S'abonner à flux Les Nouvelles Les Nouvelles
Mis à jour : il y a 2 heures 28 min

Vol de moto: $un réseau de trafiquants démantelé

lun, 04/28/2025 - 07:19

Le commissariat de police de Mahamasina vient de démanteler un réseau de voleur de motos très actif dans la capitale. Quatre individus impliqués dans cette affaire ont été capturés hier, à l’issue de plusieurs jours d’investigations, sur lesquels deux motos volées ont été retrouvées entre leur main.

« Cette prise est le résultat de la collaboration avec la population. En réalité, nous avons reçu des renseignements provenant d’une personne de bonne volonté sur l’existence de ce réseau. Un plan a été donc mis en place pour les capturer. Cela a marché puisqu’ils sont tombés dans le piège hier », indique-t-on.

Actuellement les quatre suspects sont placés en garde à vue au bureau du commissariat de police de Mahamasina. Ils seront présentés au parquet au terme de l’enquête.

ATs.

Catégories: National

Violentes échauffourées à Toliara II: rien à voir avec le projet Base Toliara, selon les précisions

lun, 04/28/2025 - 07:19

La RN9 au niveau du fokontany de Benetsy, commune rurale d’Ankilimaliniky, dans le district de Toliara II, a été le théâtre d’un violent affrontement entre un groupe de villageois et les forces de l’ordre, hier en fin d’après-midi. Selon les responsables auprès de la gendarmerie sur place, cette affaire n’a rien à voir avec le projet Base Toliara.

Le bilan de cet affrontement est encore attendu. Mais dans la soirée d’hier, l’Etat-major mixte opérationnel du Faritany (Emmo/Far) et l’Etat-major mixte opérationnel Région (Emmo/Reg) ont apporté des précisions sur le sujet. En effet, des bruits ont couru, selon lesquels ces échauffourées sont liées au projet Base Toliara, nécessitant une forte mobilisation massive des forces de l’ordre. Alors qu’à vrai dire, il s’agissait d’une opération pour appréhender un dahalo que la population a voulu empêcher farouchement.
Selon les explications du colonel Lova Randrianasolo, commandant de la Circonscription interrégionale de la Gendarmerie nationale (CIRGN) Toliara, un groupe de gendarmes a mené une descente à Ankilivalo, fokontany Benetsy, commune rurale d’Ankilimaliniky, Toliara II, en vue de capturer un dahalo répondant au nom de Relaso.
Le suspect n’avait pourtant pas été retrouvé sur place. Les forces de l’ordre ont pour autant saisi 48 zébus illicites et une moto. Comme il a été confirmé que la moto appartenait à un villageois, elle lui a été remise sur le champ. Quant au troupeau de zébus, il a été conduit auprès du bureau de la commune en vue d’une mise en fourrière.

Provocation des villageois
A cet instant, les forces de l’ordre ne s’attendaient pas à ce que cette affaire allait prendre une autre tournure. Des villageois ont commencé à manifester des comportements violents, en lançant des projectiles visant les forces de l’ordre, poursuit-on. Afin d’éviter que la situation ne dégénère, les zébus saisis ont été mis fourrière et la gendarmerie a dispersé la foule à coup de gaz lacrymogène. Mais dès qu’elles ont quitté les lieux, les villageois munis d’armes à feu et d’armes blanches ont repris de force les zébus avant de rejoindre la RN9 où ils ont bloqué la circulation en plaçant des troncs d’arbre sur la chaussée. Cinq véhicules passant à l’endroit ont reçu des projectiles.
Ayant appris les événements, les forces de l’ordre ont dû se précipiter sur place. Des renforts provenant de Toliara ont été appelés. Et vers 16 heures, un affrontement entre le fokonolona et les forces de l’ordre s’est produit sur la RN9. Le calme n’y a été ramené qu’après deux tours d’horloge. Vers 18h, la circulation a repris normalement…

ATs.

Catégories: National

FANTINA sy FINTINA

lun, 04/28/2025 - 07:18

Naneho fiaraha-miory amin’ny Ekar ny filoha teo aloha, Ravalomanana Marc. Anisan’ireo tonga nitsapa alahelo teny amin’ny Nonce Apostolika sy nanoratra tao aminy boky volamena ny tenany noho ny fahalasanan’ny papa François. Notanterahina teny Ivandry, ny alakamisy teo, izany fanehoana ny fiombonam-po amin’ny mpino katolika izany.

Naneho fiombonam-po sy fankaherezana ny Nonciature koa ny avy amin’ny HVM, tamin’ny alalan’ny filoha nasionalin’ny antoko, Rakotovao Rivo. Nambarany fa nitandro ny firaisam-pirenena ny papa Fransoa. “Niady ho an’ny madinika ary feno fanetren-tena ka mendrika ny hisaorana tamin’ireo ezaka vitany”, hoy izy.

Nanentana ireo ben’ny Tanànan’ny faritanin’ Antsiranana ny filohan’ny Antenimierandoholona, ny Jly Ravalomanana Richard mba hijery ny tombontsoan’ny kaominina. “Ilaina ny fifandraisana akaiky sy ny fiaraha-miasa amin’ny fanjakana foibe”, hoy izy tamin’ny fiofanan’ireo mpitantana eny ifotony ireo ny herinandro teo, tetsy Anosikely.

Sambany naneho hevitra indray ny Raobelina Andry, anisan’ireo kandidà filoham-pirenena, niara-dia amin’ny “Hetsika fotsy”. Nambarany fa tsy azo antenaina hanavotra ny firenena ny mpitondra amin’izao fotoana izao. “Ireny niaraha-nahita ireny ny fahitan’izy ireo ny fiainan’ny vahoaka maro anisa, sy ny famaritany ny hoe Malagasy sambatra”, hoy izy.

Catégories: National

Otrikafo Rabevahiny Elia: “Tsy ekena ny fiaraha-mitantana ireo Nosy”

lun, 04/28/2025 - 07:18

“Tsy ekena ny fiaraha-mitantana ireo Nosy malagasy”, hoy ny fanehoan-kevitry ny filoha nasionalin’ny antoko Otrikafo, Rabevahiny Elia, teny Andravoahangy Ambony, ny faran’ny herinandro teo, ny amin’ny fanambaran’ny filoha Frantsay fa ny fiaraha-mitantana no hodinihina. Fanekena faharesena sahady manoloana ny adihevitra ny fiaraha-mitantana. An’ny Malagasy ireo Nosy ireo eo amin’ny lafiny jeografia, tantara, lalàna. Rehefa tafaverina ireo, ho hita eo indray izay mety ho endriky ny fiaraha-miasa azo atao. Ny ady dia ny hiverenan’ireo Nosy ireo amin’i Madaga­sikara. Mba hialana amin’ny fanagiazan’i Frantsa. Tsy ny Frantsy no hametraka amin’i Madagasikara hoe fiaraha-mitantana. Inona no ho azo amin’izay fiaraha-mitantana izay? Fitaka izany, ka mila mailo.
Tsy maintsy miaraka amin’ny hafa i Madagasikara amin’ny fitakiana. Misy olana izao amin’i Mayotte sy Kaomoro amin’ny fifandraisana amin’i Frantsa. Tokony hazava ny toeran’i Madagasikara amin’ izay. Raha manohana an’i Kaomoro i Madagasikara. Sarotra ny ieritreretana hoe ny Nosy Mayotte dia departemanta frantsay, na amin’ny lafiny jeografia aza. Afa-manohana an’i Madagasikara koa i Kaomoro amin’ny fitakiana ireo Nosy malagasy manodidina. Tsy mila hararaotina ny fahalemen’i Frantsa, mitsotsorika amin’izao. Na ny maro anisa eo anivon’ny parlemanta frantsay aza, tsy azon’ny filoha Emmanuel Macron. Sahirana izy aty Afrika, efa manomboka very remby. Miala aminy i Mali, i Burkina Faso. I Sénégal nanala ny miaramila frantsay ao aminy. Manomboka very tombontsoa aty Afrika i Frantsa, mitady hamahatra mafy aty amin’ny faritry ny Ranomasimbe In­dianina.

 

R. Nd.

Catégories: National

Milamina… mandroso

lun, 04/28/2025 - 07:17

 

Anisan’ny vaindohan-draharaham-panjakana amin’izao ny amin’ny tsy fandriampahalemana? Misesy ary mitohy ny fidinana ifotony. Tsy misy fampandrosoana raha tsy mitoetra sy maharitra ary azo antoka ny fandriampahalemana. Izay no ahazoana miasa sy mamokatra amim-pitoniana, iarovana sy anohizana ny ezaka vita… Nefa tsy misy koa izay fandriampahalemana marina sy maharitra, raha tsy misy fampandrosoana: lalana vita sy tsara, fahazavan’ny tanàna tsy isiana sy anjakan’ny olon-dratsy, mpitandro filaminana ampy isa sy fitaovana… Miara-dalana amin’izay fampandrosoana mampisy sy miantoka ny fandriampahalemana izay koa ny famoronana asa, asa mahavelona, velona milamina sy manana ny hoavy…
Tsy ny tsy fisian’ny asan-jiolahy ihany no hoe filaminana sy fandriampahalemana, fa eo indrindra koa ny asa tsy misy fitaintainan-dava sao voaroaka ny tena na mikatona ny orinasa, ny fananana fahafaha-mividy mahasehaka ny vidim-piainana, ny fisian’ny angovo toy ny herinaratra enti-miasa sy ny rano enti-mivelona sy miasa, ny fahazoana mitsabo tena raha marary, ny fampianarana ny ankizy… Fampandrosoana takina sy mifameno amin’ny hoe fandriampahalemana avokoa izany. Mby aiza?
Miara-dalana mandrakariva ny fandriampahalemana sy ny fampandrosoana. Matoa manjaka, ohatra, ny tsy fandriampahalemana, tsy mbola tafapaka any ifotony ny fampandrosoana? Na ny mifamadika amin’izay: matoa tsy tafapaka any ifotony ny fampandrosoana, misy ny tsy fandriampahalemana… Ny any ifotony no mitondra na iorenan’ny vatan-trano? Mila vina sy fijery vaovao. Ny fiainana milamina no mampandroso, fa ny fampandrosoana koa no mampilamina ny fiainana sy ny fihariana. Aiza ho aiza? Na mba efa misy mipaka eny ifotony ahay izay atao amin’izao…

R. Nd.

Catégories: National

RAOELIARIJAO MPANABE

sam, 04/26/2025 - 18:15

Catégories: National

Fifindra-monina : Noraisin’ny MSP ny talen’ny OIM

sam, 04/26/2025 - 08:15

Noraisin’ny minisitry ny Filaminam-bahoaka (MSP), ny Inspecteur général de police, Rakotoarimanana Herilala, omaly, ny talen’ny OIM (rantsan’ny firenena mikambana misahana ny fifindra-monina), Frantz Celestin. Marihina fa misahana ny faritra atsimo sy atsinanan’i Afrika ity rantsan’ny firenena mikambana ity. Nandray anjara tamin’ny fivoriana an-tampon’ny COI natao teto Madagasikara ihany koa ny OIM tamin’ny alalan’ny taleam-paritr’ity fikambanana iraisam-pirenena ity ho an’ny faritra Atsimo sy Atsinanan’i Afrika. Nandritra ny fivahinianany teto Madagasikara no noraisin’ny MSP izy. Voaresaka tao anatin’ny fihaonana ny fanamafisana ny fiaraha-miasa eo amin’ny OIM sy ny MSP eo amin’ny sehatry ny fitantanana ny politikan’ny fifindra-monina.

Jean Claude

Catégories: National

Sarinady iraisam-pirenena – Tulipe 2025: Hanamafisana ny fiarovana aty amin’ny ranomasimbe Indianina

sam, 04/26/2025 - 08:15

Nifarana ny fanazarantena iraisam-pirenena notanterahina tao Mahajanga « Tulipe 2025 » nandraisan’ny firenena dimy anjara : Madagasikara, Seychelles, Maurice, La Réunion izay naharitra dimy andro izany.

Famintinana ny fandraisana anjara ho an’ireo solontena isaky ny sehatra no nisantarana ny andro famaranana omaly, notarihin’ny lehiben’ny etamazaoron’ireo Tafika, ny Jly Derama­sinjaka Manantsoa Rako­toarivelo sy ny kaomandy ambonin’ny FAZSOI, ny Jly Jean Marc Giraud. Teo koa ireo tomponandraikitra ambony eo anivon’ny tafika Seychelloises sy Maorisianina ary Kaomorianina. Nisonga­dina tao anatin’ireo lahateny nifandimbiasana fa nizotra araka ny tokony ho izy ity sarinady iraisam-pirenena. Na­hafahana nampitovy fijery hanamafisana ny fiarovana aty amin’ny Ranomasimbe Indianina ihany koa ny fanazarantena toy izao. Anisan’ny nahomby indrindra ny fikarakarana ity sarinady ity izay nataon’ireo miaramila miisa 1 500. Nankasitraka ny fandraisana sy ny rindran-damina rehetra nataon’ny Malagasy sy vahiny ny Jly COMSUP FAZSOI, ny Jly Jean Marc Giraud. Nisy koa ny fihaonana tamin’ny mpanao gazety izay nilazan’izy ireo fa nizotra tsara ny fiaraha-miasa sy fampitana ny vaovao nandritra ny hetsika rehetra. Nandritra ny lanonam-pamaranana no nitondra ny tenin’ny minisitry ny Fo­loalindahy (MFA), ny Jly Sahivelo Lala Monja Delphin, ny Jly lehiben’ny etamazao­ron’ireo Tafika niarahaba ny mpandray anjara rehetra nahatontosa ny fanazaran-tena miaraka. Nankasitraka tamin’ny fahavononana hiara-hanamafy ny paikady amin’ny fiarovana aty amin’ny ranomasimbe Indianina sady nirary soa ho an’i La Réunion handray ny andiany manaraka ny MFA.

Jean Claude

Catégories: National

VAOVAO TAMBATRA

sam, 04/26/2025 - 08:14

Manodidina ny 33 500 ha ny velaran-tany harenina ao anatin’ny tetikasa PLAE VI. Manodidina ny 20 000 ireo tokantrano hisitraka asa mivantana, mahatratra 22 300 ha kosa ny velaran-tany voajary tamin’ny fanaovana voly hazon’olon-tsotra, voly hazo ho ala kaominaly. Ao anatin’izany ireo ala fiarovana, ala vadimboly ary ny toeram-piraofana nohatsaraina. Nampahafantarana ny 14-25 avrily ireo faritra hiasan’ny fandaharanasa.

Hisokatra manomboka amin’ny 6 ora sy sasany maraina ny caisse iray isaky ny agence-n’ny orinasa Jirama taorian’ny fisian’ny andro maro tsy fiasana tato anatin’ny volana avrily. Vahaolana noraisina hanamaivanana ny filaharana lavareny eny an-toerana. Entanina, araka izany, ny mpanjifa handefa ny faktiora ara-potoana hisorohana ny fahatapahana. Tsy mitsahatra mitondra vahaolana ho an’ny rehetra ny orinasa.

Nanamafy ny fahavononany hitondra ny fanovana teknolojika sy ny fampiroborobona ny haitao ara-kajy mirindra amin’ny alalan’ny fanavaozana nomerika ny MNDPT. Fanoitra lehibe ho an’ny fampandrosoana rahateo ny filamatra entiny izay mifanaraka amin’ny vina apetraky ny fanjakana. Fanamby tanterahina ao anatin’ny dimy taona ny fampakarana ny tahan’ny fisitrahana internet sy ny fandraisan’anjaran’ny TIC ho 1,7% ao anatin’ny harinkarena faobe.

Catégories: National

Orange digital Center: Dingana ho an’ny fampiroboroboana ny nomerika

sam, 04/26/2025 - 08:13

Notokanana tamin’ny fomba ofisialy ny alarobia ireo ny trano vaovaon’ny Orange Digital Center, etsy amin’ny gara Soarano. Dingana lehibe amin’ny fampidirana sy fanavaozana nomerika eto Ma­dagasikara ny ataon’ny Oran­ge Madagascar. Nanohana talenta malagasy an’arivony teo amin’ny sehatry ny nomerika ny Orange Digital Center Madagascar nanomboka ny taona 2022, teny amin’ny foibeny teny amin’ny La Tour Ankorondrano. Miisa 4 500 ireo nisitraka izany isan-taona. Vehivavy avokoa ny 51% ary tanora eo anelanelan’ny 18 ka hatramin’ny 24 taona ny 85%. Anisan’ireo nahazo izany i Sayna, ilay tovovavy mpandraharaha namiratra taorian’ny tohana nomen’ny Orange Ventures azy. «Dingana lehibe amin’ny fampiroboroboana ny nomerika eto Madaga­sikara ny fanokafana ny Orange Digital Center eto amin’ny gara Soarano. Tetezana ahafahan’ny Malagasy misitraka ny fitaovana nomerika sy manatanteraka ny nofinofiny ity toerana ity», hoy ny tale jeneralin’ny Orange Madagas­car, Frédéric Debord.

Ho an’ny tanora
Miisa 16 ny Orange Digital Centers aty Afrika sy «moyen-orient», fito kosa ao Eoropa. Eto Madagasikara, miitatra any amin’ny faritrany ny finiavana ataon’ny orinasa amin’
alalan’ny Orange Digital Cen­ter Clubs izay manampy ny tanora hisitra ny nomerika. Tanora miisa 400 ihany koa no nahita asa taorian’ny hetsika «ZahaGeek» sy ny fifaninana «Poesam» izay nahafahana nampisongadina ny ta­lentany teo amin’ny sehatra iraisam-pirenena.

Henintsoa

Catégories: National

FCEM: Hampivelatra ny fandra­harahan’ny vehivavy

sam, 04/26/2025 - 08:13

Hitondra tombontsoa maro ho an’ny vehivavy mpandraharaha malagasy ny fikaonandohan’ny vehivavy mpandraharaha maneran-tany (Comité Mondial des Femmes Chefs d’Entreprises). «Ahafahan’izy ireo miditra anatina tambazotrana vehivavy mpandraharaha eto an-toerana sy any ivelany. Hampitombo ihany koa ny traikefa sy ny fahalalany ary ny hampivelatra ny eo amin’ny sehatrasany eto an-toerana sy any ivelany izany», hoy ny filohan’ny vondron’ny vehivavy mpandraharaha eto Madagasikara (GFEM) sady mpikarakara ny hetsika, Razakaboana Fanja, omaly. Fotoana iray hifandraisan’ ireo vehivavy mpitantanana orinasa avy amina firenena 20 ny hetsika. Araka izany, hifanakalo hevitra sy hitondra ireo fanamby amin’ny fampivoarana ny fandraharahana sy ny toekarena ireo mpandraharaha. Hampiroborobo ny talentan’ny vehivavy sy hanamafisana ny toerana azy ireny eo amin’ny toekarena maneran-tany ny hetsika FCEM. Tsiahivina fa hiompana amin’ny fihariana matanjaka sy iraisana : vehivavy mpandraharaha mampifandray ny avaratra sy atsimo » ny lohahevitry ny hetsika atao ny 28 ka hatramin’ny 30 avrily.

Henintsoa

Catégories: National

Tsaramandroso Ambany: Jiolahy raindahiny lavon’ny balan’ny polisy

sam, 04/26/2025 - 07:44

Lavon’ny balan’ny polisim-pirenena avy amin’ny Unité d’intervention rapide (UIR) kaomisiaria foibe any Mahajanga, omaly tamin’ny 1 ora maraina, ny jiolahy iray raindahiny. Nirefodrefotra ny basy teny amin’ny manodidina. Nifanehitra tamin’ny mpitandro filaminana nanao fanamiana sivily ity olon-dratsy voatafitra ity. Avy nanao fanafihana hafa tany Mahavoky Atsimo izy io no nifanehitra tamin’ny mpitandro filaminana. Nifanenjehana nanomboka teny Mahavoky Atsimo hatrany Tsaramandroso Ambony ity farany. Nandositra sy mbola sahy nanohitra ireo mpitandro filaminana izy rehefa nasaina nijanona sy nosamborina moramora. Namoaka antsy tany aminy izy ary nikasa hamely ny polisy. Vokany, voatery nitifitra ny polisy ka nahafaty azy.
Jiolahy anisan’ny efa mpamerin-keloka noho ny vaky trano sy halatra maro isan-karazany izy io. Efa nisazy sy nigadra matetika ary miverina manao ny asa ratsiny indray rehefa tafavoaka ny fonja. Efa ela nokarohina tao anatin’ny fotoana ela ihany koa izy io ary izao tratra izao.
Marihina fa anisan’ny mampihorohoro ny mponina any an-toerana ity farany. Manao ny ezaka mikaroka ireo namany roa hafa ny mpitandro filaminana hatramin’izao. Tafiditra ao anatin’ny hetsika hampandriana fahalemana ny tanàna maro samihafa izao hetsika izao.

Mino

Catégories: National

Farihin’i Mantasoa : Telo lahy maty natelin’ny rano

sam, 04/26/2025 - 07:44

Lehilahy miisa telo izay 19, 22 ary 25 taona niara-namoy ny ainy tao Mantasoa, ny 22 avrily teo. Lakana rendrika no nitarika ny fahafatesan’izy ireo.

Olona telo hita faty tao amin’ny farihin’i Man­tasoa, distrikan’i Man­ja­kandriana, ny alarobia 23 avrily teo. Niara-nitaingina lakana tao amin’io farihy io ny vatan-dehilahy miisa efatra. Nahita lakana an’ny mpanjono nipetraka amoron-drano izy ireo ka nitaingina izany, ny talata 22 avrily. “Efa noraran’ny rainy tsy hitaingin-dakana izy ireo”, hoy ny loharanom-baovao avy amin’ny zandary. Nisy simba kely tamin’ny vatan’io lakana io ka nitarika ny faharendrehany. Nilentika tanteraka. Tsy nahay nilomano ny roa raha toa ka nahay ny roa namany. Niharan-doza tampoka vokatr’io fahasimban’ny lakana io ireo efa-dahy. Nikoropaka samy nanavotra ny ainy izy ireo kinanjo tsy hita popoka ny telo. Nanomboka ny fikarohana ireo olona natelin’ny rano. “Avotra tamin’io fotoana io ny iray saingy tsy hita ny telo namany”, hoy ny mpitandro filaminana. Nan­droso maizina ny andro ka natsahatra ny fikarohana ary notohizana ny ampitso.

Nampian’ny mpamonjy voina
Nifanampy tamin’ny fikarohana ireo telo lahy ny fokonolona sy ny tomponandraiki-panjakana ao an-toerana. Tsy hita tamin’io talata nisehoan’ny loza io anefa ireo lasan’ny rano. Nitohy ny alarobia 23 avrily maraina ny fikarohana. Nigadona tany an-toerana koa, ny ekipan’ny sampana mpamonjy voina Antana­narivo. Hita voalohany tamin’izany, ny lehilahy iray tamin’ny 9 ora sy sasany maraina. Nosaritina nivoaka ny rano koa, ny nofo mangatsiakan’ny namany, minitra vitsy taorian’io. Tolakandro tamin’ny 2 ora sy 45 vao hita faty ny fahatelo. Mpamily ny iray tamin’ireo tra-doza. Nentina nihazo ny tanindrazany any Moramanga izy raha toa ka nakarina eto an-dRenivohitra ireo roa lahy. Ankoatra ireo, olona iray koa, hita faty tao Ambodisaina, kaominina Toamasina, omaly. Efa natolotra ny fianakaviany kosa, ireo dimy mianadahy maty tao Mahajanga, afakomaly. Olona sivy araka izany, namoy ny ainy natelin’ny rano tao anatin’ny efatra andro monja.

Tsiferana R.

Catégories: National

Olana tamin’ny karama: notsindromin’ilay tovovavy antsy ny mpampiasa azy

sam, 04/26/2025 - 07:43

Notanana vonjimaika am-ponja any Antsiranana, omaly, ilay tovovavy 19 taona, mpiasa an-trano, rehefa nalaina am-bavany teny anivon’ny fitsarana omaly ihany. Nahavita nanindron’antsy ka nahafaty ny mpampiasa azy (renim-pianakaviana 52 taona) tany Sengaloka Ambilobe, ny harivan’ny 14 avrily lasa teo.
Tonga nilaza ny fahafatesan’ity mpampiasa azy izy ora vitsy taorian’ny tranga. Nolazainy tamin’izany, fa tonga nitsidika ity mpampiasany ity ny sakaizany. Nifamaly tao izy ireo ary efa ny fatin’ilay ramatoa mpampiasa azy no hitany nihosin-dra tamin’ny tany. Notananana nohadihadiana teny anivon’ny biraon’ny zandarimaria tany Antsiranana izy taorian’izay.
Araka ny famotorana nataon’ny zandary azy tany am-piandohana, nolazainy fa maty novonoin’ny sakaizany ihany ity renim-pianakaviana ity. Niaiky ny heloka nataony anefa izy rehefa nihalalina ny fanadihadiana natao taminy. Nambarany tamin’izany fa novonoiny sy notsatohany tamin’ny antsy io mpampiasany io. Noho ny resaka karama ny antony nanaovany izao asa ratsy izao. Nariany tany anaty bozaka avy eo ny antsy sy ny akanjo nihosin-dra nanaovany tamin’ny fotoana nanaovany ny asa ratsiny.

Mino

Catégories: National

Task force: Mampanahy ny fiakaran’ny tahan’ireo olona mitondra VIH/Sida

ven, 04/25/2025 - 07:48

Mampanahy fatratra ireo Task Force ny hoavin’ny tanora amin’izao fotoana izao noho ny fiakaran’ny tahan’ny olona mitondra ny tsimokaretina VIH/Sida. Nifam­pi­zara ny vokatra azony nandritra ny fanadihadiana na­taony ireo mpisehatra amin’ny ady amin’ny fiparitahan’ ny tsimokaretina VIH/Sida.

Nanantanteraka atrikasa tetsy amin’ny efitrano fivoriana Streamliner Tanamakoa ny fiandohan’ny volana avrily teo ny Task force rezionaly. Nandray anjara tamin’izany ny ONG miisa efatra : Ainga/ Aides, Reseau Mad/ Aides, ny SycaVi ary ny LGBT+. Mpandray anjara amin’ny ady amin’ny fiparitahan’ny valanaretina VIH/Sida, sy ireo aretina mifindra amin’ ny aretim-pananahana izy ireo.
Nambaran’izy ireo fa mahamay ity vanim-potoana ity ka antony nahatonga azy ireo namoaka fanairana maha­kasika io aretina io. “Miisa enina karazana be izao ny fisorohana io fiakaran’ny tahan’ny fiparitahan’ny tsimokaretina VIH/ Sida io”, hoy izy ireo. Betsaka ny zavatra tsy ampy ary tsy nitohy efa natao tamin’ny ady teo aloha.

Zava-dehibe ny fanaovana fanairana indrindra manoloana ny tsy fandriampahalemana izay mahazo vahana eto amin’ny firenena. Toy ny fifohana sy fanindronana zava-mahadomelina. Amin’ny ankapobeny, miafina ireo tanora ireo manao izany ka mety ho antony hifindran’ny aretina. Eo koa ny tsy fahafahan’ ireo vahoaka misitraka fiarovana amin’ny fiparitahan’ny aretina. Toy ny fahatapatahan’ny fi­zarana fimailo, indrindra ireo fanafody entina mitsabo sy misoroka ny tsimokaretina. Fahatelo, ny tsy fitohizan’ny depistazy sy fitiliana. Ankoatra izay, ny tsy fahampian’ny fotoana enti-mandrefy ny fi­sorohana sy fiandrasana ny valin’ny fitiliana. Anisan’ny fanairana lehibe ny fanilikili­hana sy fanavakavahana ireo olona mitondra ny tsimokare­tina. Marefo ny eto amintsika amin’ny fanohanana sy fanajana ny zo ho an’ ireo mitondra tsimokaretina ka tsy misitraka ara-dalalana sy araka ny tokony ho izy ny fanaraham-pahasalamany izy ireo.

Tsy ampy ny fanentanana ho fisorohana

Ny fanadihadiana hatrany no nahalalana fa tsy mifanindran-dalana ny ady amin’ny zava-mahadomelina sy fiparitahan’ny tsimokaretina VIH/ Sida. Voalohany amin’izany, ny fampiasana tsindrona izay hanaovan’ ireo zatovo lahy sy vavy tsindrona zava-maha­domelina mahery vaika. Ma­tetika andian-jatovo efa marefo amin’ny zavatra rehetra izy ireny ka lasa mpitsindrona sy mpifoka miafina. Miampitapita amin’ny samy namana maro samihafa ny tsindrona. Noho izany, mora handairan’ny tsimokaretina VIH/ Sida ny olona mandray zava-mahadomelina. Etsy ankilany, lazain’ny fanadihadiana hatrany fa tsy misy intsony ny rafitra hiadiana sy hisorohana ary handraisana an-tanana ny olona mitondra ny tsimokaretina VIH/Sida. Tsy ampy koa ny fanentanana isam-pokotany ary lasa vidina lafo ny fimailo, raha maimaimpoana izany teo aloha.

Tsy manaraka vanim-potoana

«Efa tsy mifanaraka amin’ny vanim-potoana ankehitriny intsony ny fandrisika na vola entina manao ny asa fanentanana momba ny fahasalamana», hoy ny AC (Agent Communautaire) iray miasa eo anivon’ny CSB2 iray nanaovana fanadihadiana. Tao anatin’ny taona maro, 500 Ar isaky ny iray kilometatra ny saran-dalana omena ireo olona manao ny asa eny ifotony ireo, raha ny fanazavana voaray hatrany. Amin’izao fotoana izao, efa 1 500 Ar ny saran-dalana amin’ ny posy sy Bajaj. Nohamafisin’ ity nijoro vavolombelona ity, fa mahatonga ny firongatry ny fiakaran’ny tahan’ny olona mitondra tsimokaretina VIH/Sida any Toamasina ny fitsoahan’ ireo olona mitondra tsimokaretina any anivon’ny rafi-piaraha-monina. Mitsoaka izy ireo ary lasa manaparitaka izany amin’ ny olon-kafa any amin’ny fiarahamonina hafa.
Nisy raim-pianakaviana iray voan’ny tiberikilaozy iray tany an-toerana. Rehefa noentina natao fitilina tao amin’ny hopitaly izy dia hita fa mitondra tsimokaretina VIH/Sida. Nampaha­fantarina azy am-panajana ny nahazo azy. Rehefa naheno sy nahafantatra izany anefa izy dia lasa nitsoaka ny toeram-pitsabona avy hatrany. Nakany anivon’ny fiarahamonina any izy avy eo ary miaina miaraka amin’ny olona tsy fantany sy tsy mahafantatra ny aretina mahazo azy.

Nanatontosa : Sajo

Catégories: National

Rakotomalala Jefferson : Malagasy mpianatra nisitraka vatsim-pianarana maro

ven, 04/25/2025 - 07:47

Malagasy mpianatra any amin’ny oniversiten’i Etazonia Rakotomalala Jefferson. Ani­san’ny mamiratra izy satria nisitraka vatsim-pianarana maro hahafahany manohy ny fianarany.
Mianatra ao amin’ny Hope College University ao Holland, Michigan ny tenany amin’izao fotoana. Mizara ny traikefany amin’ny tanora malagasy toa azy i Jefferson. Anisan’ny manokatra lalana maro ny fikirizana sy ny fiezahana mafy ka tsy tokony hijanona fa mila mitombo hatrany hanatrarana ny tanjona.
Ho an’ireo Malagasy mpianatra maniry ny hahita vatsim-pianarana hianarana any Etazonia, nilaza i Jefferson fa mila aseho ny maha izy azy ny tena sy ny fomba handraisana anjara mavitrika eo amin’ny fiarahamonina mba hahatonga anao hiavaka amin’ny rehetra.
Tsy tokony mitsahatra mandefa fangatahana vatsim-pianarana araka izay azo hatao satria tena zava-dehibe ny fikirizana.
Anisan’ny fitaratra ho an’ ny tanora malagasy Rakotomalala Jefferson, indrindra amin’ny finiavany sy ny ezaka mafy ataony amin’ny fitadiavana vatsim-pianarana hilofosana hatrany amin’ny fianarana.

Tatiana A

Catégories: National

Nanolan-jaza 4 taona : Tovolahy 17 taona notanana am-ponja

ven, 04/25/2025 - 07:47

Notanana vonjimaika, afa­komaly, any am-ponja ny tovolahy 17 taona nanolan-jaza vao efa taona monja, tao Soanierana-Ivongo. Ankizivavy nandeha namonjy toeram-pivoahana, niharan’ny fanararaotana na­taon’ny tovolahy mpiandry omby, tao amin’ny kaominina Manompana, ny talata 22 avrily teo, tamin’ny 11 ora ma­raina. Nosaritin’io tovolahy io niditra ny kirihitr’ala ilay zazavavy. Tsy afa-nanohitra ity farany na dia niezaka nanala ny tanan’ilay mpanolana aza. Nanamparan’io olon-dratsy io ny filan-dratsiny izy. Nikiakiaka sy nitomany hany sisa nataon’ny zaza voaolana. Nikaroka ny zanany ny ray aman-drenin’ny zaza. Niosin-drà tanteraka ny fivavian’ny zanak’izy ireo tamin’ny fotoana nahitana azy. Taitra, nampandre ny fokonolona sy ny tomponandraikitry ny fokontany avy hatrany ny fianakavian’ilay niharan’ny fanolanana. Nokarohina ny nahavanon-doza ka voasambotra. Nen­tina natao fizahana teo anivon’ny CSBII Manompana io zaza io. Simba tanteraka izy ka voatery nentina nihazo ny hopitaly ao Fenoarivo Atsina­nana. Natao famotorana ilay tovolahy tsy ampy taona ary notanana vonjimaika.

Sajo

Catégories: National

Lisi-pifidianana : Efa miverina eny amin’ny distrika

ven, 04/25/2025 - 07:46

Nambaran’ny eo anivon’ny Ceni, omaly, fa efa manomboka miverina eny anivon’ny distrika ny lisi-pifidianana rehefa nosokafana tamin’ny olom-pirenena nandritra ny 20 andro. Natao izany mba hanamarinany na hitondrany fanitsiana ny mombamomba azy, araka ny nambaran’ny eo anivon’ny Ceni. Araka izany, efa miroso miandalana amin’ny fandrafetana sy fampidirana ny lisitra anaty solosaina amin’izao fotoana izao ireo tomponandraikitra misahana ny ara-kajimirindra isaky ny distrika (CID), araka ny nambaran’ny eo anivon’ny Ceni.
Tsiahivina fa hifarana tanteraka ny 25 mey izao ny lisitry ny mpifidy ho an’ny fanavaozana isan-taona 2024-2025. “Tanjonay ny handrafitra lisi-pifidianana feno sy mazava”, hoy ny eo anivon’ny Ceni.

*
Synèse R.

Catégories: National

Fiaraha-miasa amin’i Frantsa : Nifanakalo traikefa ny samy parlemantera

ven, 04/25/2025 - 07:45

Nifanakalo hevitra sy nifampizara ho fanamafisana ny fiaraha-miasa. Tafiditra amin’ny fihaonana an-tampon’ny COI koa ny fihaonana eo amin’ny samy parlemantera. Anisan’izany ny teny amin’ny Lapan’ny Antenimierampirenena eny Tsimbazaza, afakomaly. Nandray ireo delegasionin’ny parlemantera frantsay ireo depiote. Nitarika azy ireo ny solombavambahoaka misolo tena an’i Frantsay, monina any ivelan’i Frantsa, i Amelia Lakrafi sy ny loholona, Michel Laugier sady filohan’ny vondrom-pifankatiavana iraisam-pirenena ao amin’ny Antenimierandoholona Frantsa-Madagasikara. Teo koa ny masoivohon’i Frantsa teo aloha, Alain Le Roy. Nandray azy ireo ny filoha lefitry ny Antenimiera­mpirenena, Andriamananoro Augustin. Teo koa ny solombavambahoaka Resampa Haja André, filohan’ny vondrom-pifankatiavana Frantsa-Madagasikara. Niatrika izany ireo solontenan’ny depiote.
Samy naneho ny fahavononany ny andaniny sy ankilany ny hanamafy ny fiaraha-miasa eo amin’ny firenena roa tonta. Nisongadina tamin’izany fa anisan’ny mpiara-miombon’antoka voalohany eto Madagasikara ry zareo frantsay ary eo amin’ny sehatra maro izany. Efa nijoro ihany koa ny vondrom-pifankatiavan’ny parlemantera France-Madagasikara. Natao izany ahafahan’ny roa tonta mampiroborobo ny fifandraisana sy mifampizara traikefa ary manatevina ny fiaraha-miasa amin’ny ankapobeny.

Synèse R.

Catégories: National

Azali Assoumani: « Mayotte est une île comorienne »

ven, 04/25/2025 - 07:20

Depuis les années 1970, le différend né de la revendication de la souveraineté de l’archipel Mahorais, perdure entre la France et les Comores. Les Comores ne cessent de nier l’autorité française sur Mayotte. Et le président de l’Union des Comores, Azali Assoumani l’a de nouveau fait savoir dans son discours d’ouverture du sommet de la COI, hier à Ivato.

« Puisque nous parlons de droit, je tiens à rappeler que le thème de la COI est le respect du droit international. Ainsi en vertu du droit international, l’île de Mayotte est une île comorienne, nos pays en sont les témoins », a-t-il lancé. Il rappelle ainsi que la France est d’autant plus membre permanent du Conseil de sécurité des Nations unies. Les Comores s’opposent ainsi à l’intégration de Mayotte dans la COI, malgré l’appel d’Emmanuel Macron.

Auparavant, un dialogue a été entamé, « franc, sincère et responsable » pour aboutir à « une solution moralement acceptable et juridiquement valable pour la résolution de ce différend territorial » entre les deux pays.

Azali Assoumani a ainsi suscité la poursuite du dialogue bilatéral initié, qui a obtenu l’aval des « aînés » dès le 2e Sommet de la COI à La Réunion en 1999. Pour rappel, l’archipel des Comores a obtenu son indépendance en 1975, sauf que Mayotte est restée sous la souveraineté française.

T.N 

Catégories: National

Pages