoma lasa teo, fa tsy ao anatin’ny fandaharam-potoan’izy ireo ny hifandona amin’ny Barea. Fantatra omaly ihany, fa i Madagasikara sy i Kenya, no hifanandrina aminy.

“Saika ratsy”! Nanitsy ny vaovao navoakany tao anatin’ny tambajotran-tseraseran’izy ireo ihany, ny Federasiona gineanina baolina kitra (FeGuiFut). Nambarany, omaly, fa efa nandefa taratasy tany amin’izy ireo ny Fifa fa i Kenya sy i Madagasikara no hifanandrina amin’izy ireo, ny 12 sy ny 17 novambra ho avy izao, any Turquie.

Diso, araka izany, ilay fa­nambarana nataon’izy ireo, ny zoma 7 novambra lasa teo, izay milaza fa tsy ao anatin’ny fandaharan’izy ireo ny fifanandrinana amin’ny ekipa nasionaly malagasy. Nisy mihitsy aza ny valandresaka niara­hana tamin’ny mpanao gazety, nanaovan’izy ireo fanamba­rana fa mpilalao 24 no nan­tsoin’ny mpanazatra, hifan­dona amin’i Zambia sy Kenya, tamin’io fotoana io ihany.

Ankoatra izay, nilaza ny lo­haranom-baovao iray eo anivon’ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), fa efa vita tanteraka ny famandrihan-toerana eny anivon’ireo hotely ho an’ny ekipa nasio­naly malagasy hiatrika io fi­haonana ara-pirahalahiana io.
Mbola hanohy ny asany ve i Corentin Martins?

Aorian’io fihaonana ara-pirahalahiana io, fantatra fa hifarana ny volana janoary ho avy izao ny fifanarahana eo amin’ny mpanazatra Corentin Martins sy ny FMF. Mbola baraingo ny ho tohin’ny fifanarahana eo amin’ny roa tonta. Tsiahivina fa tamin’ny fitondrana teo aloha, ny fanjakana sy ny Federasionina no mandoa ny karaman’ity mpanazatra ity. Hatramin’ny nanoratanay omaly, tsy mbola nisy ny filazana ofisialy fa nisy ny fanavaozana fifanarahana teo amin’ny mpanazatra sy ny rafitra federaly.

Fitia Randria

Natao omaly ny fifamindram-pahefana teo amin’ny tale jeneralin’ny birao nasionaly misahana ny fitantanana ny tandindon-doza sy ny loza (BNGRC). « Maika ny fiatrehana ny fahavaratra izay efa manomboka amin’izao fo­toana », hoy ny tele jeneraly vaovao, Ramanantsoa Gabriel.
Heverina ho 3 ny rivodoza handalo eto Madagasikara ary efa miomana amin’izany ny BNGRC. Ampiharina ny tek­nika rehetra nozaraina tamin’ ny fampiofanana nomena teny ifotony dia ny fisorohana ny hamafin’ny fiantraikan’ny loza mba hampihena ny fahavoazana. Hisy ihany koa ny fitaovana vaovao omen’ny tetikasa “Mionjo”, avy amin’ny Banky iraisam-pirenena hahafahana miatrika ny karazana loza mety hiseho. Ankoatra izany, ny fanampiana ara-pitaovana avy amin’ny orinasa Rio Tinto, hanampy ireo efa an-tanana hiatrehana ny fahavaratra…
Efa vonona ny Tahirim-pirenena hiatrehana ny loza avy amin’ny fanjakana ary efa voafaritra ny fitsinjarana izany amin’ireo faritra tena mila azy.
Faritra 12 no efa fantatra fa anisan’ny tena marefo ka hisitraka io tohana manokana io. Efa nisitraka fiofanana avokoa ireo kaominina ao anatin’ izany faritra izany hahafahana mifehy ny loza mialoha sy mandritra ary aorian’ny fandalovany.

Tatiana A

Mbola tazomin’ny Bianco, eny Ambohibao, ny vadin’ny minisitra teo aloha, Andriantsitohaina Naina. « Tsy misy idirany ny raharahan’ny SMDG sy ny kaominina. Mampieritreritra ny fitazomana azy », hoy ny mpisolovava, Me Andrianarivoson Nicole.

Nitafa tamin’ny mpanao gazety, teny Antani­me­na, omaly, ny Mpisolo­vava ny minisitra teo aloha, Andriantsitohaina Naina. No­tsiahiviny ny tranga ny alahady teo, teny Andranobe­vava. Fiantsoana niafara tamin’ny fisavana trano sy ny nitondrana ny vadin’ny minisitra Andriantsitohaina Naina, eny amin’ny biraon’ny Bianco, Ambohibao. “Mampalahelo ny zava-misy. Renim-pianakaviana mbola mampinono, no nentina amin’ny raharaha tsy misy idirany. Tsy manana andraikitra ao amin’ny CUA ary tsy atahorana handositra izy, nefa nohazonina arahi-maso hatramin’izao. Mam­pieritreritra raha olona tsy mahalala na inona na inona ary tsy manana birao etsy amin’ny Lapan’ny Tanàna tazonina any. Tokony halefa mody izy ireo », hoy izy.

Fampihorohoroana

Nohamafisin’ity mpahay lalàna ity fa mbola nihaodihaody teny Andranobevava ny mpitandro filaminana, omaly. “Midika ho fampihorohoroana ve izany?”, araka ny fanontaniany. “Olona efa namoahana tsy fahazoana mandika ny sisintany, ny minisitra teo aloha Andriantsito­haina Nai­na. Efa nilaza izy fa tsy nangalatra ka vonona ny hamaly ny fanontaniana rehetra amin’ny fotoana ilana izany. Tsy manakana azy tsy hivezivezy eto amin’ny tany sy ny firenena kosa anefa izany”, hoy hatrany izy. Mangataka ny hampodiana ny vadin’ny minisitra ny mpisolovava azy.
Tsy misy idirany

Mahakasika ny raharaha izay voizina fa mahavoasaringotra sy hiampangana ny minisitra teo aloha Andrian­tsitohaina Naina, dia mazava ny fanambaran’ny mpisolovava, omaly. “Ny SMGD no nifampiraharaha tamin’ny Cnaps. Tsy nanao sonia akory ny fifanarahana teo amin’ny roa tonta ny tenany na dia ben’ny Tanàna aza tamin’izany fotoana. Manaporofo ny maha madio azy sy ny finiavany nanara-dalàna ny nandoavan’ny SMGD na ny Kaomi­nina izay mpisitraka mi­vantana ny tombontsoa ny vola nandritra ny nitondrany ny tanàn’Antananarivo”, hoy hatrany izy.
Notsiahiviny fa : « Nanka­to­avin’ny filankevitry ny tanàna ny fananganana ny SMGD ary nahazo ny tsodranon’ny filankevi-pitantanana (CA) koa ny Cnaps. Misy ny tatitra sy fifanarahana avokoa izany ka nahazoana ilay vola 11 miliara Ar», hoy ity mpisolovava ity.

Efa tsy nanana andraikitra

Notsiahiviny fa voatendry ho minisitra, Andriantsitohaina Naina, ny janoary 2024 ary efa tsy nanana andraikitra tao amin’ny CUA intsony. Nan­teriny fa nanao famindram-pitantanana mazava ary misy rahateo ny fitohizan’ny asam-panjakana. Efa tsy anjarany intsony ny aty aorian’izany. « Tsy mitombina raha olona efa tsy eo no mbola hitsabaka amin’izany », hoy izy namarana ny resaka.

Synèse R.

Taorian’ny fihaonambe na­taon’ny sendikàn’ny Triade (dokotera, paramedy, mpandraharaha), ny faran’ny herinandro teo, no nahafantarana fa efa nivaly ny ampahany amin’ny fitakiana ataon’izy ireo. Efa hiakatra 14% ny karaman’ny mpiasan’ny fahasalamana. Nahazo ny tambiny ho an’ny hofan-trano 200 000 Ar ihany koa izy ireo. Ankoatra izay, ny tambiny amin’ny risika eo am-panatanterahana ny asa izay tafakatra 150 000 Ar.
Ho an’ireo tratran’ny fifindran-toerana tsy ara-drariny sy manana olana amin’ny fisondrotana grady kosa dia manatona ny minisitera na ny biraon’ny Triade hikarakarana izany haingana araka izay tratra.
Miantso ny mpiasan’ny fahasalamana hiverina hanohy ny asany eny amin’ny hopitaly sy tobim-pahasalamana amin’izay ny sendikàn’ny Triade. Miditra amin’ny dinika an-databatra boribory iarahanaa amin’ny rafitra rehetra hampiharana ireo fitakiana ny sendikà manomboka eto. Ta­fiditra amin’izany ny dinika amin’ny Filoham-pirenena, Pri­matiora, ireo minisitra sy solombavambahoaka…
Mila atao maika koa ny fananganana ny sendikàn’ny Triade isam-paritra hirosoana hatrany amin’ny asa fanavaozana sy hanafainganana izany.

Tatiana A

Mampitaintaina ny maro ny mety tsy hisian’ireo fitaovana fandrindram-piterahana eny amin’ny tobim-pahasalamana… Mandalo krizy mihitsy izany noho ny fialan’ireo mpamatsy vola.

Natao tany Bogota, renivohitr’i Colombie, tamin’iny herinandro iny, ny fihaonambe iraisam-pirenena momba ny fandrindrana ny fiai­nam-pianakaviana sy ny fahasalamana ara-pananahana (ICFP 2025) andiany fahafito.
Mampivarahontsana ny mpizaika ny fahitana fa tandindomin-doza ny famatsiana ireo fitaovana fandrindram-piterahana noho ny fihenan’ny famatsiam-bola saika maneran-tany. Hisy akony ratsy amin’ny fahasalamana ara-pananahana izany ka mila anaovana ezaka mahery vaika.
Tetsy andaniny, ny tale mpanatanteraky ny UNFPA, Diene Keita, dia nilaza fa nanavotra ain’olona an-tapitrisa ny fomba fandrindrana ny fiainam-pianakaviana tao anatin’ny 50 taona. Manao izany ho paikadim-pitsaboana ma­homby mihitsy ny tomponandraikitra ara-pahasalamana maneran-tany.
Amin’izao fotoana, tandindomin-doza ny sehatry ny fandrindrana ny fianam-pianakaviana maneran-tany noho ny tsy fahampian’ny tohana ara-bola. Mahatsapa ny UNFPA fa mihena ny tahiry amin’ireo firenena miankindoha amin’ny famatsiana iraisam-pirenena.
Miomana amin’ny mety ho firongatry ny vohoka tsy irina, araka izany, ny rafitra ara-pahasalamana. Mifandraika indrindra amin’ny mety fiakaran’ny tahan’ny fahafatesan’ny reny eo am-piterahana izany. Manginy fotsiny ny fanalan-jaza an-tsokosoko mitera-doza.
Azo heverina ny fitomboana mihoa-pampana amin’ny vohoka aloha loatra, ny fialana an-daharana an-tsekoly…
Rehefa afaka misitraka ny tolotra momba ny fanabeazana aizana anefa ny vehivavy sy ny tanora dia afaka mandrindra ny fiainana ara-pananahany amin’ny fisorohana ny vohoka tsy iriana sy fandrindrana ny zaza ateraka. Afaka mamita ny fianarany tsy misy ahiahy ny tanora, miasa malalaka tsy misy tebiteby.

Notanterahina ny faran’ny herinandro teo ny fivoriana tsy ara-potoana nampitain-davitra eo amin’ireo filoham-panjakana sy governemanta eo anivon’ny Sadc. Anisan’ny nandray anjara tamin’izany, sady sambany, ny filoha ny Kly Randrianirina Michael.
Notsiahiviny tamin’izany ny fanapahan-kevitr’i Madaga­sikara amin’ny fialana tsy ho mpitantana ny Sadc. « Ezaka ataonay izao ny fifantohana ny fanatanterahana ny dingana ho amin’ny fanavaozana ny Repoblika », hoy izy, nanoloana ireo mpikambana eo ani­von’ny Sadc. Nohamafisiny fa ta­mim-panetretena ny nandraisan’i Madagasikara ny fa­napahan-kevitra ny hiala tsy ho filoha mpitarika ity vondrona ara-toekarena ity. Namba­rany tamin’izany koa ny fanehoana firaisankina sy hanamafisana ny fiaraha-mientana ho amin’ny fampandrosoana iombonana. Nohamafisiny fa mandala hatrany ny foto-kevitry ny Sadc amin’ny alalan’ny firaisankina sy ny filaminana ary ny fampiroboroboana ny fampandrosoana i Madaga­si­kara. Nanteriny fa ao anaty kihon-dalana sy dingana lehibe amin’ny fanavaozana ny fi­renena, anisan’izany ny fametrahana ho laharam-pahamehana ny famerenana ny fitokisan’ny vahoaka malagasy ny Andriampanjakana demokratika sy lovainjafy. Naneho fankasitrahana feno ihany koa ny filoham-panjakana, ny Kly Randrianirina Michael, ny amin’ny fandraisan’ny Sadc toerana am-piheverana sy ny fanapahan-kevitra voalanjalanja. Tsiahivina fa tapaka nandritra izany fivoriana izany ny hitantanan’i Afrika Atsimo vonjimaika ity vondrona ity manomboka izao?

Synèse R.

Nosavaina omaly ny tranon’ny minisitra teo aloha, Andriantsitohaina Naina, etsy Andranobevava. Nanatanteraka izany ireo mpitandro filaminana nanao fanamiana sivily.

Voalazan’ny loharanom-baovao iray fa anisan’ny anton’izany ny «Raha­ra­ha Cnaps sy ny SMGD», orinasa eo anivon’ny kaominina Antanana­rivo Renivohitra. Tsy hita teny an-toerana, ta­min’ny fisavana anefa, ny mi­nisitra teo aloha, Andriantsitohaina Naina, ka nentin’ireo mpitandro filaminana ny vadiny, teratany Alemà sy ny mpanampy an-trano iray. Voalazan’ny loharanom-baovao hatrany fa hanaovana fa­nadihadiana eny amin’ny Bianco, eny Ambohibao, ireo olona roa ireo.
Etsy andaniny, nalain’ireo mpitandro filaminana tamin’izao fisavana ny trano izao ireo antontan-taratasy maromaro sy ny fiara roa teo an-toerana.
Tsiahivina fa vao avy nanao valan-dresaka tamin’ny mpanao gazety, ny herinandro teo, ny tale jeneralin’ny Cnaps ka nilaza ny momba ny fandoavan’ny SMGD ny ampahany amin’ny trosa. Nambarany tamin’izany fa maherin’ny 5,8 miliara Ariary ny vola efa na­loan’ny SMGD tamin’ny Cnaps hatramin’ny volana avrily 2024. Nanambara kosa ny avy amin’ ny eo anivon’ny SMGD, ny herinandro teo ihany, fa vonona ny hifampiresaka momba ny ambin’ny vola tokony haverina io izy. Andra­sana, araka izany, ny ho tohin’ity raharaha ity.

Synese R.

Nanao antso avo amin’ireo mpilalao kalaza teo aloha, miandrandra fandrosoana amin’ny baolina kitra, ny lehiben’ny klioba Ajesaia, Ravelonarivo Jasmina. “Atombohy aminareo aloha ny fampandrosoana ny baolina kitra. Jereo ny tany niaviana, jereo ny klioba namolavola anareo. Hatramin’izao aloha, tsy mbola misy hetsika fanampiana ho an’ny klioba niaviana,” hoy izy.
Nilaza izy fa tokony hanaraka ny ohatra tsara asehon’ireo kalaza any ivelany ireo mpilalao eto an-toerana, toa an’i Sadio Mané, senegaley, izay manangana fotodrafitrasa sy manampy mivantana ny klioba fiaviany. Raha misy hevitra tiana haroso, hoy ny filohan’ny klioba, dia tokony hangonina izany ary hatolotra mivantana ny federasionina.
Ankoatra izay, nanolotra baolina ho fanohanana ny klioba Ajesaia, teny an-kianja, ny Federasionina malagasin’ny baolina kitra (FMF), tamin’io fotoana io. Maro tamin’ireo mpilalaon’ny Ajesaia no nandrafitra ny Barea Can, Chan, lalaon’ny Nosy.

F.R